བྱ་མགྲིན་སྔོན་ཟླ་བའི་རྟོགས་བརྗོད་ཀྱི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་དང་རྩོམ་སྟངས་སྐོར་ལ་དཔྱད་པ།

གཉིས་པ། རྩོམ་པ་པོ་དང་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་བབ།
   1 《བྱ་མགྲིན་སྔོན་ཟླ་བའི་རྟོགས་བརྗོད》ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་ནི་སྟག་ཕུ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ནམ་མཚན་གཞན་ལ་ངག་དབང་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དང་མ་ཏི་ཞུ་བ་དེ་ཡིན། སྟག་ཕུ་དགོན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུའི་སྐུ་སྐྱེ་བཞི་བ་ཡིན་ཞིང་། རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཤིང་རྟ་སྤྱི་ལོ1747པར་མྱོང་བོ་རྒྱལ་དུ་དེང་ཀོང་པོ་རྒྱ་མདའ་རྫོང་དུ་གནུབས་ཀྱི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་དང་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཆུ་རྟ་སྤྱི་ལོ1762པར་གཤེགས། རྟོགས་བརྗོད་འདི་རྩོམ་མགོ་སྔ་མ་ནས་ཟིན་ཀྱང་བརྩམས་གྲུབ་པའི་དུས་རྗེ་འདི་ཉིད་དགུང་ལོ་དྲུག་ཅུར་སོན་པ་བརྩམས་ཆོས་སུ་གསལ་ཞིང་། རྩོམ་ཡུལ་འབྲས་སྤུངས་ཡིན་པ་དང་སྔར་ཤིང་དཔར་བརྐོས་ནས་དར་ཡོད།།
    2 རྟོགས་བརྗོད་འདི་ནི་རྩོམ་པ་པོར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་ཐེབས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པས། དེས་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་སྐབས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་ནང་ཁུལ་བར་གྱི་དབང་ཆ་འཕྲོག་རེས་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་དེ་མཚོན། དེ་ཡང་རྩོམ་པ་པོ་འཚོ་གནས་བྱེད་པའི་དུས་རབས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དུས་ཟིང་ཆེ་བའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དེའི་རིང་ཕྱི་ནས་ཇུན་གར་བཙན་འཛུལ་བས་བོད་དུ་དྲག་གནོན་གྱིས་འཁྲུག་ཟིང་བསླངས་པ་དང་བོད་ནང་ཁུལ་དུ་ང་ལུམ་སྦྱར་གསུམ་དང་ཕོ་ལྷ་བའི་བར་དབང་ཆ་འཕྲོག་རེས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་བྱས་པ་དེས་དབང་སྒྱུར་མཁན་ལ་ཡང་འཕོ་འགྱུར་ཐེངས་ཁ་ཤས་བྱུང་བ་བཅས་ནི་རྩོམ་པ་པོས་དངོས་སུ་མཐོང་མྱོང་བ་དང་། རང་ཉིད་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་པའི་ཐོག་ནས་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ལོ་རྒྱུས་དུས་བབ་དེ་མཚོན་ཡོད།
གསུམ་པ། མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་གྱི་འབྲི་བཞེངས།
    སྣང་བརྙན་ནི《རྩོམ་རིག་གཞུང་ལུགས་གནད་བསྡུས》ཞེས་པར“རྩོམ་རིག་དུ་བཤད་པའི་སྣང་བརྙན་ནི་རྩོམ་པ་པོའི་མཛེས་རྟོག་གི་ཕུགས་བསམ་ལྟར་རྗོད་བྱེད་ངག་གི་སྤྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་བྱ་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་སྣང་ཚུལ་གཅིག་བསྡུས་ཀྱིས་གཟུགས་སུ་བསྐྲུན་པ་ལ་བྱ།”[1]ཞེས་འཁོད་པ་བཞིན་དུ་འདོད། དེ་བས་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་ཡང་དེ་ལས་མ་འདས་ལ་ཅུང་ཁ་གསལ་བོའི་སྒོ་ནས་བཤད་ན་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་ཞེས་པ་ནི་ཀློག་པ་པོས་རྗོད་བྱེད་ཚིག་ལ་བརྟེན་ནས་བརྩམས་སྒྲུང་ཀློག་དུས་བརྩམས་སྒྲུང་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་དེ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ་སྙམ་པའི་རྟོག་བཟོའི་བློ་ཡུལ་གྱི་སྣང་བརྙན་ཞིག་ཡིན། མི་སྣ་དེ་སྣང་བརྙན་ཅན་དུ་གཏོང་ཐུབ་མིན་གཙོ་བོ་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་གཞིགས་ཆུ་ཚད་དང་། འཚོ་བའི་མྱོང་ཚོར། རྩོམ་རིག་གི་སྦྱངས་འབྲས་མཐོ་མིན་སོགས་ལ་རག་ལས་པས་འདིར་སྟག་ཕུ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངའ་བའི་བྱ་མགྲིན་སྔོན་ཟླ་བའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་འཁོར་བ་མཐའ་དག་ལ་སྙིང་བོ་མེད་པར་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣ་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲུང་རྩོམ་རིང་མོ་འདི་ལེའུ་དགུ་མའི་ཚིག་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་རུ་བྱས་ཏེ་རྩོམ་པ་པོས་བསྡོམས་པས་མི་སྣ་ཉི་ཤུ་ལྷག་བཟོ་སྐྲུན་བྱས་ནས་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་འདྲིས། བསམ་པའི་འདུ་ཤེས་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལམ་ནས་མཚོན་ཆེད་འདིར་གཙོ་བོ་དགེ་སྡིག་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་འགའི་སྣང་བརྙན་འབྲི་བཞེངས་བྱས་ཤིང་། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་གཙོ་བོ་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེས་ཟབ་པ་རང་གཤིས་ལྡན་པའི་མི་སྣ་ཡི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིགས་དང་གནས་བབ་མི་འདྲ་བའི་སྣང་བརྙན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལས་འདིར་ཡ་རབས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་མཚོན་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན།
(1) དགེ་ཕྱོགས་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན།
