མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ། པར་རིས་རྐང་ཚ་རྫོང་ཏང་ཨུའི་དྲིལ་སྒྲོག་པུའུ་ལས་དྲངས།
ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་མཚེའུ་ཆེས་མཛེས་པ་ལྔ་ཡི་ཁྲོད་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་གྱུར་ཡོད་ལ། ང་ཚོས་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཁུལ་གྱི་གནམ་སྔོན་པོ་དང་ཆུ་དྭངས་མོ། རི་ལུང་སྔོ་ཡིས་ཁེབས་པའི་མཛེས་པར་རོལ་མྱོང་བྱེད་ཞོར་དུ། འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་རིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལམ་བུ་ལ་ཕྱིར་རྟོག་ཅིག་བྱས་ན། མཚོ་སྔོན་པོར་མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་པའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་དེ་ལ་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐོན་དང་ཐོན་བཞིན་ཡོད་པ་ཚོར་ཐུབ།
ལྟོགས་སྡུག་ཆེ་མོའི་སྐབས་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ། པར་རིས་དྲ་བ་ལས་དྲངས།
མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་ཡིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་མི་ཁྲི་མ་འབུམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་བསྐྱབས་མྱངས་པས། དེ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཤུལ་རྗེས་ཟབ་མོ་ཞིག་ཡོད། རྗེས་མར། མིའི་ཧམ་པ་དང་ཁ་ལྟོའི་ཆེད་དུ། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་འཛིན་མགོ་བརྩམས་པར་མ་ཟད། ད་དུང་གསེར་ཉའི་རིགས་རྒྱུད་ཀྱང་ཆད་ལ་ཉེ་བར་གྱུར།
དུས་རབས་སྔོན་མའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུའི་མཇུག་ལ་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉའི་གྲངས་ཀ་ཏུན་བདུན་ཅུ་ཙམ་ཡང་མེད་པ། པར་རིས་དྲ་བ་ལས་དྲངས།
དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུའི་རྗེས་ནས་བཟུང་། སའི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་གནམ་གཤིས་ཇེ་དྲོར་ཕྱིན་པ་ལས་མཚོ་སྔོན་པོའི་ལྟག་ཆུ་མང་པོ་བསྐམས་ནས་ཆད་པར་གྱུར་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉའི་ཚང་ཁུལ་དུའང་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པ། གཞན་མི་ཚོས་གསེར་ཉ་འཛིན་བཟུང་གི་ཚུལ་ཇེ་ཆེར་སོང་བ་ན། གསེར་ཉའི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཕར་ཁ་ལ་ཤན་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཐེབས་ནས་གསེར་ཉའི་གྲངས་ཀ་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་གཟུགས་བོངས་ཀྱང་ཇེ་ཆུང་དུ་གྱུར་པ་སོགས་ལས་བར་སྐབས་ཤིག་ལ་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་འདི་སྟོངས་ལ་ཉེ་བར་གྱུར།
མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ། པར་རིས་ཀྲུང་གོའི་གསར་འགྱུར་དྲ་བ་ལས་དྲངས།
གསེར་ཉ་ནི་མཚོ་སྔོན་པོའི་ནང་གི་ཚོང་གཉེར་བྱས་ཆོག་པའི་ཉ་རིགས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། དེའི་གྲངས་ཀ་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་སྔར་མ་བྱུང་བའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི“གཉིད་སད”ཆེན་པོ་ཞིག་བྱུང་བ་སྟེ། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུ་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ངང་མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ཉ་སྲུང་བའི་བྱ་བ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་སྲུང་བའི་ལམ་ཁ་ཕྱེ་ཞིང་། གསེར་ཉ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་དོན་སྡེ་ཁག་འཛུགས་པ་ནས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་མཚོ་སྔོན་གྱི་མི་ཡིས་མཚོ་སྔོན་པོའི“གསེར་ཉ”ལོ་ངོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ལ་བསྲུངས་པའི་གོམ་སྟབས་ཀྱི་མགོ་ཚུགས་པ་རེད།
