བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་ཐད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འགའ་གླེང་བ།

       སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་ཅེས་པ་ནི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལ་བལྟས་ནས་བཏགས་པའི་མིང་བརྡ་ཞིག་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་ནི་ཀྲུང་གོ་གསར་པ་དབུ་མ་བརྙེས་པའི་སྔོན་ནམ་ཡང་ན་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་སྔོན་གྱི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་དག་ལ་ཟེར། དེ་ཡང་རྩོམ་ལུས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཚིགས་བཅད་ལ་གཞོལ་ཆེ་བ་དང་། ནང་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་སྲོག་སྙིང་བྱས་པ་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་། རྩོམ་མཁན་དང་ཀློག་མཁན་གྱི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཡང་། བླ་མ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན། སྐུ་དྲག་མི་དྲག་གཙོ་ཆེ་ལ། ཚིག་སྦྱོར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནའང་བསྟན་བཅོས་སྤྱི་སྐད་དང་ཚིག་རྒྱན་བཀོལ་བ་ཤུགས་ཆེ་བ་ནི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་སྤྱིའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཏུ་མཐོང་།
       དེ་ལྟ་བུའི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་དེ་རྒྱུན་འཛིན་དར་སྤེལ་གཏོང་བ་ལ། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་ལ་མི་རིགས་རང་མཚན་པའི་ཁྱད་ཆོས་མེད་པ་དང་། རྩོམ་འབྲི་སྐབས་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་བཀོལ་བ། ལུས་སྲོག་གི་ཆ་ལ་ལད་ཟློས་བྱས་པ་མང་བ་སོགས་རང་སྟེང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་གཞན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་རྩོམ་མཁན་དང་ཀློག་མཁན་གྱི་འགྱུར་ལྡོག དེ་མིན་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་སེམས་ཁམས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་བཅས་ཀྱི་ཉམས་སད་དང་ཡང་འཕྲད་ཡོད་པར་འདོད།        སྤྱི་ཚོགས་ཆ་འཕྲིན་ཅན་དང་གོ་ལ་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པར་སྟབས་ཇེ་བདེར་སོང་བ་དང་། འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་ཇེ་ཆེར་སོང་བ། དངོས་པོ་གསར་པ་སྤྱོད་ཤེས་དགོས་པ་དང་སྤྱོད་ཐུབ་པའི་དགོས་པ་ཇེ་ཆེར་སོང་བ་དང་བསྟུན། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་སེམས་ལ་སྔ་ན་མེད་པའི་བརྡབ་གསིག་འབྱུང་གིན་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུའི་འོག་ཏུ། སྤྱིར་རྩོམ་རིག་དང་ནང་སྒོས་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་ཐད་ལ་དོ་སྣང་དང་དང་དོད་མི་བྱེད་པའི་ཚབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ། དེ་ནི་གཙོ་བོ་མི་རྣམས་དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་ལ་སྲེད་དྲགས་ཏེ་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་ཐེད་དུ་བོར་བའི་རྟགས་སུ་འཁུམས།
       དེས་ན། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་དགོས་ན་འདི་ནི་ངེས་པར་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་གི་གོ་སྐོན་སློབ་གསོའི་ནུས་པ་སྔོག་འདོན་བྱས་ཏེ། དེའི་བདེན་དགེ་མཛེས་གསུམ་ལྷང་དུ་ཕུད་ཐུབ་ཚེ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁས་ལེན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོང་བའི་དགེ་མཚན་ཡོད།        བོད་དུ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་སྔ་གཞུག་ཏུ་ད་གཟོད་སློབ་གྲྭ་པ་ཇེ་མང་དུ་སོང་ནས་ཡིག་རྨོངས་སེལ་བའི་ཚ་རླབས་འཕྱུར་བ་རེད། དེའི་སྔོན་དུ་མི་ཁྱིམ་དཀྱུས་མ་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཡི་གེ་སྦྱང་བར་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ན་སྦྱོང་དཀའ་བའི་ཚད་ཡིན་ལ། ཡི་གེ་ཤེས་པའི་དགེ་མཚན་ཡང་དོན་དམ་པར་བཤད་ན་ཤེས་རྟོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་མེད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོའི་དྲིན་ལ་ཤེས་བྱ་སྦྱོང་སའི་སློབ་གྲྭ་མང་པོ་བཙུགས་ཤིང་། ཡང་དག་པའི་ཐབས་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོན་ཏན་པ་མང་པོ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་།
       དེ་ལྟར་ཡིག་རྨོངས་སེལ་བ་དང་ཡོན་ཏན་པ་མང་དུ་སོང་བ་དེས་སྔོན་མའི་ཀློག་མཁན་དང་རྩོམ་མཁན་གྱི་གོ་གནས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་དུ་བཅུག་ཡོད་དེ། མི་སྐྱ་ཀློག་པ་པོ་དང་མི་སྐྱ་རྩོམ་པ་པོའང་མང་དུ་བྱུང་། ཁོང་ཚོ་ཕལ་ཆེ་བ་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལ་མོས་འདུན་ཆེ་སྟབས། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཉུང་དུ་གྱུར་པའི་གནད་དོན་བྱུང་བ་རེད།
       སྤྱིར་རིག་གནས་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱ་བ་ལ། ཆེས་གཙོ་ཞིང་གལ་ཆེ་བ་ནི་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་ལ། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་ལ་མཚོན་ནའང་དེ་ལས་མ་འདས་པས། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་གི་རྒྱུན་འཛིན་ཐད་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་དུས། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་ལ་མོས་པ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་རྒྱུ་ནི་སྣང་མེད་དུ་གཏན་ནས་འཇོག་མི་རུང་བའི་གནད་ཅིག་ཏུ་གྲུབ་ཡོད་པར་འདོད།        འཛམ་གླིང་གི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད། རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་འགལ་བ་ལ། མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་བར་གྱི་འགལ་བ་དང་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་བ། མི་སྣ་རང་སྟེང་གི་འགལ་བ་བཅས་གསུམ་དུ་དབྱེ་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་། འགལ་བ་དེ་གསུམ་ནི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
       དེ་ཡང་མཁས་དབང་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས། “ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་གཤིས་ལ་ཉེ་གྱུར་བ། །དེ་ལྟར་མཁས་པའི་ཚིག་ནི་ལྐུགས་འགྱུར་བས། །”ཞེས་དང་། རྒྱའི་སྙན་ངག་པ་ཅཱ་ཏོ(贾岛)ཡིས། ལོ་གསུམ་ལ་ཚིག་གཉིས་རྙེད་ཅེས་པ་དང་། “བཤད་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མིན། །བསྒོམས་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན། །”(不可言传，只可意会。)ལྟ་བུ་སོགས་ལས། མིའི་ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་སྣ་ཚོགས་དེ་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་མངོན་པར་མཚོན་པ་ལ་དཀའ་ལས་ཅི་ཙམ་ཆེ་བ་རྟོགས་ཐུབ་ཅིང་། རྩོམ་རིག་གིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་དང་རྩོམ་པ་པོས་གཉེར་བར་བྱ་བའང་ཏག་ཏག་འདི་ཉིད་ཡིན་པས། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པ་ལའང་གནད་འདི་གཙིགས་སུ་འཛིན་དགོས་པར་འདོད་དེ། སྤྱི་ཚོགས་གསར་པའི་ནང་སེམས་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་འགྱུར་ལྡོག་དང་བསྟུན་ནས། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་གསར་པ་འཚོལ་བ་དང་། བརྗོད་དོན་གྱི་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བ། བརྗོད་ཚུལ་གྱི་ཐབས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བ་སོགས་ནི་རྒྱུན་འཛིན་ཁྲོད་གསར་གཏོད་དང་གསར་གཏོད་ཁྲོད་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པའང་གོར་མ་ཆག
       བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ཐད། གོང་གསལ་དེ་གསུམ་གྱིས་ཕུད་པའི་གྲོས་གཞི་མང་པོ་ཡོད་པ་བསྙོན་དུ་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གྱིས“མཁས་བརྒྱ་འགྲན་གླེང་དང་མེ་ཏོག་མཉམ་བཞད”ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སོ་སོའི་ངོས་ནས་བསམ་གཞིག་གནང་སྟེ། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་རྒྱུན་འཛིན་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་འཚོལ་བ་དང་གནད་དོན་འདོན་པ། གནད་དོན་ཐག་གཅོད་པར་རང་གི་སྟོབས་ཤུགས་འབུལ་དགོས་པའི་རེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། །