པདྨ་ཚེ་བརྟན་གྱི«དབུགས་ལྒང»ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་གླེང་བ།

གནད་བསྡུས། དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གློག་བརྙན«དབུགས་ལྒང»གི་ཡིད་བརྙན་གཙོ་བོ་དང་། དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ་གཉིས་ཀྱི་གོ་བ་སྟེར་ལུགས། བསམ་གཞིགས་ཀྱི་སྒོ་འཕར་འབྱེད་པའི་བར་བཅུག་གི་དོན་བརྗོད་ཕན་ནུས་དང་དངོས་ཡོད་ལས་བརྒལ་བའི་བརྙན་མིག་གི་མཚོན་དོན། གློག་བརྙན་གྱི་མཛེས་རྒྱན་དུ་འགྱུར་བའི་ཉམས་དང་འགྱུར་བ། དེ་འབྲེལ་གྱི་ཅུང་ཟད་འོས་འཚམས་མིན་པའི་ཉམས་འགྱུར་ཐོར་བུ་བའི་གནས་ཚུལ་སོགས་རང་མྱོང་འཐད་ལྡན་དུ་བསྒྲུབས་ཡོད།
གནད་ཚིག གློག་བརྙན«དབུགས་ལྒང»ཡིད་བརྙན་གཙོ་བོ། བརྙན་མིག་གི་མཚོན་དོན། ཉམས་དང་འགྱུར་བ།
 
ཁག་དང་པོ། གློག་བརྙན་འདིའི་ཡིད་བརྙན་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་དབུགས་ལྒང་།
       གློག་བརྙན་འདིའི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཕྲེང་ཐག་བཞིན་བརྒྱུས་འདུག་པ་ནི་དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ་གཉིས་རེད། དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་ནི་ཁམས་དཀར་འགོག་པའི་སྲུང་ཤུབས་ཡིན་ལ། གསར་བྱུང་གི་ཅ་དངོས་ལ་དགའ་མོས་ཆེ་ཞིང་ཐོབ་བརྩོན་ལ་རེ་བའི་བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས་ཕ་མ་གཉིས་ལ་གསང་བའི་ཚུལ་དུ་ངོ་མཚར་བའི་རྩེད་ཆས་སུ་བསྟེན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ནི་སྤུན་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་ཕ་དར་རྒྱས་ཀྱིས་ཁྲོམ་དུ་ཉོ་བར་སྐུལ་བའི་རྩེད་ཆས་ངོ་མ་དེ་ཡིན། སྒྲོལ་དཀར་ལ་མཚོན་ན། གཅིག་ནས་འཆར་ལྡན་བུ་སྐྱེས་ཀྱི་འགྲིག་ལམ་བརྩི་དགོས་པ་དང་། གཉིས་ནས་ཁྱིམ་ཚང་གི་འཁོས་ཀ་དང་འབྱོར་བ་ཞན་པའི་དོན་དངོས་ཀྱིས་དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མཁོ་བའི་འཚོ་བའི་ཉེར་སྤྱད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། གསང་བའི་སྒོ་ནས་གྲོགས་མོ་སྨན་པ་འབྲུག་མཚོ་བརྒྱུད་དེ་ནམ་རྒྱུན་ལག་ལ་ཐོབ་ཐབས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ནའང་། འཆར་ལྡན་བུ་སྐྱེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དམན་པའི་ཁར་དྲིན་ཅན་གྱི་ཕ་རྒན་གློ་བུར་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བ་ལ། ཡོན་གནས་དགེ་སློང་གི་མོ་ལུང་རྩིས་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུར་རང་གི་ཕ་རྒན་གྱི་རྣམ་ཤེས་དེ་ཕྱིར་རང་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གསུང་དྲོན་མོའི་ཡིད་ཆེས་འཆང་མཁན་ཁྱོ་ག་དར་རྒྱས་ཀྱིས་ཐེངས་ཤིག་གཅེས་པའི་ཆུང་མར་འགྲམ་ལྕག་གཞུས་ཤིང་། ཐེངས་ཤིག་མངལ་འཁོར་བའི་ཆུང་མ་ནད་ཁྲི་ལས་བཤོལ་བཏབ་པའི་འགལ་འདུ་རབས་དང་རིམ་པ་དེ་ཚོའང་བྱུང་བ་དང་། བྱིས་བློའི་རང་མདངས་བཀྲ་བའི་བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས་ཁ་རོག་གེར་བརྐུས་ཤིང་གཞན་གྱི་ངོམ་སོར་འཁྱེར་བཞིན་ཡོད་ལ། ཉི་མ་ཞིག་ལ་ཁྱིམ་མཚེས་བྱིས་པ་ཞིག་གི་སྒྲ་འབྱིན་རྩེད་ཆས་ཤིག་དང་བརྗེས་པ་དང་། ད་དུང་དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟོག་ལུག་ལ་འགོག་སྨན་སྟེར་སའི་སྨན་ཆུའི་རྫིང་ཁར་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱི་ཁྱིམ་བདག་ཆེ་གེ་མོ་དང་དར་རྒྱས་གཉིས་བར་ལ་བསམ་ཡུལ་འདས་པའི་འཛིང་རེས་རྡུང་རེས་ཀྱི་འགལ་འཐབ་ཅིག་ཀྱང་བྱུང་བ་རེད།
       དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ནི་གློག་བརྙན་འདི་མཇུག་རྫོགས་ལ་ཉེ་བའི་མཚམས་སུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁྱིམ་ཚང་གི་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པའི་དབང་གིས་བུ་ཆེ་བ་འཇམ་དབྱངས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཕ་དར་རྒྱས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭར་སྐྱེལ་ཞིང་། བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས་ཐེངས་མང་ཡང་ཡང་མངགས་ཤིང་བཅོལ་བའི་རེ་བ་དེ་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཆེད་དུ་ཁྲོམ་ལ་སོང་ནས་དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་གཉིས་ཉོས་ཏེ་འཕྲུལ་རྟའི་རྒྱབ་ཏུ་རླུང་གིས་ལིང་ལིང་སྐྱོད་བཞིན་ཡུལ་དུ་ལོག་ཅིང་། ཕྱུགས་རྫིར་གཡེང་བའི་བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱི་ལག་ཏུ་གཏད་འཕྲལ། དགའ་མཆོངས་དང་བཅས་ཕར་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེ་སྒང་ལ་འགོ་བར་རྩོམ་པའི་ཚེ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ་བུ་གཅིག་ལག་གི་དབུགས་ལྒང་དེ་ཚེར་མ་དང་རྩི་ཏོག་ཟུག་སྟེ་བཀད་པ་དང་། བུ་ཆུང་གཉིས་བྱེ་སྒང་གི་ཕར་ནང་དུ་ཡལ་མ་ཐག་བུ་ཅིག་ཤོས་ལག་གི་དབུགས་ལྒང་ཡང་ལག་ནས་ཤོར་ཏེ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་འཁྱེར། སྐབས་དེར་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་བར་གྱི་དར་རྒྱས་དང་། དགོན་སྡེར་འགྲོ་བའི་བཙུན་མ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་དང་མོའི་གཅེན་མོ་སྒྲོལ་དཀར། སློབ་གྲྭ་རུ་ཡོད་པའི་བུ་འཇམ་དབྱངས། སྨན་ཁང་དུ་ཡོད་པའི་སྨན་པ་འབྲུག་མཚོ། སློབ་གྲྭ་རུ་སྡོད་པའི་དགེ་རྒན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ། ལུག་རྒྱུད་སྤེལ་བ་ལ་གྲོགས་དན་གནང་མཁན་གྱི་ཆང་རོགས་བཅས་དུས་མཉམ་མགོ་བོར་ཡར་དགྱེ་སྟེ་ནམ་མཁར་རླུང་གིས་འདེད་ཀྱིན་པའི་དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ལ་མིག་ཅེར་བཞིན་པའི་འཕྲོ་ལ་བརྙན་མཇུག་ཀྱང་བསྡུས་སོང་།
ཁག་གཉིས་པ། དཀར་དམར་དབུགས་ལྒང་གི་གོ་བ་སྟེར་ལུགས།
       གློག་བརྙན་ནང་གི་དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་ནི་དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་ཙམ་སྟེ། འཚོ་བའི་དཀའ་ཁག་དང་གདམ་ཀས་གཟིར་བའི་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་འཚོ་བའི་ཉེར་སྤྱད་ཙམ་དང་། རྩེད་འཇོ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་ཤོར་བའི་བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱི་ངོ་མཚར་བའི་རྩེད་ཆས་ཙམ་ལས་དམིགས་བསལ་གྱི་མཚོན་དོན་གཞན་པ་ཅི་ཡང་མེད། ཡིན་ནའང་། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མི་ཚང་ཕལ་བ་འདིའི་བུ་ཕྲུག་དང་ཕ་མའི་བར་གྱི་འགལ་འདུ་ཕྲན་བུ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དང་ཁྱིམ་བདག་བར་གྱི་འགལ་རྩོད་རྩག་རྩིག ཁྱོ་ག་དར་རྒྱས་ཀྱི་བཟོད་བསྲན་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། ཆུང་མ་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་ཕུ་ཐག་མ་ཆོད་པའི་ཐེ་ཚོམ་དང་སེམས་ཁྲལ་སོགས་བརྙན་སྒྲུང་དང་འབྲེལ་བའི་འཚོ་གནས་ཀྱི་བདེན་ལུགས་དང་ཐབས་ཇུས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་འཚོ་བའི་ཉམས་དང་འགྱུར་བ་སྣ་ཚོགས་མིག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྨིན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།
       དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ནི་བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱི་རྩེད་ཆས་ཡིན་པ་མ་ཟད། གཅིག་ལག་ནས་བཀད་པ་དང་གཅིག་ལག་ནས་ཤོར་བའི་སྣང་ཚུལ་འདིས་འཚོ་བ་ནི་མ་གཞི་ནས་རེ་དོགས་ཐོབ་ཤོར་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་དང་། མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ཉག་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་མཚོན་གྱིན་ཡོད་ལ། “དར་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་གྲོངས་པ་དང་ཚ་གསུར་གཟིམས་པ། དབུགས་ལྒང་བཀད་པ་དང་ཤོར་བ་སོགས་ལས་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད།”[1]ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་འཁྱེར་བའི་ཚེ་ན་ཀུན་གྱི་མིག་དབང་དུས་མཉམ་དབུགས་ལྒང་དམར་པོའི་སྟེང་ལ་འཁོར་བ་འདིས་ཀྱང་འདུ་འབྲལ་དང་དགའ་སྡུག