གསེར་ཉ་ལྐོག་འཛིན་གྱི་རྒྱ་རྙི་ལེན་པ། པར་རིས་ཞིང་ཆེན་ཉ་རིགས་ལས་དོན་དོ་དམ་སྤྱི་ཚིགས་ལས་དྲངས།
1982ལོ་ནས1984ལོའི་བར་ལ། རང་ཞིང་གིས་དུས་ཡུན་ལོ་གཉིས་ཀྱི་མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་གསེར་ཉ་སྲུང་ཐེངས་དང་པོ་བྱས་ལ། ལོ་དེར་མཚོ་སྔོན་པོ་ནས་གསེར་ཉ་ཏུན4000ལས་འཛིན་མི་ཆོག་པར་བྱས། ཐེངས་གཉིས་པ་ནི1986ལོ་ནས་མགོ་ཚུགས་ཏེ་དུས་ཡུན་ལོ་གསུམ་ལ་བྱས་ཤིང་། སྐབས་དེར་གསེར་ཉ་ཏུན2000ལས་འཛིན་མི་ཆོག་པར་བྱས། ཐེངས་གསུམ་པ་ནི1994ལོ་ནས་མགོ་ཚུགས་ལ། དུས་ཡུན་ལོ་དྲུག་ལ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་པ་དང་། གསེར་ཉ་ཏུན700ལས་འཛིན་མི་ཆོག་པར་བྱས་པ་རེད།
མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་ལྐོག་འཛིན་བྱེད་པ། པར་རིས་དྲ་བ་ལས་དྲངས།
གོང་གི་འཛིན་བཟུང་ཚོད་འཛིན་གྱི་གྲངས་ཀའི་འགྱུར་ལྡོག་ལ་བལྟས་ན། གསེར་ཉའི་སྲུང་སྐྱོབ་ནི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུག་གི་གནས་ཤིག་ལ་ཐོན་པ་ཚོར་ཡང་། མིའི་ཧམ་སེམས་ཀྱི་མདུན་དུ། ཐེངས་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བེད་སྤྱོད་ལ་དམིགས་དོན་དང་ལག་བསྟར་གྱི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་ད་དུང་ཧེ་བག་ཆེན་པོ་འདུག་པ་དང་། ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་མི་ཡིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་མི་འདང་སར་གཞིགས་ནས་གསེར་ཉ་འཛིན་པ་ལ“འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ”ལྟ་བུ་བྱས་སྟབས། གསེར་ཉའི་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་གནོད་སྐྱོན་སྔར་བཞིན་བཟོས་པ་རེད།
གསེར་ཉ་རང་དགར་གནས་པའི་རྣམ་པ། པར་རིས་རྐང་ཚ་རྫོང་ཏང་ཨུའི་དྲིལ་སྒྲོག་པུའུ་ལས་དྲངས།
2002ལོ་ལ་ཐོན་དུས། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་ནི་ཏུན་2592ཙམ་ལས་མེད་ལ། སྔར་གྱི་གྲངས་ཀ་དང་བསྡུར་ན་ལྡབ་123ལྷག་ལས་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། འདིར་བལྟས་ན། གསེར་ཉའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་གསོག་ཚད་ནི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི“དམར་ཐིག”ལ་ཟིན་ཡོད་པ་དང་། གསེར་ཉའི་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་ལའང་དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་དོ་སྣང་བྱས་པ་རེད།
གསེར་ཉའི་རིགས་འཕེལ་ཆེད་གསོ་ཚགས་ཀྱིས་རོགས་བྱེད་པ། པར་རིས་མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་སྲུང་སྐྱོབ་ལྟེ་གནས་ལས་དྲངས།
