མི་རིགས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས། （གཉིས་པ）
མི་རིགས་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཆགས་པའི་གཞི་ཉག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དེ་མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་ཞིང༌། རིག་གནས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་རྨང་གཞི་བྱས་གྲུབ་པའོ།།དེའི་ཕྱིར་མི་རིགས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཡང་འཕེལ་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་མི་རིགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་གཟུགས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་འབྲལ་མི་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ཕྱིར། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཡིན་ལ་དེ་དང་ཁ་འབྲལ་མི་ཤེས་པར་གནས་ཡོད་པར་མ་ཟད། བོད་རིགས་གོང་འཕེལ་བྱུང་བ་དང་སྦྲགས་ནས་དེ་ཡང་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་ཞིང༌། བོད་སྤྱིའི་གཤིས་རྒྱུད་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བ་དང་བསྡེབས་ནས་དེ་ཡང་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ནི་དངོས་སྟོབས་ལ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན་ལ་ལྡོག་སྟེ་བཤད་ཀྱང་གནད་གཅིག་ལ་འབབ་ཅིང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ།། གལ་ཏེ་བོད་རིགས་ཞེས་པའི་གདགས་གཞིའི་རྣམ་པ་འདི་གཞི་མ་གྲུབ་ན། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཞེས་པ་ཞིག་ཀྱང་འགྲུབ་མི་སྲིད་པ་ལྟར་དུ་མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་མི་རིགས་དེའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་རིམ་པ་དང་སྒོ་སོ་སོ་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་བསམ་པའི་ཆ་ཀུན་མངོན་པར་མཚོན་པ་ལྟར་བོད་རིགས་ཀྱང་དེ་ལས་མ་འདས་སོ།། གོང་དུ་གཞི་ལ་མ་བཀར་བར་སྤྱིའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་དེས། མི་རིགས་དང་རིག་གནས་གཉིས་ཀ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཡིན་ལ། རིག་གནས་དང་མི་རིགས་གཉིས་ཁ་ཕྲལ་ནས་གནས་སུ་བྱར་མེད་པར་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རོ།། མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཐོན་སྐྱེད་བྱ་འགུལ་དང་སྤྱི་ཚོགས་བྱ་འགུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐུན་མིན་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་གསར་གཏོད་བྱས་ཤིང༌། མི་རིགས་དང་དེའི་རིག་གནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡིས་ཀྱང་ཐུན་མོང་རང་རྐྱ་ཕེར་བའི་རིག་གནས་སྲོལ་རྒྱུན་ཡང་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ།། རིག་གནས་སྲོལ་རྒྱུན་དེའི་དུས་རབས་ནས་དུས་རབས་སུ་མི་རིགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་དེ་དང་དེའི་མི་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱེད་ལ། མི་རིགས་ཀྱི་ཚོགས་པ་དེ་ཡང་རིག་གནས་སྲོལ་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལྷོད་པ་མེད་པར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དམ་པོར་བཅིངས་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་ཕྱིར་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཡོངས་ལ་དབང་བར་མཚོན་ཞིང་མི་རིགས་གཞན་དང་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་དུའང་མངོན་ནོ།། དེར་བརྟེན་ནས་འཛམ་གླིང་སྟེང་འདི་ན་སྣང་བའི་རིག་གནས་ཡོངས་རྫོགས་མི་རིགས་ཤིག་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས། རིག་གནས་ཀྱི་མི་རིགས་རང་བཞིན་ནི་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཆོག་གོ །
རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་གི་རྐྱེན་གྱིས། མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ནི་དེའི་བླ་སྲོག་ཡིན་ཞིང༌། རིག་གནས་ནི་མི་རིགས་དེའི་ཕྱི་ཕྱིར་འབྲངས་ཤིང་དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པའི་ཕྱིར་ན། རིག་གནས་ཉམས་དམས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཡིས། མི་རིགས་ཀྱང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྡོམ་ཚིག་ཅིག་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ།།
བཞི་བ། བོད་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས།
ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ནི་མི་རིགས་ང་དྲུག་གིས་གྲུབ་པའི་ཁྱིམ་གཞི་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང༌། ལོ་རྒྱུས་རིང་ལ་འོད་སྟོང་ལམ་ལམ་འབར་བའི་ཀྲུང་ཧྭ་རིག་གནས་ཀྱང་རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་མི་རིགས་དེ་ཀུན་གྱིས་དཔུང་གཅིག་ཏུ་བསྡེབས་ནས་གསར་གཏོད་བྱས་པའོ།།
རང་རྒྱལ་གྱི་མཚན་སྙན་འབར་བའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་རིག་པ་སྨྲ་བ་སྐུ་ཞབས་ཧྥ་ཞོད་ཐོང་གིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ནི་སྣ་མང་གཅིག་འདུས་ཀྱི་གནས་བབ་སྟེ་རིག་གནས་ཀྱི་ཆ་ནས་གཞི་མང་བ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆ་ནས་ངོ་བོའི་ལམ་ལུགས་གཞི་གཅིག་ལ་འདུ་བར་བཞེད། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ལ་ཚེ་མཇུག་རིག་གནས་ཐ་དད་པའི་ལེགས་ཆ་མ་ལུས་ཀུན་ཐུན་མོང་བ་ཞེས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཆགས་ཤིང་དེའི་དོན་ཡང་རང་གི་ལེགས་ཆ་གཞན་གྱི་ལེགས་ཆར་སྤེལ་པ་དང་ཆབས་ཅིག གཞན་གྱི་ལེགས་ཆ་རང་གི་ལེགས་ཆའི་ཕུལ་དུ་བལྟས་ནས་ལེགས་ཆ་མ་ལུས་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་དང་གནམ་འོག་མ་ལུས་འདྲ་མཉམ་ཆེན་པོའི་ངང་དུ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བསྟན།
བོད་རིགས་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱིམ་གཞི་ཆེན་པོའི་ནང་གི་ཕུལ་བྱུང་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ཏེ། ལོ་རྒྱུས་རིང་བ་དང་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རིག་གནས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། དེ་ལ་མི་གྲངས་ཁྱོན་བསྡོམས་ཁྲི་བཞི་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཡོད་ཅིང༌། གཙོ་བོ་བོད་ལྗོངས་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན། ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་གནས་ཁ་ཤས་དང་བཅས་པར་ཁྱབ་ཡོད་དོ། ། བོད་མི་དམངས་ནི་ངལ་རྩོལ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། བབ་ཆགས་པ། བློ་སེམས་དཀར་བ། ཤེས་རབ་ལྡན་པ། དཔའ་སྟོབས་འཛོམས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པས། རང་གི་ཕྱག་ཟུང་གིས་མེས་རྒྱལ་གྱི་ཡངས་ཤིང་ཆེ་བའི་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་མཚར་སྡུག་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་བཀོད་པ་གཙང་བ། ནང་གང་ཟག་གི་སེམས་རྒྱུད་གཙང་བ་སྟེ་ཕྱི་གཙང་ནང་གཙང་འཛམ་བུ་གླིང་གི་གནས་འདིའི་གླང་ཆེན་གྱི་སྤྱི་གཙུག་ལྟར་མཐོ་བ་འདི་ལ་ཆ་མཐུན་གྱི་རིག་གནས་བསྐྲུན་ཏེ་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་གྱི་མིག་ལྟོས་བྱེད་ས་གཅི
