ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་ཞམ་འབྲིང་འོད་འབར་སྐོར་གྱི་བརྗེད་ཐོ།

        ཉེ་ཆར་བདག་གི་གྲོགས་པོ་སྟེ། དབྱིན་ཇུའི་ལོན་ཏོན་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་འབུམ་རམས་པ་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ་ལགས་ཀྱི«རྒྱའི་ཡིག་ཚང་དུ་འཁོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་མིང་བརྡ“嗢味”ཞེས་པ་བོད་སྐད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བར་དཔྱད་པ»ཞེས་པའི་དཔྱད་འབྲས་ཤིག ༢༠༢༡ལོའི«མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་རིག་དེབ»ཀྱི་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་བདུན་པར་སྤེལ་ཡོད། དཔྱད་འབྲས་གང་དེའི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་རིགས་ལམ་ཧ་ཅང་གསལ་ཞིང་། དཔྱད་ཡིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སྒེར་གྱི་ལྟ་ཚུལ་རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་བཅས་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་དཔྱད་རྩོམ་ནང་གི་སྔ་རབས་པའི་དཔྱད་འབྲས་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་ས་བཅད་དེ་ནི་ཡིད་དུ་འོངས་པ་སོགས་གང་ལྟར་ཡང་དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཁྱད་ཆོས་ཧ་ཅང་མང་ལ། ཕྱི་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་གི་མཁྱེན་རྒྱ་ཡངས་པ་སོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འདི་ལྟ་བུ་བྲིས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཀྱི་གནས་སུ་མཐོང་། རྩོམ་པ་པོས་ཀློག་མཁན་རྣམས་ལ་བསམ་ཚུལ་འདོན་ཆོག་པའི་གནང་བ་བསྩལ་པ་ལྟར་དུ། འདིར་མི་བརྗེད་པའི་ཐོ་ཡིག་གི་ངོ་བོར་ཅུང་ཟད་སྨྲ་བ་ལ།

        དཔྱད་རྩོམ་གྱི་སྤྱིའི་ཁོག་དབུབ་སྟངས་ནི་ཧ་ཅང་ཡག་པས་དེ་དེ་བཞིན་དུ་འཐད་ཀྱང་། འོད་འབར་ལ་གོ་བ་ལེན་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ལྟ་ཚུལ་ཐ་དད་དུ་ཕྱིན་ཡོད། སྤྱིར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མིང་བརྡ་གང་ཞིག་གི་གོ་དོན་འགྲེལ་ན་ཡང་། མ་ཕྱིའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དགོངས་པ་དབང་བཙན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གཅེས་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན། ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་འོད་འབར་རིགས་འགའ་ཞིག་བྱུང་ནའང་། ལ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་སོགས་སུ་སྣང་བས་སྐབས་དང་མ་འབྲེལ་ལ། སྤྱི་ཚོགས་ལོ་རྒྱུས་ལ་འབྲེལ་བ་རིགས་འགའ་ཤས་ཡོད་པ་ལས། ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ཨང་རྟགས༼P.t.0981༽ན་ཞམ་འབྲིང་འོད་འབར་དང་ཆབ་སྲིད་ཅེས་དང་། ཡང་དེ་ན་རྒྱ་དྲུག་འོད་འབར་གྱི་ཆབ་སྲིད་ནི་ཉེ་རིང་མ་མཆིས་པར་ཅི་གནང་། ཞེས་རཱ་མ་ཎའི་རྟོགས་བརྗོད་ཀྱི་རྒྱབ་ཡིག་ཏུ་འཁོད་པའི་ཡིག་རྙིང་འདིར་འོད་འབར་ཐེངས་གཉིས་བྱུང་པ་ལས། རྩ་བའི་མ་ཕྱིའི་དགོངས་པར་བསྟུན་ན་ཁེང་མིའམ་འབངས་མིའི་དོན་དུ་གོ་བ་སྟེ། ཞམ་འབྲིང་ཞེས་བླ་དྭགས་ཀྱི་ཚིག་བསྣན་པ་ལ་གོ་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཡོད། ཞམ་འབྲིང་ནི་གཡོག་པོའི་དོན་སྟེ། ཁྲོམ་ཆེན་པོའི་མངའ་ཞབས་སུ་གཏོགས་པའི་ནང་སོའི་རིགས་ཀྱི་ཁེང་མིར་གོ་ལ། སྤུ་རྒྱལ་གྱི་མཐའ་དབུས་གང་རུང་ན་བུ་སྨད་དང་བཅས་པའི་ཞམ་འབྲིང་གི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། ཕྱིས་སུ་མངའ་སྡེའམ་ཚོ་ཤོག་གི་ངོ་བོར་འཕེལ་བའང་མང་སྙམ་པས་དཔྱད། རྒྱ་དྲུག་འོད་འབར་ཞེས་པ་ཡང་རྒྱ་དྲུག་གི་ཁེང་མིའམ་འབངས་མི་ཞེས་པ་ཙམ་ལས། རྒྱ་དྲུག་དང་དབང་ཐང་མཉམ་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་དུ་གོ་བ་མིན་སྟེ། ཚིག་ཕྱི་མའི་ཉེ་རིང་མ་མཆིས་པར་ཅི་གནང་ཞེས་པས་འབངས་མི་སེར་གྱི་དོན་དུ་འཇུག་པ་ཤེས་སླ། ཡང་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ཨང་རྟགས༼P.t.0981༽ན་དབྱར་མོ་གླིང་ཐང་གླིང་དུ་ཡང་མཆིས་པ་ལས། འོད་འབར་དང་ནི་མ་དུམ་ཞེས་བྱུང་པ་ནི། དབྱར་མོ་གླིང་དུ་ཡོད་པའི་རྗེའུ་དང་འབངས་མི་གཉིས མ་འཆམ་པར་ཕོ་ཉ་གསོལ་ནས་གྲོས་བསྡུར་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་སྟེ། འདི་དག་གི་མཚན་གཞི་ནི་རྒྱ་ཤ་ཅུའི་བུ་མོ་འཕྲོག་མི་ཆོག་པའི་གྱོད་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ལས་གསལ་བོར་ངེས་ཐུབ་པ་ཡིན། མདོར་ན་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་བྱུང་བའི་འོད་འབར་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དགོངས་པར་བསྟུན་ན། འོད་འབར་ནི་ཁེང་མིའམ་འབངས་མི་ལ་གོ་དགོས་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡིན།