     ཐོག་མར་ཇོ་མོ་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་བ་བཙུན་མོ་མ་ཏི་མཧཱ་ལ་འཕགས་པའི་ལུང་བསྟན་གྱི་ཚུལ་དུ་སྲས་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་ནས་སྐུ་བལྟམས་པ། དེ་ནས་སྲས་མཚན་དང་ལྡན་པ། པགས་པ་ཀུ་མུཏ་ལྟར་དཀར་བ། དཔྲལ་བའི་དབྱེས་ཆེ་ཞིང་བཞིན་གྱི་མདངས་གསལ་བ་ཞིག་བལྟམས་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ནས་གཞན་ལས་སྐྱེད་ཆེ་ཞིང་། དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་མཐོང་བའི་ཚེ་གུས་པའི་རྣམ་འགྱུར་དུ་མ་བྱེད་པ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བཞིན་གྱི་མདངས་འཛུམ་མེར་སྟོན་ཅིང་དུས་ནམ་ཡང་མི་ངུ་བ། བག་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་ཞེས་བཀོད་དོ། དེ་རྗེས་སྲས་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བར་མཚན་གསོལ་བ་དང་ལེགས་པར་འཚར་ལོངས་རྒྱས་ཤིང་། རིག་པའི་གནས་ཀུན་ལ་སྦྱངས་འབྲས་ཐོབ་པ་སྟེ། དཔེར་ན། མཚན་མཁན་གྱིས་མིང་བཏགས་པ། མཚན་མཁན་བྲམ་ཟེ་ཀརྨ་འོད་ཅེས་པར་བསྟན་པས་བྲམ་ཟེས་ལེགས་པར་བརྟགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། ཤིས་བརྗོད་མང་བོའི་མཇུག་ཏུ། མེས་པོའི་ཀུན་མཁྱེན་མིག་གསུམ་པ།། ལྷ་རྣམས་ཀུན་གྱིས་འདི་བསྔགས་འོས།། མཚན་ལྟོས་གྲངས་མེད་མཐོང་གྱུར་ཀྱང་།། དེ་རིང་ཡ་མཚན་ལྷག་པར་ཆེ།། སྲས་འདི་རྒྱལ་བོ་ཁྱེད་ཀྱི་ལྷ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དེས་སྩལ་བར་ངེས།། མིང་ནི་ལྷས་སྦྱིན་ཡབ་ལྷ་སྣང་།། དེའི་སྲས་མཚན་ནི་ལྷས་བསྩལ་ཞེས།། ལོ་ནི་དགུ་བཅུའི་བར་དུ་འཚོ།། འོན་ཀྱང་འདི་ལ་བར་ཆད་ཆེ།། གལ་ཏེ་བདུད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ན།། མྱུར་དུ་ལུས་འདི་གཞན་དུ་འགྱུར།། ཞེས་ཟེར་བཞིན་ཡབ་དགའ་ནས་“འདི་མིང་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་སྟེ།། འབངས་ཀྱི་མགོན་དུ་ངེས་པར་འགྱུར།། ཞེས་རྒྱལ་མིང་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་ཐོགས་སོ། རྒྱལ་བུ་འདི་ཉིད་སྐུ་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་རང་གི་གྲོགས་པོ་ཡེ་ཤེས་འཛིན་དང་ལྷན་གཅིག་དུ་རོལ་བས་ཕན་ཚུན་ལ་རྒྱུས་ལོན་པ་དང་བློན་པོ་གསུམ་པོས་རྒྱལ་བོ་ལ་གཡོ་བྱེད་པའི་བསམ་སྦྱོར་ལ་ཡིད་མ་ཆེས་ཞིང་། རང་ཉིད་ཆུང་གྲོགས་དང་འགྲོགས་པས་སྲས་ཡབ་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཀྱེ་ལྷ་བདག་ནི་བློན་པོ་འཚལ་ལོ། གལ་ཏེ་ཅི་ནས་ཀྱང་དགོས་ནའང་ཡེ་ཤེས་འཛིན་འདི་ཉིད་སྩོལ་དུ་གསོལ་ཞེས་ཞུས་པའོ། 《ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད》ལས“རྒྱལ་ངན་དགྲ་དང་ཕྲད་པ་ན།། རང་གི་འཁོར་ལ་ཆད་པ་གཅོད།། དོན་མ་གྲུབ་པའི་བློན་པོ་འགའ།། རང་ཉིད་འགེགས་ཏེ་འཆི་བ་ཡོད།།”[2]ཅེས་པ་ལྟར་རྒྱལ་བོས་རང་གི་ནང་འཁོར་གྱི་དོན་ངོ་མའི་དགྲ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསླུས་པ་མ་ཚོར་རང་ཉིད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བློ་དཀར་བའི་བློན་པོ་གསུམ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱར་བ་དང་ཡུམ་སྲས་ཀྱིས་ཐུགས་བཟོད་ཚད་མེད་གནང་བ་དཔེར་ན། ཡེ་ཤེས་འཛིན་ནི་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་ཏུ།། ཁོ་མོས་འབྲལ་བ་མེད་པར་རྗེས་སུ་འཛིན།། མ་འོངས་གངས་རིའི་ཁྲོད་དུའང་བདག་དང་འཕྲད།། བློན་པོ་གཞན་གཉིས་སྐྱེ་བ་གསུམ་གྱི་འོག།། འཕགས་པ་ལོ་ཀ་ཤྭ་རའི་དྲུང་དུ་འགྲོ།། ཞེས་ཐུགས་ཀྱིས་རྗེས་འཛིན་དང་བཟོད་གསོལ་ཚད་མེད་གནང་བར་མ་ཟད་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང་། ང་ཡི་སྙིང་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཛིན།། ཡན་ལག་ལྟ་བུའི་དྷརྨ་དྷརྨི་གཉིས།། དེ་རིང་ཐག་རིང་ཡུལ་དུ་བསྐྲད་པ་ནི།། བདག་གིས་སྙིང་བཏོན་ཡན་ལག་བཅད་དང་མཚུངས། གཞན་ཡང་ཡུམ་སྲས་གཉིས་ཀྱང་ཐུགས་སྐྱོ་བས་སྤྱན་ཆབ་འབྱིན་དུ་ཉེ་ཞིང་སྨྲས་པ། ཀྱི་ཧུད་ཡབ་རྗེས་བདུད་ཀྱིས་བསླུས།། ཉེས་མེད་ཆོས་བློན་གནས་ནས་བསྐྲད།། རྒྱལ་བོ་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་དང་བློན་ཆེན་གསུམ་གྱི་ཉེས་འགལ་གྱི་ནག་ཉེས་ལ་ཡང་ཡང་བསམ་བཞིན་སྲས་བཞིན་གནག་སྟེ། རྒྱལ་བོ་ཅོལ་ཆུང་འབངས་ཀྱིས་བསྒྱུར།། ཉེས་མེད་བསམ་བཟང་གནས་ནས་བསྐྲད།། འགྱོད་པའི་དུས་ཞིག་གཟིགས་པར་འགྱུར།། གསན་ནམ་ཡབ་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ།། ཡང་ཡུམ་གྱིས་རྒྱལ་བོའི་ལན་དུ་རྒྱལ་བོའི་བསྲུང་བྱ་འབངས་ཡིན་ན།། ཉེས་མེད་ཁྲིམས་ཀྱིས་ག་ལ་མནར།། འབངས་ཀྱི་བསྲུང་བྱ་ཁྲིམས་ཡིན་ན།། གཞི་མེད་ཕྲ་མ་ཅི་ཕྱིར་འཇུག།། རྒྱལ་བ་དང་རིགས་མཉམ་པར་གྲགས་པའི་གཙོ་བོའི་རིགས་ལས་ཆོས་བློན་དབྱར་ཚུལ་ཞེས་པའི་བུ་མིག་ཟླུམ་ཞིང་མཆེ་བའི་མྱུ་གུ་དང་སྐྲ་དམར་སེར་ཅན་སྐད་ཀྱི་ང་རོ་འཚེར་བ་བྱད་བཞིན་དམར་ལ་སྨུག་རྩི་ཆགས་པ། ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་སྤྱོད་པ་ངོ་མཚར་བས་ན་སྤྲུལ་བ་ཡིན་པར་གྲགས་པའི་བློན་པོ་གཞོན་ནུ་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་ལོན་པ་ཡེ་ཤེས་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཞེས་རྩོམ་པ་པོས་སྙན་ངག་གི་རྒྱན་དང་མངོན་བརྗོད་སོགས་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པར་མི་སྣ་བློན་ཡེ་ཤེས་འཛིན་གྱི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཇི་བཞིན་དུ་བྲིས་ཡོད་པས་རྩོམ་འདིའི་ནང་གི་མི་སྣ་སོ་སོའི་སྒྱུ་རྩལ་སྣང་བརྙན་གྱི་ཞིབ་འབྲི་རི་མོ་བྲིས་པ་བཞིན་ཀློག་པ་པོར་ལས་སླ་བའི་ངང་རྟོགས་ཐུབ་པར་བྱས་ཡོད། རྒྱལ་བུ་དང་ཆུང་གྲོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་རབ་རྟོག་དང་དཔེ་གཟུགས་གང་གིས་ཀྱང་མ་བརྗོད་པར་གོ་སླ་བའི་ངང་རྒྱལ་བུ་དེ་ལ་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་མཉེས་པས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས།  ཅུང་ཟད་ཀྱང་འབྲལ་མི་ཕོད་ཅིང་། དེ་ཡང་ཡབ་ཡུམ་དང་རྒྱལ་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པས་གཞོན་ནུ་རྒྱབ་ཏུ་ཁུར་བ་སོགས་ཀྱི་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅེས་བཀོད་པའོ། གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་འཛིན་གྱིས་ཡུམ་སྲས་ལ་བདག་ཅག་སྙིང་ནས་གུས་པའི་བློན་པོ་གསུམ།། བསམ་པ་རྙེད་ནས་དེང་ལ་ཐུག་གི་བར།། རྒྱལ་ཁྲིམས་ལྕི་བ་མིག་འབྲས་ལྟ་བུར་བསྲུངས།། བྱས་པ་བཟང་བའི་ལག་རྗེས་མ་མཆིས་ཀྱང་།། བསམ་པ་བཟང་བ་ནམ་ཡང་མ་བཏང་སྟེ།། རྒྱལ་བོའི་ཡབ་སྲས་སྤྱི་བོའི་ཐོད་ལྟར་བཀུར།། རང་མཉམ་བློན་པོ་ཕུ་ནུ་བཞིན་དུ་འགྲོགས།། སྐྱོང་འོས་འབངས་རྣམས་བུ་ཕྲུག་བཞིན་དུ་བསྐྱངས་ཞེས་པས་བློན་ཡེ་ཤེས་འཛིན་གྱི་ལྷག་བསམ་རྣམ་པར་དཀར་བའི་ནང་སེམས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་སྣང་བརྙན་སྔོག་འདོན་བྱས་ཏེ་མཐར་ཉེས་མེད་ཉེས་འགལ་གྱི་ཞྭ་མོ་ནག་པོ་གྱོན་ཡང་བློ་ཁ་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་དང་བླ་མ་དྲི་མེད་དཔལ་ལྡན་གྱི་དྲུང་ནས་དབང་ལུང་མན་ངག་ཐོབ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ཐར་བའི་ལམ་བཟང་དུ་སྙེག་ཐུབ་པ། དེ་ཡང་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས“དགེ་ལས་བདེ་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དང་།། སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་བདེ་བ་དག”[3]ཞེས་གསུང་བ་ནང་བཞིན་རྩོམ་པ་པོས་ནང་ཆོས་དང་གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་བློ་དྲིལ་སྒྲོག་བྱ་ཕྱིར་བྱ་མགྲིན་སྔོན་ཟླ་བའི་རྟོགས་པ་མཐོ་རུ་བརྗོད་པ་དང་དེའི་ཕྱོགས་སུ་ལངས་པའི་མི་སྣ་དག་ལའང་དཀར་བོ་དགེ་བའི་ཐུགས་རྒྱུད་དང་ལྡན་ཞིང་མི་སྣའི་སྒྱུ་རྩལ་སྣང་བརྙན་ལས་ནང་སེམས་དང་མི་གཤིས་ཀྱི་མཛེས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རིང་དུ་བྲལ་ཞིང་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་དང་སྦྱར་ནས་མཚོན་པར་བྱས་ཡོད།
(2) སྡིག་ཕྱོགས་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན།                                                         
