བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས།

        བོད་འདིའི་རྒྱལ་རབས་ནི། སྔོན་ཆད་རྒྱལ་ཕྲན་སིལ་མ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ཟེར་ཡང་རྒྱལ་ཕྲན་ཉིད་དུ་ཟད་ཅིང༌། དེ་དག་གི་བརྒྱུད་པས་བསྟན་པ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའི་གཏམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་རྗེ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་རབས་བརྗོད་པར་སྣང་བས་བྲི་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བཅོས་མ་ལ་དགའ་བ་ཁ་ཅི་གིས་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བོད་དུ་ལན་བདུན་བྱོན་པའི་དང་པོ་བོད་ཆུ་ཡིས་གང༌། གཉིས་པ་ལ་ཆུ་བྲི་ཞིང་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་དང་ཤ་རྐྱང་ཐོ་རེ་བ་ཡོད་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། བརྒྱུད་པ་ཕྱི་མ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལས། དམ་པས་སྐུ་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅུ་བདུན་བཞེས་པ་ན་དིང་རིར་ཞི་བར་གཤེགས་པར་འཆད་དེ། གཏམ་སྔ་མ་དེ་ནི་བློ་བྱས་འབའ་ཞིག་གོ། བོད་ཀྱི་ཡུལ་འདི་ཡང་རྒྱ་གར་དང་འདྲ་བར། ཡུལ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་གནས་པའི་བསྐལ་པ་ནས་བྱུང་བར་བྱས་ན་ཡང་ལུང་དང་རིགས་པའི་གནོད་པ་མེད་ཅིང༌། སྟོན་པ་ཐུབ་པ་བྱོན་པའི་དུས་ལས་སྔ་བ་རྩོད་ལྡན་གྱི་ཐོག་མ་སྐྱ་སེང་བུ་ལྔས་དཔུང་ཚོགས་ཡན་ལག་བཅོ་བརྒྱད་དམ་བཅུ་གཉིས་བཅོམ་པའི་ཚེ། །རུ་པ་ཏི་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་དཔུང་གི་ཚོགས་གཅིག་དང་བཅས་པ་གཡུལ་འགྱེད་པའི་ཚེ། བུད་མེད་ཀྱི་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་ནས་བྲོས་ནས་རི་ཁ་བ་ཅན་གྱི་རི་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་ཏེ་གནས་པའི་རིགས་ལས། དིང་སང་ན་ཡང་བོད་ཅེས་བྱ་བ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་གོ་ཆས་བཤད་དེ། སྔོན་གྱི་ཡི་གེ་རྙིང་པ་རྣམས་ལས་ཡུལ་འདི་ལ་སྔོན་མིང་པུ་རྒྱལ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཕྱིས་བོད་ཅེས་བྱ་བ་འཆད་པ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་གོ་ཆའི་གསུང་དང་སྦྱར་ན་འབྱོར་རོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཐུབ་པ་བཞུགས་པའི་དུས་ན་བོད་ཅེས་བྱ་བ་ལུང་རྣམ་འབྱེད་དུ་བཤད་ལ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོར་ཡང༌། འཕགས་པ་བོད་ལ་སོགས་རྣམས་ལ། ཞེས་གསུངས་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ཤཱཀྱ་ཆེན་པོ་དང༌། ཤཱཀྱ་རི་བྲག་པ་དང༌། ཤཱཀྱ་ལི་ཙ་བྱི་གསུམ་པོའི་རིགས་གང་ཡིན་པ་ལ་མ་མཐུན་པ་ཡོད་ཀྱང༌། འཇམ་དཔལ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ན་སྲོང་བཙན་ནས་དར་མ་ཡན་ཆོད་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཞིག་སྣང་ལ། དེའི་སྐབས་སུ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