དོན་དངོས་ཐོག་གི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་དང“འཛད་སྤྱོད་ཆེ་བ”གཉིས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འོག ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུ་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་སེམས་ཐག་རྦད་ཆོད་ངང་2001ལོར་མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ཉ་སྲུང་ཐེངས་བཞི་པ་སྤེལ་ནས་ཐེངས་དང་པོར་དུས་ཡུན་ལོ་བཅུ་ལ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པའི་བརྡ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཏེ། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་འཛིན་མི་ཆོག་པའི་ཐོག་ལ། གསེར་ཉ་ལྐོག་འཛིན་དང་ལྐོག་འཚོང་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་བྱ་སྤྱོད་ལ་རྡུང་རྡེག་གི་ནུས་ཤུགས་ཇེ་དྲག་ཏུ་བཏང་བ་དང་། དུས་མཚུངས་སུ། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་གསོ་སྤེལ་དང་ཚེ་ཐར་གཏོང་བའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་མགོ་བརྩམས་སྟབས། མིག་སྔའི་བར་དུ། ཁྱོན་བསྡོམས་ཉ་ཕྲུག་དུང་ཕྱུར1.4ཙམ་གསོས་པ་རེད།
གསེར་ཉ་ཕྱིར་རྐྱལ་གྱི་བརྒྱུད་ལམ། ལུའོ་ལེན་ཅུན་གྱིས་པར་བླངས།
2011ལོར་བསླེབས་དུས། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་གི་སྲུང་སྐྱོབ་གྲུབ་འབྲས་ཇེ་བརྟན་དུ་བཏང་བ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་གསེར་ཉའི་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་བཏང་བ་རེད། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུ་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་ཡང་བསྐྱར་ཐེངས་ལྔ་བའི་མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ཉ་སྲུང་བའི་མགོ་བརྩམས་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་གསེར་ཉ་འཛིན་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བསྒྲགས་པ་ན། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དྲག་པོ་ཡོད་པའི་མི་གྲངས་མེད་ཅིག་གིས་གསེར་ཉ་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་རེ་སྒུག་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་ལ། 2020ལོའི་ཟླ་12པའི་ཚེས་31ཉིན། མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ཉ་སྲུང་ཐེངས་ལྔ་བའི་མཇུག་རྫོགས་པ་རེད།
གསོ་ཚགས་བྱས་པའི་གསེར་ཉ་མཚོ་ནང་ལ་གཏོང་བ། པར་རིས་རྐང་ཚ་རྫོང་ཏང་ཨུའི་དྲིལ་སྒྲོག་པུའུ་ལས་དྲངས།
དུས་ད་ལྟར་ཡིན་ན། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉའི་གྲངས་ཀ་ཏུན9.3ལྷག་ཡོད་ཅིང་། 2002ལོའི་སྐབས་ཀྱི་ཏུན2592དང་བསྡུར་ན། ལྡབ35ལྷག་འཕར་ཡོད་པ་རེད། ད་ལོའི་ཟླ་དང་པོའི་ཚེས1ཉིན་ནས་བཟུང་། རང་ཞིང་གིས་ཐེངས་དྲུག་པའི་མཚོ་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ཉ་སྲུང་བ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཤིང་། དུས་ཡུན་ལོ་བཅུ་ཡིན་པ་རེད།
མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་དང་ཆུ་བྱ། པར་རིས་དྲ་བ་ལས་དྲངས།
དེ་རིང་གི་གྲུབ་འབྲས་ཡོད་ཚད་ནི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་གི་རིང་ལ་འབད་པ་བྱས་པའི་མཇུག་འབྲས་ཡིན་ལ། དེ་རིང་། ང་ཚོས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་མཚོ་སྔོན་པོར་གནང་བའི་གསེར་ཉ་དང་བྱ་རིགས་རང་དགར་འཚོ་ཐུབ་པའི་མཛེས་ལྗོངས་འདི་མཐོང་ཐུབ་པ་ནི་ལོ་མང་རིང་ལ་ཐེངས་གཅིག་ནས་གཅིག་ལ་གསེར་ཉར“སྲུང་སྐྱོབ”བྱས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཡིན། འབྱུང་འགྱུར་དུའང་། མཚོ་སྔོན་པོ་སྲུང་བ་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་བ་ནི་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་མོའི་ནང་དུ་ངེས་ཡོད་སྟབས། ཇེ་ལེགས་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་བར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
