བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་ལས་བཟའ་བཏུང་གི་བྱུང་བ།

        ང་ཚོ་སྲོག་ལྡན་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་བཟའ་བཏུང་འདི་ལས་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཞིག་མེད་པ་དང་། དེས་ལུས་པོའི་འཚོ་བཅུད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། རིག་གནས་ཀྱི་མཚོན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཅན་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད། དེའི་བྱུང་བ་དང་འཕེལ་རིམ་ལ་གཤམ་གསལ་གྱི་བཞེད་ཚུལ་འགའ་མཆིས་ཏེ། དང་པོ་ལྟར་ན་འབྱུང་བའི་ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་བྱུང་གི་ནགས་ཚལ་ཆེན་པོ་ལ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་བ་ལས་སྲོག་ཆགས་དང་རི་དྭགས་ཀྱི་བསྲེགས་ཤ་རྙེད། ཤ་དེ་རིགས་ནི་ཤ་རློན་ཟ་བ་དང་བསྡུར་ན་ཁ་ལ་ཞིམ་ཞིང་ཕོ་བས་འཇུ་སྐྱེན་པར་བརྟེན། མིའི་རིགས་ལ་ཐོག་མར་ཟས་བཙོས་མ་ཟ་བའི་རིག་གནས་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་དང་། གཉིས་པ་ལྟར་ན་མི་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་གིས་ཐོལ་བྱུང་དུ་དྲོད་སྐྱེད་དང་གཅན་གཟན་གདུག་རྩུབ་ཅན་དག་སྔོན་འགོག་དང་འཇིགས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་མེ་ལས་རི་དྭགས་ཀྱི་ཤ་བསྲེགས་ལོན་པ་ལས་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཟས་རིགས་བཙོས་མ་བཟའ་མགོ་བརྩམས་ཞེས་གློ་བུར་བ་ཞིག་དང་སྟེས་དབང་ཞིག་ལ་སྦྱར་ནས་བཤད་པ་དང་། གསུམ་པ་ལྟར་ན་བཟའ་བཏུང་གི་བྱུང་བ་ནི་ངེས་པར་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཆེད་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་རིགས་ཤིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་མ་གཏོགས་གློ་བུར་བ་ཞིག་དང་སྟེས་དབང་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་ཞེས་དང་། བཞི་པ་ལྟར་ན་བཟའ་བཏུང་གི་ཐོག་མའི་བྱུང་བ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཆོ་ག་སོགས་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ་ནས་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་ཀྱག་ཀྱོག་གི་རིམ་པ་མང་ཚུལ་བརྗོད་པ་སོགས་ལྟ་བ་མང་དུ་ཡོད་པ་དེ་དག་དང་། ད་དུང་བཤད་རྒྱུ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་བཟའ་བཏུང་སྤྱིའི་ཆེས་ཐོག་མ་དང་། ཟས་རིགས་བཙོས་མ་ཟོས་པའི་མགོ་ཁུངས་ཏེ། དེ་གཉིས་སྤྱི་བྱེ་བྲག་གི་ཁྱད་པར་མ་གཏོགས་རིག་གནས་ཀྱི་གནད་གཅིག་ཏུ་འཁེལ་ངེས་ཤིང་། བོད་ཀྱི་བཤད་ཚུལ་ལ་སྲོག་ཆགས་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་དུ་ཟས་རིགས་བྱུང་བ་དང་དེའི་གོང་དུ་བཏུང་བའི་རིགས་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་ལ«ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་བ་ཟླ་ཟེར»ལས་ཀྱང་གནའ་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པའི་དུས་སུ་དང་པོ་ཆུ་ཉིད་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་དེའི་འོག་ཏུ་ཟས་བྱུང་ངོ་། །         གདོད་མའི་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྨོས་པའི་ལོ་ཏོག་མེ་ལ་མ་བསྲེགས་ཤིང་། ཆུ་ལ་མ་བཙོས་པའི་རིགས་ཀྱི་ཤ་རློན་ཟ་བའི་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་པ་དང་། རིམ་གྱིས་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་པ་གོང་འཕེལ་དང་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པ་ན། ཤ་མར་ཐུད་གསུམ་དང་འོ་ཞོ་ཕྱུར་བ་སོགས་བཟའ་བཏུང་གི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་དང་དེ་འབྲེལ་གྱི་རིག་གནས་ཕུན་ཚོགས་ཡོད་པ་བཤད་རྒྱུན་དུ། འབྲུ་ལ་གྲོ་ནས་སྲན་གསུམ། །བཅུད་ལ་ཤ་མར་ཕྱུར་གསུམ། །སྐོམ་ལ་ཇ་ཆང་འོ་གསུམ། །མངར་ལ་བུར་སྦྲང་དཀར་གསུམ། །ཞེས་པ་དང་། བཟའ་བཏུང་སྤྱི་ཡི་ཁ་འཛིན་ཆུ་དང་ལན་ཚྭ་འབྲུ་རིགས་ཀྱི་མཆོག་ནས་དང་གྲོ། སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་མཆོག་གྲོ་མ་དང་སེར་ཤ། །དཀར་ཟས་ཀྱི་མཆོག་ཞོ་དང་ཕྱུར་བ། །དམར་ཟས་ཀྱི་མཆོག་ནོར་ཤ་དང་ལུག་ཤ། སྣུམ་རིགས་ཀྱི་མཆོག་མར་དང་པད་ཁ། བཏུང་བའི་མཆོག་ཇ་དང་ཆང་། མངར་གྱི་མཆོག་ཀ་ར་དང་བུ་རམ་ཞེས་ཟས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང་མཆོག་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་སོགས་ཡོད་པ་དང་། གེ་སར་སྒྲུང་དུའང་ཡུངས་དམར་རྒྱ་ཇའི་གསོལ་འདྲེན། སྐྱེམས་པ་ཆང་གི་ཞུ་འདྲེན། ཁྲ་བོ་ཤ་ཡི་གཟུག་འདྲེན་ཞེས་པ་དང་སུམ་ཡར་འབྲི་མོའི་འོ་མ། །ཞིམ་མངར་ཐུད་ཀྱི་སྡེར་ཁ། །གཡང་དཀར་ལུག་གི་ཚང་ར། །རྒྱ་ཇ་ཡོངས་འཛིན་མེ་ཏོག །བདུད་རྩི་ཆང་གི་བྱེ་བྲག །ཤིང་འབྲས་མངར་མོའི་སྡེར་གྲངས་ཞེས་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་ལས་གསལ་བོར་རྟོགས་ཐུབ་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་འདྲའི་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བཟའ་བའམ་བཏུང་བ་དང་ཡང་ན་ནམ་རྒྱུན་གང་འདོད་འདོད་དུ་བཟའ་བའམ་བཏུང་བ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་ཡིན་པར་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ཐོན་དངོས་ལྟར་དང་དུས་ཀྱི་འགྲོས། ཡུལ་གྱི་སྲོལ། དོན་གྱི་གཞི་དངོས་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བཟའ་བཏུང་དང་དུས་སྟོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་། མགྲོན་གཏོང་གི་བཟའ་བཏུང་ཞེས་སྤྱོད་སྒོ་མི་འདྲ་བ་སོ་སོ་ཡོད་དོ། །         དེ་ནི་མི་རང་རང་གི་འཚོ་བའི་ཁོར་ཡུག་གམ་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ནས་བྱུང་བའི་ཐོན་འབོར་མང་བའི་བཟའ་བཏུང་གི་གྲས་རེད། གཙོ་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་གིས་བོད་ཁམས་སིལ་བུར་འཐོར་ནས་དབུ་གཡོར་འཁྲུག་པའི་ལོ་རྒྱུས་སུ་ཤ་ཟན་དང་རྩམ་ཟན་སྡེ་གཉིས་སུ་ཆད་དེ་རྩོད་ཞེས་པ་ལྟ་བུས་མཚོན་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བོད་མི་སྤྱི་ལྟར་ན་སྔ་སེ་ནངས་ཇ་བཟང་དགོས། །འཆི་ཁ་བླ་མ་བཟང་དགོས། །ཞེས་ནངས་མོ་རྩམ་ཕྱུར་འདྲེས་མའི་སྐྱོ་མ་དང་ཕྱེ་མར་བཟའ་རྒྱུ་གཙོ་ཆེ་ལ་ཉིན་གུང་བག་ལེབ་དང་དེའི་སྤོད་དང་འདེད་ཅེས་ཞོ་དང་ཤ་ཁུ་སོགས་གང་རུང་དང་དགོང་ཟས་ཕལ་ཆེ་བ་ཐུག་པའི་རིགས་སྣ་ཚོགས་དང་ཡང་ན་ཤ་བཙོས་ནས་བཟའ་ཞིང་། བཏུང་བ་རིགས་ལ་དཀྲུག་ཇ་དང་ཇ་མངར་མོ་སོགས་ཇའི་རིགས་ཀྱང་མང་མོད་གཙོ་བོ་ཡུལ་དང་ཁྱིམ་གྱི་ཆ་རྐྱེན་ལྟར་རོ། །         དེ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞིག་སྟེ། རྟེན་འབྲེལ་བཟའ་བཏུང་དང་ཡང་ན་མཚོན་དོན་ཅན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞེས་བརྗོད་ན་དོན་དང་མཐུན་པ་ཞིག་རེད། དོན་དངོས་སུ་དུས་སྟོན་སྐབས་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་གི་རིགས་ནི་མི་རིགས་གང་ཞིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ནའང་ཞིམ་མངར་ལྡན་ཤོས་དང་། བྲོ་བ་ཆེ་ཤོས། རོ་བཅུད་འཛོམས་ཤོས་ཡིན་པར་མ་ཟད། དུས་སྟོན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་དགོངས་གཞི་ལྟར་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་མཚོན་དོན་ཅན་དག་ཀྱང་ཡིན།
        བོད་ཡུལ་ས་ཆ་མང་པོར་ཕྱེ་མར་དང་འོ་ཞོ། ཐུད་དང་གྲོ་འབྲས་སོགས་དཀར་ཟས་ཀྱི་རིགས་དང་ནས་ཆང་སོགས་ནི་དུས་སྟོན་གྱི་ཆོ་གའི་བཟའ་བཏུང་རྟེན་འབྲེལ་ཅན་དུ་བརྩི་ཞིང་། ཡང་ས་ཆ་ཁ་ཤས་སུ་ལུག་མགོ་དང་ལུག་གི་རྐང་གཡས་ལག་གཡས། བྲང་མགོ། ཚང་ར་སོགས་ཀྱང་རྟེན་འབྲེལ་ཅན་དུ་བརྩིའོ། །དེ་བཞིན་ཡང་ཨ་མདོའི་ས་ཆ་ཁ་ཤས་སུ་ལོ་སར་གྱི་སྐབས་དག་ཏུ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ལོ་གསར་ལེགས་སྐྱེས་སུ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་མཚོན་པའི་གོ་རེ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་ནོར་བུའི་དབྱིབས་ཅན་གྱི་གོ་རེ་བཅའ་བ་དང་། སྙན་གྲགས་དང་གཟི་བརྗིད་མཚོན་བྱེད་དུ་གོ་རེ་ཉི་མ་ཞེས་ཉི་མའི་དབྱིབས་ཅན་གྱི་གོ་རེ་བཅའ་བ་དང་། དྲང་བདེན་དང་ལྷག་བསམ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་ཅེས་དབྱིབས་གཟུགས་ཤིང་ཏོག་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་དང་འདྲ་བའི་གོ་རེ་བཅའ་བ། ཤེས་རིག་དང་ཡོན་ཏན་མཚོན་པའི་དམ་ཆོས་པོ་ཏི་ཞེས་གླེགས་བམ་ལ་གླེགས་ཐག་བཅིངས་ཡོད་པའི་དབྱིབས་ཅན་གྱི་གོ་རེ་བཅའ་བ། རྩིས་དང་འཆར་གཞི་ལེགས་པ་མཚོན་པར་གོ་རེ་སྣ་གཅུ་ཞེས་སྒོར་དབྱིབས་ཅན་གྱི་གོ་རེ་བཅའ་བ། རྒྱུ་དངོས་ལོངས་སྤྱོད་དར་བའི་མཚོན་བྱེད་དུ་ཕྱུག་པོའི་མཛོ་སྣ་ཞེས་གོ་རེ་གཅུས་རིལ་བརྒྱབ་པ་བཅའ་བ། གཉེན་སྒྲིག་གི་སྐབས་སུ་རིགས་རྒྱུད་སྤེལ་བ་མཚོན་བྱེད་དུ་གོ་རེ་ནུ་གཉིས་ཅན་བཅའ་ལ། གཞན་དཔྱིད་ཀ་ཁུ་བྱུག་གི་སྐད་ཐོག་མར་གོ་སྐབས་ཁུ་བྱུག་སྐྱོ་མ་བཏུང་བ་དང་། འབྲུག་སྐད་གསར་དུ་གྲགས་སྐབས་འབྲུག་ཇ་མངར་ཁུ་བཞེས་པ།ཞོ་སྟོན་ཆེན་མོའི་སྐབས་སུ་ཞོ་གསོལ་ཞིང་ལྔ་པའི་ཚེས་ལྔ་ལ་ལྷ་ཚོད་དང་འོ་མ་བཏུང་བ་སོགས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་རང་གི་ཡུལ་གྲུའི་ཁྱད་ཆོས་ལྟར་དུས་སྟོན་ལ་རོལ་སྲོལ་ཡོད། །