སྐྱེ་འཆི། གསོག་སྲུང་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་བདེན་ལུགས་ཤིག་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིན་ཡོད། བརྙན་དཔྱད་མཁན་ཁ་ཅིག་གིས་དབུགས་ལྒང་དཀར་པོ་དང་དམར་པོ་གཉིས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཁམས་དཀར་དམར་གཉིས་མཚོན་གྱིན་ཡོད་ཅེས་བཀྲལ་བ་ལ་ནི་བདེན་ལུགས་གཏན་ནས་མེད་ཅེས་ཤོད་དཀའ་ཡང་། གློག་བརྙན་ནང་ཆེད་དུ་ཁ་དོག་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བདམས་འདུག་པ་དེ་ལའང་གནས་ལུགས་གཏན་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་མི་སྲིད་ཅིང་། གློག་བརྙན་ཧྲིལ་པོའི་སྒྱུ་རྩལ་ཕན་འབྲས་དང་མཚོན་དོན་གྱི་རིགས་ལམ་ནས་དཔྱད་པ་རེ་བཏང་ཚེ། མི་རེ་རེའི་སྣང་ངོར་འཆར་རྟོག་འདྲ་མིན་གྱི་རི་མོ་སྣ་ཚོགས་འཁོར་འོང་བ་འདིའང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན་ཏེ་ཡིན་ནོ། །
ཁག་གསུམ་པ། བསྟན་བཤིག་གི་བར་བཅུག
       འདིའི་བསྟན་བཤིག་ཅེས་པ་ནི་སྨད་པ་དང་བསྟོད་པའི་བར་མཚམས་སུ་གནས་པ་སྟེ་གད་མོ་སློང་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཡིན། བརྩམས་སྒྲུང་དང་གློག་བརྙན་གང་ཡིན་ཀྱང་བར་བཅུག་གི་དོན་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་འདིས་བརྩམས་ཆོས་གང་དེའི་བརྗོད་དོན་ལ་རམ་བུ་འདེགས་པའི་ཕན་ནུས་ཐོན་གྱིན་ཡོད་པ་སྨོས་མེད་ཡིན་ལ། སྒྱུ་རྩལ་ཇུས་འགོད་མཁན་གང་དེའི་མཛེས་རྟོག་གི་ཕུགས་བསམ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། གློག་བརྙན་འདིའི་ནང་དུ་བཙུན་མ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་དང་རྩོམ་པ་པོ་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་ཟེར་བ་གཉིས་ཀྱི་གསང་བ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བར་དུ་བཅུག་སྟེ་འགལ་འདུ་འཕར་མ་ཞིག་བསྣན་ཡོད་པ་སྟེ། སྟེས་དབང་གིས་མཚོ་སྔོན་པོ་བོད་ཡིག་སློབ་འབྲིང་དུ་ཕན་ཚུན་འཕྲད་པའི་ཚེ། དེ་སྔོན་གྱི་དགའ་རོགས་བུ་མོའམ་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་གཅུང་མོ་དེ་ནི་མིང་ལ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ཟེར་བའི་བཙུན་མ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། སྐྲ་ལོ་རིང་ཙམ་བཞག་ཅིང་མིག་ཤེལ་ཆེན་པོ་གོན་པའི་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་ནི་གཞི་རིམ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་ནས་སློབ་འབྲིང་ཞིག་གི་བོད་ཡིག་དགེ་རྒན་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འདས་ཟིན་པའི་བྱུང་རབས་མང་པོ་ནི«དབུགས་ལྒང»ཞེས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་དུ་བརྩམས་ཤིང་དེབ་གཟུགས་སུ་བསྐྲུན་འདུག་པ་ཙམ་ལས། གློག་བརྙན་འདིའི་ནང་ཐོག་མར་ཇི་ལྟར་ངོ་འཕྲད་ཚུལ་དང་། བར་དུ་ཇི་ལྟར་འདྲིས་ཤིང་མཐུན་ཚུལ། མཇུག་ཏུ་རྐྱེན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་གྱེས་ཚུལ་སོགས་འདས་ཟིན་པའི་བྱུང་བ་དག་ནི་བསྐྱུངས་ཤིང་གསུབས་ཡོད། “དར་རྒྱས་བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ནི་གཏམ་རྒྱུད་གཙོ་བོ་དང་། ཨ་ནེ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་དང་དགེ་རྒན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ནི་གཏམ་རྒྱུད་ཕལ་བ་བྱས་ཏེ། གཏམ་རྒྱུད་ཕལ་བས་གཏམ་རྒྱུད་གཙོ་བོར་རམ་འདེགས་ཀྱི་ནུས་པ་བླ་ལྷག་ཐོན་ཅིང་། གཏམ་རྒྱུད་འདི་གཉིས་འཕལ་ཀ་སྤྲད་པ་བརྒྱུད། བརྗོད་བྱ་འབུར་ཐོན་གྱི་ཆ་ལ་གཞོགས་འདེགས་བྱས་ཡོད།”[2]འོན་ཀྱང་། དགའ་རོགས་བུ་མོ་འདི་ཀོས་ད་ནི་གཟུགས་ལང་ཚོར་ཆགས་པའི་ན་ཆུང་མཛེས་མའི་འཚོ་བ་དོར་ཏེ་དཀའ་ཐུབ་ལ་རོལ་བའི་བཙུན་མའི་ལམ་ཀ་བདམས་པའི་རྒྱབ་ལོགས་སུ་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་དང་རེ་བ་འབྲས་མེད་དུ་སོང་བའི་གཏམ་རྒྱུད་དེ་ནི་མྱོང་རོལ་མཁན་ལ་བསམ་གཞིགས་ཀྱི་སྒོ་འཕར་འབྱེད་པའི་སྟོང་ཆར་བསྐྱུར་ཡོད།
