༄༅།།གཏེར་ལུང་གི་གཏེར་སྒོའི་གནས་ཡིག་བཞུགས་སོ།།

ཡུམ་ཆེན་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའི་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་བ་མ་ཅིག་ལབ་ཀྱི་སྒྲོན་མ་མཆོག་ནི། ལབ་ཕྱིའི་དབྱིའི་གངས་པར་ངམ་ཤོད་བྱ་བའི་སྨད་དུ་ལབ་ཀྱི་ཡུལ་གྲོང་དམ་པར། ཡབ་ཆོས་ཀྱི་ཟླ་བ་དང་ཡུམ་འབུམ་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་གཉིས་པའི་ལྕགས་ལུག་ལོར་ནམ་མཁའ་ལ་སྒྲ་གྲག་ཅིང་བར་སྣང་ལ་འཇའ་འོད་འཁྱུག་པ་སོགས་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དུ་མ་དང་བཅས་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་ལྔ་ནས་ཡི་གེ་བསླབ་པས་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཐོག་ཉིན་རེར་འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་བ་ཚར་གཉིས་རེ་ཀློག་ཐུབ། དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་གི་དུས་སུ་གཡོན་རུ་གྲྭ་ཐང་དུ་གཏེར་སྟོན་གྲྭ་བ་མངོན་ཤེས་ཅན་གྱི་དྲུང་ནས། འབུམ། ཉི་ཁྲི། བརྒྱད་སྟོང་བ་སོགས་གསན་པས་ཚིག་དོན་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ཕུལ་བས། བླ་མ་ཤིན་ཏུ་མཉེས་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པར་འདུག་ཅེས་འབོལ་གདན་སུམ་བརྩེགས་སུ་བཞུགས་སུ་གསོལ།  མ་ཅིག་འདི་ནི་སྐྱེས་སྦྱངས་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་མངའ་ཞིང་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཐུགས་ལ་འཁྲུངས་པ་དང་མདོ་རྒྱུད་དུ་མ་ལས་ལུང་དུ་བསྟན་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ།།  
རབ་བྱུང་གསུམ་པའི་ཤིང་འབྲུག（སྤྱི་ལོ་༡༡༨༤）ལོར་མ་ཅིག་ལབ་ཀྱི་སྒྲོན་མེས་འབྱུང་འགྱུར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྐྱེ་འགྲོའི་བདེ་སྐྱིད་ཡུན་རིང་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་དགོས་པ་དུ་མའི་ཆེད། ཡུམ་སྲས་སོ་སོས་རང་རང་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་བབ་དང་བསྟུན་པའི་ཐུགས་སྨོན་ཡང་དག་པ་གནང་སྟེ་གཏེར་རྫས་བསགས། སྲས་ཆེ་བ་ཐོད་སྨྱོན་རྡོ་རྗེ་སེང་གེས་གཏེར་བུམ་བཟོས། སྲས་ཆུང་བ་ཐོད་སྨྱོད་བསམ་འགྲུབ་ཀྱིས་གཏེར་ལྕིབས་ཀྱིས་བཏུམ། སྟོང་སྡེ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གིས་གཏེར་ཡིག་བྲིས། མ་ཅིག་རང་གིས་གཏེར་བུམ་ལ་རྒྱས་བཏབ་ཅིང་། གཞན་བཀྲ་ཤིས་པའི་གཏེར་རྫས་སྣ་ཚོགས་བསྣམས་ནས་ཡུམ་སྲས་འཁོར་བཅས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་གཡའ་རིའི་རྨོག་ལུང་ངམ་གཏེར