སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་མཛད་རྣམ་མདོར་བསྡུས།
དེ་ཡང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ནི་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐུ་རིང་ལ་སྡེ་སྲིད་སྔ་ཕྱི་ལྔ་བྱོན་པའི་ཕྱི་མ་བ་དང་རྒྱལ་དབང་དྲུག་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ་བྱོན་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་གཙོ་གཅིག་པུ་ཡིན་ཏེ། ཁོང་ནི་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ཆེན་པོས་སྐུ་ཆུང་དུས་ནས་ཐུགས་བརྩེས་སྐྱངས་ཤིང་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསོ་སྐྱོང་དང་སྐྱེད་སྲིང་ལེགས་པར་གནང་ཐོག ཅི་བྱེད་མཐའ་དག་རྒྱལ་དབང་རང་ནས་བྱེད་པ་དང་ཁྱད་མེད་པའི་བཀའ་ཁྱབ་བསྩལ་ཡོད་པའི་སྡེ་སྲིད་གཅིག་ཀྱང་ཡིན་སྟབས་ཁོང་གིས་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་དགོངས་བཞེད་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་ཐམས་ཅད་ལུགས་བཞིན་སྐྱངས་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་སྐུ་གཤེགས་ནས་གསང་རྒྱ་ཡུན་རིང་དང་ཡང་སྲིད་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ངོས་འཛིན་ཞུས་པ་སོགས་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ཏེ་བོད་ཁམས་བདེ་སྡུག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁུར་ཆེན་རང་ཉིད་གཅིག་པུའི་ཕྲག་ཏུ་བླངས་ཐོག བོད་སོག་མཆོད་ཡོན་བར་གྱི་འགལ་རྩོད་དང་ཆིན་གོང་མའི་བཀའ་ལུང་ལྕི་ཡང་བཅས་སྤྱི་ཚོགས་རྙོག་འཛིང་གི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་མཐའ་དག་ལེགས་པར་སྐྱོང་གནང་མཛད་པའི་སྡེ་སྲིད་གཞན་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གྲགས་སྙན་འབར་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་ཏུ་བགྲང་བར་མ་ཟད་རྒྱ་བོད་སོག་གསུམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུའང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མི་སྣ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ།། ཁོང་ནི་རབ་བྱུང་བཅུག་ཅིག་པའི་ཆུ་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ1633ལ་ཡབ་ཨ་སུག་དང་ཡུམ་བུ་ཁྲིད་རྒྱལ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐྱིད་ཤོད་ཉང་བྲན་གྲོང་སྨད་དུ་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བརྒྱད་པར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ཆེན་པོ་དང་མཇལ་ཞིང་དེ་ནས་རྒྱལ་དབང་མཆོག་དང་རང་གི་ཁུ་བོ་སྡེ་སྲིད་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་དང་མཁས་དབང་དཔལ་ལྡན་ཕུན་ཚོགས། འདར་ལོ་ངག་དབང་ཕུན་ཚོགས་སོགས་མཁས་གྲུབ་མང་པོ་བསྟེན་ནས་རིག་པའི་གནས་ཀུན་ལ་གསན་བསམ་ཕྱིས་ཕྱིན་པ་མཛད་དེ་མཁས་པའི་ཡར་རྩེར་སོན། ལྷག་པར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་མདོ་སྔགས་ཟབ་ཆོས་ཀྱི་རིམ་པ་དང་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་ལུགས་ལ་སོགས་པའི་སློབ་སྟོན་མང་པོ་དགྱེས་བཞིན་དུ་བསྩལ་ཐོག་སྤྱན་འབྲས་བཞིན་བསྐྱངས་པར་མཛད་པའི་བཀའ་དྲིན་ལས་ཆོས་སྲིད་གང་ཐད་ཀྱི་མཁྱེན་ཡོན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་གྱུར།
རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ཤིང་ཡོས་སྤྱི་ལོ1675ལ་དགུང་གྲངས་ཉེར་གསུམ་སྟེང་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་བཀའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་བྱེད་པོར་དབང་སྐུར་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་ཚང་བར་བརྟེན་སྡེ་སྲིད་གསར་བསྐོའི་སྐབས་དང་བསྟུན་ཆབ་སྲིད་གྱི་འཁུར་བཞེས་དགོས་པའི་བཀའ་ཕེབས་པར་རེ་ཞིག་དགོངས་ཞུ་བཀའ་འཁྲོལ་བྱུང་ཡང༌། རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ས་ལུག་སྤྱི་ལོ1679ལ་དགུང་གྲངས་ཉེར་བདུན་པར་སྡེ་སྲིད་གྱི་ཁྲིར་བསྐོ་བཞག་མཛད། རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་སྡེ་སྲིད་འདི་པར་སྡེ་སྲིད་སྔོན་མ་རྣམས་ལྟར་སྲིད་དོན་ཁོ་ན་སྐྱོང་བ་མ་ཡིན་པར་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་གང་བྱས་རྒྱལ་དབང་རང་ཉིད་ནས་མཛད་པ་དང་ཁྱད་མེད་པས་ཀུན་གྱིས་ཅི་གསུང་དང་ལེན་དགོས་པའི་བསླབ་སྟོན་ཁྲོམ་བསྒྲགས་མཛད་པར་གནང༌། དེ་ལྟར་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་བོད་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་གི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ནས་ལོ་ངོ་གསུམ་ཙམ་ན་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ཆེན་པོ་སྐུ་གཤེགས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་སྡེ་སྲིད་ཀྱིས་ལོ་ངོ་བཅོ་ལྔའི་རིང་གསང་རྒྱ་དམ་པོ་གནང་ཐོག ཆོས་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བ་མཐའ་དག་རང་ཉིད་ནས་ཐུགས་འགན་གཙང་མར་བཞེས་ཤིང་དེའི་རིང་ཡང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་ངོས་འཛིན་གྱིས་གདན་སར་བཀོད་ཅིང༌། ཡང་སྲིད་གདན་སར་བཀོད་ནས་ཀྱང་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཙམ་རིང་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་གདུང་འདེགས་གཙོ་བོ་གནང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མི་ལོ་ཉེར་དྲུག་གི་རིང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་དབང་ལེགས་པར་བསྐྱངས་ཤིང༌། དེའི་རིང་གི་མཛད་རྗེས་གཙོ་ཆེ་བ་ཡོངས་གྲགས་འགའ་ནི་གཤམ་གསལ་ཏེ།
དང་པོ། རྒྱལ་དབང་མཆོག་སྐུ་གཤེགས་པ་གསང་རྒྱ་ཡུན་རིང་བསྡམས་ཐོག་དགོངས་རྫོགས་དང་གསེར་གདུང་ལེགས་བཞེངས་མ་ཟད་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་རྣམས་གསང་སྟབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་ནི་བོད་གཅིག་པོ་མ་ཟད་རྒྱལ་ནང་ཆིན་རྒྱལ་རབས་དང་སོག་ཕྱི་ནང་བཅས་སུ་མཚན་སྙན་དང་བཀུར་གཟོས་ཆེ་བས་མི་ཚད། ཁྱད་པར་སོག་པོའི་དཔོན་ཁག་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་བདག་གི་གཙོ་བོ་ཡིན་སྟབས་ཚང་མ་རྡོག་རྩ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་རྒྱལ་བའི་དགོངས་དོན་དང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་དབང་བཙུགས་ནས་གཞི་བརྟན་པ་ཙམ་ལས་ཕྱི་ནང་གི་འགལ་རྐྱེན་མང་པོ་གཙང་སེལ་བྱེད་མེད་ཁར།ཡུལ་མཐའི་འཁྲུག་ལོང་ཀྱང་འཇགས་མེད་པ་དང་། སྡེ་སྲིད་རང་ཉིད་ཀྱང་དགུང་ན་ཕྲ་བས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་ཉམས་མྱོང་དང་ཕྱིའི་མཚན་སྙན་བཅས་ཆགས་མེད་སྟབས། གལ་སྲིད་རྒྱལ་དབང་མཆོག་སྐུ་འདས་པའི་ཚུལ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཚེ་དུས་འགྱུར་རམ་གནས་ཚུལ་གང་བྱུང་ཆ་མི་འཚལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་ཞལ་ཆེམས་དང་ལྷ་བླའི་ལུང་བསྟན་ལ་བསྟེན་ནས་མི་ལོ་བཅོ་ལྔའི་གསང་རྒྱ་དམ་པོར་བསྡམས་ཤིང་། དེའི་རིང་ཐོག་མར་དགོངས་རྫོགས་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་ཏེ་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་གསེར་གཙོས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པའི་གདུང་རྟེན་སྲིད་གསུམ་ན་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་ངེས་པ་དོན་གྱི་“འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག”ཅེས་པ་གསར་བཞེངས་ལེགས་པར་མཛད་ཅིང་། མ་ཟད་མངོན་ཆུང་བརྟགས་དཔྱད་གང་ལེགས་མཛད་མཐར་ཡང་སྲིད་དྲུག་པ་རིན་པོ་ཆེའང་གསང་སྟབས་ཀྱིས་སྐུ་ཆུང་དུས་ནས་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཏེ་དགུང་ལོ་བཅོ་ལྔའི་སྟེང་གསལ་བསྒྲགས་དང་ལྷན་གདན་སར་བཀོད་པ་སོགས་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་ཐུགས་བཞེད་དང་ཞལ་ཆེམས་ཆུད་ཟས་སུ་མ་སོང་བར་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་མཛད་རྗེས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་དུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ།།
གཉིས་པ། རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དང་གངས་ཅན་ཆོས་སྲིད་ཟུང་གི་ལས་དོན་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་བའི་དུས་ནི་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གིས་འཛུགས་གནང་མཛད་པའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་སྲིད་དབང་བཙུགས་ནས་དུས་ཡུན་རིང་ཙམ་མ་སོང་བས་ད་དུང་སྲིད་འཛིན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་སྒྲིག་སྲོལ་སོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཐད་ལེགས་བཅོས་དང་འཐུས་སྒོ་ཇེ་ཚང་གཏོང་དགོས་པའི་གནས་མང་ཙམ་ཡོད་སྟབས། ཐོག་མར་ཁོང་གིས་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་སློབ་སྟོན་དང་སྡེ་སྲིད་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་བཅས་མིག་ལྟོས་སུ་བཟུང་སྟེ་རང་ཉིད་སྐུ་དངོས་དབུས་གཙང་དྭགས་ཀོང་དང་བཅས་པའི་ཡུལ་གྲུ་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཟད་ལྷ་སའི་ལས་ཁུངས་དང་མི་སེར་ལ་སོགས་པའི་སར་གཟིགས་སྐོར་ཀྱིས་བོད་སྤྱི་ཚོགས་དངོས་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་མང་པོ་གནང་ཐོག བོད་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་ཕབ་སྟེ་སྲིད་དབང་ལུགས་མཐུན་གྱིས་བསྐྱངས་པ་ཡིན་ལ། མ་ཟད་སྔར་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་རྣམས་ཡུལ་དུས་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ནས་འདོར་ལེན་དག་ཐེར་གྱིས་འོས་འཚམ་གྱི་ཞལ་ལྕེ་བཅུ་གསུམ་བྱ་བ་བཅོས་སྒྲིག་གཏན་འབེབ་མཛད་པ་དང་། སྲིད་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་དཔོན་གནས་བསྐོ་འཇོག་ཐད་ལའང་སྔར་གྱི་ལས་ཚན་ཁོངས་སུ་མ་ཚུད་པ་མང་པོ་གསར་འཛུགས་བཅོས་སྒྲིག་སྒོས་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་སོ་སོའི་བྱེད་སྒོའི་རིམ་པ་དང་བཅས་ཡི་གེར་ཞིབ་བཀོད་དང༌། ད་དུང་ཡུལ་མཐའི་རྫོང་གཞིས་དང་ཐོན་ཟོག་ཁྲལ་རིགས་གྱི་འབབ་སྡུད་ལ་སོགས་པ་གསར་འགོད་གྱིས་གཏན་འབེབས་ལེགས་པར་མཛད་པ་བཅས་མདོར་ན་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བསྐྱངས་ཤིང་དེར་བརྟེན་ཆིན་གོང་མས་ཀྱང་སྡེ་སྲིད་མཆོག་ལ་གསེར་ཐམ་དང་འཇའ་སའང་སྦྱོར་འཇགས་གནང་བ་བྱུང་ངོ༌།།
གསུམ་པ། ཕོ་བྲང་དམར་པོ་རྒྱས་བཞེངས་དང་ཡུལ་གྲུ་དུ་མར་དགོན་སྡེ་གསར་འདེབས་སོགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་རླབས་པོ་ཆེ་སྤེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་མཆོག་གིས་བཞེངས་དབུ་ཚུགས་པའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་གཞི་བྱས་དེའི་སྟེང་ཕོ་བྲང་དམར་པོར་གྲགས་པ་ལེ་ལག་དང་བཅས་པ་ཐོག་སོ་བཅུ་གསུམ་ཅན་དེང་འཛམ་གླིང་ཆེན་པོའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་བའི་རྩེ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་ཞེས་སྙན་པ་ས་གསུམ་ན་ཁྱབ་པ་དེ་རི་བོ་གྲུ་འཛིན་གྱི་རྩེར་གསར་བཞེངས་རྒྱས་སྐྲུན་མཛད་པ་དང་།དེའི་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་རྒྱས་སྡེ་སྲིད་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པའི《མཆོད་སྡོང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་གི་དཀར་ཆག》ཏུ་ཞིབ་གསལ་འཁོད་ཡོད་པས་འདིར་རྒྱས་པར་མི་འགོད་ལ། ལར་མི་ལོ་སུམ་བརྒྱའི་སྔོན་དུ་བོད་ལ་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་མ་ཟད་འབྱོར་བའང་དེ་ཙམ་རྒྱས་མེད་པའི་དུས་སུ་འདི་འདྲའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གཟི་འོད་འབར་བའི་བཟོ་སྐྲུན་བཀོད་པ་མཛེས་ཤིང་རྒྱུད་སྤུས་ལེགས་པ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བརྗིད་རྔམས་ལྡན་པ་མི་ཕལ་བའི་བློ་ལས་འདས་ཞིག་ཡིན་པ་སྨྲས་མ་དགོས་ཏེ། ད་ལྟ་ཞིག་གསོའི་ལས་ཀ་ཙམ་ཡང་དེ་འདྲའི་ཚགས་ཆེ་བར་བསམས་ན་འདི་གཅིག་པུས་ཀྱང་སྡེ་སྲིད་མཆོག་གི་མཛད་རྗེས་ལ་གདེང་འཇོག་གང་འདྲ་དགོས་པ་ཤེས་སླ་སྙམ་ལ། མ་ཟད་ད་དུང་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་གི་བར་ཁང་དང་དབུས་གཙང་མདོ་ཁམས་བཅས་སུ་དགོན་གནས་དུ་མ་གསར་བཞེངས་གནང་བ་ཡིན་ཏེ། ལྷོ་མོན་ཡུལ་དུ་དགའ་ལྡན་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དང་བར་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་རྒྱལ་ཐང་དགའ་ལྡན་སུམ་རྩེན་གླིང༌།ཤར་དར་རྩེ་མདོར་དགའ་ལྡན་འགྲོ་ཕན་གླིང་དང་གོ་འཇོར་དགའ་ལྡན་གསང་སྔགས་འགྲོ་འདྲེན་གླིང་སོགས་གྱིས་མཚོན་ཡུལ་མཐའ་དབུས་བཅས་སུ་དགོན་སྡེ་མང་པོ་གསར་འདེབས་མཛད་པས་མ་ཚད། དེ་དག་ལ་མཆོད་རྒྱུན་དང་ཇ་ཚུལ་གྱི་གཏོང་ཐེབས་ཀྱང་མཆོད་གཞིས་སྦྱོར་འཇགས་གནང་བ་སོགས་ཐབས་མཁས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འབངས་སྐྱ་སེར་ཆབ་འོག་ཏུ་བསྡུ་བ་དང་སྔར་ཡོད་དགོན་སྡེ་མང་པོར་ཡང་མཆོད་གཞིས་རྒྱ་ཆེར་སྦྱོར་འཇགས་གནང་བ་བཅས་ཀྱིས་བོད་ཁམས་ཆོས་བཞིན་བསྐྱངས་པ་ཡིན་ནོ།།