       འདི་ལྟར་བརྙན་མིག་གི་ཕྲེང་བའི་གོང་འོག་བསྣོལ་ཞིང་བསྒྲིགས་ནས་བལྟས་ཚེ། གློག་བརྙན་འདིའི་ནང་གི་མི་སྣ་ཕལ་བ་དགེ་རྒན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་ནི་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱི་རང་གཟུགས(原型)མིན་པའི་ངེས་པ་མེད་ལ། ཁོང་གི་བརྩེ་དུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་དང་གསར་རྩོམ་གྱི་ས་བོན་སྦྲུམ་པའི་དོན་དངོས་ཀྱི་ཟ་ཟུར་ཙམ་ཡང་མི་མཐོང་བའི་ངེས་པའང་གཏན་ནས་མེད་དོ། །བཙུན་མ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་ལ་མཚོན་ནའང་། ཚ་བོ་འཇམ་དབྱངས་སློབ་འབྲིང་ནས་བསུས་ཏེ་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་དུ་བསྡད་དེ་མཉམ་པོར་ལོག་འོང་དུས། དགེ་རྒན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱིས་བསྩལ་བའི་དེབ་ཆུང་ལ་ལྟ་བའི་ངང་ཚུལ་དང་གདོང་གི་འགྱུར་བ་དག་ལས་ཚ་བོ་འཇམ་དབྱངས་ལའང་དོགས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་བསླངས་པ་དང་། གཅེན་མོའི་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་རྗེས་དེབ་ཆུང་གི་བདག་པོ་སུ་ཡིན་རྟོགས་འཕྲལ། གཅེན་མོས་ཚམ་ཚོམ་མེད་པར་དེབ་ཆུང་མེ་ཐབ་ཏུ་གཡུགས་པ་ན། གཅུང་མོ་བཙུན་མས་ཕངས་སེམས་དང་བཅས་མེ་གསེབ་ཏུ་འབར་གྱིན་པའི་དེབ་ཆུང་ལག་པས་ཚུར་ལེན་པའི་ངང་ཚུལ་འདི་དང་། དུས་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་ཁྱིམ་འགྲམ་དུ་འབྱོར་ནས་སྒྲོལ་དཀར་ལ་འགྱོད་བཤགས་དང་གསལ་བཤད་བགྱིད་པར་རྩོམ་ཚེ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་དང་མཐའ་འབུད་གཏོང་བ་སོགས་འགལ་འདུ་འཕར་མ་འདིའང་འགལ་འདུ་ལྷག་མ་ཞིག་ཏུ་མ་སོང་བར་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཆགས་སྡང་དང་འགྱུར་བའི་རང་མདངས་དེ་དག་ཕྱི་བརྙན་མིག་གི་ལམ་ནས་ཡང་དག་པར་མཚོན་དུ་བཅུག་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། གཅིག་རོགས་གཅིག་གིས་འདེགས་པའི་ཆ་ནས་བརྙན་སྒྲུང་ལྷག་མ་ཞིག་ཏུའང་མ་སོང་བར་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། སྐྱེ་འཆིའི་འཁོར་བ་དང་། མི་རྟག་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་བའི་དབུགས་ལྒང་གི་གྲོགས་དང་གསོས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་ཡོད་ཅིང་། འདིས་འཚོ་བའི་བདེན་པ་ནི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བདེན་པར་བསྒྱུར་ཆོག་པའི་འཇོན་ཐང་དང་རང་བྱུང་གི་ཆོས་ཉིད་དེ་ངོ་སྤྲད་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཚོ་བའི་མཐུན་ཆ་དང་མཛེས་རྟོག་གི་ཕུགས་བསམ། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བསྟན་བཤིག་སོགས་རོ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་ཆོག་པའི་རང་དབང་དེའང་ངོ་སྤྲད་པ་ཞིག་རེད་འདུག
ཁག་བཞི་པ། དངོས་ཡོད་ལས་བརྒལ་བའི་བརྙན་མིག་གི་མཚོན་དོན།
       མིག་སྔའི་སྤྱི་འགྲོས་ལྟར་ན། «དབུགས་ལྒང»ཞེས་པ་འདི་ནི་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་དོན་བརྗོད་ཐབས་ལམ་གཞིར་བཞག་གིས་ཕབ་སྐྲུན་བྱས་པའི་གློག་བརྙན་ཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་གིན་ཡོད་ནའང་། དངོས་ཡོད་ལས་བརྒལ་བའི་མཚོན་ཐབས་ཀྱི་གྲུབ་ཆའང་གཏན་ནས་མེད་པ་མིན་ཏེ། འདི་ལ་རྒྱའི་བརྙན་དཔྱད་མཁན་ཧྲ་ཏན་ལགས་ཀྱིས།
