2013ལོའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྐོར་གྱི་དོན་བྱ་ཆེན་པོ་བཅུ།

　　བདུན་པ། བྱིས་པའི་ཀློག་དེབ་གསར་རྩོམ་དང་ལོ་ཙཱའི་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་བསྡུས་པ།
　　མཚོ་སྔོན་བོད་རིགས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་པས་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པའི་བྱིས་པའི་ཀློག་དེབ་གསར་རྩོམ་དང་ལོ་ཙཱའི་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཞེས་པའི་འདུ་ཚོགས་ཟླ8པའི་ནང་ཟི་ལིང་དུ་བསྡུས་པར། བྱིས་སྒྲུང་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་པེ་རན་དང་བོད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་མཁས་པ་ནག་པོ་སྐལ་བཟང་སོགས་བྱིས་པའི་རྩོམ་རིག་གི་ལས་ཀར་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་ལ་ཉམས་མྱོང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མི་སྣ་དག་གདན་ཞུ་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་བྱིས་པའི་ལོ་ཚོད་སེམས་ཁམས་དང་འཚམ་ཞིང་ཡིད་འགུག་གི་ནུས་པ་ལྡན་པ། མི་རིགས་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་བའི་ཕ་སྐད་ལྟ་ཀློག་དཔེ་ཆ་དཀོན་པ་དང་། བྱིས་པའི་རྩོམ་རིག་དང་བྱིས་པའི་ཀློག་དེབ་ཆེད་གཉེར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ལོ་ཙྰ་བ། ཞིབ་འཇུག་པ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་སོགས་ལ་དམིགས་བཙུགས་ཏེ་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་བོད་ཡིག་དང་རི་མོའི་དགེ་རྒན། བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀུན་ནས་ཕེབས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་སོགས་ལ་བགྲོ་གླེང་གི་རྣམ་པས་དཔུང་སྡེ་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་དགོས་པའི་བླངས་བྱ་བཏོན་པ་དེས་བོད་ཀྱི་བྱིས་པའི་དཔེ་ཀློག་གི་འཚོ་བའི་རྣམ་པ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པར་དབུ་ཁྱུད་བྲིས་ཤིང་། རི་མོ་བ་ཀླུ་ཚང་བསོད་ནམས་འབུམ་གྱིས་རྩོམ་པ་པོ་ནག་པོ་སྐལ་བཟང་གི་སྒྲུང་གཏམ་སྐད་གྲགས་ཅན《ཀླུ་འབུམ་མི་རྒོད》ཅེས་པའི་མ་རྩོམ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་རབ་བཏགས་མུ་འབྲེལ་རི་མོའི་ལམ་དུ་བྲིས་པའི《ཀླུ་འབུམ་མི་རྒོད》ཅེས་པའི་བྱིས་པའི་ལྟ་ཀློག་གི་རི་མོའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་ཐོན་པ་དེ་དག་གིས2013ལོ་ནི་བོད་ཀྱི་བྱིས་པའི་རྩོམ་རིག་ལ་མདུན་སྒོ་ཡངས་ཞིང་། གྲ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤར་བའི་ལོ་རབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་ཡོད་པ་རེད། །
　　བརྒྱད་པ། བོད་འགྱུར་ལོ་ཙཱའི་སྣང་ཚུལ་སྐོར།
　　དེ་ཡང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ཞོགས་པའི་སྐྱ་རེངས་ཉིད་དལ་བྲེལ་མེད་པར་གོ་ལ་ཆེན་པོ་འདིའི་དཔལ་དུ་འཕྲོས་པའི་ད་ལྟ་བའི་དུས་སུ། འཛམ་གླིང་རྩོམ་རིག་ཅེས་པ་སྣ་ཚོགས་གྲ་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆེར་མངོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སུས་ཀྱང་ཡིད་ཚོད་དཀའ་བས་ན། ལོ་རེ་རེའི་ནའོ་པེལ་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་ཚང་མ་ཡང་ཀུན་གྱི་བསམ་རྟོག་ལས་བརྒལ་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་ནས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་བོད་རང་གི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན། དུས་རབས་འདིའི་མགོ་ཚུགས་ཚུན་དུ་རྩོམ་རིག་ལོ་ཙཱའི་འཕེལ་རྒྱས་དེ་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་ཡར་ཐོན་འབྱུང་གིན་ཡོད་པ་ནི། ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་འཛམ་གླིང་གསུང་རྩོམ་གྲགས་ཆེན་བོད་འགྱུར་དཔེ་ཚོགས་ཞེས་པ་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོང་གིས་ད་ལོ་ཡང་ཨུ་རུ་སུའི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་སོལ་ཟེ་ཉི་ཆེན་གྱི་སྒྲུང་གཏམ་གྲགས་ཅན《ཨེ་ཝན་ཌེ་ནེ་སོ་ཝེ་ཆིས་ཀྱི་མི་ཚེ་ལས་ཉིན་གཅིག》ཅེས་པ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་ལ། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དབྱི་རིགས་ཀྱི་སྙན་ངག་པ་གྲགས་ཅན་ཅི་ཏེ་མཱ་ཅའི་སྙན་ངག་གཅེས་བཏུས《མེ་ལྕེ་དང་ཐ་སྙད》ཅེས་པའི་བོད་འགྱུར་མ་པར་བསྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པར། སྙན་ངག་པས་སྐུ་དངོས་སུ། “ངས་བརྩམས་པའི་སྙན་ངག་དེ་དག་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ནི་ངའི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡིག་རིགས་འདིའི་འཕེལ་རྒྱུན་གྱིས་ངའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཚེ་སྲོག་དེ་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་གི་ཡིག་རིགས་ཁྲོད་ཡང་བསྐྱར་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་པའི་གོ་སྐབས་བསྩལ་སོང”ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའི་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་གདེངས་འཇོག་ཆེན་པོ་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ངེས་ཤེས་དེ་དང་། 《སྦྲང་ཆར》དུས་དེབ་ཏུ་ནའོ་པེལ་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོ་མའོ་ཡན་གྱི་ཚབ་མཚོན་སྒྲུང་ཐུང《ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་ལབ་དམར》ཅེས་པ་བོད་འགྱུར་དུ་བཀོད་པ་དེ་བཞིན་བོད་ཡིག་གི《མི་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག》སྟེང་དུ་ཡང་ཨ་རིའི་ནའོ་པེལ་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་འཐོབ་མཁན་རྩོམ་པ་པོ་ཨར་ནེ་ངྷི་ཧེ་མིང་ཝེས་བརྩམས་པའི་སྒྲུང་འབྲིང་《རྒད་པོ་དང་རྒྱ་མཚོ》ཞེས་པའི་བོད་འགྱུར་ཆ་ཚང་བཀོད་པ་དག་གིས2013ལོའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་སྟེགས་ལ་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་རིག་གི་ཁ་དབུགས་སྟུག་པོ་ཞིག་འཁྱིལ་ནས་ཡོད་པ་རེད། །
　　དགུ་བ། བོད་རྩོམ་ཕྱི་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་འགའ།
　　2011ལོར། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་ལོ་ཙཱའི་མཐུན་ཚོགས་ཤིག་བཙུགས་ཤིང་། 2012ལོ་ནས་བཟུང“འབྲོང”དཔེ་ཚོགས་ཞེས་པ་རུ་བོད་ཡིག་ལམ་ནས་གསར་རྩོམ་བྱེད་མཁན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་དང་སྙན་ངག་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་རྩོམ་དེབ་དག་རྒྱ་འགྱུར་བྱས་པ་ལ་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་བྱུང་བ་བཞིན་འགྲིག ད་ལོ་ཡང་དེབ་ཕྲེང་གཉིས་པ་རུ《ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱི་སྒྲུང་གཏམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》(ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེས་བསྒྱུར )དང《ཨ་སྨྱོན་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ཀྱི་སྒྲུང་གཏམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》(མཛེས་སེས་བསྒྱུར) 《རང་སྒྲའི་སྒྲུང་གཏམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》(པདྨ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་བསྒྱུར)《རིག་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲུང་གཏམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》(ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་བསྒྱུར)བཅས་ཀྱི་རྒྱ་འགྱུར་སྒྲུང་ཐུང་དེབ་བཞི་དངོས་སུ་པར་འགྲེམ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། རྩོམ་པ་པོ་བཀྲ་བྷའི་སྒྲུང་དེབ《ནས》ཞེས་པ་དེ་ཡང་རྒྱ་འགྱུར་དུ་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་སོགས་བོད་རྩོམ་གྱི་དགེ་བར་དམིགས་པའི་ལོ་ཙཱའི་བྱ་བ་གལ་ཆེན་དག་གིས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་སྐོར་ལ་སྔ་ན་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་བསྐྲུན་ཡོད་པ་མ་ཟད། པདྨ་ཚེ་བརྟན་གྱི་ཧྥ་རན་སིའི་པར་གཞིའི《བརྩམས་སྒྲུང་ཕྱོགས་བསྡུས》པར་བསྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ཉིང་བཏུས་དེབ《བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་སྐྱ་རེངས། __འདི་ན་ཡང་དྲག་ཏུ་མཆོང་ལྡིང་བྱེད་བཞིན་པའི་སྙིང་གསོན་པོ་ཞིག་འདུག》ཞེས་པའི་དེབ་ཉི་ཧོང་སྐད་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་གར་པར་བསྐྲུན་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་ཆེ་བ་གླིང་ལྔ་མཚོ་བཞི་བརྒལ་བའི་ངོ་མཚར་གྱི་མིག་དཔེ་བཞག་ནས་ཡོད་དོ། །
　　བཅུ་བ། ཟླ་བདུན་པའི་ནང་གི་ཚོགས་འདུ་ཆེན་པོ་གཉིས།
　　2013ལོའི་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་དུ། ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ལས་གཞིའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་བྱ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཞེས་པ་དང་བོད་རིགས་ན་གཞོན་རྩོམ་པ་པོའི་བརྩམས་ཆོས་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞེས་པ་གཉིས་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲིན་ཏུའུ་དང་པེ་ཅིང་གཉིས་སུ་བསྡུས་པར། རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་གསར་རྩོམ་ལ་གཞོལ་བའི་བོད་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་བཀྲ་ཤིས་ཟླ་བ་དང་ཨ་ལེ། ཡེ་ཤེས་ཚེ་རིང་། མེ་སྒྲོན་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་འགོ་ཁྲིད་དང་ཚོགས་མི་དག་གིས་ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ལས་གཞིའི་མདུན་ལྗོངས་དང་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་བྱ་བའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་སོགས་ལ་བགྲོ་གླེང་བྱས་ཤིང་།《ཀྲུང་གོའི་དུས་རབས་གསར་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་བོད་ཡིག་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་ཕྱོགས་བསྡུས》(སྟོད་ཆ་དང་སྨད་ཆ)ཀྱི་འཚོལ་བསྡུ་གནས་ཚུལ་ལ་བགྲོ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་དང་། ཚེ་རིང་ནོར་བུ་དང་། ཉི་མ་ཕན་ཐོགས། པདྨ་ལྷ་སྒྲོན། འཇམ་དབྱངས་ཚེ་རིང་། ཟླ་སྒྲོན། ལང་ཅུན་སྣང་ས། སྐལ་བཟང་འཇིགས་མེད། ཡཱན་དབྱིན་ཤུའུ་བཅས་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་རྩོམ་པ་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་ལ་བགྲོ་གླེང་བྱས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་གསར་རྩོམ་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་དག་གི་བྱ་བར་སྤྱི་སྡོམ་ཐེངས་ཤིག་བྱས་ཏེ་སྐད་ཡིག་གཞན་གྱིས་གསར་རྩོམ་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་རྩོམ་པ་པོའི་དཔུང་ཁག་ཇེ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་མཚོན་སྟོབས་དེ་ཡིག་རིགས་སྣ་མང་གི་ལམ་དུ་ཕབ་པ་ནས་འཛམ་གླིང་གི་མི་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྩོམ་ཡིག་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་ངོ་སྤྲོད་དང་མྱོང་བ་སྤྲད་པའི་དགེ་མཚན་དེ་མངོན་ནས་ཡོད་པ་རེད།