འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་སྙན་ངག་གི་རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་གླེང་བ།

ནང་དོན་གནད་བསྡུས། རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་སྙན་ངག་བརྩམས་ཆོས་དག་ལ་མངོན་པར་གསལ་བའི་སྐད་ཆའི་ཁྱད་ཆོས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་འགྱུར་ཁུག་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་ཐ་སྙད་བཀོལ་སྟངས་སོགས་ཀྱིས་ཀློག་པ་པོའི་ཡིད་ཀྱི་དང་བ་དྲངས་ཡོད། ང་ཚོས་འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་སྙན་ངག་ཀློག་སྐབས་ཁོང་གིས་གནའ་རབས་མགུར་མའི་འགྱུར་ཁུག་དང་། མེ་ལོང་མ་ཡི་ཚིག་རྒྱན། དམངས་ཕལ་པའི་སྐད་ཆ་བཅས་སྤེལ་མར་སྤྱད་ནས་སྐབས་དེའི་རྩོམ་པ་པོ་གཞན་གང་དང་ཡང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་མངོན་ཡོད། རྩོམ་འདི་རུ་རྩོམ་པ་པོ་འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་སྙན་ངག་བརྩམས་ཆོས་ལས་དཔེར་མཚོན་དུ་འོས་པ་སྐོར་ཞིག་གཞིར་བཟུང་ནས། དེ་དག་གི་སྐད་ཆའི་ཁྱད་ཆོས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་འདུག
བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ། འཇུ་སྐལ་བཟང་། སྙན་ངག ཚིག་སྦྱོར།

        རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་འཇུ་སྐལ་བཟང་ནི་སྤྱི་ལོ༡༩༦༠ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མགོ་ལོག་ཁུལ་དར་ལག་རྫོང་གི་དཔོན་སྐོར་ཞེས་པའི་འབྲོག་སྡེ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཤིང་། ༡༩༨༧ལོར་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་ནས་ཤེས་རམས་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མ་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ཕྱིར་མགོ་ལོག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་། ཁོང་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་ལས་ལ་ཞུགས་པ་ནས་ད་བར་དུ་སྙན་ངག་དང་ལྷུག་རྩོམ་སོགས་བརྩམས་ཆོས་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་སྤེལ་ལ་རྩོམ་རིག་དཔྱད་རྩོམ་ཆེད་དེབ་སོགས་མང་པོ་ཡོད། ཁོང་གི་སྙན་ངག་ཆེད་དེབ་ལ་གངས་འདབས་ཀྱི་སེམས་པ་དང་། དུང་སེམས་རླབས་ཀྱི་ཟེགས་མ་གངས་གྲོང་གི་རླུང་བུ་སོགས་དང་། རྩོམ་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གཞུང་དཔྱད་དེབ་སྙན་ངག་གི་རྣམ་བཤད་ཅེས་པའང་ཡོད། གཞན་ད་དུང་བསྒྱུར་རྩོམ་དེབ་ཀྱང་ཁ་ཤས་པར་དུ་བསྐྲུན་ཡོད་ལ། ད་བར་དུ་དུས་དེབ་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྩམས་ཆོས་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་བཏོན་གནང་ཡོད།གཞན་ད་དུང་ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ཅིག་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དཔེ་དེབ་དག་དང་སློབ་དེབ་སོགས་སུ་བསྡུས་ཡོད་ཅིང་། བརྩམས་ཆོས་ཁག་ཅིག་ལ་ཞིང་ཆེན་ཕྱི་ནང་གི་བྱ་དགའང་མང་པོ་ཐོབ་ཡོད།
        འཇུ་སྐལ་བཟང་ནི་སྤྱི་ལོ༡༩༧༧ལོ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་ལས་ལ་ཞུགས་ཤིང་།ཁོང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་གསར་རྩོམ་བརྒྱུད་རིམ་གླེང་སྐབས། བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་པར་གྲགས་པ་དང་དུས་མཉམ་ཙམ་དུ་སྨྲ་ཆོག[1]ཅེས་གསུངས་མྱོང་ལ། དོན་དུའང་དེ་འདྲ་ཆགས་ཡོད། ལོ་ངོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་གི་གོ་རིམ་བརྒྱུད་ནས་འཇུ་སྐལ་བཟང་ནི་རྩོམ་པ་པོའི་སྡེ་ཡིན་ནའང་རུང་། ཀློག་པ་པོ་ཕལ་བའི་གྲས་ཡིན་ནའང་རུང་། ཀུན་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཆེ་བའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་དགའ་མོས་བྱེད་མཁན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མང་པོ་ཡོད། ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་པའི་རྩོམ་པ་པོའི་སྡེ་ཡི་སྣེ་ཁྲིད་པ་གཙོ་བོའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་ལ། བརྩམས་ཆོས་ཐད་ནས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་བྱིངས་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་དུ་མ་ཡོད།འདིར་ཁོང་གི་སྙན་ངག་གི་རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་སྒྱུ་རྩལ་ཁྱད་ཆོས་དག་ཅུང་ཙམ་གླེང་ན།         འཇུ་སྐལ་བཟང་ལོ་ན་ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་སློབ་ཆུང་ལོ་ངོ་གསུམ་ཙམ་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཕུད། གཞན་དམའ་འབྲིང་དང་མཐོ་འབྲིང་གང་ལའང་མ་ཞུགས་པར། ལོ་བཅུ་ནས་བཅུ་དྲུག་བར་གྱི་དུས་སྐབས་དེའི་ཡུན་ལ་འབྲོག་ནས་འཚོ་བ་རོལ་ཞིང་། དེ་ནས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་ཐད་ཞུགས་བྱས་པ་རེད། ཁོང་གིས་རང་རྒྱུས་བརྗོད་པ་རུ། ངས་སློབ་འབྲིང་གི་སློབ་ཚན་མ་བཀླགས་ཤིང་། སློབ་ཆུང་གི་སློབ་ཚན་ཧྲིལ་པོ་དེ་ལོ་གསུམ་ཙམ་གྱིས་བཏོན་ཟིན་ཁུལ་བྱས། བཀླགས་ཐག་ཆོད་ནི་ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་སྒྲུང་དཔེ་ཡིན།[2]ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་ལྟར་སློབ་འབྲིང་སོགས་སུ་མ་འགྲིམ་ཞིང་། དུས་ཐུང་སློབ་ཆུང་གི་བརྒྱུད་རིམ་དུའང་གཙོ་བོ་སྒྲུང་དཔེ་སོགས་བཀླགས་ནས་དུས་འདའ་བར་བྱས་ཡོད། སློབ་གྲྭར་མ་སོང་གོང་དུའང་ཁོང་གིས་མི་ཚེའི་དགེ་རྒན་ཐོག་མར་ཨ་ཕ་བསྟེན་ཞིང་རང་ལོ་དྲུག་གི་སྟེང་ནས་བཟུང་ཕའི་མདུན་ནས་ཀློག་བསླབས་འདུག སློབ་ཆུང་ལ་མ་ཕྱིན་གོང་དང་། དེ་ནས་སློབ་ཆུང་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ཀྱི༡༩༧༠ལོ་ནས༡༩༧༥ལོའི་བར་གྱི་ལོ་ངོ་དག་ལ་འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་འབྲོག་ཕྲུག་རྣལ་མ་ཞིག་གི་འཚོ་བ་རོལ་བས། དེའི་སྐབས་ཀྱི་མི་ཚེའི་མྱོང་བ་ཡིས་ཁོང་གི་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཟབ་མོ་ཐེབས་ཡོད། དེ་དུས་སུ་ང་ཡི་གླུ་དང་ལ་གཞས་མང་དུ་ཤེས་ཤིང་། སྒྲུང་དང་གནའ་གཏམ་འཆད་ལ་དགའ།[3]ཞེས་གསུང་བ་བཞིན། གླུ་ལ་གཞས་དང་། གཏམ་དཔེ། སྒྲུང་གཏམ་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཆེས་ཆེར་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱང་ཡག་པོ་ཡོད་པས་ཁོང་གིས་རྒྱུན་པར་ན་མཉམ་ཚོའི་གྲས་ནས་གནའ་སྒྲུང་ཡག་པོ་རེ་ལ་ཉན་རྗེས་འཕྲལ་མར་དེ་ལ་ལད་རྩོམ་བྱས་པའི་གནའ་དཔེ་འདྲ་ཆག་རེས་བྱིས་པ་གཞན་དག་ལ་ཚེགས་མེད་དུ་མགོ་གཡོག་གཏོང་ཐུབ་ཟེར་ལ། ཕྱིས་སུ་བསམ་གཞིག་གི་སྐབས་སུའང་ངས་བསམ་བློ་གཏོང་ཕྱོགས་ལ་སྙན་ངག་འབྲི་སྐབས་དེ་འདྲའང་གུ་དོག་མི་རུང་སྙམ་པ་ཞིག་བྱུང་། རང་མོས་ཡིན་ནའང་རུང་། སྲོལ་རྒྱུན་ཡིན་ནའང་རུང་། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལྷུག་རྩོམ་ཡིན་ནའང་ཆོག མདོ་དོན་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ངོས་ནས། ཐ་ན་དམངས་གླུ་དང་བསླབ་བྱ་གང་ཐད་ནས་རང་ལ་གང་འཚམ་མི་ཤེས་པའི་ཆ་ཀུན་ལ་མཉམ་འཇོག་བྱས་པ་ཡིན། དེ་ནི་ང་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བཞིན་དུ་དོ་སྣང་བྱས་པའི་ངོས་གཅིག་རེད།[4]ཞེས་བསམ་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས། དམངས་ཕལ་བའི་སྐད་ཆའི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་། རྩོམ་པ་པོའི་བརྩམ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ལ་བཟང་ངན་གྱི་ཁྱད་མ་ཕྱེ་པར་དང་ལེན་བྱས་ཡོད།
