གློག་འཁྱུག་དང་ཐོག་རྒྱག་གི་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས།

མི་རྣམས་ཐོག་ལ་ཞེད་སྣང་སྐྱེས་པ།
     མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་འཁེལ་ཡོང་བསམ་ནས་ཞེད་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅིང་འབྲུག་སྐད་རྣ་བར་ཐོས་པ་དང་དངངས་སྐྲག་ཡོང་གི་ཡོད། ཡིན་ནའང་ང་ཚོའི་མགོ་བོའི་སྟེང་དུ་བརྒྱབ་པའི་འབྲུག་སྐད་མ་ཡིན་ན་འབྲུག་སྒྲ་རྣ་བར་ཐོས་དུས་གློག་འཁྱུག་ཟིན་པ་དང་ང་ཚོ་དང་རྒྱང་ཐག་ཅུང་རིང་པོ་ཡིན་སྟབས་ཉེན་ཁ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་མགོ་སྟེང་དུ་བརྒྱབ་པའི་ཐོག་ལ་སྣང་ཆུང་གཏན་ནས་བྱ་རྒྱུ་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་དེ་ནི་ང་ཚོ་དང་རྒྱང་ཐག་ཉེ་བ་མ་ཟད་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མཐུད་ནས་གློག་འཁྱུག་ཐོག་རྒྱག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད།
གློག་འཁྱུག་ཐོག་རྒྱག་ལ་ཞེད་དགོས་དོན་མེད།
     ཡིན་ནའང་གློག་འཁྱུག་ཐོག་རྒྱག་བྱེད་པར་ཞེད་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། གནའ་དུས་ནས་བཟུང་རང་རྒྱལ་དུ་ཐོག་སྔོན་འགོག་བྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན་ཁང་བའི་ཐོགས་རྩེར་ཐོག་འགོག་ལྕགས་མདའ་བསྒར་བ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ནམ་རྒྱུན་ས་སྟེང་གི་མངོན་གསལ་ཆེ་བའི་དངོས་པོར་ཐོག་བརྒྱབ་པའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཡོད། དཔེར་ན། ཧ་ཅང་མཐོ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་རྫས་དང་ས་སྟོང་དུ་གནས་པའི་ཤིང་གི་སྡོང་པོ། ཆུ་ཞིང་ནང་དུ་ཡོད་པའི་མི་རྐྱང་སོགས། ཁྱད་ཆོས་དེ་གཞིར་བཟུང་ནས་ཐོག་ཆར་འབབ་དུས་མི་རྣམས་ཀྱི་གཤམ་གསལ་ཐབས་ཤེས་སྤྱད་ཆོག་པ་སྟེ། 1 ས་སྟོང་ཆེ་སར་གནས་པའི་སྐབས་སུ་ཙོག་པུར་སྡོད་དགོས་ཤིང་རྐང་ལག་སྐུམ་ནས་ཕྱིར་མངོན་ཆུང་བ་བྱ་དགོས། 2 ཤིང་སྡོང་གི་ཁྲིས་སུ་སྡོད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་ཆུ་ཞེང་ཆེ་ས་ནས་ཁ་བྲལ་དགོས། 3 ཕྱི་ལ་བཞག་པའི་ལྕགས་རིགས་དངོས་རྫས་སྟེ་རྐང་འཁོར་དང་། ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་བསྐྱོར་སོགས་ལ་ལུས་པོ་འབྱར་རྒྱུ་མེད། 4 ཁང་པ་དང་རླངས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གབ་དུས་སྒོ་ཡག་པོ་རྒྱག་དགོས་པ་དང་ཁ་པར་རྒྱག་རྒྱུ་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ཐོག་དེ་ཁ་པར་གྱི་སྐུད་པ་བརྒྱུད་དེ་འཁྱུད་འོང་གི་རེད། 5 མི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཕར་རྒྱུག་ཚུར་རྒྱུག་བྱ་རྒྱུ་མེད་ལ་ཡག་ཤོས་བྱུང་ན་མི་ཚོགས་གང་མགྱོགས་ངང་ཁ་ཐོར་དགོས། ཁང་པའི་ཕྱི་ཡི་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་རྫས་དང་གློག་ཤིང་ཤིང་སྡོང་བཅས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ལངས་རྒྱུ་མེད་ལ་སྡེར་ཐང་ཁུལ་དུ་ཆར་པ་གཡོལ་རྒྱུ་མེད། འཇོར་དང་། ལྕགས་ཁེམ་སོགས་ལྕགས་རིགས་དངོས་པོ་ལུས་སྟེང་དུ་ཁུར་བའམ་རྒྱུག་ཤར་གློད་པ་སོགས་གཏན་ནས་བྱེད་རྒྱུ་མེད།
གློག་འཁྱུག་ཐོག་རྒྱག་གི་སྣང་ཚུལ་ཡ་མཚན་ཅན་སྣ་ཚོགས།
     རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་འཆར་ཅན་མིན་པའི་དམིགས་བསལ་ཅན་གྱི་དཔེ་མཚོན་མང་པོ་རྟག་ཏུ་ཐོན་གྱི་ཡོད། འཆར་ཅན་མིན་པའི་དམིགས་བསལ་ཅན་གྱི་དཔེ་མཚོན་དེ་ནི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་སམ་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་རིང་གཞི་ནས་ཐེངས་མ་གཅིག་ཐོན་པའམ་ཡང་ན་ལོ་ཁྲི་སྟོང་བར་ལའང་འཕྲད་དཀའ་བ་དང་། ནམ་ཡང་བསྐྱར་དུ་ཐོན་རྒྱུ་མེད་པའི་སྣང་ཚུལ་ཡ་མཚན་ཅན་ཤ་སྟག་རེད། དེ་ཚོ་ནི་གནམ་གཤིས་ཚན་རིག་གི་ཞིབ་འཇུག་ཐད་ལ་འདོན་སྤྲོད་བྱས་པའི་རྩ་ཆེའི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་མ་ཟད།  མི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་བང་མཛོད་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་བཏང་བ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ད་ལྟ་དཔེ་མཚོན་འགའ་ཤས་བསྡུ་རུབ་བྱས་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་ཤེས་བྱ་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
གློག་ལྗང་ཁུ་འཁྱུག་པ།
     1927ལོའི་ཟླ10བའི་ཚེས7ཉིན་གྱི་དགོང་དྲོར་ཨན་ཏ་ལོས་ཁུལ་དུ་སྐད་ཅིག་འབྲུག་ཆར་བབས་པའི་སྐབས་སུ་གློ་བུར་དུ་བར་སྣང་མཐོངས་ནས་གློག་དམར་འཁྱུག་པ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕར་བལྟ་དུས་གློག་དམར་གྱི་རྩེ་མོ་ནི་དཀར་པོ་ཡིན་པ་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་ནས་བཀྲ་མདངས་ལྡན་པའི་ཚོས་གཞི་ལྗང་ཁུ་མངོན་གྱི་ཡོད་པ་མཐོང་བ་རེད།
གློག་དམར་པོ་འཁྱུག་པ།
     1909ལོའི་ཟླ5བའི་ཚེས13ཉིན་ས་རྨོ་ཧའན་ཐེར་མི་རྣམས་ཧ་ལས་དགོས་པའི་འབྲུག་ཆར་ཞིག་བབས་པ་རེད། དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད6དང་སྐར་མ45ཐོག་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱིར་བཏང་མིན་པའི་གློག་དམར་ཐེངས་གསུམ་འཁྱུག་པ་མཐོང་ཞིང་ནམ་རྒྱུན་གྱི་གློག་དམར་དང་གཏན་ནས་མི་འདྲ་བའི་བཀྲ་མདངས་ཆེ་བའི་གློག་དམར་དེ་ནི་གྲུའུ་ཚེ་དམར་པོའི་ཕྱུ་བ་ཞིག་བར་སྣང་མཐོངས་ནས་གཡུགས་ཏེ་ས་རྨོ་ཧའན་ཐེར་གྲོང་ཁྱེར་ཧྲིལ་བོར་བུད་མེད་མཛེས་པ་ཞིག་ལ་མཛེས་བརྒྱན་སྤྲས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་བ་རེད།
མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་དབྱིབས་ཅན་གློག་འཁྱུག་པ།
