གནམ་ཁབ་ཉོག་པོར་སྤྱོད་པའི་ནག་ཉེས།

       སྤྱི་ལོ༢༠༢༣ལོའི་ཟླ༡༠པའི་ཚེས༣ཉིན་མང་མང་གིས་སྐད་འཕྲིན་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་སྐུར་བཞིན་པའི་ཞིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་གི་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྟེ། ཧྲང་ཧེ་ཧྥུ་ཏན་སློབ་ཆེན་གྱི་ཐུན་མོང་འཕྲོད་བསྟེན་སློབ་གླིང་ཞིབ་འཇུག་ཚན་ཁག་གིས། ཧྲང་ཧེ་དང་ཅང་སུའུ། ཀྲེ་ཅང་བཅས་ཀྱི་སློབ་མ་ལོ་བརྒྱད་ནས་བཅུ་གཅིག་ཅན་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་གི་ཆུ་རྟགས་ལ་ཞིབ་བརྟག་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ། བྱིས་པ་མང་ཆེ་བའི་ལུས་ན་ཚད་དམའ་བའི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ(抗生素)མཆིས་པ་གསལ་རྟོགས་བྱུང་།

       དེ་ཡང་བྱིས་པ་བརྒྱ་ཆའི་ང་བརྒྱད་ཀྱི་ལུས་སུ་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་རིགས་གཅིག་གི་རྫས་རྒྱུན་ཡོད་པ་དང་། བྱིས་པ་བཞི་ཆའི་གཅིག་གི་ལུས་སུ་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་རིགས་གཉིས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་མཆིས་པ་མ་ཟད། བྱིས་པ་འགའ་ཤས་ཀྱི་ཆུ་བརྟག་ལས་དེའི་ལུས་ཕུང་དུ་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་རིགས་མི་གཅིག་པ་དྲུག་ཙམ་གྱི་རྫས་རྒྱུན་འདུག་ཅེས་སྨྲས་བྱུང་། བྱིས་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བྱིས་པ་དམར་འབྱར་ལ་མཚོན་ན། ལུས་ཁམས་སྐྱེ་འཚར་གྱི་ནུས་པ་རྫོགས་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་གཉོམ་པོ་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་ལུས་ཁམས་སུ་སྲིན་འགོག་གི་རྫས་རྒྱུན་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཚེ། དེས་ནི་བྱིས་པ་འཚར་ལོངས་འབྱུང་རྒྱུ་དང་ལུས་ཁམས་བདེ་ཐང་ལ་ཧ་ཅང་གནོད་ཚུལ་བསྒྲགས་པ་དང་། དེ་ལས་བྱིས་པ་ལ་ལའི་ལུས་སྟེང་ནས་མངོན་པའི་ཐེ་ལིག་ཅོན་སོ(泰乐菌素)དང་ཨིན་ནོ་ཧྲ་ཞིན(恩诺沙星)གཉིས་ནི་སྒོ་ཕྱུགས་དང་ཁྱིམ་བྱར་སྤྱད་པའི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་རེད་ཟེར། དེ་ལྟར་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་དེ་དག་སྒོ་ཕྱུགས་དང་ཁྱིམ་བྱ། ཡང་ན་སྨན་པའི་ནད་བཅོས་བརྒྱུད་རིམ་བཅས་གང་ལས་བྱུང་བར་གོམ་གང་མདུན་སྤོས་ཀྱིས་རྩད་གཅོད་ཞིབ་འཇུག་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་བཤད་སོང་། དེ་ལས་ཁོ་བོས་རང་རེའི་ཕ་ས་མ་མོའི་བྲང་ལྟ་བུ། རང་ས་གསེར་གྱི་མཐོ་འདྲ་བ་འདི་གཙོ་མཛད་དེ་བོད་ཁམས་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ཚེ། རོང་འབྲོག་སྤུན་ཟླ་མང་པོ་དང་། ཐ་ན་བྱིས་པ་དམར་འབྱར་བཅས་ལ་ཡང་བོད་སྨན་ལས་ནུབ་སྨན་བསྟེན་པ་དང་། ནུབ་སྨན་གྱི་ཁོང་སྨན་ལས་ནུབ་ལུགས་ཀྱི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་གནམ་ཁབ(ནུབ་ལུགས་ཀྱི་སྲིན་འགོག་སྨན་སོགས་ཚྭ་ཆུ་དང་ཡང་ན་མངར་ཆུ་རུ་བསྲེས་ཏེ་གཤེར་ཁབ་སྡོད་རྩ་རུ་རྒྱག་པ་ལ་མཚོ་ལྷོའི་བོད་ཁུལ་དུ་གནམ་ཁབ་ཟེར།)རྒྱག་རྒྱུར་དགའ་བ་ནི། མི་ཚེ་གང་བོའི་ཡུན་རིང་གི་ལུས་ཁམས་བདེ་ཐང་ཕྱོགས་ནས་དཔྱད་ན་ཇི་འདྲའི་འཇིགས་ཡེར་བ་ཞིག་རེད་ཨང་། མི་མང་པོ་ཞིག་ནུབ་ལུགས་ཀྱི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ལ་གོམས་སོང་བས། ནད་ཆུང་ཆུང་ཆམ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་བོད་སྨན་གྱི་ནོར་བུ་བདུན་ཐང་སོགས་མི་བསྟེན་པར་གནམ་ཁབ་རྒྱོབས་ཟེར་མཁན་ཤིན་ཏུ་མང་། དེའང་ལོ་ཚོད་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན་གནའ་མི་ལོ་ན་དྲུག་ཅུ་ནས་བདུན་ཅུ་བརྒྱད་ཅུ་དགུ་བཅུ་ཅན་དག་ནུབ་ལུགས་གནམ་ཁབ་ལས་བོད་སྨན་ལ་དད་པ་དང་། བོད་སྨན་གྱི་ཁོང་བསྟེན་སྨན་ལ་ཧ་ཅང་དགའ། དེ་དག་མང་ཆེ་བ་ནུབ་ལུགས་གནམ་ཁབ་རྒྱག་རྒྱུ་ཞེས་ན་བྲེད་དངངས་དང་སུན་སྣང་སྐྱེ་བ་རེད།
       ཡིན་ན་ཡང་། ལོ་ན་ཉི་ཤུ་ནས་སུམ་ཅུ། བཞི་བཅུ། ལྔ་བཅུ་ཅན་འགའ་ཤས་བཅས་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ནུབ་ལུགས་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་གནམ་ཁབ་ལ་དུང་བ་ཆེ་བས། ཁོང་སྨན་བྱིན་ཚེ་ཅུང་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ལས་གནམ་ཁབ་རྒྱག་པར་མང་ཆེ་ཤོས་སེམས་ཁོང་རུས་པའི་གཏིང་ནས་རབ་ཏུ་འཐད་པར་འདུག། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་མི་སེར་གྱི་བདེ་ཐང་ལ་གཞིགས་ནས། གཙོ་བོ་གནོད་པ་ཆུང་བའི་ཀྲུང་སྨན་དང་བོད་སྨན་སོགས་རང་བྱུང་སྨན་མང་དུ་བསྟེན་དུ་འཇུག་པ་ལས། ཉོག་པོར་སྤྱད་ཚེ་ལུས་ཁམས་བདེ་ཐང་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པའི་ནུབ་ལུགས་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་གནམ་ཁབ་རྒྱག་པར་ཁྲིམས་དང་སྲིད་ཀྱིས་ནན་ཏན་ངང་འགོག་པ་དང་། དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང་ཤེས་བྱ་སྣ་ཚོགས་གལ་བོ་ཆེ་ལ་ནན་ཏན་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྒྱ་ཚར་གྱི་དཔེ་བཞིན། རབ་དང་རིམ་པ་ཞིག་བསྒྲགས་དང་སྒྲོག་བཞིན་པ་ཡིན་ཡང་། རང་རེའི་བོད་ཁུལ་དང་ཁྱད་པར་