་ལུང་གི་ཕུག་འདིར་བྱོན། གནས་འདིར་ཀླུ་བདུད་ནག་པོའི་ཕོ་བྲང་ཡོད་ལ། ལམ་གྱི་རི་རྒྱུད་ནི་མཆོད་རྟེན་བརྩེགས་པ་འདྲ་བའི་སར་བྲག་རི་ཛམ་ལྷའི་ལྟོ་བ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་པའི་ནང་དུ་གཏེར་སྦས། ཆོས་རྒྱལ་དང་ཞལ་བཞི་བ་གཉིས་ལ་གཏད་དེ་ཡུམ་སྲས་རྣམས་སླར་ཨེ་ལབ་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་གཤེགས་ཞེས་གྲགས་སོ།། ད་ལྟ་ལུང་བ་འདིའི་མདོར་བྲག་ལྷ་མགོན་པོ་དང་། ཆོས་རྒྱལ་རི་ཟེར་བ་ཡང་ཡོད། ལྷོ་ཕྱོགས་བ་ཙེའི་མན་དུ་མ་ཅིག་དང་སྟོང་སྡེ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་ཡུམ་སྲས་བཞུགས་གནས་ཀྱི་ཞབས་རྗེས་མཇལ་རྒྱུ་སྣང་ཞེས་དེབ་ཐེར་རྒྱ་མཚོར་གསལ། དེའི་རྗེས་མཁས་པ་འབྲི་གུང་མི་གསུམ་དུ་གྲགས་པ་སོགས་གནས་འདིར་ཕེབས་ནས་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་དང་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གསུངས། 
༡༢༢༢ལོར་འབྲི་གུང་རིན་བཟང་བའི་སློབ་མར་གྱུར་པ་གཉན་པོ་ལྷ་རྒྱལ་གྱིས་རང་གི་བླ་མའི་བཀའ་བཞིན་གནས་དེར་འདུ་ཁང་ཞིག་གསར་འདེབས་མཛད་པ་ནས་བཟུང་གཉན་པོ་འདུ་ཁང་དུ་གྲགས། ༡༥༥༨ལོར་གཉན་པོ་ཤྰཀྱ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་དབུས་སུ་བྱོན་ཏེ་དགེ་ལུགས་པའི་ཆོས་སྤྱོད་ལ་བསླབ། ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་ཕ་བོང་རི་ཁྲོད་དང་རྟ་རྫོང་རི་ཁྲོད་སོགས་གཏེར་ལུང་དགོན་ལག་ཏུ་བསྡུས། འདུ་ཁང་གསར་བཞེངས་གནང་། གྲུབ་མཐའང་དགེ་ལུགས་པར་བསྒྱུར།  
༡༧༠༩ལོར་གཉན་པོ་དཀའ་བཅུ་བའི་རིང་དགོན་འདིའི་མིང་ལ་གཏེར་ལུང་ཡིད་དགའ་ཆོས་འཛིན་གླིང་དུ་བཏགས།
ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པ་དགུང་ལོ་དོན་གཅིག་བཞེས་པའི་སྐབས་གློ་བུར་དུ་གཏེར་འདོན་པའི་དུས་ཡིན་གསུངས་ཏེ། མ་ཅིག་ལབ་སྒྲོན་གྱི་ལུང་བསྟན་པ་ལྟར་རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ས་ཁྱི་(༡༧༡༨) ལོའི་ཧོར་ཟླ་དང་བོའི་ཡར་ཚེས་ལ་ཞབས་ཐང་གིས་རྟ་རྫོང་བརྒྱུད་གཏེར་ལུང་དུ་ཕེབས། གཏེར་ཁ་མ་རྙེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱོགས་སོ་སོར་བཙལ་བའི་སྐབས་སུ། བྲག་མགོ་ཞིག་ནས་བྱ་རོག་ཅིག་འཕུར་འོངས་ཏེ་ཤུག་སྡོང་གི་ལོ་མ་བཅད་ནས་དེའི་རྩར་འཕངས་པ། ཆོས་སྐྱོང་གི་རྣམ་འཕྲུལ་དུ་མཁྱེན་ནས་དེའི་རྩར་ཕེབས་པ་ན། བྲག་ངོས་དེར་གཏེར་སྒོ་ཡོད་པ་གཟིགས་ནས་ཀུན་མཁྱེན་མཆོག་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་མཉེས་ཏེ། ཞབས་ཞུ་བ་རྣམས་ལ་བྲག་སྒོ་རྐོ་རུ་བཅུག་པས་རྐོ་མ་ཐུབ། དེ་ནས་ཀུན་མཁྱེན་མཆོག་གིས་ཐུགས་སྲས་ངག་དབང་བཀྲ་ཤིས་པར་ཁྱོད་སོང་ལ་རྐོས་ཞེས་གསུངས་པས་ཐུགས་སྲས་ཚང་གིས་བྲག་སྲིབ་ཞིག་ཡོད་པ་གཟིགས་ནས་དེ་རྐོ་བར་བརྩམས་པ་ན། བྲག་སྲིབ་དེ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཆེན་པོར་གྱུར་ནས། དེ་ནས་ཀུན་མཁྱེན་ཐུགས་མཉེས་ཏེ། ངག་དབང་བཀྲ་ཤིས་པ་ལ་ཁྱོད་རང་བྲག་ཕུག་ཏུ་སོང་ལ་གཏེར་གང་ཡོད་ལོངས་གསུངས་པས། གཏེར་བུམ་དང་། ཚེ་སྐུ། ཆོས་དུང་དཀར་པོ། གཏེར་ཡིག་བཅས་བླངས་ནས་ཀུན་མཁྱེན་ལ་ཕུལ་ཏེ། སླར་ཡང་བྲག་ཕུག་ཏུ་ཕེབས་པར་བརྩམ་པ་ན། བྲག་ཁ་དེ་སླར་སྒོ་བརྒྱབ་པ་ལྟ་བུར་དམ་པོར་སོང་བས་ཐུགས་སྲས་ཚང་གི་སྐུ་གཟན་ཡང་བྲག་ཕུག་ཏུ་ལུས་པས། ཀུན་མཁྱེན་གྱིས་ཁྱོད་རང་གིས་རྗེས་སུ་གཏེར་ཁ་འདི་སྲུང་དགོས་པ་འདྲ་གསུངས། བྲག་སྒོའི་ཤུལ་དུ་ཛམ་ལྷ་འབྲུག་གཞོན་གྱི་བུམ་གཏེར་བཞག བྲག་ངོས་ལ་གཏེར་བཏོན་ཚར་ཞེས་རྡོ་ཡིག་བརྐོས་ནས་བཞག་ཡོད་པ་དང་ད་ལྟ་འང་ཀུན་མཁྱེན་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞུགས་ཁྲི་ལ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། ༡༨༥༠ལོར། བསེ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་རབ་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རིང་ལ་གཏེར་ལུང་དགོན་པ་ད་ལྟའི་གནས་འདིར་སྤོས་ཏེ་གཞི་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ།། 
༢༠༠༩ལོའི་ཧོར་ཟླ་ལྔ་བ་ཕྱི་མའི་ཚེས་བཅུའི་ཉིན་བསེ་ཁྲི་ཆེན་དྲུག་པ་ཆེན་མོ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་གང་ཉིད་ཡང་གནས་སྒོར་ཕེབས་ནས་དཔལ་འཁོར་ལོ་སྡོམ་པའི་ཚོགས་འཁོར་བསྐོར་ཏེ་གཏེར་རྫས་མང་དུ་བསགས་ཏེ་བསྟན་པ་དང་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་གཏེར་སྦས་ཀྱི་ཆོ་ག་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ། སྐབས་འདི་ནི་མ་ཅིག་གིས་གཏེར་སྦས་ནས་མི་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་དང་ཉེར་ལྔ་འགོར་བའི་དུས་ལ་འཁེལ་ཡོད།  དུས་དེ་ཉིད་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་འཇའ་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་ཅིང་ཆར་ཟིམ་གྱིས་ས་གཞིར་བསིལ་བའི་དངོས་པོ་སྟེར་བ་སོགས་བཀྲ་ཤིས་པའི་མཚན་མས་དེར་འཁོད་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་དད་པའི་ས་ལ་འགོད་པར་བྱས།  
དེའི་ཕྱི་ལོ་སྟེ༢༠༡༠ལོའི་ཟླ༧ཚེས༡༢ཉིན་བསང་ཆུ་རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་གཏེར་ལུང་དགོན་དང་གནས་སྒོ་བཅས་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཚན་ཏུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས།