མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་བྱེ་མའི་གནོད་པ་ཇེ་མང་དུ་སོང༌བ།

   མིའི་རིགས་ཀྱིས་རང་བྱུང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་གདོད་མའི་བཏང་སྙོམས་ལ་གཏོར་རླག་བྱས་དྲགས་པས་གནའ་བོའི་སྟོབས་ལྡན་གྲོང་ཁྱེར་མང་པོ་དང་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་དར་གོས་འཕྲང་ལམ་སོགས་ས་ཁུལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཀྱང་ད་ལྟའི་བྱེ་མའི་དུར་ན་བག་ལ་ཞ།  ད་སྐབས་བྱེ་རྡུལ་གྱིས་དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་རེར་ས་ཁམས་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་བཅུ་གཅིག་བྱེ་ཐང་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ཅིང་ལོ་རེར་ཕལ་ཆེར་ས་ཆ་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་ས་ཡ་དྲུག་བྱེ་ཐང་ཅན་དུ་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད་ཟེར།  མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་བྱེ་སྒང་དང་བྱེ་ལུང༌། བྱེ་རི། བྱེ་ཐང་ད་དུང་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།སྒོས་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་གྲོག་རོང་དང་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་མགོ་ཁུངས་ས་ཁུལ་དུ་གནས་ངེས་མེད་ཀྱི་བྱེ་སྒང་མང་བོ་ཡོད། བོད་ལྗོངས་ཁོ་ནར་བྱེ་མས་ཁེབས་པའི་ས་རྒྱ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི་ཚོ1047.41ལྷག་ཡོད་པ་དེས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི17%ཟིན། དེར་ང་ཚོས་མཐོང་ཆུང་བྱེད་མི་རུང༌། ཨེ་ཅིབ་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་གནའ་རབས་དཔལ་ཡོན་ཆེས་དར་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་མོད།འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི96%བྱེ་ཐང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས།  ལོ་སྟོང་ཚོ་གཉིས་ཀྱི་སྔ་རོལ་ནས་ཨེ་ཅིབ་མི་ཡིས་གསར་སྐྲུན་གནང་བའི་འོད་སྟོང་ལྡན་པའི་རིག་གནས་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་བའི་ནང་རིམ་གྱིས་རྒྱུན་ཆད་པ་དང་ཡང་ན་ཉམས་སོང་བ་ནི་ཕྱོགས་མང་བོའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ཡོད་པ་བདེན་ན་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་དེ་རིམ་གྱིས་བྱེ་ཐང་ཅན་དུ་གྱུར་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་བྱེད་ཡུལ་རིམ་བཞིན་ཇེ་ཆུང་དུ་སོང་བ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དེ་འདྲའི་གནས་བབ་དང་བསྟུན་ནས་ཨེ་ཅིབ་སྲིད་གཞུང་གིས་བྱེ་ཐང་བཅོས་བསྒྱུར་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་མ་ཟད།  བྱེ་ཐང་ལ་ཚེ་སྲོག་འཚོ་གནས་ཀྱི་དབང་ཆ་བརྩོན་དགོས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་བཏང་བ་དེར་ང་ཚོས་ཀྱང་བསམ་གཞིགས་གཏོང་དགོས། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་བྱེ་མའི་གནོད་པ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བ་ཚང་མས་མངོན་གསལ་དུ་མཐོང་ཐུབ། བྱེ་མའི་གནོད་པ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གཙོ་བོ་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བ་ཕུད།  མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དོན་དུ་བྱ་འགུལ་ཅི་རིགས་སྤེལ་ཕྱིར་བྱེ་མའི་གནོད་པ་ཇེ་མང་དུ་སོང༌། རང་རྒྱལ་ལ་མཚོན་ན་ས་ཆ་བྱེ་ཐང་དུ་འགྱུར་ཚད་ལོ་རེར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ2640ཡི་མགྱོགས་ཚད་ཀྱི་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་པའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་མཚོན་ན་རྩྭ་ཐང་དང་རི་ཀླུང༌།ནགས་ཚལ། ས་ཞིང་སོགས་བྱེ་ཐང་དང་བྱེ་སྒང༌། བྱེ་རི། བྱེ་ལུང་སོགས་སུ་འགྱུར་བཞིན་པའི་འཕེལ་རིམ་མགྱོགས་ཤིང་གནས་ཚུལ་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་ཡིན། དཔེར་ན་བོད་ལྗོངས་ཀྱི10%ཙམ་གྱི་རྩྭ་ས་མྱ་ངམ་ཐང་དུ་གྱུར། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གཞིས་ཀ་རྩེ་ས་ཁུལ་གྱི་འབྲོང་པ་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་རྗེ་མ་གཡང་འཛོམས་འཁྱགས་ཀླུང་ནི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་མགོ་ཁུངས་ཡིན་ལ་མགོ་ཁུངས་ཀྱི་མིང་ངོ་མར་རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་ཟེར། ཡིན་ན་ཡང་ཡུལ་དེའི་གནམ་གཤིས་ལ་སྐམ་ཤས་ཆེ་ཞིང་དུས་རྒྱུན་བྱེ་རླུང་འཚུབ་པས་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་མགོ་ཁུངས་ས་ཆའི་རྩྭ་ས་མུའུ་ཁྲི་ལྷག་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར།  འབྲོང་པ་རྫོང་གི་འབངས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཧུར་བརྩོན་གྱིས་ས་སྐྱུར་རྩྭ་འདེབས་ཀྱི་ལས་ལ་འབད་འབུངས་བྱས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མངོན་གསལ་ཞིག་ཐོན་མེད། ཚན་རིག་པས་བརྟག་དཔྱད་བཏང་བ་ལྟར་ན་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་མགོ༌ཁུངས་ས་ཁུལ་གྱི་ལུང་གཞུང་གི་བྱེ་མའི་གནོད་འཚེ་འགོག་མ་ཐུབ་ན་རང་རྒྱལ་གྱི་བོད་ལྗོངས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཧིན་རྡུ། བྷང་ག་ལ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་ཉེན་ཆེ་ཟེར།  དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་ལྔ་བཅུ་བའི་དུས་མགོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནས་བྱེ་ཐང་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི533ཡོད་ལ། ད་ལྟ་སྤྱི་ཆིང་ཁྲི1250ལྷག་ཡོད། ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་ནང་དུ་ལྡབ་གཅིག་ལྷག་འཕར།  མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཆི་ལེན་རྫོང་ཁོངས་སུ་འབབ་པའི་བ་ལྡིང་ཆུའི་ཆུ་མགོ་ས་ཁུལ་དུ་ཉེ་བའི་ལོ་དུ་མའི་རིང་རྩྭ་ས་མུའུ་ཁྲི་ཚོ་བཅུ་དགུ་ལྷག་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར། རྩྭ་ས་བྱེ་འགྱུར་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ཕལ་ཆེར་ལོ་རེར་མུའུ400-600ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པས་རྩྭ་ཐང་གི་སྔོ་ཁེབས་བྱེ་མས་བསྣུབས་ཤིང་ཞིང་ཕྱུགས་ལས་ཐོན་སྐྱེད་དང་རོང་འབྲོག་པ་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བར་གནོད་པ་ཆེ།  བྱེ་རླུང་འཚུབ་མའི་ནམ་ཟླ་ཇེ་མང་དུ་གྱུར་པས་རྨ་ཆུའི་མགོ་ཁུངས་ཀྱི་རྨ་སྟོད་རྫོང་ལ1999ལོར་ལོ་བརྒྱར་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་བྱེ་རླུང་འཚུབ་པས་སྒོ་ཕྱུགས་ཁྲི་ཚོ་ལྔ་ལྷག་ཤི། འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་བཟོས། ཉེ་བའི་ལོ་དུ་མའི་རིང་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནས་བྱེ་མས་ཁེབས་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་འདུག དཔེར་ན་མཚོ་སྔོན་པོའི་མཐའ་སྐོར་གྱི་བྱེ་མའི་ཁྱོན་ལ་གཞིགས་ན1972ལོ་ནས1986ལོའི་བར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ257.48ཇེ་ཆེར་སོང༌། ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་ལོ་རེར་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ18.39མཆེད།  མཚོ་སྔོན་པོའི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་བྱེ་མ་ཙོང་ཆུའི་འགྲམ་ངོགས་སུ་ཐོན་པ་དང་ཀོས་ནན་རྫོང་མུ་གེ་ཐང་གི་བྱེ་མ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་མདོ་བརྒལ་ནས་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་རྩེ་ཁོག་རྫོང་གི་ས་མཚམས་ལ་གཏུགས།