འབྲོག་ཁུལ་ནས་དེང་དུས་ད་དུང་ཡང་ནུབ་ལུགས་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་གནམ་ཁབ་ལ་ཧ་ཅང་ཤ་ཞེན་ཆེ་བར་འདུག། ཐ་ན་ལོ་ན་ཆུང་ཆུང་གི་སློབ་མ་ཚོར་ཆམ་པ་ཕོག་པ་ཡིན་ན་ཡང་། ཁྱིམ་བདག་གིས་སྨན་ཁང་དུ་ཁྲིད་ཡོང་ནས་བོད་སྨན་གྱི་ཁོང་བསྟེན་ནུས་པ་དལ་བས་སློབ་མས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་སྨན་འཐུང་པར་སྟབས་མི་བདེ། དེ་ལས་ནུས་པ་མྱུར་བའི་ནུབ་ལུགས་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གནམ་ཁབ་རྒྱོབས་ཞེས་བློ་ཐག་ཆོད་པས་རེ་བ་ཡང་ཡང་བཤད་པ་རེད། འདི་ནི་རང་གི་གཅེས་ཕྲུག་གི་ཡུན་རིང་བདེ་ཐང་གི་ཐད་ནས་བཤད་ན། གཅེས་མ་ཤེས་པར་གཅར་རྡུང་བྱས་པའི་དཔེ་རུ་སོང་བ་མ་རེད་དམ། ཡིན་ཡང་འདི་ནི་ས་གནས་རོང་འབྲོག་མི་མང་ལ་ངན་ཁག་དཀྲི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་མི་འདུག་སྟེ། དེ་ནི་ཁོ་ཚོས་ནུབ་ལུགས་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་གནམ་ཁབ་ཀྱིས་གནས་སྐབས་ཕན་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་། ཕྱིས་སུ་བྱིས་པ་སོགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལ་ཞོར་སྐྱོན་ཆེ་བ་ཧ་མ་གོ་བས་ལན་ནོ། །

       དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འཕྲོད་བསྟེན་མི་སྣ་རྣམས་ལ་མཚོན་ན། འདིའི་ཕྱོགས་ནས་རོང་འབྲོག་མི་མང་ལ་བདེ་ཐང་གི་ཤེས་བྱ་མང་དུ་བསྒྲགས་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་ནང་གི་འགངས་ཆེན་ཞིག་རེད། ཐག་ཉེ་མིག་གིས་མ་མཐོང་སྟེ། ཐག་རིང་རྣ་བས་ཐོས་ཚོད་ལ། འཇར་པན་སོགས་ནུབ་ཕྱོགས་སྔོན་ཐོན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་སེར་ནི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་གནམ་ཁབ་རྒྱག་པར་ཧ་ཅང་འཛེམས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་གསར་སྐྱེས་བྱིས་པར་དེ་བས་ཀྱང་དོགས་ཟོན་བྱེད་པ་རེད་ཟེར། ཐབས་ཆག་བྱུང་ན་མ་གཏོགས་ལོ་ན་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ལ་མ་སོན་པར་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་གནམ་ཁབ་མི་རྒྱག་པ་རེད་ཟེར། སྔོན་དུས་ཤིག་ལ་གྲོགས་པོ་ཞིག་གི་ཁ་བརྡ་ལས། སྐྱེས་པ་མང་རྫོང་གི་བོད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཆུང་མ་ནུབ་ཕྱོགས་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཡིན་པའི་བཟའ་ཟླ་གཉིས་མང་རྫོང་དུ་སླེབས་དུས། ཟ་མ་མ་འཕྲོད་པའམ་རྐྱེན་གང་རུང་ཞིག་གིས་ཆུང་མ་དེར་ཁོག་པ་འཁྲུ་བའི་ནད་ཅུང་ལྕི་མོ་ཞིག་