     སྡིག་ཕྱོགས་མི་སྣའི་སྒྱུ་རྩལ་སྣང་བརྙན་ནི་སྒྲུང་རྩོམ་འདི་ལས་མ་རབས་ལོག་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱོགས་འཛིན་མཁན་ཏེ་རྟོགས་བརྗོད་འདིའི་ནང་གི་དྲང་ལྡོག་ཕྱོགས་གཉིས་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཙོ་བོར་གྱུར་བ་རྒྱལ་བོ་ལྷ་སྣང་སྟོབས་ལྡན་གཡོ་སྒྱུ་དང་ངོ་གཉིས་མའི་གཏམ་སྦྱོར་ལ་མཁས་པའི་སྟོང་དཔོན་ཡམ་ཤེས་ཡིས་ལྷག་པའི་ལྷ་ནས་སྡིག་པའི་མགོན་ཏུ་བསླུས་པ། 《སྐྱེ་བོ་གསོ་ཐིགས》ལས“གཡོ་ཅན་ངག་འཇམ་ཚིག་མི་ཉན།། དེ་ཡི་ཚིག་རྣམས་ཉན་བྱེད་པ།། དཔེར་ན་དབང་བོའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས།། སྤྱང་ཀི་ལ་སོགས་བསླུས་ལ་ལྟོས།།”[4]རྒྱལ་བུའི་ཆུང་གྲོགས་ཡེ་ཤེས་འཛིན་གྱི་ཚབ་ཏུ་སྟོང་དཔོན་གྱི་བུ་འཇོག་པའི་ལྟ་བའི་ཐད་ལ་རྒྱལ་བོ་དེ་འདྲ་མ་འཐད་པར་བཙུན་མོ་ལ་གྲོས་བྱེད་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་ལ། སྟོང་དཔོན་ཀྱིས་རྒྱལ་བོ་ལ་དོན་ཆུང་ཏུ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བཙུན་མོ་ལ་བཀའ་བསྩལ་བ་རིགས་སམ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡབ་མེས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཛད་པ་མ་ཐོས་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་ངོ་ཚ་བའི་གནས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཞུས་པས《ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད》ལས“གཡོ་ཅན་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ནི།། རང་དོན་ཡིན་གྱི་གུས་ཕྱིར་མིན།། སྲིན་བྱ་སྙན་ནས་དགོད་པ་ནི།། ལྟས་ངན་གཏོད་ཀྱི་དགའ་ནས་མིན།།”[5] “གཡོ་ཅན་ཚུལ་གཟོབ་ངག་འཇམ་ལ།། མ་བརྟགས་བར་དུ་ཡིད་མི་བརྟན།། རྨ་བྱ་གཟུགས་མཛེས་སྒྲ་སྙན་ཡང།། དེ་ནི་ཁ་ཟས་དུག་ཆེན་ཡིན།།”[6]ཞེས་པ་ནང་བཞིན་སྟོང་དཔོན་གྱིས་རྒྱལ་བོའི་ཁ་བཀག་ཏེ་བཙུན་མོར་གྲོས་བྱེད་པར་ཡིད་བསྒྱུར། གཞན་བཙུན་མོ་ངེས་ལེགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་བོ་ལ་ཡམ་ཤེའི་བུ་ནི་རྒྱལ་བུའི་ཆུང་གྲོགས་སུ་མི་འོས་ཞེས་ཡང་ཏུ་ཞུས་ཀྱང་མ་ཉན་པར་གཡོ་ཐབས་ལས་ལ་བྱང་བའི་སྟོང་དཔོན་གྱིས་གོ་སྐབས་དེ་བེད་སྤྱད་ནས་ཡེ་ཤེས་འཛིན་ཡུལ་སྤྱུགས་བྱེད་སྐབས་བཙུན་མོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་དངུལ་བྱིན་པར་མོ་དང་བློན་ཡེ་ཤེས་འཛིན་གྱི་བར་མི་འོས་པའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་ཁ་གཡར་ནས་རྒྱལ་བོ་ལ་ཕྲ་མ་བྱས་པ《ས་སྐྱ་ལེགས་ བཤད》ལས“ཉེས་པ་མངོན་སུམ་བྱེད་བཞིན་དུ།། གཡོ་ཅན་ཚིག་གིས་ཕ་རོལ་བསླུ།། ལྷ་ཆེན་སྨྲེ་ངག་ཤོར་བ་ལ།། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་བསྒྲགས་སོ་ལོ།།”[7]ཞེས་ཡང་བསྐྱར་རྒྱལ་བོ་བསླུས་ཚུལ་གྱི་སྣང་བརྙན་ཞིག་གསལ་བོར་བྲིས་ཡོད་དེ། ཁྲོ་གཉེར་བསྡུས་པ། དཔྲལ་རྩ་བསྒྲེངས་པ། མིག་འབུར་ཚུགས་བྱས་ཏེ། ཕྱག་གཡས་ཀྱིས་རལ་གྲིའི་འཆང་བ་ནས་བཟུང་། གཡོན་གྱིས་སྙིང་ཁའི་ཐད་ཀྱི་གོས་བཟུང་སྟེ། ངན་མ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱན་རྣམས་དཀྲོལ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ། བློན་གསུམ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱོར་སྐབས་སོ་སོར་ཉེས་པ་མེད་པར་སྨྲས་དོན། སྟོང་དཔོན་གྱིས་རལ་གྲི་ཤུབས་ནས་ཕྱུང་སྟེ་སྡིག་པར་བརྩམས་ཏེ་ཉེས་པ་བསྒྲགས་པ། ཀྱེ་ཧོ། ཝ་ར་ན་སིའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལྟོས་ཤིག ཉོན་ཅིག སྐྱེ་བོ་ངན་པ་བསམ་པ་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བཀོད་ཡོད། སྟོང་དཔོན་དབང་ཤེད་ཆེ་བས་ནམ་རྒྱུན་རྫུན་མི་སྨྲ་བའི་པུ་ཛྙ་ཞེས་བློན་གྱི་ཉེས་པ་སྟོང་དཔོན་གྱི་བཤད་པ་ནང་བཞིན་བདེན་མིན་འདྲི་བར་ཕྲ་མ་བཅུག་ཏེ་རང་བཞིན་དང་སྤྱོད་པ་བཟང་བའི་མི་ཞིག་གློ་བུར་བདུད་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ཡིད་བསྒྱུར་ཏེ་སྡིག་པའི་དབང་དུ་བཀུག་པ《རྒྱལ་བོའི་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས།》ལས“སྡིག་པའི་ལས་ལ་རབ་དགའ་ཞིང་། དགེ་ལ་དྲན་པར་མི་བྱེད་པ། འཇིག་རྟེན་དག་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས། དུག་དང་འདྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་དེ། འདིར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཅན།”[8]ཞེས་པ་ནང་བཞིན་ཕྲག་དོག་གི་དབང་གིས་སྡིག་པའི་ཕྱོགས་སུ་ལངས་པའི་རྒྱལ་བུའི་བཙུན་མོ་ས་ར་སཱི་ཏིས་བཙུན་མོ་གསེར་བཟང་མ་ཞེས་པའི་མི་སྣ་དེ་རྒྱལ་བོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཡོང་བར་མ་དགའ་བས་བསམ་ངན་ཡིད་ལ་དྲན་ཏེ་བདུད་ཀྱིས་ཡིད་སེམས་བསྒྱུར་བ་དང་སྟོང་དཔོན་གྱི་བུ་དང་ལུས་འདྲེས་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་བུ་དང་གསེར་བཟང་མའི་བརྩེ་བའི་འཚོ་བ་ལ་བར་ཆད་གཏོང་བ་ལ་དཔེར་ན་ལ་གཱཨ་ན་ཁྱོད་དེ་ལྟར་མ་ཟེར། བློན་པོས་རྒྱལ་ས་བཟང་རབས་ཤིན་ཏུ་མང་། ཁྱོད་སྨྲ་ནི་མཁས། གཟུགས་ནི་བཟང་། བློ་ནི་ཆེ་བས་རྒྱལ་བོར་མི་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡོད་ཅེས་བཟང་མདོག་ཆེ་བའི་ཡམ་ཤེའི་བུ་ཡང་བརྩེ་དུང་གི་བསླུ་བྲིད་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་པའི་ཕྱོགས་སུ་བཀུག་པ་དང་བཙུན་མོས་ལ་གཱ་ཨ་ནར་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གིས་སྨྲས་པ་འདི་མི་ཉན་ན་ང་ནི་སྲོག་འདོར་བ་ལས་བྱ་ཐབས་མེད་ཟེར་ནས་འཇུས་ཏེ་ངུས། འདི་ལས་བཙུན་མོའི་སྡིག་པའི་ཡིད་ཀྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ལས་ཀྱི་སྤྱོད་ངན་ལས་རྒྱལ་བོ་སྟོང་དཔོན་གྱིས་བསླུས་པ་དང་ལ་གཱ་ཨ་ན་ས་ར་སཱི་ཏིས་བསླུས་པ་སོགས་གཅིག་བསླུ་གཅིག་ལ་བྱང་བའི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་དེ་བྲིས་ཡོད།