     1926ལོའི་ཟླ7པའི་ཚེས22ཉིན་གྱི་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད9པའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཨེ་ཧྥེ་ལེའི་ཐེ་སོགས་མི་ཁག་གཅིག་གིས་ཧིན་རྡུའི་གྲོང་ཁྱེར་ཀ་ལ་ཏར་མཐོང་དཀོན་ལ་ངོ་མཚར་ཅན་གྱི་གློག་འཁྱུག་པ་མཐོང་ཞིང་། སྐབས་དེ་དུས་ནམ་མཁའ་དྭངས་ཤིང་སྐར་འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད་པ་དང་། ཟླ་བ་ཤར་མེད་ཅིང་གནམ་མཐའི་དམའ་སར་མཐའ་གསལ་བའི་སྤྲིན་པ་འཁོར་བཞིན་མཐོ་ཚད་ནི་ཧ་ལམ་ས་ངོས་གྱེན་ཟུར50ཡོད་པའི་ཐོག་གློག་འཁྱུག་ནས་སྐར་མ་གསུམ་སོང་བའི་རྗེས་སུ་གཞི་ནས་འདྲུད་འཐེན་དབྱིབས་ཅན་གློག་འཁྱུག་པ་དང་དེའི་མྱུར་ཚད་ནི་མེ་ཤུགས་འཕུར་མདའ་ལྟར་མགྱོགས་ལ་ཐད་ཀར་ས་ངོས་དང་ཧ་ལམ15℃མཐོ་ཚད་ཡོད་པའི་བར་སྣང་གི་དབྱིངས་སུ་ཕངས་པ་རེད།
ཕྲེང་དབྱིབས་ཅན་གློག་འཁྱུག་པ།
     1936ལོའི་ཟླ12པའི་ཚེས5ཉིན་གཡོས་ཧན་ནུའི་སི་པའོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལོ་མང་རིང་འབབ་མྱོང་མེད་པའི་ཤུགས་དྲག་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་འབྲུག་ཆར་བབས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མིང་ལ་པི་རེའར་བརྗོད་པའི་མི་ཞིག་གིས་འབྲུག་ཆར་དེར་ལྟ་དཔྱད་ཚད་འཇལ་བྱེད་སྐབས་ཁོ་དང་རྒྱང་ཐག་རྨིད90ཡོད་པའི་སར་གློ་བུར་དུ་དཀར་ཆ་ཆེ་བའི་གློག་འཁྱུག་པ་དང་དེ་ཡལ་བའི་རྗེས་སུ་དེ་གར་ཕྲེང་བ་ལྟར་གྱི་འོད་ཐིག་རང་སར་གནས་ཡོད་པ་རེད། འོད་ཐིག་ཉི་ཤུ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ཡོད་པ་དང་ཚངས་ཐིག་ལ་ཧ་ལམ་ལི་རྨིད7ཙམ་ཡོད་ཅིང་འོད་ཐིག་དང་འོད་ཐིག་དབར་ཧ་ལམ་ལི་རྨིད60ཡི་རྒྱང་ཆོད་ཅིང་བར་ཐག་མཉམ་པ་ཡིན། ཡུན་ཙམ་སོང་རྗེས་ཚང་མ་ཡལ་བ་རེད།
གནམ་སྔོན་པོར་གློག་འཁྱུག་པ།
     1909ལོའི་ཟླ9བའི་ཚེས10ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་མིང་ལ་ཝུའེ་ལན་སི་བརྗོད་པའི་མི་ཞིག་གིས་རྟ་བཞོན་ཏེ་ཐེ་ཏོ་སི་རི་གཤམ་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་པའི་སྐབས་གློ་བུར་དུ་མདུན་ཕྱོགས་གནམ་སྔོན་པོའི་བར་སྣང་མཐོངས་སུ་ཤུགས་དྲག་ཆེ་བའི་སྡོང་དབྱིབས་ཅན་གྱི་གློག་འཁྱུག་པ་གསལ་བོ་མཐོང་། དེ་ནི་ནམ་རྒྱུན་མཐོང་བའི་འབྲུག་ཆར་ཁྲོད་ཀྱི་གློག་འཁྱུག་པ་དང་གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་ཡིན་ཞིང་གློག་འཁྱུག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲུག་སྒྲ་ལྡིར་ལྡིར་བསྒྲགས་པ་རེད།
ནམ་མཁའ་དྭངས་བའི་དུས་ཀྱི་འབྲུག་ཆར།
     1886ལོའི་ཟླ4བའི་ཚེས27ཉིན་ཨ་མེ་རི་ཁའི་དར་ཤིང་གསུམ་ལྡན་བུ་ཞི་ཏ་ས་ཞེས་པའི་རྟགས་ཅན་གྲུ་གཟེངས་དེ་སི་ཐ་ལི་རྨུ་མཚོ་ཁུག་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་ནམ་མཁའ་དྭངས་ཤིང་ཉི་འོད་རབ་ཏུ་འཕྲོ་བ་དང་གློ་བུར་དུ་གྲུ་དཔོན་ཨན་ཐུ་ཧྲེང་དང་ཁོའི་གྲུ་པ་ཚོས་གནམ་ནས་ཤུགས་དྲག་ཆེ་བའི་གློག་འཁྱུག་པ་དང་འབྲེལ་རྣ་བར་གཟན་པའི་འབྲུག་སྒྲ་ལྡིར་ལྡིར་བྱེད་ཀྱི་ཆར་བ་བབས་པ་མཐོང་བ་རེད།