བྱུང་སོང་ཟེར། དེ་ནས་ཁོ་མོའི་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེས་པའི་གཉེན་ཉེ་རྣམས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་མང་རྫོང་གི་སྨན་ཁང་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་ནུབ་ལུགས་ཀྱི་གནམ་ཁབ་བརྒྱབ་ན་བཟང་ཞེས་རེ་བ་བཤད་ཀྱང་། ཆུང་མ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་དེས་ཁོང་བསྟེན་སྨན་འཐུང་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གནམ་ཁབ་རྒྱག་པར་གཏན་ནས་ཡིད་འཐད་མི་འདུག་ཟེར། ང་ཚོ་ཀྲུང་གོའི་མི་ཨ་རིར་སོང་ནས་ཚོང་ཁང་དུ་མེ་མདའ་འཚོང་རྒྱུ་འདུག་པར་དངངས་པ་བཞིན་དུ། ཨ་རིའི་མི་ཀྲུང་གོར་སླེབས་དུས་སྔོན་མ་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་སྨན་གང་སར་འཚོང་པར་ཞེད་སྣང་སྐྱེ་བ་རེད་ཟེར། དེའི་སྟབས་ཀྱིས་ལོ་འདི་འགར་ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལ་ཐུགས་ཁུར་གྱིས་སྔར་བཞིན་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡི་སྨན་དག་སྨན་རྫས་ཀུང་ཟི་རུ་གང་འདོད་དུ་བཙོང་རྒྱུ་འདུག་པ་ལྟ་ཅི། གཞུང་གཉེར་སྨན་ཁང་ཆེ་བ་རྣམས་སུ་ཡང་ཉོག་པོར་སྤྱོད་མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་སྲིད་ཇུས་ལག་ཏུ་བསྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཞིང་ཆེན་དང་ལྗོངས་ཀྱི་སྨན་ཁང་དག་ནས་ཀྱང་ནད་པར་གཤགས་བཅོས་བྱས་ཟིན་པར་ཡང་སྔོན་དུས་བཞིན་སྲིན་འགོག་གི་ནུབ་སྨན་ཉིན་མང་པོར་མི་རྒྱག་པ་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་ལ་གསལ་བཞིན་པ་ལྟར་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། ང་ཚོ་གཞི་རིམ་བོད་ཁུལ་དུ་ད་དུང་ཡང་ནུབ་ལུགས་སྲིན་འགོག་གི་གནམ་ཁབ་རྒྱོབས་ཟེར་མཁན་ཤིན་ཏུ་མང་པ་ནི་ཇི་འདྲའི་ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་རེད་ཨང་། ང་ཚོའི་ས་ཁུལ་དུ་གོང་གི་ཞིབ་འཇུག་ལྟར་དུ་མིའི་ལུས་སྟེང་དུ་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཅི་འདྲ་མཆིས་མིན་ལ་ཆུ་བརྟག་བྱས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཚེ། མི་རེ་རེའི་ལུས་ཁམས་སུ་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་ག་ཚོད་ཅིག་ཡོད་པ་སུ་ཡིས་རྟོགས། དེ་ལས་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཁམས་སུ་ག་འདྲ་ཞིག་མཆིས་པར་དངངས་འདར་མི་རྒྱག་གམ།

