གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཀོ་ཆས་བཟོ་རྩལ།

       ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཐོག་ནོར་ལུག་གི་པགས་པ་ནི་བོད་ཀྱི་ཀོ་ཆས་ལག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ལྷད་མེད་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་ནོར་ལུག་གི་པགས་པས་བཟོས་པའི་ཕྱུ་པ་དང་། ཞྭ་ལྷམ། སྟོད་གོས་སོགས་མགོ་ལུས་ཆ་ཚང་ལ་ཁྱབ་པའི་གྱོན་གོས་དང་ཉལ་གདན། རྩམ་ཁུག ཇ་ཁུག ཚྭ་ཁུག ཆང་སྣོད། རྟ་སྒྲོ། དངུལ་ཁུག ཁབ་ཤུབས་དང་ཀོ་སྒམ། དེ་བཞིན་རྒྱན་ཆའི་རིགས་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་ཡོ་བྱད། འབག་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་དངོས་པོ་ཅི་རིགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཟས་གོས་གནས་མལ་གྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་བཞིན་ཡོད།

       ལྷག་དོན་དུ་དེ་སྔ་འབྲོག་པས་གྱོན་པའི་སློག་པ་ནི་གཅིག་གོ་གཉིས་ཆོད་ཡིན་ལ། ཕུ་ཐུང་རིང་བའི་སློག་པ་དེ་གནམ་གཤིས་གྲང་ངར་ཆེ་སྐབས་གྲང་འགོག་གི་ནུས་པ་ཆེ་ཞིང་། གནམ་གཤིས་ཚ་དུས་ཕུ་ཐུང་ཡ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཀ་ཕུད་ནས་ཇེ་བདེར་བཏང་ཆོག ཡང་སྐ་རགས་བཅིངས་ན་གྱོན་གོས་ཡིན་པ་དང་སྐ་རགས་བཤིག་ན་ཉལ་ཆས་ཀྱི་གོ་ཡང་ཆོད་པ་མ་ཟད། ཨམ་ཕྲག་ནི་ལུས་ལ་བཏགས་པ་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཡོད། འབྲོག་ཁུལ་བུད་མེད་ཚོས་ཕྲུ་གུ་ཡང་ཨམ་ཕྲག་ནང་བཅུག་པ་མཐོང་ཆོས་ལྟར་ཡིན་པས་སེམས་ཁམས་ཞིབ་འཇུག་པས་ཕྲུ་གུ་སྐྱོང་སྟངས་དེ་ནི་མ་བུའི་བར་བརྩེ་སེམས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་ཐབས་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པའི་བརྟག་དཔྱད་འབྲས་བུ་ཡང་བཏོན་ཡོད། ལྷག་དོན་ཕྱུ་པའི་མཐའ་ཆགས་དང་། རྟ་སྒྲོའི་ངོས། ཁབ་ཤུབས་དང་དངུལ་ཁུག་སོགས་ལ་ཁྱི་སྣ་དང་པ་ཊ་སོགས་ཚོན་མདངས་སྤེལ་མའི་རི་མོ་སྣ་ཚོགས་སྤྲས་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་ཀོ་ཆས་དེ་དག་གིས་ས་མཐོའི་མི་དམངས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་མངོན་ཐུབ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱང་མངོན་བཞིན་ཡོད།

       ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་ལས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་གསར་བཞེངས་བྱེད་སྐབས་སྐྱིད་ཆུའི་ནང་དུ་ཀོ་བ་བཏང་ནས་རྡོ་ཤིང་དབོར་འདྲེན་བྱས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། བོད་དུ་བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐུ་དུས་ནས་ཀོ་བཟོའི་ལག་རྩལ་དར་བ་མ་ཟད། ཆུ་ཚད་ཀྱང་ངེས་ཅན་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པ་མཚོན་ཡོད། འོན་ཀྱང་བོད་དུ་ཀོ་ཆས་དར་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་སོང་བའི་ནང་འཚོ་བའི་སྤྱོད་ཆས་ཐད་ཀྱི་བཟོ་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་རུང་། ཀོ་གྲུ་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་ཡིན་ཏེ། སྤྱི་ལོ1385ཙམ་ལ་ཕེབས་པའི་གྲུབ་ཆེན་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ས་ཕྱོགས་ཁག་ཏུ་གདུལ་བྱ་འདུལ་བར་ཕེབས་སྐབས་ཁོང་ཆུ་སྒྲོལ་བར་གང་སར་སྐུ་ངལ་འཕྲད་པ་དང་ལྷ་གདོང་ཤན་ཁར་ཁོང་ཀོ་གྲུར་མ་བཅུག་པ་མ་ཟད། ཤན་སྐྱ་དབུ་ལས་གཞུས་པའི་ཉེར་ལེན་ལས་ལྕགས་ཟམ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་ཐུགས་ལ་བཅངས་ལུགས་སོགས་ལས་ཀོ་གྲུ་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་ཡོད་པ་མཚོན་ཡོད།

       དོན་གྱི་རྡོ་ཁ་ཚིག་གི་སྙིང་པོར་དྲིལ་ན། དེང་རབས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ནང་སྲོལ་རྒྱུན་ཀོ་ཆས་ཀྱི་བེད་སྤྱོད་རིམ་བཞིན་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། བློ་རིག་བཀྲ་བའི་ལག་ཤེས་པ་ཚོས་མཛེས་ཤིང་སྟབས་བདེ་བའི་བཟོ་རྩལ་ཐོན་རྫས་བཟོ་རྒྱུར་ཁ་ཕྱོགས་ནས་་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་དང་། དངུལ་ཁུག ལག་ཐོགས་ཁ་པར་གྱི་ཤུབས། ས་མཐོའི་སྲོག་ཆགས་དང་ཀོ་གྲུ་ཆུང་ངུ་བཟོ་འཚེམ་བྱས་པར་ཉར་ཚགས་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཡུལ་སྐོར་བས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱས་ཏེ་ཚོང་ལམ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད་པས། ཀོ་ཆས་ཀྱི་འཚོ་བའི་སྤྱོད་སྒོར་ཉམས་རྒུད་བྱུང་རུང་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁྲོམ་རར་གསོན་ཤུགས་ཀྱི་དཔལ་འབར་བཞིན་ཡོད། སྣང་ཚུལ་དེའི་དཔེ་མཚོན་དུ་འོས་པ་ཞིག་ནི་ཆུ་ཤུར་རྫོང་འཇུན་པ་གྲོང་ཚོ་ཡིན་ཞིང་། གྲོང་མི་ཚོ་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཉ་ལས་དང་ཀོ་ཆས་ལས་སྣོན་བྱེད་མཁས་པོ་ཡོད་སྟབས་ཁོང་ཚོས་ཕྱུགས་རིགས་ཀྱི་པགས་པ་དང་ཉའི་པགས་པ་སྤྱད་ནས་དབྱིབས་ཆུང་བའི་ཀོ་གྲུ་དང་། ཇ་ཁུག རྩམ་ཁུག་སོགས་འཚོ་བའི་མཁོ་ཆས་དང་། ཀོ་ལྷམ། ཌ་མ་རུ་སོགས་རྫས་སྣ་ཚོགས་བཟོ་བ་མ་ཟད། གྲོང་མི70%ཙམ་ཡོད་པའི་གྲོང་ཚོ་དེ་ཡང་ལག་ཤེས་ལྡན་པའི་གྲོང་ཚོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།

       ད་སྐབས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ནང་ཀོ་ཆས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོ་མེད་རུང་། རིག་གནས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་གཞན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བལྟས་ན། ཀོ་ཆས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྔར་བཞིན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ལྷོ་ཁའི་བྲོ་སོགས་ཀྱི་སྐེད་རྔ་དང་། ཆབ་མདོ་སོགས་ཀྱི་བྲོ་པའི་ལག་རྔ། ཆོས་རྔ་སོགས་ནི་སྔར་བཞིན་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོ་ཡོད་ལ་ད་ཆ་ཚབ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་ཐོན་མེད་པ་རེད། ད་དུང་ཌ་མ་རུ་དང་ཐུན་དམ་ཞེས་པའི་ཌ་རུའི་རིགས་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ཡོད་པ་རེད། རྔ་ལ་གཡོགས་རྒྱུའི་པགས་པ་ནི་སྤྱིར་ན་ར་ལྤགས་ཡིན་པ་ལས་འབྲི་གཡག་གི་ཀོ་བ་སྤྱོད་སྲོལ་མེད་པ་རེད། ད་ཆ་རྔའི་རིགས་ནི་སྒྱུ་རྩལ་དངོས་པོ་ཙམ་མིན་པར་རིག་གནས་ཐོན་རྫས་ཤིག་ཡིན་ལ་རིམ་པ་ཁག་གི་གཟུགས་འདས་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་སྟེང་པགས་པའི་སྒྱུ་རྩལ་དེ་སྔར་བཞིན་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད།