ཨ་མདོའི་རོང་ཁུལ་གྱི་ཐབ་ཀ་དང་ཐབ་ལྷའི་སྐོར།

ཐབ་ཀ་ལས་ཚུལ་སྐོར།
        དེ་ཡང་མིའི་རིགས་འཚོ་གནས་བྱེད་པར་ཁ་ཟས་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པས། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྡོད་གནས་གཏན་འཇགས་སུ་གྱུར་པ་དང་བསྟུན་ནས། ཐབ་ཀའི་སྒྲིག་བཟོ་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་རིག་གནས་ཐད་ནས་ཀྱང་ཅུང་གཏན་འཇགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ཆགས་ཡོད། དེ་ལས་ཨ་མདོ་རོང་ཁུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་སོ་སོར་མཚོན་ན་ཐབ་ཚང་ནི་ཁང་པ་ལས་ཆེས་གཙོ་བའི་ཁང་པར་བརྩི་ལ། དེའང་གཙོ་བོ་དུས་རྒྱུན་ཁྱིམ་མི་ཡོངས་འདུས་ནས་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ས་དང་མགྲོན་པོ་སོགས་སྣེ་ལེན་བྱེད་ས་ཡིན།
        སྤྱིར་བཏང་དུ་ཁྱིམ་གཞི་ལས་ཁང་པ་གསར་དུ་ལས་པ་དང་མཉམ་དུ་ཐབ་ཀ་བཟོ་ཞིང་། ཐབ་ཀའི་གནས་ཡུལ་ནི་ཁང་པའི་ལོགས་གཅིག་གི་རྩིག་གྱང་ལ་སྔས་ཏེ་བརྩིགས་སྲོལ་ཡོད། རྒྱུ་ཆའི་ཐད་ནས་རྨང་འདིང་བ་ལ་ས་དང་རྡོ། སོ་ཕག ལྕགས་སོགས་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་བཟོ་ཞིང་། ཕྱིའི་རྣམ་པའི་ཆ་ནས་ཁྱིམ་སོ་སོའི་མོས་པ་ལྟར་དབྱིབས་དང་ཆེ་ཆུང་སོགས་ལ་རང་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད།
        ཐབ་ཀ་ཕལ་ཆེ་བའི་དབྱིབས་ནི་གྲུ་བཞི་ནར་མོའི་གཟུགས་ཡིན་ལ་ཁྱིམ་ཚང་མང་ཆེ་བས་ཐབ་ཀ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སླ་ང་གཉིས་བསྐྱོན་ཆོག་པར་སྒྲིག་བཟོ་བྱེད། དེ་ལས་ཐབ་ཀ་གཅིག་ནི་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་གཡོ་སྐོལ་བྱེད་ས་དང་། ཅིག་ཤོས་ནི་ཕལ་ཆེ་བས་ཆུ་ཁོལ་སོགས་བསྐོལ་བ་ལས་དམར་ཟས་རིགས་གཡོ་སྦྱོར་མི་བྱེད་པར་དབྱེ་བ་སོ་སོར་ཕྱེ་ཡོད་ལ་དེ་ལ་གློ་ཐབ་ཅེས་ཀྱང་འབོད།
        ཡང་ཐབ་ཀ་སྒྲིག་བཟོ་བྱེད་སྐབས་ཁང་པར་དུད་དྲེག་གིས་མི་གནོད་པ་དང་མེ་དྲོད་སོགས་གང་ལེགས་ངང་བེད་སྤྱོད་བྱ་ཆེད་ཐབ་ཀའི་གོང་དུ་རྡོ་སོགས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ནས་ཚ་ཐབ་བཟོས་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་རྡོ་སོགས་དྲོན་མོར་འགྱུར་ཐུབ་པས་ཉལ་ས་དྲོན་མོ་ཞིག་རང་ཤུགས་ཀྱིས་གྲུབ་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ཡང་ལྡན། ཐབ་ཀའི་ཟུར་དུ་ཨོང་བ་འཇོག་སའི་ཨོང་ར་ཞིག་ཀྱང་བཟོས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཐབ་ཀ་ལས་འབུད་ཤིང་སོགས་བཞག་ནས་མེ་སྦར་སའི་ཁུང་བུ་དེ་ལ་རོང་ཁུལ་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐབ་ཁུང་ངམ་ཐབ་གུང་ཞེས་འབོད་བཞིན་ཡོད། ཐབ་ཀྱི་མདུན་དེ་ལ་མེ་རོ་འཇོག་སའི་གོ་ར་ཡོད། དེ་ལྟར་ཐབ་ཀ་དང་འབྲེལ་ནས་ཐབ་མདོ་དང་གོ་ཁ་གོ་ར་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བྱུང་ཡོད།

ཐབ་ཀའི་གཙང་སྦྲ་སྐོར།
        དེ་ཡང་ཐབ་ཀའི་གཙང་སྦྲ་ལ་ཕྱོགས་གཉིས་འདུས་ཏེ། གཅིག་ནི་རྡུལ་ཕྱིས་ནས་དག་པར་འཇུག་པ་ལས་གཞན། ཐབ་ཀའི་སྟེང་ལ་འགོམ་མི་རུང་བ་དང་ཐབ་ཁུང་ནང་དུ་གད་སྙིགས་སོགས་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་གང་བྱུང་དུ་མི་འཕེན་པ། ལྷག་པར་དུ་ཤ་རིགས་ནི་དམར་ཟས་ཡིན་པས་ཐབ་ཁུང་ནང་དུ་ཤ་རིགས་གཏན་ནས་འཕེན་མི་རུང་བའི་སྲོལ་དེའོ།། དེ་ནི་ཐབ་ཀ་ལ་ཐབ་ལྷ་ཞེས་བདག་བྱེད་མཁན་ཁྱད་འཕགས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པས་ཡིན། དེ་ནི་བོད་མིའི་འདུ་ཤེས་སུ་སྔ་མོ་ནས་མེ་ལྷའམ་ཐབ་ལྷ་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པར་བསམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད།

ཐབ་ཀའི་གོ་གནས་སྐོར།
        དུས་རྒྱུན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ནས་ཐབ་ཀའི་མདོ་རུ་མེ་ལ་ལྡེ་བ་དང་ཟས་རིགས་སོགས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ལ། དེ་ཡང་ཐབ་ཀའི་ཉེ་འཁོར་ལ་སྡོད་སྟངས་ཐད་ནས་ཐབ་ཀའི་ཨོང་ར་དང་ཉེ་བའི་སར་བུད་མེད་ཚོ་འདུག་པ་དང་དེ་ནི་ཟས་གཡོ་སྦྱོར་དང་མེ་འབུད་པ་སོགས་སྟབས་བདེ་བས་ཡིན། དེ་དང་ཁ་གཏད་ཀྱི་ཕུགས་ལ་སྤྱིར་བཏང་དུ་སྐྱེས་པ་དང་རྒན་པ། མགྲོན་པོ་སོགས་འདུག་པ་བཅས་གོ་ཁའི་གཡས་གཡོན་གྱི་སྡོད་གནས་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཙམ་ཡོད། ཁྱིམ་ལ་མགྲོན་པོ་སླེབས་དུས་གོ་ཁའི་ཕུགས་ལ་སྡོད་དུ་འཇུག་པ་ལས་འདབས་སུ་སྡོད་དུ་བཅུག་ན་གུས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་ངེས། ཡང་དུས་རྒྱུན་ཐབ་ཀའི་ཕྱོགས་ལ་རྐང་པ་མི་བསྲིང་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་ཐབ་ཀའི་སྟེང་དུ་འགོམ་པ་ནི་གཏན་ནས་མི་རུང་བར་བརྩི། གོན་པ་སོགས་གཞན་ནས་ཁྱེར་ཡོང་བར་མནོལ་གྲིབ་ཕོག་ཡོད་པར་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་སྐབས་ཐབ་ཀའི་མེའི་སྟེང་གཡུག་གཡུག་བྱས་རྗེས་མནོལ་གྲིབ་བམ་མི་གཙང་བ་སེལ་འགྲོ་བར་བསམ།

ཐབ་ཀ་དང་འབྲེལ་བའི་དད་མོས་སྐོར།
        ཐབ་ཀ་ལ་གཙང་སྦྲ་དང་དང་དོད་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ནི་སྲོལ་རྒྱུན་འདུ་ཤེས་ཤིག་ཡིན་ལ།གནའ་བོའི་དུས་ནས་ཨ་མདོའི་རོང་ཁུལ་གྱི་དམངས་ཁྲོད་དུ་དར་ཁྱབ་ཏུ་སོང་ཡོད།བོད་མིའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་དུ་ཡུལ་ཕྱོགས་སྤྱི་ལ་ཡུལ་ལྷ་དང་། སྡེ་པའམ་ཚོ་པ་རེ་ལ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་གཞི་བདག་རེ་ཡོད་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་རེ་ལ་སྲུང་མ་རེ་དང་། དེ་བཞིན་ཐབ་ཀ་རེ་ལ་ཡང་ཐབ་ལྷ་རེ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད། དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ད་དུང་ཟས་ལྷ་དང་། ནོར་ལྷ། སྒོ་ལྷ་སོགས་ལྷ་རིགས་མང་པོ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་ཞིང་། ལོ་རེ་རེར་དེ་དག་སོ་སོར་བསང་གསོལ་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡང་ཡོད། ཡིན་ཡང་ལྷ་མང་པོ་ཞིག་ལ་སྒོས་སུ་མིང་སོ་སོ་མེད་པར་ཁྱིམ་ལྷ་དང་ཐབ་ལྷ་སྒོ་ལྷ་ཞེས་སྤྱི་མིང་ལས་བྱེ་བྲག་གི་མིང་ཞིག་མེད་པས་དོན་དམ་དུ་གང་འདྲ་ཡིན་པའི་གཟུགས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞིག་རེད།
        དེས་ན་ཐབ་ལྷའི་དད་མོས་བཤད་དགོས་ན་སྔོན་ལ་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་མེ་ལྷ་གཙོ་བོར་བཤད་དགོས་ཏེ། སྔོན་ལ་མེ་ཐབ་ལ་དྲངས་པ་ནས་བཟུང་རིམ་བཞིན་དེ་ལས་ཐབ་ལྷ་སོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཆགས་པ་ནི་དུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་གྱི་སྔ་ཕྱི་ལས་ཤེས་སླ་བ་ཞིག་ཡིན།

མེ་ཡི་དད་མོས།
        སྤྱིར་མིའི་རིགས་ཀྱིས་མེ་ངོས་ཟིན་པ་དང་དེ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ཤེས་པའི་བར་ལ་ཡུན་རིང་གི་དུས་ཚོད་བརྒྱུད་ཡོད་པ་དང་། མེ་ཡིས་ཡོད་ཚད་གཞོམ་པར་ནུས་པའི་ཆ་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱིས་དེ་ལ་མི་ལས་འདས་པའི་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པར་ཞེད་སྣང་དང་དངངས་སྐྲག་སྐྱེས་ལ། ཡང་མེ་ཡི་སྤྱོད་སྒོ་ངོས་ཟིན་པར་གྱུར་ནས་མེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲང་ངར་དང་གཅན་གཟན་སོགས་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱས་པ་ཡིན་པས།མེ་ལ་གདོད་མ་ནས་དད་མོས་བྱེད་པ་དེ་འཛམ་གླིང་གི་མི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་ཡིན་པར་མིའི་རིགས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་སུ་བཤད་དོ། །
        དེ་ཡང་གདོད་མའི་དུས་སུ་འབར་ཞུན་དང་མེ་ཆ་སོགས་མེད་པས་མེ་གསོ་བ་ནི་ཧ་ཅང་དཀའ་བའི་ལས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྗོད། དེ་བས་མེ་ལ་གཅེས་སྤྲས་ཡག་པོ་བྱེད་པའི་སྲོལ་བྱུང་། གལ་ཏེ་མེ་ཞུ་ཚེ་མི་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད།
        གདོད་མའི་མི་རིགས་ཁྲོད་དུ་མེ་ནི་ལེགས་སྐྱེས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་སྲོལ་ཡོད་པར་མ་ཟད། དེ་ལ་དགའ་བསུ་བྱེད་པའི་མཚོན་དོན་ཡོད་དེ། ས་ཆ(塔斯马尼亚)ཡི་ཡུལ་མིས་ཡོ་རོབ་པ་དང་ཐོག་མར་འཕྲད་པའི་དུས་སུ་དཔལ་འབར་བསྒྲོན་ནས་དགའ་བསུ་བྱེད་སྲོལ་ཡང་ཡོད་པ་ལྟ་བུ། གདོད་མའི་དད་མོས་ཁྲོད་དུའང་མེ་དང་འབྲེལ་བའི་དད་མོས་ཡོད་དེ་རིགས་སོ་སོའི་ཁྲོད་ནས་མེ་ལ་འགོམ་མི་ཕོད་པའམ་ཡང་ན་མེ་སྦར་བའི་སྐབས་སུ་དེ་ལ་གསོལ་འདེབས་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད། ཡང་པར་ཟིག(波斯)ལྷ་ཁང་ལས་མེ་ནི་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་མཚོན་རྟགས་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་བཅས་ལས་མེ་ནི་མནོལ་གྲིབ་སེལ་བའམ་ནད་རིགས་སྣ་ཚོགས་འཇོམས་པའི་ལྷ་རྫས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་སྲོལ་ཡོད། དེ་ན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་རིང་མོའི་ཁྲོད་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱིས་གང་ལེགས་སྒོས་མེ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཤེས་པར་མ་ཟད་མི་རིགས་སོ་སོས་རང་གི་རིག་གནས་དང་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བཅས་མེ་ལ་ངོས་འཛིན་མི་འདྲ་བ་གང་མང་བྱུང་ཡོད། །