        འདི་ལྟར་འཇུ་སྐལ་བཟང་ལ་འཚོ་བ་དང་ཐིམས་པའི་དམངས་ཕལ་པའི་རྩོམ་རིག་གི་རྨང་གཞི་མཐུག་པོ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཐད་ལ་སྦྱང་བ་མི་དམན་པ་མ་ཟད། དེ་ཉིད་སློབ་སྦྱོང་གི་ཡུལ་དུ་བསྒོམས་པས། ཁོང་གིས་ཐད་ཀར་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་རྩེད་མོའི་རྣམ་གྲངས་སོགས་རིགས་མང་པོ་ཆུ་བཞུར་བཞུར་དུ་འཆད་ཐུབ། རང་རྒྱུས་བརྗོད་པ་རུ་འོག་གི་ཚན་པ་འདི་འདྲ་གཉིས་བྱུང་ཡོད་དེ།
        ངེད་ཅག་རྒྱུན་པར་རྩེ་ལ་དགའ་བ་ནི་ཨ་ཡས(ཨ་ཕྱི)རེས་རྔ་དང་། འབྲི་བེའུ། ཝ་ཤ་ཁྱི། འབྲུག་སྐོར་བ། ཕྲེང་བ་རྒྱབ་འཇོག རྒྱ་ལུག་བཤའ། ཁྲ་བྱིའུ། འབེན་ལེའུ་བདུན་མ། ཟླ་ཉི་མ། བཞའ་རེས་འཚོལ་རེས། ཐ་གུ་ཐག་ལྡིང་སོགས་ཡིན།[5] གཞན་ཡང་ངེད་ཅག་གི་ཁ་སྐད་ལ་ཆབ་འཕེན་པ་ཟེར་པ་འབའ་རྡེའུ་རྩེ་བ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་ལའང་བཙན་ཆབ་དང་། སྒུར་ཆབ། སྤུངས་ཆབ། དགུ་འགྲིག་དང་། གཅུག་འགྲིག ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད། རྒྱལ་པོ་མགོ་གཅིག་ནས་མགོ་བརྒྱད་བར་སོགས་མིག་མང་གི་རིགས་སྣ་ཚོགས་བཅས་རྩེན།ཞེས་པ་ལས། ཚན་པ་དང་པོའི་ནང་དུ་འབྲོག་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་གི་མིང་བྱུང་ཡོད་ལ། ཚན་པ་གཉིས་པའི་ནང་དུ་དེའི་ནང་ཚན་གྱི་ཆབ་རྡེའུ་འཕེན་པ་གཅིག་པོར་གཏོགས་པའི་རྩེད་སྲོལ་མང་པོ་ཞིག་གུང་བསྒྲིགས་ཡོད། འདི་དག་ལས་འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་ལྟ་རྒྱ་ཡངས་ལ་བྱིས་དུས་སུ་འབྲོག་ཁུལ་ནས་རོལ་བའི་འཚོ་བས་མི་ཚེའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་བསུབས་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲན་དང་སྐད་ཆའི་རྨང་གཞི་བཞག་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།
        མི་ཚེའི་མྱོང་བ་འདི་རིགས་ཁོང་གིས་ཐོག་མར་བརྩམས་ཆོས་སུ་སྤྱད་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་དུས་རིམ་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་ངོས་བཟུང་ཆོག དུས་རིམ་དང་པོའི་ནང་དུ་ཁོང་གིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་བྱིངས་བཞིན་དུ་དམངས་ཕལ་པའི་ཚིག་འགྲོས་ལ་དེ་ཙམ་དོ་སྣང་མ་བྱས་པར། མཁས་པའི་རྩོམ་ལུགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཤིང་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྒྱུ་མའི་ཕོ་ཉར་བསྐུལ་བའི་སྙན་ཚིག་གཞོན་ནུའི་རོལ་རྩེད་ལྟ་བུ་མང་དུ་བྲིས་པ་རེད། འོན་ཀྱང༡༩༨༧ལོའི་སྦྲང་ཆར་དེབ་གསུམ་པར་བཀོད་པའི་རྗེས་ཤུལ་ཞེས་པའི་རྩོམ་ཐུང་ཚན་པ་བདུན་ཅན་སོགས་ནས་བཟུང་། འཇུ་སྐལ་བཟང་སྔར་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཐབས་ལམ་དེ་ཙམ་གྱིས་མ་མགུ་བར། ཁོང་གིས་ཁྱབ་ཁོངས་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་མངོན་ཡོད། དེ་དག་ལས་དམངས་ཕལ་བའི་ཚིག་སྟེ། བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དག་གིས་གསར་རྩོམ་གྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དེ་འདྲ་བཀོལ་མ་མྱོང་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་གསར་བ་ཞིག་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་པ་ནི་ཁོང་གི་ཁྱད་ཆོས་རིགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་འདུག
        ཁོང་ལ་བརྟན་ཞིང་གཏིང་ཟབ་པའི་དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡོད་པས། ཁྱབ་ཁོངས་འདི་རུ་ཁོང་ཧ་ཅང་བག་ཡངས་ངང་སྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་ལ། ལག་པ་གར་རེགས་ཕལ་ཆེར་ཁྱད་ཆོས་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་འབངས་ཕལ་པའི་ཚིག་སྦྱོར་དུ་གྱུར་ཡོད། ཁོང་གིས དྲག་ཆར་གྱི་རྗེས་སུ། སྦྲ་ནག་ཆུང་ཆུང་དག་གི་མཐོངས་ཀ་ནས། དུ་བ་སྔོ་རྒྱང་ངེར་ཐོན་ཚེ། གྲོ་མ་རྟ་མགོ་འདྲ་བ་ཞིག་བཙོས་ཏེ། ཨ་མ་འགག་མོས་ཞལ་དྲོ་ཆིལ་ལེར། སྒུག་ཡོད་སྙམ།[6]ཞེས་ཀུན་ལ་ཆེས་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་གླིང་སྒྲུང་གི་མི་སྣ་ཨ་མ་འགག་མོ་དང་། བྱིས་སྒྲུང་གི་མི་སྣ་ཨ་མ་དྲེད་མ་གཉིས་རྗོད་གཞི་གཅིག་གི་ཁྲོད་དུ་ངོ་བོ་འདྲེས་པར་བྱས་ཡོད་ལ། དེ་གཉིས་སྦྲེལ་བྱེད་ཀྱི་ཟམ་པ་ལྟ་བུར་གྲོ་མ་རྟ་མགོ་ཙམ་ཞེས་བྱིས་སྒྲུང་ཁྲོད་ཀྱི་རབ་བཏགས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་དེ་དྲངས་ཡོད། འདི་ལྟར་སྦྲེལ་བས་ཀློག་པ་པོར་མི་འཚམ་པའི་ཉམས་སྣང་མི་སྟེར་བ་མ་ཟད། དྲེད་ཕྲུག་རྒྱ་རིལ་ལམ་ཡང་ན་གླིང་སྒྲུང་གི་ཇོ་རུ་སྟེ་མ་ཡུམ་གྱི་བྱམས་བརྩེ་མཁོ་བའི་ལོ་ཆུང་གཉིས་ཕན་ཚུན་འགལ་མེད་དུ་དྲན་པར་བྱེད། འདི་ལྟར་ཁྱབ་ཁོངས་མི་ཆུང་བ་གཉིས་ནས་མཚུངས་གཞི་ཞིག་རྙེད་ཅིང་དེ་གཉིས་སྲུབས་མེད་པར་འདྲེས་ཐུབ་པ་འདིས་དམངས་ཕལ་བའི་རྗོད་གཞི་དག་ལ་བྱང་ཆ་ག་འདྲ་ཡོད་མེད་ཤེས་ཐུབ།
        དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གིས་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་དང་གཏམ་དཔེར་ཆ་འདྲ་བའི་གཏམ་གྱི་ཉམས་སྙན་ངག་ཏུ་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད་དེ། ཁོང་གིས་མེས་པོའི་གཏམ་རྒྱུད་དུ། སྐྱེས་པ་ཕོ་ཡི་ལ་རྒྱ་ཉག་ཅིག་གི་ཕྱིར་དུ། མི་ཡུལ་འདིར། རྡོ་རིང་ཟུར་བཞི་བཞིན་ཡར་ལངས་ཤིང་། ཕ་བོང་ལོགས་བརྒྱད་བཞིན་མར་བསྡད།[7]ཅེས་དང་། ཁོང་ཚོ་ནི་རང་ཁྲག་ཁྱོར་བ་བདུན་གྱིས་བྲིས་པའི། པོ་ཏི་དམར་པོ་ཞིག་སྟེ། བུ་རབས་དགུ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྲུང་མ་གཉན་པོ་ལགས།[8]ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་དམིག་ཡུལ་གསལ་བོའི་སྒོ་ནས། རྡོ་རིང་ཟུར་བཞི་བཞིན་དུ་ཡར་ལངས། ཕ་བོང་ལོགས་བརྒྱད་བཞིན་དུ་མར་བསྡད་ལྟ་བུ་དང་གཞན་ཁ་བགད་ཀྱང་ཁོག་ན་སྡུག་ཅིག་མེད་དམ། མིག་འཛུམ་ཚེ་མཐའ་ན་ཆུ་ཞིག་ཨེ་ཡོད་ལྟ་བུའི་གཏམ་དཔེ་དང་། རང་ཁྲག་ཁྱོར་བ་བདུན་དང་བུ་རབས་དགུ་བརྒྱུད་ལྟ་བུའི་འབྲོག་ཕྱོགས་སུ་བཀོལ་བ་མང་པའི་ཚིག་གྲུབ་བཀོལ་ཡོད་ལ། དེ་བཀོལ་བས་རྩོམ་སྤྱིར་སྒུལ་དུ་མི་གཏུབས་པ་དང་།ཕ་རོལ་པོར་སྤ་ཀོང་བའི་ཉམས་སྟེར་ཐུབ་པའི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པར་བྱས་ཡོད།
        འདི་ལྟ་བུའི་དམངས་ཕལ་པའི་ཚིག་དང་བརྗོད་པ་དག་སྐབས་དེར་རྒྱུགས་ཆེ་ཞིང་དར་སོ་རུ་འདོད་པའི་སྙན་ངག་གསར་པ་རེ་བྱུང་སྐབས། དེ་ལ་མ་གོམས་པའི་མི་མང་པོས་འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་སྙན་ངག་དུ་གསར་པ་མིན་པའི་ཉམས་ཤིག་འདུག་པར་འདོད་ཀྱིན་པ་མང་པོ་འདུགའོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་མིག་ལ་གོམས་གཤིས་སུ་གྱུར་མིན་ཙམ་ལགས་སྟེ། ང་ཚོར་ས་ཆེན་དང་རྡོ་བ་ཞེས་ན་ཡག་སྣང་འཆར་བ་འདིའང་ཆེན་པོ་མ་འགོར་བའི་སྐབས་སུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ང་ཚོས་ཆེད་དུ་སྤྲིན་མགོ་སྔོ་ནག་གི་ཀློང་ནས། །མཛའ་མཐུན་ཕོ་ཁྱུང་གི་གཡུ་འབྲུག །གདུང་དབྱངས་དར་དིར་ཞིག་འཐེན་ཚེ། །མིག་མཐའ་རླན་རླན་ཞིག་མིན་ནམ། །[9]ལྟ་བུའི་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་ཞིང་ཡག་སྣང་འཆར་ལ། རྩོམ་ལུགས་དང་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་གཉིས་མཐུན་པའི་རྩོམ་འདི་དག་དང་དུ་ལེན་དགོས་པ་མ་ཟད། རྫོང་མཁར་རེ་རེ། གྱེན་ལ་བསླངས་པའི་རལ་གྲི་ཟུར་མང་མ་རེ་རེ། གནམ་ལྕགས་ཀྱི་ཕུར་བུ་གླིང་དྲུག་མ་རེ་རེ། དེས་བོད་ཀྱི་གནམ་ཆེན་པོའི་མཐའ་ནས་འདེགས།[10]ལྟ་བུའི་ཚོད་ལྟའི་ཤས་ཆེ་ལ། ཐ་སྙད་ཀྱི་གདམ་བསལ་ནི་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་གསར་པའི་རྩོམ་པ་པོ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཆ་ལའང་དོ་སྣང་དང་དེར་མཐུན་གྱི་གདེང་འཇོག་བྱ་དགོས་ངེས་རེད།