       དང་པོ་ནི། གྲོགས་པོ་ཆང་རོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་གློག་ཆད་རྗེས། དར་རྒྱས་ནི་ཆང་གིས་ར་བཟི་བེར་སོང་བ་དང་བསྟུན་ནས་འཁྲུལ་སྣང་སྐྱེས་པ་སྟེ། སྒེའུ་ཁུང་གི་ངོགས་སུ་འོད་འཁྱུག་པའི་ཆང་དེམ་དང་མགོ་རྟིང་བརྗེས་པའི་ཆང་ཕོར་མཐོང་བ་ནི་དོན་དག་ཅིག་འབྱུང་བའི་སྔ་ལྟོས་སྐད་ཅིག་མ་ཞིག་དང་འདྲའོ། །
       གཉིས་པ་ནི། ཨ་མྱེས་དང་ཚ་བོ་ཉལ་ཁར་ཡང་བསྐྱར་གློག་ཆད་རྗེས་རྨི་ལམ་ཁྲོད་དུ་སྨེ་བ་འཚོལ་བའི་བྱུང་རིམ་ཞིག་མངོན་པ་སྟེ། བརྙན་མིག་རིང་མོ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྒལ་བར་ཡོད་པའི་སྨེ་བ་ནག་པོ་བཀོག་པའི་སྤུན་ཆུང་གཉིས་བྱེ་སྒང་བརྒྱུད་དེ་མཚོ་སྔོན་པོའི་འགྲམ་ངོགས་སུ་རྒྱུགས་བཞིན་པའི་ཚུལ་མཐོང་། སྨེ་བ་ནག་པོ་ནི་ཚེ་འདས་རྨོ་མོས་མིའི་ལུས་རྟེན་བཞེས་པའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན་ལ། དར་རྒྱས་ཚང་གི་ངེས་པར་དུ་བརྒྱུད་དགོས་པའི་སྐྱེ་འཆི་འཁོར་བའི་བདེན་པའང་ཡིན་ནོ། །
       གསུམ་པ་ནི། ཨ་མྱེས་ཚེ་ལས་འདས་རྗེས་ཚ་བོ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་མཛེས་པའི་རྨི་ཁམས་ཏེ། འཕྲེད་བརྙན་དམའ་མོས་མཚོ་སྔོན་པོའི་འགྲམ་ངོགས་ཀྱི་ན་ཐང་དུ་ལྡོག་གཟུགས་སུ་འཆར་བའི་མཁའ་དབྱིངས་དང་དལ་གྱིས་བགྲོད་པའི་ཨ་མྱེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་བསྟན་པ་དང་། འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་ཨ་མྱེས་མིང་གིས་ཐེངས་གཉིས་བོས་ཀྱང་མཚོ་ངོགས་སུ་རྟའི་རྨིག་རྗེས་མ་གཏོགས་མཐོང་མེད་དུ་གྱུར་བ་ནི་རྣམ་ཤེས་མིའི་ལུས་རྟེན་དུ་འཁོར་བར་རེ་བའི་འབོད་པ་ཞིག་གོ །
       བཞི་པ་ནི། རབ་རིབ་བརྙན་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲོལ་དཀར་གཅེན་གཅུང་གཉིས་ཀའི་ཆུང་དུས་ཀྱི་བརྩེ་སེམས་མཚོན་པ་དང་འབྲེལ། གྲངས་རྩིས་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དུས་བརྒལ་བའི་བརྙན་མིག་རིང་མོ་སྤྱད་དེ་འབྲལ་མེད་དུངས་སེམས་མཚོན་པ་མ་ཟད། སྒེའུ་ཁུང་གི་ལྡོག་འཆར་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་ཀྱི་དང་བ་འདྲེན་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བས«དབུགས་ལྒང» གློག་བརྙན་ཧྲིལ་པོའི་ཡུལ་དུས་སྣོལ་འགོངས་ཀྱི་བརྙན་མིག་གི་མཛེས་ཉམས་མཐར་ཐུག་དེ་བསྐྲུན་པའོ། །
       ལྔ་པ་ནི། སྒྲོལ་དཀར་གྱི་གདོང་རིས་ནི་ཀ་ཏོ་རའི་ཆུ་ངོས་སུ་འདར་སྐྱོམ་རྒྱག་པའི་ཚུལ་འདིས་ཁོ་མོའི་རང་སེམས་བདེ་ལ་འབབ་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་སྡུག་དེ་མཚོན་པ་ཡིན་ཞིང་། «ཐར་ལོ»ནང་གི་ཁྲོན་པའི་ཆུ་ངོས་སུ་འཆར་བའི་ལག་རྩལ་དེ་བསྐྱར་བཀོད་བྱས་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
       མཐའ་མ་ནི། གོང་དུ་སྨྲས་པ་ལྟར་བརྙན་མཇུག་རྫོགས་ཁར་དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ག་ལེར་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་འཕུར་གྱིན་པའི་ཚེ། «དབུགས་ལྒང»བརྙན་སྒྲུང་ནང་གི་མི་སྣ་རེ་རེ་ནས་བསམ་ཕྱོགས་རེ་རེ་འཆང་གིན་རྒྱང་ལྟ་གནང་གིན་པ་དེའོ།།[3]ཞེས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་བརྙན་དཔྱད་ཀྱི་མཐོང་སྣེ་གསར་བ་ཞིག་སྤྱད་དེ་གློག་བརྙན་འདིའི་དངོས་བརྒལ་གྱི་མཚོན་ཐབས་སྐོར་ལ་ཕྱོགས་དྲུག་ནས་གསལ་འགྲེལ་དང་སྤྱི་སྡོམ་གནང་འདུག་གོ །
ཁག་ལྔ་པ། ཉམས་དང་འགྱུར་བའི་གསེབ་ཀྱི་ནག་ཐིག
