བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་སྤྱི་ཁོག་བཤད་པ།

གསུམ་པ། མཁྲིས་པ་བཤད་པ།
      མཁྲིས་པ་ཞེས་པ་མིའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་དྲོད་ཀྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་ལ་ཟེར་བ་དང་དེ་ནི་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་མེ་དྲོད་ཁམས་ཀྱི་དྭངས་མ་རྣམས་རྒྱུ་མའི་འཇུ་བྱེད་མཁྲིས་པ་ཡིས་སྡུད་ལེན་བྱས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་མ་གྱུར་གྱི་མཁྲིས་པ་དང་རྣམ་འགྱུར་གྱི་མཁྲིས་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལས་སྔ་མ་རྣམ་པར་མ་གྱུར་མཁྲིས་པ་ནི་སྣུམ་པ་དང་རྣོ་བ། ཚ་བ། ཡང་བ། དྲི་མནམ་པ། འཁྲུ་བ། བཤེར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡིན་ལ་དེས་ཕོ་བ་ལྟོགས་པ་དང་ཁ་སྐོམ་པ། ཟས་འཇུ་བ། ལུས་ཁམས་ལ་དྲོད་སྐྱེད་པ་དང་གཟི་མདངས་གསལ་བར་བྱེད་པ། སྙིང་སྟོབས་སྐྱེད་པ། བློ་རིག་ལྡན་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་ལས་རྣམས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལའང་འཇུ་བྱེད་མཁྲིས་པ་དང་མདངས་སྒྱུར་མཁྲིས་པ། སྒྲུབ་བྱེད་མཁྲིས་བ། མཐོང་བྱེད་མཁྲིས་པ། མདོག་གསལ་མཁྲིས་པ་བཅས་ལྔ་རུ་དབྱེ་བ་དང་དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་སྡོད་སའི་གནས་མི་གཅིག་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ་ཡང་ཁ་ཁ་ཡིན་པ་རེད། ཁྱད་པར་དུ་འཇུ་བྱེད་མཁྲིས་བ་ནི་ཞུ་མ་ཞུ་བར་སྟེ་གཙོ་བོར་རྒྱུ་མ་ལ་གནས་པ་དང་དེས་ཟས་འཇུ་བ་དང་དྭངས་སྙིགས་སོ་སོར་འབྱེད་པ། ལུས་ཀྱི་དྲོད་སྐྱེད་པ། ལྷག་མ་མདངས་སྒྱུར་མཁྲིས་པ་དང་སྒྲུབ་བྱེད། མཐོང་བྱེད། མདོག་གསལ་བཞི་ལ་ལས་རོགས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་དག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མདངས་སྒྱུར་ནི་མཆིན་པར་གནས་ནས་དྭངས་མ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་ལ་ལུས་ཁྲག་ལ་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།མཐོང་བྱེད་མིག་ལ་གནས་ནས་གཟུགས་སོགས་མཐོང་བར་བྱེད་པ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་སྙིང་ལ་གནས་ནས་ཡིད་གཞུང་བ་དང་ང་རྒྱལ། བློ་རྣོ་བ། འདོད་པ་ཅི་འདོད་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ལས་རྣམས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མདོག་གསལ་པགས་པ་ལ་གནས་ནས་པགས་མདོག་གསལ་བར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མཁྲིས་པ་དེ་དག་རང་རང་གི་གནས་ནས་ལངས་ཏེ་གནས་གཞན་བད་ཀན་དང་རླུང་གི་གནས་སུ་ཞུགས་པ་འམ་ཡང་ན་འཕེལ་ཟད་འཁྲུགས་གསུམ་གང་རུང་དུ་གྱུར་ཚེ་ཚེ་སྲོག་ལ་མྱུར་བར་རྒོལ་པ་དང་རླུང་དང་བད་ཀན་ལས་མཁྲིས་ནད་འབྱུང་བ་མང་བ་དང་ནད་སྣ་བད་ཀན་མང་ཞིང་ངོས་འཛིན་དཀའ་བ་དང་རྒྱས་སླ་བ། བཅོས་དཀའ་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་གི་མཁྲིས་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་ཞེ་སྡང་ལས་སྐྱེད་པའི་ཐ་མལ་མཁྲིས་བའི་མཚན་ཉིད་བདུན་དང་ལྡན་པ(སྣོད་ཀྱི་མཁྲིས་པ)དེ་ལ་རྐྱེན་ཟས་སྐོམ་རོ་ཚ་སྐྱུར་དང་ལན་ཚྭ་བ་དང་ཤ་ཆང་བ་རུམ་ལ་སོགས་པའི་དྲོད་ལ་བཅུད་ཆེ་བའི་རིགས་བསྟེན་དྲགས་པ་དང་མ་ཞུ་བའི་ནད་དང་སྤྱོད་ལམ་དྲག་ལས་བྱས་པ་དང་ཉིན་གུང་ཚད་པ་ཆེ་བའི་དུས་སུ་ཉལ་བ། ཐག་རིང་པོར་རྒྱུགས་པ། མི་ཐེག་ཀྱང་བཙན་གྱིས་ཁུར་བ། ས་སྲ་མོ་བརྐོས་པ། འཛིང་ཀ་བཀྱེ་བ། རྟ་ཡིས་བརྡབས་པ། གཡང་ལ་ལྷུང་བ། ཐིབས་འོག་ཏུ་ཚུབ་པ། རྡོ་ལ་སོགས་ཀྱིས་བརྡུངས་པ། ཞེ་སྡང་སྐྱེས་བ། ལྷ་སྲུང་མ་བསྣོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་རིགས་ཀྱི་མཁྲིས་ནད་བཅུ་གསུམ་དང་གནས་ཀྱི་བཅུ་དགུ།བྱེ་བྲག་མཁྲིས་ནད་བཅོ་ལྔ་བཅས་མཁྲིས་ནད་བཞི་ཅུ་རྩ་བདུན་འབྱུང་བར་བཤད་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ན་མཁྲིས་ནད་ཚ་བ་དང་གྲང་བ་གཉིས་སུ་བསྡུས་ནས་སྨན་བཅོས་ཀྱང་བསིལ་དྲོད་གཉིས་སུ་བྱ་བ་ནི་རང་རེའི་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསོ་བཅོས་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ནོ།།
བཞི་བ། བད་ཀན་བཤད་པ།
      དེ་ཡང་བད་ཀན་ཞེས་འབྱུང་བ་ས་ཆུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐྱེད་ཟིན་པའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་བརླན་གཤེར་གྱི་ཆ་ཁྲག་དང་དྭངས་མ་སྲ་མཁྲེགས་ཀྱི་ཤ་རུས་པ་རྩ་ཆུས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་དོན་ལྔའི་ནང་ཚན་མཁལ་མས་ཕྱིའི་འབྱུང་བ་ཆུའི་དྭངས་མ་སྡུད་ལེན་བྱུས་བ་ལས་ལུས་ཁམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆུ་བྱུང་བ་དང་དོན་མཆེར་བའི་ས་ཁམས་དྭངས་མ་སྡུད་ལེན་བྱས་ནས་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ས་ཁམས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་བད་ཀན་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མ་གྱུར་བ་ཐ་མལ་བའི་བད་ཀན་དང་རྣམ་འགྱུར་གྱི་བད་ཀན་གཉིས་ལས་སྔ་མ་ནི་གཙོ་བོ་ཀླད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ཀྱི་སྟོད་མགོ་བོ་དང་མཁལ་མ་གློ་བ་བྲང་མགུལ་བ།དྭངས་མ་ཤ་ཚིལ་བཤང་བ་གཅིན། ཁྱད་པར་དུ་མ་ཞུ་བའི་གནས་ཕོ་བ་ལ་གནས་བ་ཞིག་ཡིན། དེས་ལུས་དང་བློ་བརྟེན་པར་བྱེད་པ་དང་གཉིད་ཡོང་བར་བྱེད་པ། ཡན་ལག་གི་ཚིགས་རྣམས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་སྦྱོར་བྱེད་པ།ལུས་ཀྱི་རེག་བྱ་འཇམ་པར་བྱེད་པ། ལུས་ཀྱི་སྣུམ་ཚིལ་འཛིན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་ལས་དག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་དེ་ལའང་བད་ཀན་རྟེན་བྱེད་དང་མྱག་བྱེད། མྱོང་བྱེད། ཚིམ་བྱེད། འབྱོར་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བ་ལྔ་རུ་བཤད་པ་དང་དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་གནས་མི་གཅིག་ལ་བྱ་བ་བྱེད་ཚུལ་ཡང་སོ་སོར་ཡིན་པ་རེད།ཁྱད་པར་དུ་བད་ཀན་རྟེན་བྱེད་དེ་བྲང་ལ་གནས་ནས་ལྷག་མ་བད་ཀན་མྱག་བྱེད་དང་མྱོང་བྱེད། ཚིམ་བྱེད། འབྱོར་བྱེད་ཀྱི་བཅས་རྟེན་དུ་བྱས་ནས་ཆུ་ཁམས་ཀྱི་ལས་མཐའ་དག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མྱག་བྱེད་ནི་མ་ཞུ་ཕོ་བ་སོགས་གནས་ནས་ཟས་སྐོམ་འཇུ་བ་དང་འདྲུལ་བའི་གྲོགས་བྱེད་པ་དང་། བད་ཀན་མྱོང་བྱེད་ལྕེ་ལ་གནས་ནས་རོ་ཚོར་བའི་ལས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་བད་ཀན་ཚིམ་བྱེད་མགོར་གནས་ནས་དབང་བོ་ཚིམ་པར་བཞིན་ཡོད། དེ་དག་རང་གི་གནས་ལངས་ནས་གཞན་མཁྲིས་བ་དང་རླུང་གི་གནས་སུ་ཞུགས་པའམ་ཡང་འཕེལ་ཟད་འཁྲུགས་གསུམ་གང་རུང་གྱུར་ན་ནད་རྟགས་སྟོན་པ་དང་བད་ཀན་ནི་ནད་ཀུན་འབྱུང་ས་ཡིན་པ་དང་ནད་གཞི་ལྕི་ཞིང་གཉེན་པོའི་བཅོས་ཡུན་རིང་བ། སྲོག་ལ་རྒོལ་བར་དལ་བ།ནད་སྣའང་རླུང་དང་མཁྲིས་བ་ལས་ཉུང་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་བད་ཀན་ཀྱི་ནད་བཅོས་ཚུལ་དེ་ཐ་མ་ལ་བཞག་པ་ཡིན། དེ་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེད་པའི་ཐ་མལ་བའི་བད་ཀན་གྱི་མཚན་ཉིད་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་རྐྱེན་ཁ་ཟས་རོ་ཁ་བ་དང་མངར་བ་ནུས་བ་ལྕི་བསིལ་བསྟེན་དྲགས་པ་དང་སྤྱོད་ལམ་ཟས་ཀྱིས་ཕོ་བ་བགྲངས་རྗེས་དལ་འདུག་པ་དང་ཉིན་མོ་གཉིད་ལོག་པ། བརླན་སྟེང་དུ་ཡུན་རིང་པོར་ཉལ་བ། ཆུ་གྲང་མོར་ལ་ཞུགས་དྲགས་པ། ལུས་པོ་འཁྱགས་པ། རི་སྒོག་དང་རྗེན་ཟས་སྣ་ཚོགས་བཟའ་བར་དགའ་བ། མ་ཚོས་པའི་ཟས་དང་ཚིག་པོ་ཁེངས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིས་བད་ཀན་གྱི་ནད་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད། དེ་ལྟ་བུའི་བད་ཀན་གྱི་ནད་དེ་ལའང་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དྲུག་དང་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཉི་ཤུ། བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བ་བཅོ་ལྔ་བཅས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་བད་ནད་ཞེ་གཅིག་དང་བད་ཀན་སེར་བོ་དང་སྨུག་པོ་སྟེ་གཞན་རྒྱུད་གཉིས་བཅས་སྡོམ་པའི་བད་ནད་བཞི་རྩ་གསུམ་སོགས་འབྱུང་བར་བཤད།གཞན་དགོས་འདོད་ཀུན་འབྱུང་དུ་བད་ཀན་གྱི་ནད་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་གསུངས་ཡོད་པས་འདིར་མང་བར་དོགས་ནས་བཤད་མ་ནུས་སོ།།
ལྔ་བ། མཇུག་བསྡུས་བའི་གཏམ།
      དེ་ལྟར་རླུང་ནི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་མཁྲིས་ནི་ནད་ཀྱི་དུག་བད་ཀན་ནི་ནད་ཀུན་ཨ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན་འདི་གསུམ་ལ་མ་འདུས་བའམ་མ་ཁྱབ་པའི་ནད་ཞིག་མེད་ལ།དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་ནི་ག་ས་གང་དུ་འཕུར་འགྲོ་སའམ་འཕུར་ས་ནི་ནམ་མཁལ་ལས་གནས་གཞན་མེད་པ་དང་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་ནད་རིགས་ཧ་ཅང་མང་ནའང་རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་དུ་མ་འདུ་བའམ་འདི་གསུམ་ལས་མ་གྱེས་པའི་ནད་རིགས་ནད་རིགས་ཞིག་སྔོན་ནས་མེད་བྱུང་མེད་ལ་ཕྱིས་སུའང་མི་འབྱུང་བ་ཡིན། རླུང་མཁྲིས་བད་གསུམ་ཐ་མལ་དུ་གནས་པ་དང་གནས་ལས་ལྡང་བ།འཕེལ་ཟད་འཁྲུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞིབ་ཕྲ་ཤེས་ན་ནད་རིགས་བཅོས་པ་ལ་ཐོག་མེད་ཅིང་དེ་གསུམ་གསལ་བོ་མ་ཤེས་ན་ནད་བཅོས་མི་ཤེས་པ་དང་དེ་མ་ཤེས་ཚེ་བོད་ལུགས་གསོ་རི་གི་ཞབས་འདྲེན་ཉིད་ལས་མ་འདས།དེ་བས་དེ་གསུམ་ཡག་པོ་ཞིག་སྦྱང་རྒྱུ་ནི་ཤིན་དུ་གལ་ཆེའོ།།