       རྒྱུན་མཐོང་གི་སྲིན་འགོག་རྒྱུའི(抗生素)སྨན་རྫས་གྲས་ནི། ཕེ་ནི་སི་ལིན་རིགས(青霉素类)དང་། སེ་ཧྥལ་སྲིན་རྒྱུ(头孢菌素类)རིགས། གདུབ་ཆེན་ནང་ཐེན(大环内酯类)རིགས། ཁུན་ནོ་ཐོན་རིགས(喹诺酮类药物)ཀྱི་སྨན་རྫས། གདུབ་བཞི་རྒྱུའི་རིགས(四环素类药物)ཀྱི་སྨན་རྫས་སོགས་ཡིན། སྲིན་འགོག་རྒྱུའི་ཞོར་སྐྱོན་ནི། ཚོར་ཐལ་འགྱུར་འབྱུང་ངམ(过敏反应)ང་ཚོས་ཁ་སྐད་དུ་། སྨན་ལོག་འབྱུང་ཟེར་བ་དེ་དང་། དུག་ཕོག་པ(中毒)། རེད་ནད་ཐེངས་གཉིས་པ(二次感染)བཅས་འབྱུང་བ་རེད། ཚོར་ཐལ་འགྱུར་འབྱུང་ངམ་སྨན་ལོག་ནི། ཕེ་ནི་སི་ལིན་རིགས་དང་། སེ་ཧྥལ་སྲིན་རྒྱུ་སོགས་སྲིན་འགོག་རྒྱུའི་སྨན་རྫས་རིགས་ལ་འབྱུང་རྒྱུ་མང་སྟེ། ལུས་ལ་རྨ་འབྲུམ་བརྡོལ་བ། ཚ་སྐྱེ་བ། གྲང་ཤུམ་རྒྱག་པ། གློ་ལུ་བ། དབུགས་གཏོང་ལེན་དཀའ་བ་མ་ཟད། ཚབས་ཆེ་ན་དྲན་པ་ཉམས་ཏེ་བརྒྱལ་འགྲོ་བ་སོགས་སྨན་མ་འཕྲོད་པའི་རྟགས་མཚན་འབྱུང་། དུག་ཕོག་པའི་རྟགས་ནི་དབང་རྩའི་མ་ལག་དང་། མཁལ་མ། ཕོ་རྒྱུ་བཅས་སུ་མངོན་ཞིང་། རྣ་འོན་པ། ཞེན་ལོག་སྐྱུགས་པ་འབྱུང་བ། སྙིང་གི་འཕར་ཚུལ་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པ་བཅས་སོ། །

       རེད་ནད་ཐེངས་གཉིས་པ་ནི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་མང་པོ་འཐུང་བའམ། ཡང་ན་ཡུན་རིང་བསྟེན་ཏེ་ལུས་ཕུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་སྲིན་ཁམས་འཁྲུགས་པར་བྱས་པས། ཁ་རུ་རླམ་སྲིན་རེད་ནད(口腔霉菌感染)དང་། ཕྲེང་སྲིན་དཀར་པོའི་གསང་ལམ་ཚ་ནད(白色念珠阴道炎)སྐྱེད། ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མ་ན་ཞིང་ཁོང་པ་འཁྲུ་བ་བཅས་འབྱུང་། ད་དུང་མཆིན་པ་ལ་གནོད་པའི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཧྥོན་ཨེན་རིགས(磺胺类)ཀྱི་སྨན་དང་། དམར་རླམ་རྒྱུ(红霉素)དང་། གདུབ་བཞི་རྒྱུ།(四环素) རི་ཧྥམ་ཕི་སིན(利福平)བཅས་ཀྱིས་མཁྲིས་པ་མིག་སེར་སྐྱེད་ཅིང་མཆིན་པའི་ཕྲ་ཕུང་འཇོམས་པ་མ་ཟད། ཚབས་ཆེ་ན་མྱུར་བའི་རང་བཞིན་གྱི་མཆིན་པ་རྒུད་ཅིང་འདྲུལ་མྱག་འབྱུང་ངོ་། །ཨེམ་རྨང་ཀམ་རིགས་སྲིན་འགོག(氨基苷类抗生素)རྒྱུ་དང། སེ་ཧྥལ་ཙོ་རིན(头孢唑啉)བཅས་ཀྱིས་བྱིས་པ་ཆུང་ཆུང་ཚོར་སྨན་ཁུངས་རང་བཞིན་གྱི་མཁལ་ནད་སྐྱེད་པ་རེད། ལོ་བདུན་མན་གྱི་བྱིས་པ་འོན་པའི་ཁྲོད་བརྒྱ་ཆའི་ང་བརྒྱད་ཙམ་ནི་རྣ་དུག་ཕོག་པའི་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཉོག་པོར་སྤྱད་པའི་གནོད་པ་ཡིན། ད་དུང་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་མང་དུ་བསྟེན་པས་བྱིས་པའི་ལུས་ཕུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྲིན་བུ་མང་པོ་འཇོམས་པར་བྱེད་ཅིང་ནད་འགོག་གི་ནུས་པ་དམན་པར་བྱེད། ནད་འབུ་ཕྲ་མོར་སྲིན་འགོག་རྒྱུ་ཡིས་ཕྱིས་སུ་མི་ཕན་པའི་སྨན་འདྲེད(耐药)ཀྱང་ཐོན་ཏུ་འཇུག་གོ །