       དང་པོ། གློག་བརྙན་འདིའི་འགོ་རྩོམ་སྟངས་དང་མཇུག་སྡུད་སྟངས་ནི་མྱོང་རོལ་མཁན་ཕལ་མོ་ཆེའི་ཁམས་དང་མོས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་ཏེ། མི་སྣ་ཕལ་བ་བུ་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས། “ངེད་ཚང་གི་སྤྲིན། ངེད་ཚང་གི་ལུག ཨ་མྱེས། ཨ་རྒྱའང་ཐོན་ཐལ”[4]ཞེས་སྤྱིར་རྩྭ་ཐང་གི་བྱིས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ནམ་རྒྱུན་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ཐུབ་པའི་རེ་སྒུག་དང་རྩེད་འཇོའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་ཐུང་གིས་བརྙན་མདུན་བསུས་པ་དང་། བུ་ཆུང་གཉིས་ནས་དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་གཉིས་མཐོ་རུ་བཏེགས་ཏེ་རྩེད་བཞིན་རྒྱུགས་བཞིན་བྱེ་སྒང་དུ་འཛེགས་ཤིང་ཕར་ཕྱོགས་སུ་རིམ་གྱིས་ཡལ་མ་ཐག དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་གཅིག་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་འཁྱེར་བ་དང་བསྟུན་ནས་བརྙན་མཇུག་བསྡུས་པའི་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀུན་གྱི་བློ་ངོར་གསལ་ལེར་བབས་ཡོད།
       གཅེན་མོ་སྒྲོལ་དཀར་དང་གཅུང་མོ་བཙུན་མ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་མ་གཉིས་སྔ་ཙམ་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་དང་། སྒྲོལ་དཀར་ཡང་འབྲོག་སའི་བུད་མེད་སྤྱི་དང་འདྲ་བར་སྒོའི་ཕྱི་ནང་གི་ཁྱིམ་ལས་རྩག་རྩིག་དང་འགྲོགས་ནས་བུ་གསུམ་རིམ་པར་སྐྱེས་ཤིང་། འབྱོར་བ་དང་འཁོས་ཀ་ཞན་པའི་ཁྱིམ་ཚང་འདིའི་བུ་ཕྲུག་གསོ་སྐྱོང་གི་འགན་འཁྲིའང་ཕྲག་ཏུ་ལྷུང་བ་དང་། གོ་བ་ལོག་སྒྲུབ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་ག་གེ་མོ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་རྒན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་དང་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་གཅུང་མོ་གཉིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་མཐུན་འཇུག་གི་ལམ་དུ་མ་སོང་བར་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཁ་ཁ་སོ་སོར་གྱུར་རྗེས། གཅུང་མོ་ན་ཆུང་མ་དེ་ཉིད་མཇུག་མཐར་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱི་ངང་ལ་བློ་ཁ་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་ཤིང་དགེ་སློང་མའི་བརྟུལ་ཞུགས་བླངས། བསམ་འདོད་ཇི་བཞིན་མ་འགྲུབ་པའི་གཅུང་མོའི་མདུན་དུ་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་སེམས་ཁུར་དང་གདུང་སེམས། སྐྱེས་པ་ཕོ་ཞིག་གི་འགན་འཁྲི་མ་འཁྱོངས་པའི་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱི་མདུན་དུ་སྒྲོལ་དཀར་གྱི་ངོ་རྒོལ་དང་མཐའ་འབུད་ལས་བྱུང་བའི་ཉམས་དང་འགྱུར་བ་དེ་དག་དང་།  གློག་བརྙན་འདིར་མིའི་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་འགོག སྲིད་བཤིག[5]པའི་ངང་ཚུལ་དེ་དག་དང་གཡང་དཀར་ལུག་གི་རྒྱུད་སྤེལ་ཚུལ་གཉིས་རེས་མོས་སུ་འབྱུང་ཞིང་། བརྙན་སྒྲུང་གི་བབ་དང་གཤིས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པར་སྦྱར་བའི་མི་དང་དུད་འགྲོ་གཉིས་ལས་གྲུབ་པའི་འཁོར་ཡུག་གིས་བསྐྲུན་པའི་བདེན་སྟོབས་འདི་དང་། རྒྱལ་ཁོངས་དབྱི་ལང་ནས་ཡིན་པའི་གློག་བརྙན་གྱི་རོལ་དབྱངས་སྦྱོར་མཁན་གྲགས་ཅནPeyman Yazdanian[6]ཞུ་བ་འདིའི་བར་བཅུག་གི་སྙན་ཞིང་འཇེབས་པའི་རོལ་དབྱངས་སོགས་ནི་གློག་བརྙན་འདིའི་མཛེས་རྒྱན་དུ་གྱུར་མེད་ཅེས་སུ་ཞིག་གིས་བརྗོད་པར་ནུས་ཏེ་མི་ནུས་སོ། །
       གཞན་ཡང་། བཙུན་མ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མའི་སྐྱ་སེར་འཚོ་བའི་བར་མཚམས་དང་ནང་སེམས་ཀྱི་འགལ་འདུ་དེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དར་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རྒན་གློ་བུར་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་དང་། འདས་མཆོད་བསྒྲུབས་རྗེས་རྨོ་མོའི་རྣམ་ཤེས་སུ་མཐོང་བའི་ཚ་བོ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་རྨི་ལམ་ནང་གི་དྲན་གསོའི་བྱུང་བ་སྟེ། “ཨ་མྱེས། ཨ་མྱེས”[7]ཞེས་ཡང་ཡང་འབོད་ཞོར་དང་རྒྱུགས་ཞོར་དྲིན་ཅན་ཚེ་འདས་འཚོལ་བའི་ངང་ཚུལ་དེ་དང་། འབྲོག་ཐང་གི་ས་སྲོད་ཀྱི་མཚམས་སྤྲིན་དང་སྨག་རུམ་དང་། གློག་ཞགས། འཕྲུལ་རྟའི་གློག་འོད། ཚ་བསུར་གྱི་མེ་ལྕེ། ལཱ་སྒྲོན། ཐབ་མེ། ཁྱིམ་གློག་ཆད་པ་སོགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་འོད་སྣང་ཕྲ་མོ་དེ་དག་གིས་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་འབྲོག་ཐང་འདི་ལ་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་སྣང་བ་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་ཅིང་། ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་ཡས་མས་ཀྱི་འབྲོག་ཐང་གི་མི་ཚང་ཕལ་བའི་འཚོ་བའི་རང་མདངས་ཤིག་ཀྱང་ངང་ངམ་ཤུགས་སུ་བསྐྲུན་ཡོད།
       གཉིས་པ། གློག་བརྙན་ནང་གི་གཏམ་རྒྱུད་བྱུང་ས་ནི་མཚོ་སྔོན་པོའི་མཐའ་འཁོར་ཡིན་པའི་གོ་བྱེད་ནི། མཚོ་སྔོན་པོ་བོད་ཡིག་སློབ་འབྲིང་ཞེས་པ་དང་། གནའ་ལམ་གྲགས་འབར་ཞེས་པའི་ཨ་ཅེ་རྒྱ་བཟའི་རྡོ་སྐུ་ཆེན་མོ། བྱེ་སྒང་དང་སྤང་གཤོང་སྤེལ་མར་གནས་པའི་བྱེ་མ་ལ་བདུན་སོགས་ཡིན་ལ། ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་དུས་སུ་གནས་ས་དེ་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཟུང་འབྲོག་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ཕ་ས་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་། རང་སའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་སྲོལ་ལ་འདྲིས་ཆེ་བའི་ལྟད་མོ་བ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། དར་རྒྱས་ཚང་གི་ཁྱིམ་ཆས་དང་བཀོད་པ། སྒྲོལ་དཀར་གྱི་གྱོན་གོས། ལག་སྐྱོར་འཁོར་ལོར་བཀལ་བའི་བག་ལེབ་སོགས་ལ་བལྟས་ན་མཚོ་སྔོན་གྱི་གཙན་ཚའི་ཕྱོགས་དང་། ཡང་ན་མང་འབའ་བྱ་གསུམ་དུ་གྲགས་པའི་རོང་སའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་རང་ཆས་སུ་ཤར་ཡོད་པས། ཡུལ་དང་ཡུལ་སྲོལ་གཉིས་ཕན་ཚུན་ཅུང་ཟད་འགལ་འདུག་སྙམ་པའི་སེམས་ཁྲལ་ལྷག་མ་ཞིག་མི་འབྱུང་བའི་ངེས་པ་མེད་པ་དང་། བརྙན་མཇུག་སྡུད་སྐབས་དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ཞིག་ནམ་མཁར་འཕུར་བཞིན་པའི་གནས་སྐབས་སུའང་། དར་རྒྱས་དང་། བཙུན་མ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོལ་མ་དང་མོའི་གཅེན་མོ་སྒྲོལ་དཀར། བུ་འཇམ་དབྱངས། སྨན་པ་འབྲུག་མཚོ། དགེ་རྒན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ། ཆང་རོགས་བཅས་དུས་མཉམ་མགོ་བོར་ཡར་དགྱེ་སྟེ་མཚར་མཚར་ངང་དེ་ལ་མིག་ཅེར་ཡོད་ནའང་། བརྙན་སྒྲུང་གི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་བའི་མི་སྣ་ལས་སྨན་ཆུའི་རྫིང་ཁར་འཐབ་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱི་ཁྱིམ་བདག་ཆེ་གེ་མོས་འཕུར་བཞིན་པའི་དབུགས་ལྒང་དམར་པོ་ལ་མ་བལྟས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་སྙམ་པའི་སེམས་འགྱུ་ཕྲ་མོ་ཞིག་མི་འཕྱུར་བའི་ངེས་པའང་མེད་པ་མ་ཟད། ཁྱིམ་གཅིག་ཏུ་འཚོ་བ་རོལ་བའི་ངང་ཚུལ་ཙམ་ལས་མ་སྒྲོལ་དཀར་དང་བུ་ཆུང་ཚོའི་བར་ལ་གཅེས་གཅེས་དུང་དུང་གི་འབྲེལ་ལམ་མེད་པ་ལྟར་སྣང་བས་ཁོ་ཚོ་ནི་བརྩེ་བའི་མ་བུ་ཡིན་སྙམ་པའི་སྣང་བའང་རང་སར་ཐོར་འགྲོ་བའི་བསམ་ཚུལ་མི་སྐྱེས་པའི་ངེས་པ་མེད་ལ། ད་དུང་འཕྲུལ་རྟའི་རྒྱུགས་ལམ་གྱི་སྟེང་དུ་དེང་རབས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་མྱུར་བགྲོད་གཞུང་ལམ་ཡོད་པ་དེ་དང་། འདས་མཆོད་ཀྱི་དུས་ཚོད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐུང་དྲགས་པའི་ཐག་གཅོད་དེ་དང་། ཚོང་འདུས་སུ་གྲགས་ཀྱིན་པའི་སྒྲ་སྙན་རྡུང་ལེན་གྱི་གཞས་གདངས་དེ་དག་ནི་སྤྱིར་ན་སྐར་ཆ་ཐུང་ངུའི་རིང་གི་བརྙན་མིག་ཐོར་བུ་བ་ཡིན་ཀྱང་། ཡུལ་དུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གསལ་ཁ་འབྱེད་ཐུབ་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གློག་བརྙན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཉམས་དང་འགྱུར་བས་གཏམས་པའི་བརྙན་མིག་གསེབ་ཀྱི་ནག་ཐིག་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་མེད་ཅིང་། དོན་དངོས་དང་གནས་སྐབས་ལ་གཞོལ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་སྲིད་པར་ངོམ་པའི་འདར་འདར་ཡོམ་ཡོམ་གྱི་བརྙན་མིག་དེས་ཀྱང་ལྟད་མོ་བའི་མིག་དབང་ལ་ཅུང་ཟད་མི་གོམས་པའམ་མི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་སྟེར་སྲིད་ན། གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་གཉིས་ཆར་བྱང་གོམས་ཆེ་བའི་གྲོགས་པོ་སྒྱུ་རྩལ་མཁན་འདིར་གསལ་འདེབས་ཙམ་ཞུ་བའང་འབྲེལ་མེད་དོན་གཞན་ནམ། ཡང་ན་རང་མྱོང་གི་དཔྱོད་ལུགས་འདི་ནི་གཡག་ཞར་བས་རྩྭ་བཟའ་བའི་ངང་ཚུལ་ལས་མ་འདས་པས་འདིར་ཆེད་དུ་དགོངས་དག་ཞུ་བ་ཡིན་ལ། སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལའི་ཞལ་ནས། བྱ་རྒྱལ་ཀྱང་གཤོག་པ་ལྷབ་ཅིག་ལྷབ་གཉིས་འཕུར་བས་ནམ་འཕང་ཆོད་པ་ཡིན། རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོའི་ཁར་གོམ་གཅིག་གོམ་གཉིས་ཀྱིས་རྟོལ་བ་ཡིན།[8]ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ནམ་ཞིག་གི་ཚེ། གྲོགས་པོ་འདིས་དགུང་ནམ་འཕང་ཆོད་པ་དང་རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོ་བརྟོལ་བའི་དུས་བཟང་དེ་ཏན་ཏན་སླེབས་སྲིད་པས་འོ་སྐོལ་གྱིས་དུས་བཟང་དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྒུག་ཡོད།
       དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འོད་སྣང་ནི་ནམ་ཡང་རང་བྱུང་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་མི་ཉིད་ལ་དབང་། ཞེས་གདམས་པ་ནི་རང་གི་བློ་ངོར་ཤིན་ཏུ་བདེ་བའི་ལེགས་བཤད་ཚིག་རྐང་གཅིག་གོ །
 
དཔྱད་ཡིག
[1][2]  གངས་མུ་ཏིག(ཀླུ་ཐར་བཀྲ་ཤིས) «དབུགས་ལྒང»ཉེ་མཇལ། [OL] ཡོང་ཁུངས་ནི་ཕུན་ཚོགས་སྡེ་བཞིའི་འཕྲིན་སྟེགས་ཞེས་པའོ།།
[3] 沙丹，«气球»：视觉叙事的极致典范[OL]«当代电影»2020年第12期
[4] ༢༠༢༠ལོའི་སྤྱི་ཟླ༡༡ཚེས༢༠ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་པད་མ་ཚེ་བརྟན་གྱི་གློག་བརྙན་བདུན་པ«དབུགས་ལྒང» ནང་གི་འཁྲབ་ཚིག
[5]  སྲིད་བཤིག་པ། (Abortion，堕胎)བུད་མེད་ཀྱི་ཁེ་དབང་རྣོ་ངར་ཅན་དུ་འཕྲོས་ཀྱིན་པའི་ད་ལྟ་བར་ཕོ་ལན་སོགས་སུ་ཆོས་ལུགས་སོགས་ཀྱི་ནང་དོན་མ་འདྲེས་པར“སྲིད་བཤིག་པ”ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་ལ་འཇིག་རྟེན་ལྟ་ལུགས་གཅིག་ལ་མཐོང་ལུགས་གཉིས་བྱུང་འདུག སྤྱིར་ལོག་གཡེམ་དང་མི་དགེ་བའི་ཚངས་སྤྱོད། མ་ཡུམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་ལ་གནོད་པའི་མཇུག་འབྲས་བཅས་སུ་སྲིད་བཤིག་པ་དེ་ཁྲིམས་མཐུན་དུ་བལྟ་ཀིན་ཡོད་ནའང་། ཚེ་སྲོག་གི་བསྐྱེད་འབྲས་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་པ་དང་ཕོ་མཆོག་མོ་དམན་གྱི་ལྟ་བས་མངལ་གྱི་གུར་ཁང་དུར་ས་རུ་སྒོམ་པའི་བྱ་ལས་དང་བྱེད་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྲིད་བཤིག་པའི་ལས་ཀ་དེ་ལ་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་འགྲེལ་ཐབས་མི་འདྲ་བ་གང་མང་མང་ཞིག་བྱུང་འདུག —གོང་གསལ་གྱི་ཚིག་དུམ་འདི་རེ་རྐང་གླིང་སྟེ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་བརྟན་གྱི་སྐད་འཕྲིན་ལས་བཏུས།
[6] དབྱི་ལང་གི་དབྱངས་རྩོམ་མཁན་དང་གློག་བརྙན་གྱི་རོལ་དབྱངས་སྦྱོར་མཁན་སྐད་གྲགས་ཅན་ཞིག་སྟེ། རྒྱའི་ཡི་གེར裴曼·雅茨达尼安(1969-)དང་། དངོས་མིང་ལپیمان یزدانیانཞེས་ཟེར།
[7] ༢༠༢༠ལོའི་སྤྱི་ཟླ༡༡ཚེས༢༠ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་པད་མ་ཚེ་བརྟན་གྱི་གློག་བརྙན་བདུན་པ«དབུགས་ལྒང»ནང་གི་འཁྲབ་ཚིག
[8] དོལ་པ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན། ཇོ་བོ་ལྷ་འབྲི་སྒང་པ། «བཀའ་གདམས་ཀྱི་མན་ངག་བེའུ་བུམ་སྔོན་པོའི་རྩ་འགྲེལ་བཞུགས་སོ» [M] སེར་གཙུག་ནང་བསྟན་དཔེ་རྙིང་འཚོལ་བསྡུ་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཁང་། ཤོག་གྲངས༣༥༢

རྩོམ་ཁུངས། «སྦྲང་ཆར»དུས་དེབ་ལས་བཤུས།