        དེ་བཞིན་དུ་ད་དུང་གླེང་རིན་ཡོད་པ་ཞིག་ནི། འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་ཆེད་དུ་སྔར་གྱི་གཏམ་དང་སྔར་གྱི་རྩོམ་ལུགས་བཞིན་དུ། དམངས་གཞས་སོགས་ཀྱི་ལུགས་སུའང་བརྩམས་ཆོས་དུ་མ་བརྩམས་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལས་འདི་ནི་དེང་གི་སྙན་ངག་གསར་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡངས་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་གིས་བྲིས་པ་རེད་སྙམ་པའི་རྗེས་ཤུལ་ཏོག་ཙམ་ཡང་མི་མཐོང་བ་འདི་ནི་མཚར་དུ་ཆེ། དཔེར་ན་ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་གི་མ་དཔེ་ལས་འབངས་གླུ་སྐྱོ་བ་ཤུགས་འབྱུང་ཞེས་པ་ཞིག་མཐོང་བར། སྤྱིར་བཏང་གི་དམངས་གཞས་ཀྱི་གྲུབ་རྒྱུ་དག་མ་ཚང་བ་མེད་པར་བཀོལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཚིག་གི་གཅོད་ལུགས་དང་། མིང་གཞི་གཅིག་པའི་ཐ་སྙད་ནངས་འགྱིང་ནུབ་འགྱིང་དང་། ནང་གྲགས་ནུབ་གྲགས། ནང་བཞུགས་ནུབ་བཞུགས་སོགས་འགྱུར་ཁུག་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་ཡང་བསྐོར་ནས་ཚིག་གི་མཐུད་མཚམས་དག་གི་འགྱུར་བག་གི་ཉམས་སྟོན་པ། བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱི་ཚན་པ་གཅིག་སྟོན་ཕྱིར་གོང་དུ་དེ་དང་འདྲ་བའི་དཔེ་དུ་མ་བཀོད་ནས་རྨང་འདིང་བ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཀུན་མ་ལུས་པར་ལད་མོ་བྱས་ཡོད་པས། འདིའང་གོང་གི་ཁྱད་ཆོས་དེ་འདྲ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་འོས་སོ་སྙམ་པ་དང་སྔར་གྱི་དེབ་སོགས་སུ་བཀོད་པ་མ་མཐོང་བས་འདིར་མ་ལུས་པར་བཀོད་པ་ཡིན།         འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་བའི་དཀྱིལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་དག་ནས་བཟུང་། མགུར་གླུའི་ཁྱད་ཆོས་སྤྱད་ནས་སྙན་ངག་རྩོམ་པའི་རྩོམ་གཤིས་ཤིག་བྱུང་ཡོད། དེ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་བཙལ་དུ་ཡོད་དེ། ཁོང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཟབ་མོ་ཐེབས་མྱོང་ཞིང་། དགེ་སློབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་སྐུ་ཞབས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་ཆེད་དུ་མགུར་གླུའི་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་གནང་ཞིང་། ཆེད་རྩོམ་མགུར་གླུའི་བྱུང་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞེས་པ་ཅུང་ཞིབ་ཅིང་རྒྱས་པ་ཞིག་བརྩམས་གནང་ཡོད་ལ། དེ་ལས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་སྐབས་དེ་ན་བཟུང་མགུར་གླུ་ལས་མངོན་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་མཚོན་ཐབས་གཞན་དང་མ་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་དག་ངོས་ཟིན་ཡོད་པ་དང་དེ་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ། ཁོང་དང་དགེ་སློབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཟབ་པའི་འཇུ་སྐལ་བཟང་ལའང་ཁོང་གིས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པར་མངོན་དེ། ༡༩༨༧ལོའི་སྦྲང་ཆར་དེབ་དང་པོ་རུ། ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་བྱུང་བའི་བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་སྙན་ངག་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བ་ཞེས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་བཀོད་ཡོད་པར། གཙོ་བོ་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་རྗེ་བློན་བར་གྱི་མགུར་གླུ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་ཞིབ་དང་རིན་ཐང་ལ་གདེང་འཇོག་གནང་ཡོད་ལ།
        འདི་དག་ནི་སྙན་ངག་མེ་ལོང་དར་ཆེ་བའི་དུས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་ཕལ་མོ་ཆེ་ཞིག་ལྟར་པད་མ་དང་བུང་བ། ནམ་མཁའ་དང་རྒྱ་མཚོ་སོགས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་དང་། ཐ་ན་བོད་རང་སར་མཐོང་རྒྱུའང་དཀོན་པས་རྩོམ་པ་པོ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཞིག་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ནའང་རྣ་ཐོས་ཙམ་དུ་གྱུར་བ་དཔེར་ན་ཧ་རི་ཙན་དན་དང་ནྱ་གྲོ་དྷ། ཀུ་མུད་དང་བ་ཀུ་ལ། གླང་པོ་ཆེ་དང་ཁྱུང་ཆེན་སོགས་དཔེ་རུ་མང་དུ་འདྲེན་པ་དང་མི་འདྲ་བར་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་རླན་དང་མ་བྲལ་ཞིང་། མི་རིགས་དང་ས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་འདུག་པ་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་གསལ[11]ཞེས་རྗེ་བློན་བར་གྱི་མགུར་གླུ་དེ་དག་ད་གཟོད་བོད་རང་གི་འཚོ་བ་དང་གཤིས་ལ་ཉེ་ཞིང་མཚོན་བྱེད་ཚིག་ནི་འཚོ་བའི་མྱོང་བ་དངོས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་སོགས་དགེ་མཚན་གྱི་ཆ་དག་ལ་བསྟོད་བསྔགས་ཕུལ་ཡོད།
        འདི་ལྟ་བུའི་ངོས་ཟིན་ཞིག་གིས་རྐྱེན་པས་འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་བརྩམས་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་མགུར་གླུ་ལ་ཡོད་པའི་ཁྱད་ཆོས་དག་བསྡུ་ལེན་བྱས་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་འཚོ་བ་དང་ཐག་ཉེ་ཞིང་དམངས་ཕལ་པའི་མཐོང་ཆོས་མྱོང་འགྱུར་དུ་གྱུར་བའི་ཡིད་བརྙན་བཀོལ་བའི་སྐོར་ནི་ལེའུ་གཞན་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་ལ། འདིར་མངོན་གསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་སྟེ། མགུར་གླུ་དང་མཐུན་པའི་དབྱངས་འགྲོས་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་སྤྱད་པའི་སྐོར་གླེང་བར་བྱ།
        མགུར་གླུ་ནི་སྔར་བྱ་བཏང་གི་རྣལ་འབྱོར་བ་དང་། སྤང་བ་བསམ་གཏན་གྱི་ལས་མཛད་པའི་ཆོས་པ་དག་གིས་རང་གི་བུ་སློབ་ལ་གདམ་པ་སྟོན་བྱེད་དང་། སྐབས་སྐབས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ངོ་གསལ་བྱེད།ད་དུང་འཁོར་བའི་རང་མཚངས་སྟོན་བྱེད་སོགས་སུ། དུས་གནས་ཁོར་ཡུག་སོགས་ལ་བསྟུན་པ་ཆེ་ཞིང་། མགུར་བཞེངས་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་འདོད་པའི་དོན་དག་དབྱངས་ལ་དྲངས་བའམ། ཡང་ན་དབྱངས་ལ་འདྲེན་བདེ་བའི་ཚིག་གི་སྦྱོར་བ་རུ་བྲིས་པའི་སྙན་ངག་གི་རྣམ་པ་ཞིག་རེད། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སྒྲུབ་བརྒྱུད་ཆེན་མོ་ཁག་གི་བླ་མ་དང་བྱ་བཏང་རྣལ་འབྱོར་བ་དག་གི་གྲས་སུ། བུ་སློབ་ལ་མགུར་བཞེངས་པ་མང་པོ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལས་འཇུ་སྐལ་བཟང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་ཤོས་ནི་མི་ལ་རས་པ་གཙོ་བྱས་པའི་བཀའ་བརྒྱུད་གོང་མ་དག་གི་མགུར་དང་། རྫ་དཔལ་སྤྲུལ་དང་རྡོ་གྲུབ་ཆེན། ཞབས་དཀར་ཚོགས་དྲུག་རང་གྲོལ་སོགས་མཚོན་བྱེད་དུ་གྱུར་བའི་དུས་མི་རིང་བར་བྱུང་བའི་མདོ་ཁམས་ཡུལ་གྱི་དམ་པ་དག་གི་མགུར་སོགས་རེད།
        མི་ལ་རས་པའི་མགུར་འབུམ་ལས་མི་ལ་ཤིང་ཐུན་གྱི་སྐོར་ལས། བྲག་དམར་མཆོང་ལུང་ཁྱུང་གི་རྫོང་། །སྟེང་ན་ལྷོ་སྤྲིན་ཁོར་མ་ཁོར།།འོག་ན་གཙང་ཆབ་གྱ་མ་གྱུ། །བར་ན་རྒོད་པོ་ལང་མ་ལིང་། །རྩི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་བན་མ་བུན། །ལྗོན་ཤིང་གར་སྟབས་ཤིགས་སེ་ཤིགས། །བུང་བ་གླུ་ལེན་ཁོ་རོ་རོ། །མེ་ཏོག་དྲི་ངད་ཆི་ལི་ལི། །བྱ་རྣམས་སྐད་སྙན་ཀྱུ་རུ་རུ། །[12]ཞེས་པའི་མགུར་ཞིག་བྱུང་ལ། འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས༡༩༨༧ལོའི་སྦྲང་ཆར་དེབ་གསུམ་པ་རུ་བཀོད་པའི་རྗེས་ཤུལ་ཞེས་པའི་རྩོམ་དུའང་། སྟེང་ན་སྤྲིན་ནག་ཁ་མ་ཁོལ། །འོག་ན་ལམ་ཕྲན་ཀྱ་མ་ཀྱུ། །བར་ན་སྐྱིན་ཐང་ཐ་མ་ཐོར། །ཨོ་ལོའི་སེམས་ཁ་འཚབ་མ་འཚུབ། །[13]ཅེས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། དེ་གཉིས་བསྡུར་སྐབས། ཚེག་བར་གཅོད་ཚུལ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདམ་བསལ་སོགས་མཚུངས་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་རྐང་པའི་མཇུག་དུ་ཉམས་སྟོན་པའི་ཚིག་དུམ་ཁ་མ་ཁོལ། ཀྱ་མ་ཀྱུ། ཐ་མ་ཐོར། འཚབ་མ་འཚུབ་སོགས་བཀོལ་བའི་ཐབས་ཀྱང་གཅིག་མཚུངས་སུ་གྱུར་ཡོད། འདི་ལས་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི། དུས་སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ནས་བཟུང་།འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་དུ་བོད་ཀྱི་མེ་ལོང་མ་ཡི་ལུགས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཐབས་དག་ཕུད་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཐབས་གཞན་པ་ཐོན་པར་འབད་པ་བྱེད་ཀྱིན་པ་ཤེས་ཐུབ་ལ། མགུར་གླུར་ལྟོས་ནས་དབྱངས་འགྲོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་བ་ཞིག་བཏོད་པ་ནི་དེའི་བྱེ་བྲག་ཅིག་ཏུ་བརྩི་ཆོག་གོ།
        མི་ལ་རས་པའི་རྣམ་མགུར་དུ་ཁྱི་ར་པ་དང་མཇལ་བའི་སྐོར་ལས་མགུར་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་དེ། ཁྱོད་སེམས་ཅན་ཤྭ་བའི་ལུས་ལ་ཚེར་མའི་མགོ།ཤྭ་ལུས་ཚེར་མགོ་མི་ལའི་གླུ་ལ་ཉོན། །ཕྱི་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་བྲོས་བྲོས་ནས། །འཁྲུལ་སྣང་མ་རིག་པའི་ནང་ནས་ཐར་དུས་མེད། །ཕྱི་ལུས་སེམས་སྤངས་ཀྱིས་མི་སྤོངས་ཀྱིས། །འཁྲུལ་སྣང་མ་རིག་སྤོང་བའི་དུས་ལ་བབས། །ལུས་རྣམ་སྨིན་བདེན་པ་མགྱོགས་དྲགས་པས། །ཕྱི་སྒྱུ་ལུས་བྲོས་པས་ག་ལ་ཐར། །འབྲོ་ན་ནང་གི་སེམས་ཉིད་བྲོས། །སེམས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་གནས་སུ་བྲོས། །གཞན་བྲོས་པས་ཐར་འདོད་འཁྲུལ་བ་ཡིན། །སེམས་འཁྲུལ་བ་ཤིགས་ལ་འདི་རུ་སྡོད། །[14]ཅེས་པ་རུ། ཚེག་བར་ཡ་ནི་སྐབས་ལན་རེར་ཁྱོད་སེམས་ཅན་ཤ་བའི་ལུས་ལ་ཚེར་མའི་མགོ་ཞེས་ཚིག་རྐང་གི་མགོ་མཇུག་གཉིས་སུ་བྱུང་ཡོད་ལ། ཡང་སྐབས་ལན་རེར་ཤ་ལུས་ཚེར་མགོ་མི་ལའི་གླུ་ལ་ཉོན། །ཞེས་ཚིག་རྐང་གི་མཇུག་ཏུ་མ་གཏོགས་ཚེག་བར་ཡ་དེ་བྱུང་མེད། དེ་དུས་ཚིག་རྐང་དང་པོའི་མགོ་ཡི་ཚེག་བར་ཡ་དེས་ཚིག་དུམ་འདི་གཉིས་འདྲེན་པར་དབུགས་ཀྱི་སྟེགས་བུ་ཞིག་བསྩལ་ཡོད་ལ། ཁྱོད་ཅེས་དྲངས་ཤིང་དེ་ནས་ཚིག་རྐང་གཉིས་པོའི་དབྱངས་འགྲོས་གཅིག་པ་ཆགས་ཡོད། ཚིག་རྐང་གསུམ་པར་བསླེབས་དུས་ཡང་ཕྱི་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་བྲོས་བྲོས་ནས། །ཞེས་མགོ་མཇུག་གཉིས་ལ་ཚེག་བར་ཡ་ཡོད་པ་ཞིག་དྲངས་ནས་དབུགས་ཀྱི་སྣེ་གསར་པ་ཞིག་དྲངས་ཡོད་ལ། རྗེས་མར་ཡང་དེ་བཞིན། འཁྲུལ་སྣང་མ་རིག་པའི་ནང་ནས་ཐར་དུས་མེད། ཅེས་ཚིག་གི་གནས་ཡུལ་གཅིག་པའི་འདེགས་འཇོག་གོང་དང་མཚུངས་པར་བྱས་ཡོད། དེ་ན་བར་གྱི་མ་རིག་པའི་ཞེས་པའི་ཚེག་བར་ཡ་དེ་ཅི་ལ་བྱུང་ཞེ་ན། སྐབས་དེར་ཚིག་བཅད་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་དམ་པོ་བྱུང་མེད་ལ། མགུར་གྱི་རྣམ་པ་འདི་ཐོལ་བྱུང་གི་གཏམ་གྱི་ཤས་ཆེ་བས།སྐད་ཆ་ཕར་གཅོད་ལུགས་ལ་བསྟུན་མི་དགོས་པར། གཅོད་མཚམས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་ལ་འགྱུར་ཁུག་ཅིག་གྲུབ་པར་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་སྒྱུ་ལུས་བྲོས་པས་ག་ལ་ཐར།།འབྲོ་ན་ནང་གི་སེམས་ཉིད་བྲོས། །སེམས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་གནས་སུ་བྲོས། །གཞན་བྲོས་པས་ཐར་འདོད་འཁྲུལ་བ་ཡིན། །སེམས་འཁྲུལ་བ་ཤིགས་ལ་འདི་རུ་སྡོད་ཅེས་པའི་སྐབས་སུ། ཚིག་རྐང་གང་རུང་མ་ངེས་པའི་ཚེག་བར་དང་པོ་རུ་ཚེག་བར་ཡ་ཞིག་གིས་ཆད་ལྷག་ཡོད་པས། ཀློག་པའི་སྐབས་སུ་དབུགས་ཀྱི་འདེགས་འཇོག་ཀྱང་རྣམ་པ་ཆིག་རྐྱང་བར་མ་གྱུར་བར། འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཞིག་ཡོང་ཡོད་ལ། ཚེག་བར་ཆ་ཡ་ཡི་སྡེབ་མ་མཉམ་པ་དེས་ཀློག་པ་པོའི་དཔེ་ཀློག་གི་དབྱངས་འགྲོས་ལ་སྟབས་མི་བདེ་བ་བཟོས་མེད་པ་མ་ཟད།དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དབུགས་ཀྱི་ངལ་གསོ་སྟབས་བདེ་ཞིང་། འགྱུར་ཁུག་གསལ་བའི་བརྗོད་པ་ཞིག་གྲུབ་པར་བྱས་ཡོད། དེ་ནི་དཔེར་ན། རི་བོང་འཛིན་པ་རྒྱུ་སྐར་ཕྲེང་བ་ཅན། །མཚན་མོ་མཁའ་རྒྱུ་བ་མ་མཐོང་ནས། །དྭངས་པའི་མཚོ་ནང་འདི་ན་ཟླ་བ་ཞེས། །གཟུགས་བརྙན་ཟླ་བར་འཛིན་པ་བྱིས་པའི་བློ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཚེག་བར་ཆ་ཡ་དག་གི་སྡེབ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པར་བརྟན་ཆགས་སུ་ཡོད་པའི་བརྗོད་པ་དག་དང་བསྡུར་ན་དབྱངས་འགྲོས་སྣ་འཛོམས་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་སླ།
        འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་དབྱངས་འགྲོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་སྤྱད་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། འཚོ་དབུགས་ཉུང་ས་ན་འཐུལ་བའི། ངལ་དུབ་ཀྱི་ཁ་རླངས་སྐྱ་ཐུལ་ལེ་བ་དེ། རིང་ནས་མིག་འདྲིས་སུ་སོང་བས། དེས་ང་ལ་ཚོར་བ་ཅི་ཡང་སློང་མི་ནུས།[15]ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དཔེར་བཞག་ནས་སྨྲས་ན། སྤྱིར་བཏང་གི་སྐད་ཆ་རུ། འཚོ་དབུགས་ཉུང་ས་ནས་འཐུལ་བའི་ངལ་དུབ་ཀྱི་ཁ་རླངས་སྐྱ་བོ་དེ། རིང་ནས་མིག་འདྲིས་སུ་སོང་བས། དེས་ང་ལ་ཚོར་བ་ཅི་ཡང་སློང་མི་ནུས་ཞེས་བཀྲམས་ཆོག་ཅིང་། འདི་ལྟར་བལྟས་ན་ཀློག་པ་པོའི་དཔེ་ཀློག་གི་དབྱངས་འགྲོས་གོམས་ལོབས་སུ་སོང་བ་དང་མཐུན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཚོ་དབུགས་ཉུང་ས་ནས་འཐུལ་བའི་དང་རིང་ནས་མིག་འདྲིས་སུ་སོང་བས། གཉིས་ནི་ཚེག་བར་གཅོད་སྟངས་མཐུན་པས་གོང་འོག་ལ་རམ་སྐྱོར་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་ཞིང་ངག་ལ་བདེ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཁོང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱངས་འགྲོས་རན་པོ་དེ་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཞིག་བཟོས་ནས་སྐྱ་བོ་ལ་སྐྱ་ཐུལ་ལེ་བ་ཞེས་པའི་ཚེག་བར་ཆ་ཡའི་གཅོད་མཚམས་ཚིག་རྐང་བྱིངས་དང་གཏན་མ་འདྲ་བ་ཞིག་སྤྱད་པས། ཚིག་དུམ་ཧྲིལ་པོའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དབྱངས་འགྲོས་དེ་གཏོར་ནས་དབྱངས་འགྲོས་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ། ལྗང་རྩི་དང་བཀྲག་མདངས་ཤོར་ཞིང་། དར་ལྕེ་བཞིན་རང་ལྕོགས་ཡེ་མི་ཐུབ་པས།[16]ཞེས་པར་གལ་སྲིད་ཚིག་རྐང་གཉིས་པའི་ཡེ་ཞེས་པ་བླངས་ན། ལྗང་རྩི་བཞིན་བཀྲག་མདངས་ཤོར་ཞིང་། དར་ལྕེ་བཞིན་རང་ལྕོགས་མི་ཐུབ་པས་ཞེས་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཚིག་རྐང་གོང་འོག་གི་དབྱངས་འགྲོ་མཉམ་པོར་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཡེ་མི་ཐུབ་པས་ཞེས་ཡེ་ཞེས་པའི་ཚེག་བར་ཡ་དེ་བསྣན་རྗེས། རྐང་པ་ཧྲིལ་བོའི་ལྗིད་དེ་ཚེག་བར་ཡ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་ཤོར་བས། རྐང་པ་གོང་འོག་གི་དབྱངས་འགྲོས་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།
        དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གིས་ཚིག་བཅད་རྩོམ་ཡིག་དུའང་། མེ་ལོང་མ་ཡི་རྩོམ་སྟངས་བཞིན་ཚེག་བར་ཡ་ཡི་གནས་གཏན་འཁེལ་མ་བྱས་པར། ཚེག་བར་ཡ་དེ་ཡི་གནས་ཡུལ་གོང་འོག་མང་པོ་རུ་སྤར་བས། ཚིག་བཅད་ཀྱི་དབྱངས་འགྲོས་ཀྱང་ཧུར་པོ་ཆགས་ཤིང་། ཆིག་རྐྱང་དུ་གྱུར་མེད། ཀ་ལང་ཕུག་འདྲའི་གྲོང་ཁྱེར་དེར་དེ་རིང་མ་གཏོགས་ཐོན་མ་མྱོང་། །ཁ་བཤད་དོན་ལ་གནས་སྲིད་ན་ས་ལ་གནས་པའི་ཞིང་ཁམས་ཟེར། །ག་ས་ག་ན་གནས་པའི་མི་ཡོད་ཚད་དེ་ལ་འགྲན་བཞིན་རྒྱུག །ང་རང་འགྲོ་འདོད་ཆེར་མེད་ཀྱང་དེ་རིང་ཚོང་ཞིག་རྒྱག་དགོས་བྱུང་། །ལྟ་བུར་ཚེག་བར་བཅུ་བཞི་ཅན་གྱི་ཚིགས་བཅད་དུ་དཀྱིལ་དང་མཐའ་སོ་སོར་ཚེག་བར་ཡ་སྡེབ་པའི་དབྱངས་འགྲོས་འདི་རིགས་ནི་ཅུང་མཐོང་དཀོན་པའི་གསར་ཉམས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ། དབྱངས་ཀྱི་འདེགས་འཇོག་འདི་ལྟ་བུར་ཆིག་རྐྱང་མིན་པར་ཧུར་པོར་བསྒྱུར་བས་རྩོམ་ཡོངས་ཀློག་པའི་མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་ཚོར་བའང་གཞན་དང་མ་འདྲ་བའི་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་དང་། ཁམས་གསར་པ་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་སྟེར་ཐུབ་ཀྱིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་དབྱངས་འགྲོས་འདི་རིགས་ནི་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་དང་གསར་སྣང་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་འཚོལ་ཕྱིར་གང་བསམ་གྱིས་སྤྱད་པ་མ་ཡིན་པར། སྔར་གྱི་མགུར་དང་གླུ། སྙན་ངག་སོགས་ལས་ལེགས་པའི་ཆ་བསྡུས་པ་ཡིན།
        གོང་དུ་བརྗོད་ཟིན་པ་བཞིན་དབྱངས་འགྲོས་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་འདིའི་རིགས་ནི་གཅིག་ནས་རྩོམ་པ་པོས་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པ་དང་རྡོ་གྲུབ་ཆེན་སོགས་སྔོན་བྱོན་དམ་པ་དག་གི་མགུར་གླུ་ལས་ལེགས་ཆ་བསྡུས་ཤིང་། སྦྱང་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རྩལ་དུ་ངོས་འཛིན་ཆོག་ལ། གཉིས་ནས་ཡུལ་མགོ་ལོག་ལྟ་བུའི་འབྲོག་སྐད་ཀྱི་གདངས་དྲག་ཅིང་མཐོ་དམན་གྱི་འགྱུར་ཁུག་གསལ་བའི་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་བརྟན་འཇགས་ཤུགས་སུ་བྱུང་བར་ཡང་ངོས་འཛིན་ཆོག
        འདིར་ཅུང་སྟབས་བདེ་བའི་དཔེ་ཞིག་བཀོད་ན་མགོ་ལོག་གི་ཡུལ་སྐད་དུ། ཕ་རོལ་པོར་དང་པོར་འཕྲད་པའི་ཁམས་བདེ་སོགས་འདྲི་སྐབས། ཨ་ལེ། ཕོ་ཨེ་དཀའ། ཞེས་ཟེར་ལ། དེ་དུས་ཨ་ལེ། ཕོ་ཨེ་དཀའ་ཞེས་གཅོད་ཅིང་། སྒྲའི་ལྗིད་ཕོ་ལ་འབབ། དེ་དུས་དབྱངས་འགྲོས་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་སྐད་ཆ་དང་བསྡུར་ན་ཅུང་འཕར་ཆག་ཆེ་ཞིང་དང་། འདེགས་འཇོག་མངོན་པར་གསལ་པོ་ཡོད། སྤྱིར་ཨམ་སྐད་ནི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་སྐད་ཆེན་མོ་གཞན་དང་བསྡུར་ན་ཅུང་རྩུབ་པ་དང་སྒྲ་གདངས་གསལ་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཡུལ་མགོ་ལོག་ལྟ་བུའི་འབྲོག་སྐད་ནི་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་སྦྱང་བ་མ་སོང་ཚེ་སྨྲར་དག་པོ་ཞིག་ཡོང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལས་ནར་སོན་ཞིང་། ད་དུང་འབྲོག་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་ཟབ་མོ་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་གིས་རང་གི་རྩོམ་ཀྱི་གཤིས་སུ་དེ་འདྲ་བསམ་བཞིན་དང་བསམ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པ་ལ་མཚར་དུ་འཛིན་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་འོས་པ་ཞིག་རེད།         མགོ་ལོག་ནི་ས་བབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཚེའང་མདོ་ཁམས་ལྷོ་བྱང་འབྲེལ་མཚམས་སུ་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡུལ་འདིའི་རིག་གནས་སྤྱི་དང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཚུན་ཆད་ལ་མདོ་ཁམས་རིག་གནས་མ་ལག་གཉིས་ཀ་འདྲེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡོད།[17]དེ་ཡང་མདོ་ཁམས་ལྷོ་བྱང་གཉིས་ལའང་རང་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་མདོ་ཁམས་ལྷོ་ནི་གྲུབ་མཐའ་བཀའ་བརྒྱུད་དང་རྙིང་མ་སོགས་གཙོ་ཞིང་། རྩོམ་གཤིས་ལ་རང་བཞིན་ཀྱི་གཤིས་ཆེ་བའི་ཉམས་མགུར་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད། མདོ་ཁམས་བྱང་ནི་གྲུབ་མཐའ་དགེ་ལུགས་གཙོ་ཞིང་། མཁས་པའི་རྩོམ་དུ་མེ་ལོང་མའི་ཕྱག་སྲོལ་བཞིན་དོན་དང་སྒྲ་ཡི་རྒྱན་ལ་དང་དོད་ཆེས་ཆེར་བྱེད་པ་ཤས་ཆེ། དེ་ལྟ་བུའི་འབྲེལ་མཚམས་སུ་ཡོད་པའི་མགོ་ལོག་ནི་དུམ་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་བརྒལ་ས་ཁུལ་ཞིག་ཡིན་པས་ཆ་ནས། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་མི་འདྲ་བའི་ཆ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་མི་མང་པོ་འདུག
        འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་སློབ་ཆེན་གྱི་དུས་སྐབས་དང་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་དུས་སྐབས་སོགས་སུ། ཤར་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་། དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་སོགས་མདོ་ཁམས་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་མཁས་པ་དག་ལས་གསུང་ཁྲིད་མཉན་ཞིང་། ལྷག་པར་དུ་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་ལས་ཡང་གསལ་སྣང་མཛོད་གསན་སྐབས་སུ། ཁྲིད་གཞི་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པའི་དཔེ་བརྗོད་ལ་ཁ་མི་གསལ་བ་དང་།ལ་ལར་འགྲེལ་བ་མེད་པ་བཅས་ལ་དམིགས་ནས། ཁོང་དང་སློབ་གྲོགས་འགའ་རེས་དགེ་རྒན་གྱི་ཐུགས་བཀོད་བཞིན། དཔེར་བརྗོད་དག་ལ་འགྲེལ་པ་བརྩམས་པ་སོགས་མེ་ལོང་མའི་རྩོམ་གཤིས་ལ་སྦྱང་བ་ཟབ་པས། རྩོམ་དུ་དམངས་ཕལ་པའི་ཚིག་དང་། མགུར་གླུའི་དབྱངས་འགྲོས། དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་སྐད་ཀྱི་ལྡེམ་ཆ་སོགས་མདོ་ཁམས་ལྷོ་པའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་བགྲངས་འོས་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། མངོན་བརྗོད་དང་རྒྱན་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྤུད་ཅིང་། ཁ་དམ་ལ་ཚིག་གི་མཆོར་ཉམས་གཙིགས་སུ་བཟུང་ནས་བྲིས་པའི་མདོ་ཁམས་བྱང་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པའང་མང་པོ་ཡོད།
        སྒིས་སྟེང་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་གྱི་ཕོ་ཉ་གཞོན་ནུ་དོན་གྲུབ་དུ། བདག་གི་ཁྱིམ་ན་རྟ་དང་གླང་བོའི་ཁྱུ། །བྱ་རྒོད་ཤུགས་ཀྱིས་ཉིན་ཞག་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ། །ཉུལ་ཡང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་མི་དམིགས་པའི། །སྟོབས་དང་འབྱོར་བ་ནོར་རྩེན་ཕོ་བྲང་བཞིན། །[18]ཞེས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་ལ་སྟོབས་འབྱོར་ཆེ་བ་སྟོན་ཕྱིར་རྟ་དང་གླང་པོའི་ཁྱུ་ནི་བྱ་རྒོད་ཅིག་ཉིན་ཞག་བཅོ་བརྒྱད་ལ་འཕུར་བས་ཀྱང་མཐའ་མི་རྙེད་པ་ཡིན་ཞེས་ཧ་ཅང་འུད་དུ་བརྗོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་སྒྱུ་མའི་ཕོ་ཉར་བསྐུལ་བའི་སྙན་ཚིག་གཞོན་ནུའི་རོལ་རྩེད་དུ། ཁྱད་པར་བཅུ་ཕྲག་རིག་པའི་ཡལ་འདབ་ཆེ། །དཔག་ཚད་འབུམ་དུ་བརྐྱངས་པའི་གྲིབ་བསིལ་གྱིས། །སྐལ་ལྡན་བྱེ་བའི་གདུང་སེལ་ཐུགས་རྗེའི་གཏེར། །བཤེས་གཉེན་དཔག་བསམ་ལྗོན་དབང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཇལ། །[19]ཞེས་བཤེས་གཉེན་དག་གི་བཅུ་ཕྲག་རིག་པའི་གནས་ལ་མཁས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་སྐབས་བཤེས་གཉེན་དཔག་བསམ་ལྗོན་པའི་གཟུགས་སུ་བཀོད་ནས་དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡལ་འདབས་ནི་དཔག་ཚད་འབུམ་དུ་བརྐྱངས་པས།དེའི་གྲིབ་བསིལ་གྱིས་སློབ་བུ་བྱེ་བའི་གྲངས་ཀྱི་གདུང་བ་སེལ་ཞེས་བྲིས་ཡོད། འདི་ལྟར་གྲངས་དང་ཚད་ཀྱི་འུད་ཆེན་པོ་བརྗོད་པས། བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་མཆོར་ཉམས་ཁྱད་པ་ཞིག་བསྩལ་ཡོད། འོན་ཀྱང་འདི་ལ་ཞིབ་པར་བརྟགས་ན་མང་ཟེར་བ་དང་། ག་ཚོད་མང་ཞེས་པར་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་མང་ཞེས་ལན་ལྡོན་པ་ལས་མ་འདས་པར། སྙན་ངག་པའི་ཀུན་རྟོག་རྒྱ་ལས་མ་གྲོལ་བའི་ཉམས་ཤིག་མངོན་པས། ཡིད་བརྙན་ཆིག་རྐྱང་པ་དང་ཕུན་སུམ་མ་ཚོགས་པར་གྱུར་ཡོད།
        དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གི་སྙན་ངག་པ་ཆེན་མོ་ཡི་དམ་ཚེ་རིང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་པ་རུ། ལྷན་སྐྱེས་སྒྱུ་རྩལ་གཤིས་ཀྱི་སྤར་ཁྱིམ་ན། །མཚུངས་མེད་ལ་རྒྱའི་ནོར་བུ་རྟག་ཆུད་པ། །ངག་རིག་སྨྲ་བའི་སེང་ཆེན་ཁྱོད་གླལ་བས། །བག་འཁུམས་མུན་པའི་བླ་རེ་ཅིག་ཅར་རལ། །[20]ཞེས་སྙན་ངག་པ་ཡི་དམ་ཚེ་རིང་ནི་སྤར་ཁྱིམ་ན་ནོར་བུ་འཆིངས་ཤིང་།གླལ་མོ་གཅིག་གིས་ཀྱང་སྐྱ་རེངས་འདེགས་བཟོད་པའི་རི་དྭགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ཞིག་གི་གཟུགས་སུ་བཀོད་ཡོད། སེང་གེ་ཞེས་པའི་མིང་དེ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་མཛེས་དཔྱོད་ལྟ་བའི་ངོས་ཐད་ནས་ཧ་ཅང་བརྗིད་པ་དང་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་ཞིག་ཡིན། འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་སེང་གེ་དེའང་རང་བཞིན་གྱི་སེང་གེ་ཕལ་པ་མ་ཡིན་པར་གླལ་མོ་གཅིག་གིས་མུན་པའི་བླ་རེ་རལ་བར་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བྲིས་པ་ནི་ཡང་བསྐྱར་སེང་གེའི་སྟོབས་ཤུགས་དེ་རིམ་པ་གཅིག་ཡར་སྤར་བ་རེད། འདི་ལྟར་མཛེས་ལས་ཀྱང་མཛེས། སྟོབས་པ་ལས་ཀྱང་སྟོབས་པ་ཞིག་སྟོན་པ་ལ་གཞོལ་ཞིང་། རང་བཞིན་ཙམ་མཚོན་པས་ཡིད་མི་ཚིམས་ཤིང་། ཡིད་བརྙན་དང་བསྡུས་བརྗོད། མངོན་མཚོན་སོགས་ཀྱི་ཐབས་གཞན་མི་སྤྱོད་པར། གྲངས་དང་ཚད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྗིད་པོ་དང་མཆོར་པོར་འབྲི་བ་ནི་ཁོང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་དག་ལས། སྔར་གྱི་ལུགས་མ་དོར་བར་བྲིས་པ་དག་གི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གིས་སྙན་ངག་དེ་དག་ཏུ་ཚིག་གི་རྒྱན་དུ་མངོན་བརྗོད་དང་བརྡ་རྙིང་པ་སོགས་མེ་ལོང་མའི་ལུགས་ཀྱི་སྙན་ངག་དག་ལས་རྒྱུན་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་དག་ཆེས་ཆེར་སྤྱད་པས། སུ་ཞིག་གིས་བཀླགས་ཀྱང་སྔར་གྱི་རྩོམ་མཁན་མཁས་པ་ཞིག་གིས་མི་ལོ་མང་པོའི་གོང་རོལ་དུ་བྲིས་པའི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཀློག་བཞིན་པའི་ཉམས་སྣང་སྟེར་བར་བྱེད། དེ་འདྲའི་མེ་ལོང་མའི་སྙན་ངག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཟབ་མོ་ཡོད་པར་བརྟེན། ཁོང་གིས་སྙན་ངག་གསར་པའི་གསར་རྩོམ་གྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུའང་འདི་འདྲ་བའི་ཚོད་ལྟ་དྲངས་ཡོད་དེ། སྔོ་བསངས་སྲིན་མོའི་ལྟོ་བ་ནི། ཤིན་ཏུ་དམའ་ལ་སྲ་ཞིང་མཁྲེགས། འཁང་ར་ཡི་མཛུབ་རྩེས་བསྣུན་ཚེ། ལྡར་ལྡིར་འབའ་ཞིག་སྒྲོག །[21]ཅེས་སྙན་ངག་གསར་པའི་རྗོད་བྱེད་ཚིག་ཏུ་སྔོ་བསངས་སྲིན་མོ་ཞེས་མངོན་བརྗོད་ཀྱི་བརྡ་དྲངས་པ་ལས་ནམ་མཁའ་ཞེས་ཐད་ཀར་མ་བརྗོད་པར། ཐ་སྙད་ཀྱི་བདམས་བསལ་ལས་བྱུང་བའི་སྙན་ངག་གི་རོལ་མྱོང་གསར་པ་ཞིག་སྲིད་མིན་ཕྱོགས་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། འདི་ལྟ་བུའི་ཚོད་ལྟ་ནི་ཁོང་རང་གིས་བརྗོད་སྟངས་ལྟར་ན་རང་ལ་ཡོད་ཅིང་གཞན་ལ་མེད་པ་དང་གཞན་ལ་ཡོད་ཅིང་རང་ལ་མེད་པ་གཉིས་སྟེགས་བུ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་གནས་ཐུབ་མིན་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ཞིག་རེད། ཡང་དཔེར་ན། སྐྱེས་ཆེན་ཞིག་འབྲོང་རྒོད་ཀྱི་རྭ་ཐེམ་དུ་འཛེགས་ཏེ་གནམ་ས་འདར་བའི་ཀུ་རྒྱངས་ཤིག་བྱས་ཀྱང་།[22]ཞེས་ཧ་ཅང་མི་སྲིད་པའི་སྣང་བརྙན་ཞིག་འུད་ཆེན་པོས་བཞེངས་ཤིང་དེ་སྤྱད་ནས་དམིགས་སའི་ཡུལ་གྱི་རིན་ཐང་ཞིག་སྟོན་འདོད་པ་འདིའང་གོང་དུ་ངག་རིག་སྨྲ་བའི་སེང་ཆེན་གླལ་བས་བག་འཁུམ་མུན་པའི་བླ་རེ་རལ་བར་བྲིས་པ་དང་མཚུངས་པར་གྲུབ་ལ། འདི་འདྲ་བའི་དཔེ་རུ་དགོད་བྱའི་དངོས་པོ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་དངོས་པོ་ཕལ་པ་མ་ཡིན་པར། སེང་གེ་དང་གླང་ཆེན་ཐལ་དཀར། ཡང་ན་འབྲོང་རྒོད་སོགས་ཡིན་པ་དང་།དེ་དག་གི་ངོས་སུ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་སྤྱད་ནས་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དོན་དེའི་རིན་ཐང་མཚོན་པར། ཕུལ་བྱུང་དང་རབ་རྟོག་སོགས་ཀྱི་ལག་ཐབས་སྤྱད་པས། འཇུ་སྐལ་བཟང་གི་སྙན་ངག་འདི་རིགས་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་སྙན་ངག་པ་གཞན་བཞིན་འཚོ་བའི་སྐད་ཆ་ཕལ་བ་སྤྱད་ཅིང་། ཚིག་གི་མཆོར་ཉམས་ཐོན་པ་ལས་སྒྲིག་གཞི་གསར་བ་ཞིག་ཐོན་པ་གལ་ཆེན་དུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར། སྔར་གྱི་སྙན་ངག་པ་ཆེན་པོ་དག་གི་སྐད་ཆའི་བརྗིད་དང་སྒྲོབ་ཉམས་མངོན་ཡོད་ལ། སྙན་ངག་པ་གཞན་པས་མེ་ལོང་མ་ཡི་གཟབ་ནན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་འདོར་བར་འབད་པའི་ལངས་ཕྱོགས་དང་བསྡུར་ན་ཁོང་གིས་དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ལུགས་མཐུན་གྱི་ཆ་ཞིག་མ་བོར་བར་རྒྱུད་འཛིན་པར་འདོད་པའི་ལྟ་བ་གསལ་པོ་ཡོད།         དེང་རབས་སྙན་ངག་གི་གསར་རྩོམ་ཁྲོད་དུ། སྒྲིག་གཞི་ནི་སྙན་ངག་པ་ཀུན་གྱིས་རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་ངོམ་སའི་སྟེགས་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ལ། བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་གྲས་སུའང་སྒྲིག་གཞི་ཁྱད་མཚར་བ་སྔོན་ཆད་གཞན་གྱིས་མ་སྤྱད་པ་དང་། ཚགས་དམ་པ་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་ལྷུ་ལག་བཞིན་གོ་རིམ་གསལ་བ་མང་པོ་ཐོན་ཡོད། འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་སྙན་ངག་ཏུ་སྒྲིག་གཞི་ནང་དོན་གྱི་ཟུར་དུ་གཏོགས་པ་ཙམ་དང་། དེ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་དང་དོད་བྱས་པ་མི་མཐོང་བས། རྒྱུན་པར་སླ་བཅོས་ཀྱི་ཉམས་ཐོན་པ་མང་ལ། ཡང་ལ་ལ་རེ་ནི་སྙན་ངག་གི་རང་མོས་རང་བཞིན་ནི་རྩོམ་པ་པོའི་འཆར་སྒོ་རང་ཡན་དུ་གཏོང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ངོས་བཟུང་ནས། གང་བསམ་རྒྱ་ཡན་དུ་བཏང་བ་ལས། བསམ་བཞིན་དང་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སྒྲིག་གཞི་ལ་དོ་སྣང་མ་བྱས་པའང་མང་པོ་མཐོང་།
        དཔེར་ན་ཁོང་གི་སྙན་ངག ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག་ལྟ་བུར། ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག སྒྲོ་བའི་སྣོད་དུ་བཅུག་ཡོད། ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག མ་ཟོས་གོང་ནས་བྲོ་བ་མྱོང་ཐུབ། ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག་ལས། ཨ་ཕྱིའི་སྙེལ་འབོར་གྱི་དྲི་ངད་དེ་སླར་ཡང་ཚོར་ཐུབ།ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག་ནི་སྐྱིད་སྡུག་གི་གླེང་མོལ་ཐེངས་ཤིག་ཡིན།[23]ཞེས་རྩོམ་པ་པོས་ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག་ལས་ཕ་ཡུལ་དང་བྲལ་བའི་མི་ཞིག་གི་དྲན་ཚོར་བྲིས་པར། རྩོམ་གྱི་བརྗོད་བྱའི་སྟེང་དུ་སྒྲིག་གཞི་སྦྲེལ་བྱེད་ཀྱི་ཁུངས་སྣེ་དང་རྐང་སྟེགས་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད། དུམ་བུ་རེ་རེ་རང་ཉིད་སྒེར་ཚུགས་སུ་གྲུབ་ཡོད་པས། དུམ་མཚམས་གང་ཞིག་གི་ཆད་ལྷག་གིས་རྩོམ་གྱི་དོན་སྙིང་འཚོལ་བར་བར་ཆད་གང་ཡང་བཟོ་མི་ཐུབ། རྩོམ་པ་པོས་ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག་ཅེས་པའི་རྐང་བ་གཅིག་ཚན་པ་རེ་རེའི་མགོ་རུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྐོར་བ་ལ་བསྟེན་ནས་ཚན་པ་རེ་རེ་འགོ་འཛུགས་པར་དབྱངས་ཀྱི་རྐང་རྟེན་ཞིག་བཙལ་ཞིང་། དེ་ཉིད་ཁོ་ན་རྩོམ་གྱི་སྤྱི་ཁོག་གི་གྲུབ་ཆ་སོ་སོ་ཧྲིལ་པོར་འགྲུབ་པའི་འཚེམ་བུ་ལྟ་བུར་སྤྱད་ཡོད།
        འདི་ལྟར་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕ་ཡུལ་ནས་བསྐུར་ཡོང་བའི་ཤ་ཁོག་ཅེས་གསལ་བཏབས་པས། ཀློག་པ་པོ་རྩོམ་འདི་ལས་མི་འབུད་པའི་ར་སྐོར་ཞིག་བཟོས་ཡོད་མོད། རྐང་པ་བསྐོར་བའི་རྣམ་པ་འདི་ཆིག་རྐྱང་ཆགས་ཤིང་། ཚིག་ཙམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་བསྒྲིགས་པ་ལྷང་ལ་འབུད་ཆེ་བས། ཀློག་པ་པོར་མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་སུན་སྣང་ཞིག་ཤུགས་ཀྱིས་སྟེར་ལ། འདི་ཡི་ཕ་རོལ་དུ་གང་ཡོད་དམ་སྙམ་པའི་བློ་དོགས་དང་ཉེན་མཆོངས་ཀྱི་སྣང་བ་ཞིག་སྟེར་མི་ཐུབ།
        ད་དུང་ཁོང་གི་རྩོམ་ལ་ལར་རྩོམ་ཧྲིལ་པོ་རུ་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་བཀོད་པའམ། དངོས་པོ་ཞིག་གི་གཤིས་ལུགས་བཀོད་པ་བརྒྱུད་ནས། དེ་ལས་རྩོམ་པ་པོ་རང་གི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་ཤུགས་ཀྱིས་མངོན་པས། ཀློག་པ་པོས་འདི་ཡིན་ནམ། དེ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་འཆར་སྒོ་ཕྱེ་བཞིན་པའི་དུས་སུ། ཁོང་སླར་ཡང་མཚན་ཉིད་རིག་པའམ་མི་ཚེའི་ལམ་སྟོན་པ་ཞིག་གི་ཚུལ་གྱིས་སྙན་ངག་གི་ཞིབ་བརྗོད་ཁྲོད་དུ་འཛུལ་ཡོང་ནས་གོང་དུ་བརྗོད་པའི་དོན་དག་མདོར་བསྡུས་ན་གནས་ལུགས་འདི་འདྲ་ཞིག་སྟོན་འདོད་ཅེས་སྡོམ་ཚིག་འགོད་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་སྙན་ངག་པའི་རྒྱལ་ཁམས་དུའང་ཐོག་མར་ལུང་ཚིག་དང་རྣམ་གཞག་མེད་ཅིང་། ཐོལ་གྱིས་ཐོན་ཞིང་ཤར་གྱིས་འགྲོ་བའི་གློག་འཁྱུག་པ་ལྟ་བུའི་བསམ་གཞིག་དང་། ཚོར་བ་སྣ་ཚོགས་གཙང་ཆེན་རགས་ལས་ཤོར་བ་དང་མཚུངས་ལ། ཡང་དེ་དག་འདོར་ལེན་ཐེངས་གཅིག་གིས་གཞུང་གཅིག་ཏུ་སྡུད་པ་སོགས། སྙན་ངག་པའི་རྒྱལ་ཁམས་སུ་འཆར་ཡན་གྱིས་ཕྱུག་ཤིང་ཚད་གཞི་དང་རྣམ་གཞག་གི་རྒྱ་ལ་མ་ཐེབས་པའི་རང་དབང་ལྟ་བུ་ཞིག་ཚམ་ཚོམ་མེད་པར་བྲིས་པས། སྙན་ངག་པས་ཤེས་རབ་དང་རྟོག་པས་བཞེངས་པའི་སྙན་ངག་པའི་རྒྱལ་ཁམས་བློ་དོགས་མི་དགོས་པ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད་པས་ཀློག་མཁན་ལའང་དེ་ལ་རེ་ལྟོས་བྱེད་པའི་སྣང་བ་སྟེར་ཐུབ་པ་ནི་ལེགས་པར་མཐོང་མོད། མཇུག་ཏུ་རྩོམ་པ་པོ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཡིད་མ་ཚིམས་པར་ཡང་། སྙན་ངག་པའི་རྒྱལ་ཁམས་ནི། སྟོང་བ་འབའ་ཞིག་ལགས་ཏེ། སྟོང་བ་ཁོ་ནར།  གནམ་ས་ཤོང་ཐུབ[24]ཅེས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྟོང་བ་ཡི་གནས་ལུགས་ཁྱེར་ཡོང་ཞིང་། དེ་ལ་རྩོད་སྒྲུབ་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཤོང་ཚད་ནི་སྟོང་བའི་ཚད་ལ་རགས་ལས་པའི་གནས་ལུགས་བརྗོད་ཡོད། འདི་ནི་གནས་ལུགས་ཆེན་པོར་མཐོང་ལ། གཏན་ཚིག་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་འཁྲུལ་བ་མེད་མོད། སྙན་ངག་ནི་སྙན་ངག་ཙམ་ཡིན་ཆོག་པའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་གནས་ལུགས་འདི་འདྲ་ཁྱེར་ཡོང་ནས་སྙན་ངག་ལ་སྡོམ་ཚིག་འགོད་པ་དང་། ཀློག་པ་པོའི་འཆར་སྒོར་གཅུན་སྡོམ་གྱི་ལས་སྒྲུབ་པ་ནི་སྙན་ངག་རང་གི་གོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་བར་ཆད་བཟོས་ཡོད་ལ། སྙན་ངག་གི་སྒྲིག་གཞིའི་ངོས་ནས་བལྟས་ན། སྙན་ངག་པ་མང་པོས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྙན་ངག་གི་མཇུག་གི་ཚན་པ་རུ་ཀློག་པ་པོའི་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པའམ་ཡང་ན་སྙན་ངག་སྤྱིའི་སྒྲིག་གཞི་དང་ལྡོག་པའི་སྐད་ཆ་རེ་སྤྱད་ནས་སྙན་ངག་སྤྱིའི་རིན་ཐང་ཡར་འདེགས་ཤིང་། ཀློག་པ་པོར་དེ་ལས་ཀྱང་ཟབ་པའི་ཕྱིར་དྲན་འཇོག་པ་ནི་ཐབས་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་མོད། འདིའང་སྡོམ་ཚིག་འགོད་པ་དང་། མཇུག་གཏམ་འབྲི་བ་ལྟ་བུ་མིན་པར་དེའི་ཟབ་ཚད་དང་གཞལ་ཚད་ཀློག་པ་པོ་རང་ལ་ངེས་ཤེས་འདྲོངས་སུ་འཇུག་ཐུབ་ན་རབ་ཡིན་སྙམ། འདི་ལྟར་སྡོམ་ཚིག་དང་གནས་ལུགས་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞིག་ཚོམ་མེད་དུ་བརྡོལ་ཞིང་། དེ་ཡིས་སྙན་ངག་ཧྲིལ་བོའི་མྱོང་རོལ་ལ་ཚད་ཅིག་སྐྲུན་པ་འདི་ཡང་སྒྲིག་གཞིའི་ཡིན་སྲིད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་འཇིངས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་ཕྱི་ངོས་ཙམ་ནས་སླ་ཐབས་ཀྱིས་མཇུག་བསྡུས་པའི་དཔེ་མཚོན་དུ་བརྩི་ཆོག་པ་འདྲ།
        འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་རང་མོས་སྙན་ངག་དང་ལྷག་པར་དུ་རང་མོས་སྙན་ངག་གི་ཁྲོད་དུ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྩོམ་ལུས་མངོན་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་རྩོམ་པ་པོ་སྒེར་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ལྟ་བ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། ངས་འདི་ལྟར་འབྲི་མི་འོས། འདི་རང་མོས་མ་རེད། རང་མོས་དེ་ལྟར་འབྲི་དགོས་འདུག་འདོད་པའི་སྐབས་སུ་དེའང་རང་མོས་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཆགས་འདུག་ཅེས་འདོད་ལ། རང་མོས་ངོ་མ་ཞིག་ཡིན་ན་བཀག་རྒྱ་ཆེར་མེད་ཅིང་། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁོག་རྒྱ་ཅུང་ཡངས་ན་འགྲོ་ཕྱོགས་ཤིག་རེད་ཅེས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་འཛིན་ལ། དཔེར་ན་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། རྩོམ་དེ་ཧྲིལ་པོ་ཚན་པ་ལྔ་ཡིས་གྲུབ་ཅིང་། ཚན་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ། བཞི་པ། ལྔ་པ་བཅས་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་ནི་རྒྱུན་ལྡན་དུ་འུ་ཅག་ལ་རྩོད་མེད་དུ་ཡོད་པའི་རང་མོས་སྙན་ངག་དུ་བྲིས་ཡོད་ཅིང་། ཚན་པ་གསུམ་པ་ནི་རྐང་པ་དོ་མཉམ་པ་དང་།རྐང་པ་རེ་རེའི་ཚིག་གི་གྲུབ་སྟངས་འདྲ་བ་དག་ཕྲེང་བར་སྤེལ་ཡོད། ད་དུང་ཚིག་རྐང་རེ་རེའི་མཇུག་དུ་རང་ཅག་ཕུ་ནུའི་དཔུང་གདང་མ་འཐོར་ཞེས་བསྐོར་བས། གྲུབ་ལུགས་དང་། འདེག་འཇོག ནང་དོན་སོགས་གང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་མཚུངས་པར་གྲུབ་པའི་ཚིག་བཅད་ཅིག་ཡིན།
        འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲིག་གཞི་རུ་ཧ་ཅང་བར་ཁྱད་ཆེ་བའི་ལག་ཐབས་གཉིས་བར་སྟོང་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཙུད་པར། དེ་གཉིས་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་དང་མངོན་སྟངས་ལ་ཁྱད་པར་ཆེ་བས། དལ་ཅིག་ལ་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འགྲིལ་མི་ཐུབ་པའི་གནད་དོན་ཞིག་བྱུང་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་རྩོམ་པ་པོ་བསམ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཚོད་བགམ་འདི་རིགས་ལ་འཇུག་སྐབས་ངེས་པར་དུ་དེ་གཉིས་ཧྲིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ཐུབ་པའི་སྦྲེལ་ཟམ་ཞིག་ཚིག་དང་དོན་གང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཡོད་འོས་ཏེ། ཤུགས་འབྱུང་ཁོ་ན་དང་ལྟས་དབང་ཁོ་ན་ཞིག་གིས་བྱུང་བའི་རྩོམ་ཡིན་ན་ངེས་པར་དུ་འཕྲི་བཅོས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱེད་པ་ལས། རང་མོས་ཞེས་པའི་ཚིག་ངོས་ཙམ་ལ་ཞེན་ནས་དེང་གི་སྙན་ངག་གསར་པའི་ཧ་ཅང་ཞིབ་ཚགས་དང་སྒྲིག་གཞིར་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ་བ་སོགས་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དག་ཡལ་བར་འདོར་དུ་རུང་མིན་ནི་ད་དུང་དཔྱད་བྱའི་ཡུལ་རེད།
        འཇུ་སྐལ་བཟང་ནི་གཅིག་ནས་སྐད་ཆ་ཧ་ཅང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོར་བཀོལ་ཞིང་། ད་དུང་སྐད་ཆའི་བཀོལ་སྟངས་ལ་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་ངེས་ཅན་ཡོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་རེད། ཁོང་གིས་སྤྱིར་བཏང་གི་ཐ་སྙད་བདམས་བསལ་དག་ནི་འཚོ་བའི་ཐ་སྙད་ཙམ་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་འཕར་ཞིང་། ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་སྐད་ཆའི་རྣམ་པ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་དེང་གི་དུས་འདིར་རྩོམ་ལུས་ཕལ་ཆེ་བར་འགྱུར་ཡིག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤིང་། ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་ཁྱབ་ཁོངས་རིམ་བཞིན་དོག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་ཁོང་གི་རྩོམ་ཀློག་པར་མི་མང་པོ་ཞིག་ལ་དཀའ་ཁག་གམ་རྒྱུས་མེད་ཀྱི་སྣང་བ་ཞིག་སྟེར་བཞིན་ཡོད་ལ། འཇུ་སྐལ་བཟང་གིས་ཐ་སྙད་འདི་ལྟ་བུ་བདམས་པར་དགོས་པ་ག་རེ་ཡོད་དམ་སྙམ་པའི་བློ་དོགས་ཀྱང་སྐྱེ་བཞིན་ཡོད།
        ཁོང་གིས་དོ་སྣང་བྱས་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་རྒྱ་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་རྒྱུན་པར་སྙུག་ཁ་བསྐོར་བ་ཙམ་གྱིས་རྩིས་སྨན་སྒྲུང་སྔགས་གཏེར་བོན་སོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བརྡ་ཆད་དག་ཀྱང་ཀློང་རྡོལ་བར་བྱེད། དཔེར་ན་གཟི་རུ་དེང་གི་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭར་གོ་རིམ་བཞིན་འགྲིམ་ནས་ཡོང་བའི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཀློག་པ་པོ་དག་གི་ཡིད་ལ་འཆར་དཀའ་བའི་བརྡ་ཆད་དེ། དཔེར་ན་གཟའ་བདུད་འདུས་པའི་ཁུ་ཁྲག་གི་འགྱུར་རྡོ་དང་། མིག་འབྲས་གསོན་པོའི་དོ་ཤལ། ལན་ཆགས་པའི་ཁོང་སྐྲན། ལྷ་མནའ་ཁྲ་བོ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་འདུགའདི་དག་རྩོམ་དུ་ཐོན་པས་གཟི་ཞེས་པའི་རྡོ་ཡི་རྒྱན་ཆ་རིགས་འདི་མཛེས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། དེའི་གསེང་དུ་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་གནའ་བོའི་བསམ་བློ་དང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་གསལ་པོ་ཞིག་མཚམས་མ་ཆད་པར་ཆགས་ཡོད་པ་མངོན་ཡོང་། འདི་དག་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཁོང་རང་སྐྱེས་ཞིང་འཚར་སའི་ཡུལ་མགོ་ལོག་ཏུ་གཏེར་སྔགས་རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་རྨང་མཐུག་པས་རྐྱེན་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཁོང་གིས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་གནའ་དཔེ་ལེགས་སྒྲིག་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་གསུང་མང་དུ་བཀླགས་པས་བལྟ་རྒྱ་ཐོས་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་ནི་ངེས་ཅན་རེད། དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་གི་རང་རྒྱུས་བརྗོད་པ་རུ་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་རི་ལུང་དུ་སྐྱེས་པའི་རྩི་ཤིང་དང་མེ་ཏོག་གི་རིགས་མང་པོ་ཤར་མར་དྲངས་པ་སོགས་ནི་ཁོར་ཡུག་དེ་ནས་ནར་སོན་ཞིང་།དེ་ལ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་དུ་ངེས་ལ། བོད་ལུགས་གསོ་རིགས་ཀྱི་སྔོ་སྨན་ངོས་འཛིན་ཕྱོགས་ལ་དོ་སྣང་ཡུན་རིང་བོར་བྱས་པའི་འབྲས་བུའང་ཡིན་ངེས།
        ཁོང་གིས་ད་དུང་བྱ་ཚིག་གི་བེད་སྤྱོད་སྟངས་ལ་དོ་སྣང་ཞིབ་མོ་བྱེད་པས། བྱ་ཚིག་དུ་མ་བརྩེགས་ནས་བྱ་བའི་དོན་གསར་པ་ཞིག་སྟོན་པ་ལྟ་བུའི་ཡིག་རྫོང་སྤངས་ཡོད། དཔེར་ན་ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ཅེས་པ་རུ་རྐྱོང་སྐུམ་སྐྱེད་གཅུན་སྣ་ཚོགས་བྱེད་ཀྱིན་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཅི་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་བསྲན་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཅི་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་མནན་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཅི་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་ཕྱེས་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཅི་ཞིག་གིས་ཅི་ཞིག་བསླངས་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་འདུག[25]ཅེས་སྤྱིར་སྙན་ངག་གི་ལག་ཐབས་ངོས་ཐད་ནས་བརྗོད་དེ་ལྟར་མཛེས་པའི་རྩལ་རྫོགས་པ་དང་། ཁྱད་ཆོས་གཞན་དང་མ་མཐུན་པར་ཐོན་པ་ལྟ་བུ་མིན་མོད། བྱ་ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཀོལ་བ་དང་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཕྲ་རགས་ལ་དོ་སྣང་ཐོན་པ་ནི་རྩོམ་པ་པོའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་རེད། ད་དུང་གྲུ་ག་གཞན་ཞིག་ནས་མཐོང་བའི་འཇིག་རྟེན་དུ།མདུན་གྱི་སྦྱར་དུག་འཚོང་མཁན་གྲོགས་པོ་ཡིས། སྦྲང་རྩིའི་ལྕེ་ཞགས་རིང་དུ་རྐྱོང་། ཁ་ལ་འོ་མ་ལྡུག་བཞིན། ཁོག་གི་སྙིང་ལ་སྙོབ། མགོ་ལ་ལག་པ་བྱབ་བཞིན། རྐང་ལ་རྡོག་པས་གཞུ།[26]ཞེས་སྦྱར་དུག་འཚོང་མཁན་གྱི་མི་དེའི་ལུས་ཀྱི་སྟང་སྟབས་འབྲི་བ་ལ་རྐྱོང་དང་ལྡུག སྙོབ། བྱབ། གཞུ་སོགས་ཀྱི་དུས་བསྟུན་གྱི་བྱ་ཚིག་དག་རིམ་པར་སྦྱར་བས་ཚིག་གི་ཆོད་སྟོབས་རྒྱས་པར་བྱས་ཡོད།
        འདི་བཞིན་དུ་བཀླགས་ན་འཇུ་སྐལ་བཟང་ནི་དེང་གི་དུས་འདིར་སྐྱེས་ཤིང་། སྙན་ངག་གསར་པ་འབྲི་བའི་གྲལ་དུ་གོ་གནས་ངེས་ཅན་ཟིན་ཡོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། སྙན་ངག་གསར་རྩོམ་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་གཞན་པ་དག་དང་བསྡུར་ན་བོད་རང་གི་སྐད་ཆའི་གཤིས་དང་། བརྗོད་པའི་ཁམས་སོགས་ལ་མཐུན་པའི་ཁྱད་གཤིས་མང་པོ་ཞིག་སྲུང་འཛིན་ཐུབ་ཡོད་པས། འདི་ནི་ཀློག་པ་པོར་ཐུན་མིན་གྱི་མྱོང་རོལ་ཁ་ཕྱོགས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་རེད་ལ། བོད་ཀྱི་ཉེ་བའི་དུས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་བཀྲགས་མདངས་གཞན་པ་ཞིག་ཁ་སྣོན་དུ་གནང་བའང་རེད།

དཔྱད་ཡིག་དང་མཆན་འགྲེལ།
[1][7][8][9] འཇུ་སྐལ་བཟང་། གངས་གྲོང་གི་རླུང་བུ། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཟི་ལིང་། ༢༠༠༩ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤོག་ངོས༢༨༧  ༡༥༨དང༢༨༠  ༢༨༡བཅས་ནང་གསལ།
[2][3][5][6] བདེ་སྐྱིད་འཚོ། སེམས་པའི་རྩོམ་གྱི་ལམ་བུ། སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཁྲིན་ཏུའུ། ༢༠༠༦ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤོག་ངོས༢༦༡ ༢༦༥ནང་་གསལ།
[4] བཅར་འདྲིའི་ནང་དོན་ལས་དྲངས།
[10][11][12][14] འཇུ་སྐལ་བཟང་། གངས་གྲོང་གི་རླུང་བུ། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཟི་ལིང་། ༢༠༠༩ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤོག་ངོས༡༡༩དང༢༠༢  ༩༤  ༧༧ནང་གསལ།
[13][15] རས་པའི་རྒྱན་ཅན། མི་ལ་རས་པའི་རྣམ་མགུར། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཟི་ལིང་། ༡༩༨༡ལོའི་པར་ཐེངས་བང་པོ། ཤོག་ངོས༢༠༠ ༤༣༡ནང་གསལ།
[16][17] འཇུ་སྐལ་བཟང་། གངས་གྲོང་གི་རླུང་བུ། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཟི་ལིང་། ༢༠༠༩ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤོག་ངོས༡༩༠ ༡༡༩དང༨༥ནང་གསལ།
[18] རྡོ་གྲུབ་ཆེན་འཇིགས་མེད་བསྟན་པའི་ཉི་མ། རྡོ་གྲུབ་ཆེན་འཇིགས་མེད་བསྟན་པའི་ཉི་མའི་གསུང་འབུམ། པོད་དང་པོ། སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཁྲིན་ཏུའུ། ༢༠༠༦ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ།ཤོག་ངོས༣པའི་ནང་གསལ།
[19] སྒིས་སྟེང་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན། ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་གྱི་གསུང་འབུམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས།མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཤོག་ངོས༨༥ནང་གསལ།
[20][21][22][23] འཇུ་སྐལ་བཟང་། སྒྱུ་མའི་ཕོ་ཉར་བསྐུལ་བའི་སྙན་ཚིག་གཞོན་ནུའི་རོལ་རྩེད། སྦྲང་ཆར། ༡༩༨༤ དེབ་དང་པོ། ཤོག་ངོས༢༦ ༧༡ ༡༨༠དང༡༨༧ནང་གསལ།
[24][25][26] འཇུ་སྐལ་བཟང་། གངས་གྲོང་གི་རླུང་བུ། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཟི་ལིང་། ༢༠༠༩ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤོག་ངོས༡༦༤ ༢༧༨ ༡༦༧ནང་གསལ།

༢༠༢༢ལོའི«བོད་ལྗོངས་སྒྱུ་རྩལ་ཞིབ་འཇུག»དུས་དེབ་གཉིས་པ་ནས་དྲངས།