། ལི་ཙ་བྱི་རྣམས་རིགས་སུ་བྱུང༌། ཞེས་འབྱུང་བས་ལི་ཙ་བྱིའི་རིགས་ཡིན་པ་དག་གོ། དེ་ལྟ་ན་དང་པོ་ཁྲི་བཙན་པོ་འོད་ལྡེ། དེ་ནས་མུ་ཁྲི་བཙན་པོ། དིང་ཁྲི་བཙན་པོ། སོ་ཁྲི་བཙན་པོ། མེར་ཁྲི་བཙན་པོ། གདགས་ཁྲི་བཙན་པོ། སྲིབས་ཁྲི་བཙན་པོ། དེ་དག་ནི་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་ནོ། །དེའི་སྲས་གྲི་གུམ་བཙན་པོ། སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ། དེ་དག་ནི་བར་གྱི་ལྟེངས་གཉིས་སོ། །ཨེ་ཤོ་ལེགས། དེ་ཤོ་ལེགས། ཐི་ཤོ་ལེགས། གུ་རུ་ལེགས། འབྲོང་ཞི་ལེགས། ཨི་ཤོ་ལེགས། །དེ་དག་ས་ཡི་ལེགས་དྲུག་གོ། ཟ་ནམ་ཟི་ལྡེ། ལྡེ་འཕྲུལ་ནམ་གཞུང་བཙན། སེ་ནོལ་ནམ་ལྡེ། སེ་རྣོལ་པོ་ལྡེ། ལྡེ་རྣོལ་ནམ། ལྡེ་རྣོལ་པོ། ལྡེ་རྒྱལ་པོ། ལྡེན་སྤྲིན་བཙན། དེ་དག་ལྡེ་བརྒྱད་དོ། །རྒྱལ་ཏོ་རི་ལོང་བཙན། ཁྲི་བཙན་ནམ། ཁྲི་སྦྲ་དཔུངས་བཙན། ཁྲི་ཐོག་རྗེ་ཐོག་བཙན། ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན། ཁྲི་གཉན་གཟུངས་བཙན། འབྲོ་གཉན་ལྡེའུ། སྟག་རི་གཉན་གཟིགས། །གནམ་རི་སྲོང་བཙན། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ། གུང་སྲོང་གུང་བཙན། མང་སྲོང་མང་བཙན། འདུས་སྲོང་མང་པོ་རྗེ། ཀླུང་ནམ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ། ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་མེས་ཨག་ཚོམས། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན། མུ་ནེ་བཙན་པོ། ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན། རལ་པ་ཅན། ཁྲི་འུམ་བཙན་དར་མ། དེའི་སྲས་གནམ་ལྡེ་འོད་སྲུངས། དེའི་སྲས་དཔལ་འཁོར་བཙན། དེ་འབངས་ཀྱིས་བཀྲོངས་དབུས་གཙང་མཐིལ་གྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཤོར་ནས། སྲས་ཁྲི་བཀྲ་ཤིས་བརྩེགས་པ་དཔལ་དང༌། སྐྱིད་ལྡེ་ཉི་མ་མགོན་གཉིས་ཡོད་པ། ཁྲི་བཀྲ་ཤིས་རྩེགས་པ་དཔལ་གཙང་སྟོད་དུ་བཞུགས། ཉི་མ་མགོན་མངའ་རིས་སུ་བྱོན། དེ་ལ་སྲས་གསུམ་སྟེ། །དཔལ་གྱི་མགོན། བཀྲ་ཤིས་ལྡེ་མགོན། ལྔ་གཙུག་མགོན་རྣམས་སོ། །ཆེ་བས་མང་ཡུལ། བར་པས་སྤུ་ཧྲངས། ཆུང་བས་ཞང་ཞུང་སྟེ་གུ་གེའི་མངའ་ཞབས་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །བཀྲ་ཤིས་མགོན་ལ་སྲས་གཉིས་ཏེ། འཁོར་རེ་དང་སྲོང་ངེའོ། །འཁོར་རེ་ལ་སྲས་ནཱ་ག་རཱ་ཛ་དང་དེ་བ་རཱ་ཛ་གཉིས་སོ། །འཁོར་རེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་སྲོང་ངེ་ལ་སྲིད་གཏད། དེའི་སྲས་ལྷ་སྡེ། དེའི་སྲས་འོད་སྡེས་སྲིད་གཟུང༌། གཅུང་པོ་བྱང་ཆུབ་འོད་དང་ཞི་བ་འོད་གཉིས་རབ་ཏུ་བྱུང༌། འོད་སྡེའི་སྲས་རྩེ་ལྡེ། དེའི་སྲས་འབར་སྡེ། དེ་ནས་བཀྲ་ཤིས་སྡེ། བྷ་སྡེ། ནཱ་ག་དེ་བ། བཙན་ཕྱུག་ལྡེ། བཀྲ་ཤིས་ལྡེ། །གྲགས་བཙན་ལྡེ། གྲགས་པ་ལྡེ། ཨ་སོག་ལྡེ། དེའི་སྲས་འཛི་དར་རྨལ་དང་ཨ་ནན་རྨལ་གཉིས། ཕྱི་མའི་སྲས་རེའུ་རྨལ། དེ་ནས་སངྒྷ་རྨལ། འཛི་དར་རྨལ་གྱི་བུ་ཨ་འཛིད་རྨལ། དེའི་བུ་ཀ་ལན་རྨལ། དེའི་བུ་བར་བཏབ་རྨལ། དེས་ཡ་ཚེའི་རྒྱལ་བརྒྱུད་ཆད། ཁྲི་བཀྲ་ཤིས་བརྩེགས་པ་དཔལ་ལ་སྲས་དཔལ་ལྡེ་འོད་ལྡེ་སྐྱིད་ལྡེ་གསུམ། བར་པ་འོད་ལྡེ་ལ་སྲས་བཞི་ལས་གསུམ་པ་ཁྲི་ཆུང༌། དེའི་སྲས་འོད་སྐྱིད་འབར། དེ་ལ་སྲས་བདུན་ལས་གཡུ་ཅན། དེའི་སྲས་ཇོ་དགའ། དེ་ལ་སྲས་གསུམ་ལས་བར་པ་དར་མ། དེ་ལ་སྲས་བཞི་ལས་ཇོ་བོ་རྣལ་འབྱོར། དེ་ལ་སྲས་གསུམ་ལས་ཆེ་བ་ཇོ་འབག། དེ་ལ་སྲས་ལྔ་ལས་ཆེ་བ་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མགོན། དེའི་སྲས་ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་བཀྲ་ཤིས། དེ་ལ་སྲས་གཉིས་ལས་ཆུང་བ་མངའ་བདག་གྲགས་པ་རིན་ཆེན། དེ་ལ་སྲས་བཞི་ལས་གཉིས་པ་ཤཱཀྱ་མགོན། དེའི་སྲས་ཆོས་རྗེ་བཙན་པོ་ཤཱཀྱ་རིན་ཆེན་ལྡེའོ། །བརྒྱུད་པ་དེ་རྣམས་ལས་དར་མ་མ་གཏོགས། །སྲོང་བཙན་མན་ཆད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བླ་མར་མཛད་དོ། །བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབ་སོ། །། །
༡.༨ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཙུགས་པའི་སྐབས།
        ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་གྱི་རིང་ལ་ཙནྟ་མ་ཎིའི་གཟུངས་དང༌། སྤང་བཀོང་ཕྱག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་ནས་བབས་ཤིང༌། མཆོད་པ་བྱས་པས། སྲིད་དང་རྒྱལ་པོའི་ཚེ་འཕེལ་ཏེ། དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབུ་བརྙེས་ཡིན་ཞེས་གྲགས་པ་ལ། ནེལ་པ་པནྚི་ཏ་ན་རེ། བོན་པོ་ནམ་མཁའ་ལ་དགའ་བས་ནམ་མཁའ་ནས་བབས་ཟེར་བ་བོན་གཏམ་ཡིན་གྱི། དོན་ལ་པནྚི་ཏ་བློ་སེམས་འཚོ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ལི་ཐེ་སེས་ཆོས་དེ་དག་ཁྱེར་འོངས་པ་ལ། རྒྱལ་པོས་ཡི་གེ་མི་ཤེས་ཤིང༌། དོན་མི་གོ་བས་པནྚི་ཏ་དང་ལོ་ཙཱ་བ་ཕྱིར་ལོག་ཟེར་བ་འདི་དག་པ་འདྲ་སྟེ། དུས་ཕྱིས་དབའ་གསལ་སྣང་གིས་བལ་པོར་ཕྱིན། མཁན་པོ་ཞི་བ་འཚོ་དང་མཇལ་བའི་ཚེ། མཁན་པོའི་གསུང་ལ་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་དང༌། ཁྱོད་དང༌། ང་དང་གསུམ་གྱིས། འོད་སྲུངས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་བྱ་རྫི་མའི་བུ་གསུམ་དུ་གྱུར་ནས་བོད་དུ་བསྟན་པ་སྤེལ་བའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཙན་པོ་ཡང་མ་སྐྱེས། ཁྱོད་ཀྱང་ནར་མ་སོན་པས། ངས་འདི་ན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དགུ་ཡི་བར་དུ་སྒུག་ཅིང་བསྡད་པ་ཡིན་གསུངས་པ། སྦ་བཞེད་གཙང་མ་ན་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བོ་དྷི་ས་ཏྭ་བློ་སེམས་སུ་ལི་ཐེ་སེས་བསྒྱུར། འཚོ་ཞེས་པ་ཞི་བ་འཚོ་དང་འབྱོར་པས་སོ། །དེ་ལ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་གྱི་རིང་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབུ་བརྙེས་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་གླགས་བམ་ཙམ་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི། བྲི་བ་དང་བཀླག་པ་དང་འཆད་བ་སོགས་ནི་མེད་དོ། །སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་རིང་ལ་ཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ་རྒྱ་གར་དུ་བརྫངས་ནས། སློབ་དཔོན་ལྷ་རིག་པའི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡི་གེ་དང་སྐད་ལེགས་པར་བསླབས། བོད་དུ་འོངས་ནས། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་མོ་ལྔ་བཅུ་ལས་བོད་དུ་ཕྱི་མོ་སུམ་ཅུར་བྱས། དབྱངས་བཅུ་དྲུག་ལས་ཨ་ཨི་ཨེ་ཨོ་ཨུ་རྣམས་ཉེ་བར་མཁོ་ཞིང༌། གཞན་རྣམས་བཞག་ཨ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཟླ་ལ་བཀོད། གསལ་བྱེད་ལས་ཀྱང་ཊའི་སྡེ་པ་དོར། སྡེ་པ་གཞན་བཞིའི་ཡང་བཞི་པ་རྣམས་དང་ཥ་སོགས་མི་དགོས་པར་གཟིགས་ནས་བཞགཙ་ཚ་ཛ་རྣམས་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཅ་ཆ་ཇ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་གསུམ་བཀོད། རྒྱ་གར་ལ་མེད་ཀྱང་བོད་ལ་ཞ་དང་ཟ་དང་འ་རྣམས་དགོས་པར་དགོངས་ཏེ་བཙུད། གསུམ་པོ་དེ་ཡང་ཞ་ནི་ཤ་དང་མཐུན་པས་བལ་པོ་ནས་པནྚི་ཏ་གཅིག་གིས་ཆོས་རྗེ་བུ་སྟོན་ལ་ཡི་གེ་བསྐུར་བ་ན། ཤ་ལུ་པཎི་ཏ་ཟེར་བ་བྱས། ཟ་ནི་ས་དང་མཐུན་པས་རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ལ་ས་ཧོར་ཟེར་བ་ལ་བོད་ཀྱིས་ཟ་ཧོར་དུ་འབོད། འ་ནི་ཨ་དང་མཐུན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་ཡི་གེ་སློབ་ཚུལ་བསྟན། ཐོན་མིས་མདོ་སྡེ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་བསྒྱུར། གཞན་ཡང་རྒྱལ་པོས་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་མཛད་ནས། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཡི་གེ་དྲུག་མ་དང༌། འཕགས་པ་གཤིན་རྗེའི་གཤེད་དང༌། ཆོས་སྐྱོང་མགོན་པོ་དང༌། ལྷ་མོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྣ་མང་དུ་གསུངས། དེས་མང་པོར་བསམ་གཏན་བསྒོམ་དུ་བཅུག་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པ་མང་དུ་ཡོད་པ་སྣང༌། སྒོམ་གནས་ཀྱང་མང་དུ་བཙུགས། དབུས་ཀྱི་ཁྲ་འབྲུག་དང༌། མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ཡང་མང་དུ་བཞེངས། བཙུན་མོ་གཉིས་པོས་ཀྱང་འཕྲུལ་སྣང་དང་ར་མོ་ཆེའི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས། གསོད་པ་དང་བརྐུ་བ་དང་བྱི་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཆད་པ་དང་བཅས་པའི་ཁྲིམས་ལེགས་པར་བཅས། འབངས་རྣམས་ལའང་ཡི་གེ་དང༌། མི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལུགས་ལེགས་པར་བསླབ་སྟེ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་གསར་དུ་འཛུད་པ་མ་གཏོགས་ཆོས་གཞན་ཤིན་ཏུ་དར་བས་བོད་ཁམས་དཀར་པོར་བྱས་པ་ཡིན། ཕྱིས་ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་གྱི་བློན་པོས་མཆིམས་ཕུའི་རྫ་གསེབ་ནས་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་གྱི་གསུང༌། ངའི་དབོན་སྲས་དེའི་མིང་ལ་ལྡེ་བཏགས་པ་ཞིག་འབྱུང༌། དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱས་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ཟངས་ཀྱི་བྱང་བུ་ལ་བྲིས་པ་རྙེད་པས། ལྡེ་དེ་ང་ཡིན་སྙམ་ནས། བྲག་དམར་འགྲན་བཟང་ལ་སོགས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་འགའ་ཞིག་ཀྱང་བརྩིགས། ལི་ཡུལ་ནས་དོན་པའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་རྒྱའི་ཡུལ་ནས་ཧྭ་ཤང་མང་པོ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་གུས་པར་མཛད་ཀྱང་བོད་མི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བྱེད་པ་ནི་མ་བྱུང༌། དེ་འདས་ནས་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པའི་ཚེ་མ་ཞང་ཞེས་བྱ་བའི་བློན་པོ་དབང་པོ་ཆེ་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བས། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཡུལ་གཞན་དུ་བསྐྱལ། ལྷ་སའི་ཇོ་བོ་སྐྱི་རོང་དུ་བསྐྱལ། གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་སུ་བཤས་ར་བྱས། རྒྱལ་པོ་ཆོས་ལ་དད་ཀྱང་དབང་མ་བྱུང༌། ར་མོ་ཆེ་ན་གནས་པའི་ཧྭ་ཤང་རྣམས་རྒྱ་ཡུལ་དུ་ལོག་པ་ན། རྒན་པ་དེའི་ལྷམ་ཡ་གཅིག་ལུས་པས། དེ་ན་རེ། ད་དུང་བོད་དུ་བསྟན་པ་འོང་བར་སྣང་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་དེའི་བར་བསྟན་པ་བྱུང་བ་ཡིན། དེའི་ཚིག་ཟུར་ཐོས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བར་སྤྲོ་བ་འགའ་ཞིག་ཧྭ་ཤང་མ་ཧྭ་ཡཱ་ནའི་ལྷམ་ལུས་པ་ཡིན་ཟེར། རྒྱལ་པོ་ཆོས་ལ་མོས་པའི་གྲོགས་འགོས་རྒན་དང༌། དབའ་སང་ཤི་དང༌། དབའ་གསལ་སྣང་ལ་སོགས་པས་བྱས་ཏེ། སང་ཤི་དང་གསལ་སྣང་གིས་རྒྱའི་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན། དེ་ལ་ཞུས་ནས་སྒོམ་པའི་ལུང་འབོགས་པའི་ཧྭ་ཤང་དང་མཇལ་ནས་སྒོམ་པའི་ལུང་ལེགས་པར་མནོས། ཧྭ་ཤང་དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་མངའ་བས། སང་ཤི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ནས། གདོང་དམར་ཅན་གྱི་ཡུལ་དུ་དམ་པའི་ཆོས་འབྱིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱུང་བར་ལུང་བསྟན་པ་དེ་ཁྱོད་ཡིན། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཞི་བ་འཚོ་ཞེས་པ་དེ་བོད་ཀྱི་འདུལ་སྐལ་ཡིན། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་ཕན་མི་ཐོགས་ཟེར། བུམ་སངས་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲུང་ན་ཡོད་པའི་ཧྭ་ཤང་མངོན་ཤེས་ཅན་ཞིག་གིས་ཀྱང༌། སང་ཤི་དང་གསལ་སྣང་གཉིས་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་ལུང་བསྟན། དེ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནས་ཆོས་བམ་པོ་སྟོང་ཙམ་བླངས་ཏེ་ཁྱེར་འོངས་ཀྱང༌། མ་ཞང་གིས་ཆད་པ་བཅད་དོགས་པས་སྦས། ཕྱིས་གསལ་སྣང་མང་ཡུལ་གྱི་ཁང་དཔོན་དུ་བསྐོས་པས། དེར་གཙུག་ལག་ཁང་གཉིས་བརྩིགས། དེའི་རྐྱེན་རིས་ཀྱང་བཅད། བལ་པོར་ཕྱིན་མཁན་པོ་ཞི་བ་འཚོ་དང་མཇལ། འོ་སྐོལ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་གཟུགས་དགོས་པའི་བཀའ་རྒྱ་ཆེར་གནང༌། མཁན་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞུས་པས། ནམ་མཁའ་ལས་དགའ་འོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལན་གསུམ་བྱུང༌། དེ་ནས་རྡོ་རྗེའི་གདན་དུ་ཕྱིན། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ་བས། དགུན་ཟླ་འབྲིང་པོ་ལ་ཆར་ཆེན་པོ་བབ། སླར་ལོག་སྟེ། དབུས་སུ་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། མཁན་པོའི་གསུང་རྣམས་བསྙད་པ་ན། བཙན་པོའི་ཞལ་ནས། མ་ཞང་གིས་ཆད་པ་བཅད་དོགས་ཡོད་པས་ཁྱོད་མྱུར་དུ་སོང་ཞིག་ངས་ལྐོག་ཏུ་འགོས་རྒན་ལ་སོགས་དང་གྲོས་བྱས་ནས་མཁན་པོ་དེ་སྤྱན་འདྲེན་དུ་བཏང་གི་ཞེས་གསུངས་དེ་ནས་འགོས་རྒན་གྱིས་གཡོ་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ། མ་ཞང་སྟོད་ལུངས་སུ་གསོན་དུར་དུ་བཅུགདེ་ནས་གསལ་སྣང་གིས་མཁན་པོ་སྤྱན་དྲངས་ནས་འོངས་པ་ལྷ་སར་ཕྱག་ཕེབས། བཙན་པོས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་སློབ་དཔོན་དེའི་ཆོས་ལུགས་དང་ཚུལ་ཅི་ཡིན་པ་ལེགས་པར་རྟོགས་ལ་ཤོག་ཅིག། བཟང་པོ་ཞིག་ན་འདིར་ཡང་སྤྱན་འདྲེན་ནོ་བྱས། བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཅི་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པས། མཁན་པོའི་ཞལ་ནས། ཁོ་བོའི་ཆོས་ལུགས་ནི་རིགས་པས་ལེགས་པར་བརྟགས་ཏེ་གང་འཐད་པ་དེ་བྱེད། མི་འཐད་པ་དེ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཟེར། དེར་རྒྱལ་པོ་བློན་པོ་དང་བཅས་པ་མཐུན་པར་བསམ་ཡས་སུ་སྤྱན་དྲངས། འུམ་བུ་ཚལ་དུ་འཇལ། བཙན་པོས་ཕྱག་མཛད། དེའི་ཚེ་མཁན་པོས་འོ་སྐོལ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་བལ་པོའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ། བོད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་སྤེལ་བ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་རྒྱལ་པོས་བསྙེལ་ཏམ་ཞེས་གསུངས་པས། ཁོ་བོ་སྒོམ་ཡུན་ཐུང་བས་མ་འཚལ་ཞེས་ཞུས་པ་ན། མཁན་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན། དེ་ནས་བཙན་པོ་ལ་དགེ་བ་བཅུ་དང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མང་པོ་བཤད་པས་བོད་ཀྱི་ལྷ་སྲིན་ཆེན་པོ་རྣམས་ཁྲོས་ཏེ། དམར་པོ་རིའི་ཕོ་བྲང་ལ་ཐོག་བརྒྱབ། ཕོ་བྲང་འཕང་ཐང་ཆུས་ཁྱེར་ལོ་ཉེས་དང་མི་ངས་ཆེན་པོ་བྱུང་བས་བློན་པོ་སྡིག་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་ཆོས་བྱས་པས་ལན། ཨ་ཙ་ར་འདི་སླར་གཏང་དགོས་ཟེར་བས། བཙན་པོས་མཁན་པོའི་སྤྱན་སྔར་གསེར་མང་པོ་ཕུལ། ལོ་རྒྱུས་བསྙད་པས། མཁན་པོའི་ཞལ་ནས། ཁོ་བོ་བལ་པོར་འགྲོ། བོད་ཀྱི་མི་མ་ཡིན་རྣམས་མ་དགའ་བ་ཡིན། པདྨ་སམ་བྷ་ཝ་ཞེས་བྱ་བ་ཛམྦུའི་གླིང་ན་ཆེ་བའི་རིགས་སྔགས་མཁན་ཞིག་ཡོད། དེ་ངས་ཀྱང་སྤྱན་འདྲེན་དུ་གཏོང༌། རྒྱལ་པོ་རང་གིས་ཀྱང་སྤྱན་འདྲེན་པ་ཐོང་ཞིག་གསུངས་ནས། མཁན་པོ་བལ་པོར་ཕེབས་པ་ན། སློབ་དཔོན་པདྨ་ཡང་དེ་ན་ཕེབས་འདུག། དེ་རྒྱལ་པོའི་སྤྱན་འདྲེན་པས་སྤྱན་དྲངས་ནས་འོངས་པ་ན། ཐོག་མར་བསྟན་མ་བཅུ་གཉིས་པོས་སློབ་དཔོན་ལ་མཐོ་བརྩམས་པས། དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན། དབང་བསྐུར་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྲུང་མར་བསྐོས། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་བྱང་ལམ་ལ་ཕེབས། ཐང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་དམ་ལ་བཏགས་ནས། བསམ་ཡས་སུ་ཕེབས་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པོའི་ལྷ་ཞིག་ཕབ་པས། དེ་ན་རེ། དམར་པོ་རི་ལ་ཐང་ལྷས་ཐོག་བརྒྱབ། ཤམ་བུས་འཕང་ཐང་ཆུ་ལ་བསྐུར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་འདི་བྱས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་སྨྲས། དེ་ཐམས་ཅད་སློབ་དཔོན་གྱིས་དམ་ལ་བཏགས། དེ་ནས་བསམ་ཡས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་པོའི་རྨང་བཏིང༌། མཁན་པོ་སླར་ཡང་སྤྱན་དྲངས། ཇོ་བོ་ཡང་མང་ཡུལ་ནས་སྤྱན་དྲངས་ནས་འཕྲུལ་སྣང་དུ་བཞུགས་སུ་བཅུགཡོས་ནས་ལུག་གི་བར་གཙུག་ལག་ཁང་གླིང་ཕྲནལྕགས་རི་དང་བཅས་པ་ལེགས་པར་གྲུབ། བཙན་པོས་རྟ་མགྲིན་བསྒྲུབས་པས་གྲུབ་སྟེ། ཛམྦུའི་གླིང་ཙམ་དུ་གྲགས་པའི་རྟ་སྐད་ཆེན་པོ་བྱུང༌། དང་པོར་སད་མི་མི་བདུན་རབ་ཏུ་ཕྱུང༌། དེ་ན་དད་པ་ཅན་དང་ཤེས་རབ་ཅན་མང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། རྒྱལ་པོ་ཉིད་ཀྱི་རིང་ལ་ཁམས་ཡན་ཆད་དུ་ཆོས་ཀྱི་གྲྭ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཉིས་བཙུགས། ཡེར་པ་དང་མཆིམས་ཕུར་སྒོམ་གྲྭ་བཙུགས་ཏེ། ཡེར་པ་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་མང་པོ་བྱུང་ཞེས་གྲགས། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཚོ་བ་བླ་ནས་སྦྱོར། སྔགས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཕལ་མོ་ཆེ་བསྒྱུར་ཞིང་ཉན་བཤད་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ། དུས་ཕྱིས་དཱི་པཾ་ཀ་རའི་ཞལ་ནས། དེ་དུས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འདྲ་བ་རྒྱ་གར་དུ་ཡང་མ་བྱུང་བ་འདུག་གསུངས་པ་ཡིན། དེ་ནས་རལ་པ་ཅན་ཡན་ཆོད་དུ་ཡབ་མེས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡང་དག་པ་རྗེས་སུ་བསྐྱངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་མཆོད་རྣམས་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོས་ཕྱག་བྱ་བར་རིགས་སོ། །ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཙུགས་པའི་སྐབས་སོ། །
༡.༩བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་རྩ་རྒྱུད་ལས་ལུང་བསྟན་པའི་སྐབས།
        སྲོང་བཙན་ནས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་བར་ནི། །འཇམ་དཔའ་རྩ་བའི་རྒྱུད་ལས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་འདི་ལ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱ་བ་བྱེད། །བྱང་གི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ལྷ་ལྡན་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །གངས་ཅན་རི་ཡི་ནང་གནས་པའི། །རྒྱ་པོ་མི་ཡི་ལྷ་ཞེས་པ། །ལི་ཙ་བྱི་རྣམས་རིགས་སུ་བྱུང༌། །དེ་ཡང་སྔགས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་སྟེ། །ལོངས་སྤྱོད་ཚེ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། །རིག་པ་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་ཞེས་བྱ། མི་ཡི་བདག་པོ་དེ་ཡང་གྲུབ། །ལོ་ནི་བརྒྱད་ཅུར་རྒྱལ་སྲིད་བྱས། །དེས་ནི་རྐུན་མ་རྣམ་པར་སྤངས། །རྒྱལ་པོ་དེས་ནི་སྲོག་སྤངས་ནས། །དེར་ཡང་སྔགས་ནི་མྱུར་འགྲུབ་སྟེ། །ཞི་དང་རྒྱས་པ་བསིལ་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ་མ་ཞེས་གྲགས་དང༌། །ལྷ་མོ་གོས་དཀར་མོ་དང་ནི། །དཀར་མོ་ཆེན་མོ་གཞན་ཕན་བརྩོན། །རྟག་ཏུ་ཡིད་ནི་མི་སྐྱོ་བའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡི། །དེ་བཞིན་རྒྱལ་པོ་མང་པོ་ནི། །རྣམ་པ་དུ་མ་མང་པོ་དགཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་གཟུགས། ཁ་བ་ཅན་གནས་ཀླ་ཀློའི་རྒྱལ། །དེ་ཡང་སྟོན་པ་མཆོད་བྱེད་པའོ། །ཁྱུ་མཆོག་ཁྱུ་མཆོག་བཟང་པོ་དང༌། །ས་འོད་དེ་བཞིན་ས་འོད་བཟང༌། །དེ་བཞིན་ཕ་རོལ་གནོན་ཉིད་དང༌། །རྐང་པའི་འགྲོས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན། །ས་སྲུངས་དང་ནི་བེའུ་དང༌། འོད་ལྡན་ཉིད་ནི་ཕྱི་མ་ཡིན། །ཐ་མར་འཆར་རྒྱལ་ངང་ཚུལ་ཏེ། ཀླ་ཀློ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན། །དེ་འོག་ལུགས་ནི་རྣམ་ཞིག་ཅིང༌། ཕྱི་རོལ་སྐྱེ་དགུས་ཉེ་བར་སྤྱོད། །ཅེས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་གི་ཕྱོགས་དང་ཁ་བ་ཅན་ནི་གྲགས་ཆེ་ཞིང༌། ལྷ་ལྡན་ནི་ལྷ་སའོ། །ལོ་བརྒྱད་ཅུར་རྒྱལ་སྲིད་བྱེད་པ་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཉིས་བཞུགས་ཤིང༌། བར་དུ་གུང་སྲོང་གུང་བཙན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་སྲིད་ཅུང་ཟད་མཛད་པའོ། །སྒྲོལ་མ་དང་གོས་དཀར་མོ་དང་དཀར་མོ་ཆེན་མོ་ནི་བཙུན་མོའི་མཆོག་གསུམ་སྟེ། ཀོང་ཇོ་དང༌། བལ་མོ་བཟའ་དང༌། འབྲིང་བཟའ་མ་ཐོད་དཀར་རོ། །ལི་ཙ་བྱིའི་རིགས་སུ་བྱུང་བ་ནི་ཡངས་པ་ཅན་པའི་བརྒྱུད་ཡིན་པའོ། །ཀླ་ཀློའི་རྒྱལ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཏཱ་ཞིག་གི་ཡུལ་ལའང་དབང་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་མང་པོ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། ཁྱུ་མཆོག་ནི་མང་སྲོང་ངོ༌། །ཁྱུ་མཆོག་བཟང་ནི་ཀླུང་ནམ་མོ། །ས་འོད་ནི་མེས་ཨག་ཚོམས་སོ། །ས་འོད་བཟང་ནི་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་ནོ། །ཕ་རོལ་གནོན་ནི་མུ་ནེ་བཙན་པོའོ། །རྐང་པའི་འགྲོས་ནི་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་ནོ། །ས་སྲུངས་ནི་རལ་པ་ཅན་ནོ། །བེའུ་ནི་གླང་དར་མའོ། །འོད་ལྡན་ནི་འོད་སྲུངས་ཏེ། །ལྡན་པ་དང་བསྲུང་བ་ལ་ཨ་བ་ཏི་ཟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མར་འཆར་རྒྱལ་ངང་ཚུལ་ནི། ཉི་མ་འཆར་བའི་ཕྱོགས་ནས་བོད་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ཧོར་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཞེས་འགའ་ཞིག་འདོད་ལ། ཤར་ཁ་ཞེས་གྲགས་པའི་ལུང་པ་འདིར། སྙགས་ཀྱིས་བཀྲོངས་པའི་དཔལ་འཁོར་བཙན་ཡིན་ཡང་རུང་ངོ༌། །དེ་ནས་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བྱེད་པའི་རྒྱལ་པོ་མེད་པས་ལུགས་རྣམ་པར་ཞིག་གོ། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་རྩ་རྒྱུད་ནས་ལུང་བསྟན་པའི་སྐབས་སོ། །