        རགས་རྩིས་ཙམ་ལ། ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ཕལ་ཆེ་བ་དུས་རབས་དགུ་བ་ཙམ་ལ་བྱུང་བར་ཆ་འཇོག་བྱས་ན། དེ་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་གི་རྗེས་སུ་ལྡེའུ་ཇོ་སྲས༼༡༡༥༤-༡༢༠༥༽ཡིས་མཛད་པའི«ཆོས་འབྱུང་ཆེན་མོ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན»ཞེས་བྱ་བར་རྗེའུ་དང་འོད་འབར་དུ་བྱེ་ཞེས་བྱུང་ཡོད། སྤྱིར་ཕྱི་ལོ༡༩༨༧ལོར་བོད་ལྗོངས་མི་དམངས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་དཔར་བའི་སྤར་གཞི་འདི་ནི། སྣུམ་སྤར་མ་ཞིག་ལ་ཕྱི་མོ་བཅོལ་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་ཞེས་འཁོད་ཡོད་ནའང་། ལོ་མང་པོར་མ་ཕྱི་དང་སྣུམ་དཔར་མ་གང་རུང་བཙལ་འཚོལ་བྱས་ཀྱང་མ་རེག་ལ། ད་ལྟ་ཀུན་གྱིས་གཟིགས་ཐུབ་པའི་སྤར་གཞི་འདི་ལ་ཡིག་ནོར་ཧ་ཅང་མང་པས་ཡིད་རྟོན་དཀའ་ལ། གོང་དུ་དྲངས་པ་ལས་བྱེ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱེ་རུ་གོ་དགོས་སྙམ། དེའི་ཕྱིས་སུ་དགེ་བཤེས་ལྡེའུ༼༡༡༢༤-༡༡༧༤༽ཡིས་མཛད་པའི«མཁས་པ་ལྡེའུས་མཛད་པའི་རྒྱ་བོད་ཆོས་འབྱུང་རྒྱས་པ»ཞེས་བྱ་བར་རྗེའུ་དང་འོད་འབར་དུ་ཕྱེ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ། གང་ལྟར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་འདི་གཉིས་ལས་གོང་དུ་དྲངས་པའི་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་གི་འོད་འབར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་རྙིང་པ་འདི་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་ཡོད་མོད། ཇི་ལྟར་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་ཐུབ་མིན་ནི་ལུང་དང་རིགས་པའི་གོ་བསྡུར་ལ་རག་ལས་ཡོད། དེ་ལ་ནེའུ་པཎྚི་ཏ་གྲགས་པ་སྨོན་ལམ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ཆུ་མོ་ལུག་གི་ལོ་སྟེ་ཕྱི་ལོ༡༢༨༣ལོར་མཛད་པའི«སྔོན་བྱུང་གི་གཏམ་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ»བྱ་བར། རྗེའུ་དང་ཁེང་དུ་ཕྱེད་ཅེས་འགྲེལ་ཡོད་ལ། མ་ཕྱིའི་མཆན་བུ་ན་རྗེ་ཁེང་གི་འཁྲུག་པ་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་ཕྱིས་ཀྱི་མིས་གསར་དུ་བསྣན་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་སྙམ། གང་ལྟར་དེ་དག་གི་དགོངས་པ་གུང་བསྒྲིགས་བལྟས་ན། འོད་འབར་ནི་ཁེང་མིའི་དོན་ཡིན་པ་ཧ་ཅང་གསལ་ལ། བོད་སིལ་བུར་འཐོར་བའི་དུས་སུ་རྗེའུ་དང་ཁེང་མི་ནང་མ་འཆམ་པར་ཁེང་ལྡོག་གིས་སོ་སོར་ཕྱེ་བའི་དོན་ནོ།།

        དེ་ནས་དབུ་གཡོར་གྱི་འཁྲུག་པ་ཆེན་མོའི་དུས་སུ། འོད་འབར་ཞེས་པ་ལ་སྲོག་གསར་བ་ཞིག་བསྣན་ཡོད། དེ་ཡང་ཡ་མཚར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་མིན་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐ་སྙད་རྣམས་ནི་སྐབས་རེེར་རྩ་མེད་དུ་འཇིག་པ་དང་། ལན་རེར་ཕྱིས་ཀྱིས་སྒྲ་བཤད་སོགས་ཀྱི་སྒོས་སྲོག་གསར་པ་བསྣན་ནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོང་བའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད། དེ་ལ་ལྡེའུ་ཇོ་སྲས༼༡༡༥༤-༡༢༠༥༽ཡིས་མཛད་པའི«ཆོས་འབྱུང་ཆེན་མོ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན»ན། ཏར་ཀའི་མེ་ཏོག་སྲོད་ལ་འཆར་བ་ཡིས། དེ་ཚེ་མི་ལ་འོད་ཕོག་འོད་འབར་བརྟགས་ཞེས་བྱུང་ཡོད། འདི་ནི་དབུ་གཡོར་འཁྲུག་པའི་འབངས་མིའི་ཁེང་ལོག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་གཏམ་རྒྱུན་གསར་པ་ཞིག་སྟེ། སྟར་ཁའི་མེ་ཏོག་ནི་སྲོད་ལ་འཆར་མི་འཆར་མ་ངེས་མོད། གང་ལྟར་ཡང་། དཔའ་བོ་གཙུག་ལག་ཕྲེང་པ༼༡༥༠༤-༡༥༦༦༽མཆོག་གིས་ཏར་ཀའི་མེ་ཏོག་སྲོད་ལ་འཆར་པ་བལྟ་བར་བསྙད་ནས་འོད་འབར་ཁེང་ལྡོག་དུ་གྲགས་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་དོན་ལ་གནས་པའི་གཏམ་སྟེ། དེའི་ཤུགས་ལ་མུན་པ་རུབ་པའི་དུས་སུ་ཁེང་ལོག་བྱེད་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། བསང་ཡིག་རྙིང་པ་སོགས་སུ་མཚན་གྱི་མེལ་ཚེ་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་མཚན་མོའི་དུས་སུ་ཤིང་དུམ་སོགས་ལ་མེ་བསྒྲོན་ནས་སོ་ཁ་སྲུང་མཁན་གྱི་དོན་ཡིན། དེའི་སྟབས་ཀྱིས་འོད་སྦར་ནས་ཞམ་འབྲིང་བྱེད་མཁན་གྱི་རིགས་ལའང་འོད་འབར་དུ་མི་ཐོགས་པ་མེད་ཀྱང་། ཡིད་དཔྱོད་ཙམ་ལས་ལུང་རིགས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ཆེར་མ་རྙེད་དོ།།

        མདོར་ན། རྣམ་དཔྱོད་དང་ལྡན་པ་ཚེ་རིང་བསམ་གྲུབ་ཀྱིས་སྐད་བརྡ་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་ནས་འོད་འབར་ནི་རྒྱའི་ཡིག་ཚང་ལས་བྱུང་བའི“嗢味”ལ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ལ། མ་འོངས་པར་ཁུངས་སྣེ་འདི་དེད་ནས་འོད་འབར་གྱི་ཁུངས་དང་ངོ་བོ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད། འདིར་ཁོ་བོས་ཡིག་རྙིང་འགའི་མ་ཕྱིའི་དགོངས་པ་གཙོ་བོར་བཞག་ནས་རང་ལུགས་འཐད་ལྡན་ལྟར་འོད་འབར་གྱི་གོ་དོན་ཅུང་ཟད་འགྲེལ་ཡོད། འདི་ཡང་མ་འོངས་བར་འོད་འབར་གྱི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས། བར་གྱི་འཕེལ་རིམ། མཐའ་མའི་ནུབ་རྐྱེན་སོགས་ལ་ཞིབ་དཔྱད་གནང་བའི་ཡན་ལག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།