ཧྥ་རན་སིའི་རེམ་ཐི་རོར་ལ2014ལོའི་ནོ་པེལ་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ།

      སྤྱི་ཟླ10བའི་ཚེས13ཉིན་གྱི་དགོང་མོའི་ཆུ་ཚོད8པའི་སྟེང་། ནོ་པེལ་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་བསྒྲགས་པ་དང་། ཧྥ་རན་སིའི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་བ་རེམ་མཱ་ཟེར་ཐི་རོར(Jean Tirole)གྱིས་ཚོང་རའི་སྟོབས་ཤུགས་དང་དོ་དམ་ཀྱི་དབྱེ་ཞིབ་གྲུབ་འབྲས་ལ་བརྟེན་ནས་ད་ལོའི་ནོ་པེལ་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ།
     རེམ་མཱ་ཟེར་ཐི་རོར་ནི1953ལོའི་ཟླ8པའི་ཚེས9ཉིན་སྐྱེས་ཤིང་། ཧྥ་རན་སིའི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གིས་ཐོན་ལས་རྩ་འཛུགས་དང་། ཐབས་ཇུས་སྨྲ་བ། དངུལ་ཁང་དང་དངུལ་རྩ། དཔལ་འབྱོར་དང་སེམས་ཁམས་རིག་པ་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད། ཁོང་ནི་རམ་ཡཱ་ཁོ་ལཱ་ཧྥུན་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་ཀྲུའུ་ཞི་ཡིན། 1981ལོར་མཱ་ཁུལ་རྩིས་ཚན་སློབ་ཆེན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་བསླབ་གནས་བླངས། 1984ལོ་ནས1991ལོའི་བར་དུ་མཱ་ཁུལ་རྩིས་ཚན་སློབ་ཆེན་ནས་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བའི་ཕྱག་ལས་གནང་།

     ཁོང་ནི་འཛམ་གླིང་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་གྲགས་ཆེན་ལས་ཨང་གཉིས་པར་བགྲངས་ཡོད། (1990ལོ-2000ལོར)ད་ལྟ་ཧྥ་རན་སིའི་ཐྲི་ལི་ཚི་སློབ་ཆེན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ཞིབ་འཇུག་ཚན་ཁག་གི་འགོ་གཙོའི་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་ཕ་རི་སི་སློབ་ཆེན་དང་མཱ་ཁུལ་རྩིས་ཚན་སློབ་ཆེན་གྱི་ཞོར་ལས་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བའི་འགན་བཞེས་ཡོད། དེ་སྔོན་སྔ་གཞུག་ཏུ་ཧྭ་ཝར་རྡི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དང་སི་ཐཱན་ཧྥི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་སོགས་ཀྱི་གདན་ཞུས་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་བའི་ཕྱག་ལས་གནང་། 1984ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཚད་ལེན་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི(Econometrica)དུས་དེབ་ཀྱི་གཙོ་སྒྲིག་པ་ཡིན། དེ་མིན་ད་རུང་ཕི་ན་སི་དཔལ་འབྱོར་དོ་དམ་ཞིབ་འཇུག་གླིང་གི་རིག་གཞུང་ཨུ་ཡོན་ཡིན།
     རེམ་ཐི་རོར་གྱིས་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་དང་དངུལ་རྩའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་དཔྱད་རྩོམ180ལྷག་དང་གསུང་རྩོམ8བརྩམས་ཡོད། དེར《ཐོན་ལས་རྩ་འཛུགས་གཞུང་ལུགས》དང《ཐབས་ཇུས་སྨྲ་བ》། 《སྲིད་གཞུང་གི་ཉོ་སྒྲུབ་དང་སྒྲིག་སྲོལ་ཁྲོད་ཀྱི་སྐུལ་སློང་གཞུང་ལུགས》། 《དངུལ་ཁང་གི་གཟབ་ནན་དོ་དམ》། 《གློག་འཕྲིན་འགྲན་རྩོད》། 《 དངུལ་རྩའི་ཉམས་ཉེན། ངེས་མེད་རང་བཞིན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངུལ་ལོའི་སྒྲིག་གཞི》། 《ཀུང་སིའི་དངུལ་རྩའི་གཞུང་ལུགས》སོགས་ཡོད།