བཞི་པ། བཟོ་གསོ་སྐར་རྩིས་རིག་པས་མཚོན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱ་ཆེར་གོང་དུ་སྤེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་པ་སྐབས་དེའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བའི་གཙོ་སྐྱོང་ཆེན་པོ་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་མཛད་པ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ༌ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྦྱི་དང་ཁྱད་པར་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་བཟོ་གསོ་དང་སྐར་རྩིས་རིག་པ་བཅས་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཛད་རྗེས་འཇོག་གནང་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་སྡེ་སྲིད་མཆོག་གིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོར་སྲིད་ཞོར་ལ་གསུང་རྩོམ་པོད་གྲངས་ཉི་ཤུར་ལོངས་པ་བརྩམས་པར་མཛད་དེ་ད་ལྟའི་དུས་སུའང་ཤེས་ལྡན་ཀུན་གྱིས་གཅེས་ནོར་དང་ཚད་མར་འཛིན་པའི་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལགས་ཤིང༌། དེ་དག་ལས་ཚད་ལྡན་གྲགས་ཆེ་བ་ནི་གསོ་རིག་རྒྱུད་བཞིའི་དགོངས་འགྲེལ་《བེེ་སྔོན་》དང་དེའི་《ལྷན་ཐབས་》། གསོ་རིག་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་《ཁོག་འབུགས་》སྨན་ཐང་ཁྱད་འཕགས་ཅན་དང༌། སྐར་རྩིས་སྐོར་ལ་སྔོན་མེད་ཀྱི་ལེགས་བཤད་ཀུན་བཏུས་《བེེ་དཀར་》དང་དེའི་《བུ་དཔེ་》དྲིས་ལན་《གཡའ་སེལ་》སོགས་དང༌། ད་དུང་དགའ་ལྡན་ཆོས་འབྱུང་《བེེ་སེར་》དང་《རྣམ་ཐར་ཁ་སྐོང་》སོགས་དང༌། བཟོ་རིག་གི་བསྟན་བཅོས་《དཔྱོད་ལྡན་ཡིད་གསོས་》དང་གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་《མིག་ཡིད་རྣ་བའི་དགའ་སྟོན་》སོགས་ཀྱིས་མཚོན་གཞུང་ལུགས་ཐད་ཀྱི་རིག་གནས་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་ཕྱག་རྗེས་ཆེན་པོ་འཇོག་གནང་མཛད་པར་མ་ཟད། ལག་ལེན་ཐད་སྨན་རྩིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལས་ཁུངས་ལྕགས་རི་འགྲོ་ཕན་རིག་བྱེད་གླིང་བཏབ་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཁོ་ནས་ཀྱང་མཁས་པའི་ཡང་རྩེར་བགྲང་འོས་ཤིང༌། དེ་དག་མ་ཟད་སྡེ་སྲིད་མཆོག་ད་དུང་མདའ་རིང་ཐུང་འཕེན་པ་དང་སྒྲ་སྙན་པི་ཝང་ཐེབས་འཁྲོལ་དང་གླུ་གཞས་ཀྱི་འགྱུར་ཁུག་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་དང་རིག་རྩལ་གྱི་གནས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་མ་ཟད།ཐ་ན་ཤོད་དང་མིག་མང་རྡེལ་རྩེད་བཅས་ལའང་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་མཁྱེན་པ་སོགས་རྣམ་རིག་གཞན་གྱིས་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག་ལ།ཡང་ཁོང་རྟེན་སྐྱ་བོའི་ངང་གྲྭ་བཙུན་གྱི་ཕྱག་འབུལ་བཞེས་པ་དང་བདག་མོ་གཉིས་ལྷག་བསྟེན་པ་བཅས་ལ་སྐྱོན་འདོགས་དང༌།སྒོས་སུ་དེང་སང་བརྩམས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ལར་སྡེ་སྲིད་མཆོག་ལ་གླེང་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་དང་ཡང་སྒོས་ཕྱི་མཁས་པ་ལ་ལས་ཐུགས་སྲས་དང་རིགས་སྲས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་མཁྱེན་ནས་རང་སྣང་གང་ཤར་གླེང་བ་དེ་ལ་འགའ་རེས་རྗེས་འབྲངས་ཨེ་ཐུབ་ཀྱིས་སྐྱར་གླེང་བྱེད་པ་ནི་རང་མཚང་མངོན་པའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་དཔྱད་མི་དགོས་སྙམ་མོ།།