logo

རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་མིང་དང་འབྲེལ་ཏེ་ལྡོང་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལ་དཔྱད་པ།

རྩོམ་པ་པོ།:ཀུན་དཔལ་ཚེ་རིང་། ཡོང་ཁུངས།:མཚོ་སྔོན་པོ་དྲ་བ། དུས་ཚོད།:2015-03-10 ཀློག་གྲངས།:

རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་མིང་དང་འབྲེལ་ཏེ་ལྡོང་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལ་དཔྱད་པ།
ཀུན་དཔལ་ཚེ་རིང་།

ནང་དོན་གནད་བསྡུས། དཔྱད་རྩོམ་འདིར་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་གཞིར་བཟུང་སྟེ། ལྡོང་ལ་སྨུག་པོ་ལྡོང་དང་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལས་སྨུག་པོ་ལྡོང་སོགས་ནི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱིས་བོད་ཁམས་ཡོངས་ལ་དབང་བསྒྱུར་མ་བྱས་པའི་སྔོན་དུ་མདོ་ཁམས་སུ་གནས་ཆགས་ཤིང་། རྒྱལ་ཕྲན་ཚུགས་ཡོད་ཚུལ་དང་ཕྱིས་ཀྱི་བཙན་པོའི་དུས་སུ་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཐོག་མའི་མི་རྒྱུད་དག་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་མིར་བཏང་སྟེ། སྐབས་དེའི་ལྡོང་གཙོས་རྒྱལ་ཕྲན་མང་པོ་གཏོར་ནས་དབུས་གཙང་གི་མི་རྒྱུད་དང་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ལྡོང་རིགས་འདྲེས་ཤིང་། མཐར་ལྡོང་གི་ཤུལ་ཆེན་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་གྲུབ་ཚུལ་གླེང་ཡོད། །
བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ། ལྡོང་། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད། རྐང་ཚ།
     བོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འགའ་རེའི་སྟེང་། རྐང་ཚ་ནི་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་ཡོད། དེའི་ཕྱིར། རྐང་ཚའི་རུས་རྒྱུད་གླེང་བ་ལ་ཐོག་མར་ལྡོང་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གླེང་དགོས། ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་ཙམ་ཞིག་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་མང་པོར་སྣང་ཡང་། ཚུལ་འདིར་ཞིབ་འཇུག་གིས་ཕྱག་རྩོམ་གནང་མཁན་ཤིན་ཏུ་དཀོན། བོད་ཡིག་གི་ངོས་ནས་ལྡོང་ལ་སྨུག་པོ་ལྡོང་དང་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ། གཞན་ལྡོང་གི་རུས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སོགས་ཀྱི་རིགས་དབྱེ་མང་པོ་ཞིག་དྲངས་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དག་རེ་རེ་ནས་དཔྱད་པ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་དཀོན་པས། རྐང་ཚ་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་བརྗོད་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཁག་པོ་རེད། ཐེངས་འདིར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཁག་ཅིག་བསྡུ་བསྒྲིགས་ཀྱིས་རྐང་ཚ་ཞེས་པ་དམིགས་སྒོར་གཏད་དེ་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ཐོག་མའི་བགྲོ་གླེང་ཙམ་ཞིག་འབུལ་བར་བྱའོ། །

དང་པོ། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པའི་མིང་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིག་ཆའི་སྐོར།

     རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་མིང་དང་མི་རྒྱུད་དེ་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལ་འབྲེལ་བར་གླེང་སྲོལ་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་རིགས་གསུམ་དུ་བསྡུ་ཆོག་པར་སྙམ། རུས་རྒྱུད་དེ་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལ་འབྲེལ་ཚུལ་གླེང་བའི་ཡིག་ཆ་དང་པོ་ནི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ①མཆོག་གིས《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》②ལས་བཏོན་པར་གསུངས་པའི་དུམ་ཚན་ཞིག་ཡིན།③གཉིས་པ་ནི་བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་ཀྱི《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང》④ དང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་མཆོག་གི《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀུན་དགའི་མེ་ལོང》⑤ཡིན། གསུམ་པ་ནི་ཉེ་རབས་ཀྱི་ཆར་བརྩམས་པའི《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དོན་པདྨ་རཱ་གའི་ལྡེ་མིག》⑥ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་དག་ནི་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་བཀོད་པའི་ཡིག་ཆའང་ཡིན། ཡིག་ཆ་འདི་བཞིའི་གང་ཡིན་ཡང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱུང་ཁུངས་གསལ་བོར་གླེང་མེད། ཡིན་ནའང་། བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་དང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་གཉིས་གཅིག་མཐུན་གྱིས《རྨ་ཁོག་པོ་ཏིའི་མདོ》བྱ་བའི་དཔེ་ཆ་ཞིག་དཔྱད་གཞིར་བཟུང་ཡོད། ཁོ་བོས་བརྟགས་ན། དཔེ་ཆ་འདི་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ནི《རྨ་ཁོག་པོ་ཏིའི་མདོ》ལས་བྱུང་བ་གཞིར་བཟུང་བ་ཡིན་སྙམ། ཡིད་ཕངས་པ་ཞིག་ལ། དཔེ་ཆ་དེ་འདྲ་ཞིག་མིག་སྔར་མཐོང་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་དེའི་ཚིག་དོན་ཆ་ཚང་ལ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་སྐལ་བ་སྨིན་མེད།《རྨ་ཁོག་པོ་ཏིའི་མདོ》ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱི་རྨ་ཁོག་ནི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ལ་གོ་མིན་དོགས་པ་བྱས་ཆོག  ཚིག་དོན་འདི་ལྟར་ན་དཔེ་ཆ་དེའི་ནང་རྨ་ཆུའི་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་གྱི་རུས་རྒྱུད་ཚོ་བའི་ལོ་རྒྱུས་མེད་དམ་སྙམ། 《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དོན་པདྨ་རཱ་གའི་ལྡེ་མིག》ལས་ཀྱང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ལུངས་ཁུངས་གསལ་བོར་དྲངས་མེད། རྩོམ་པ་པོས་དྲངས་པའི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆར་བལྟས་ན། གོང་དུ་དྲངས་པའི་དཔེ་ཆ་འདི་དག་མ་ཡིན་པར《རུས་མཛོད་པད་དཀར་སྐྱེད་ཚལ》⑦དང《འབྱུང་རྩིས་ཉེར་མཁོ་བུམ་བཟུང》⑧བྱ་བ་སོགས་ཡིན། དཔེ་ཆ་དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་ཐད་མང་ཉུང་དང་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཤོར་ཡོད་པས། དེར་བརྟགས་ན་དཔེ་ཆ་འདི་དག་གི་ལུང་ཁུངས་མི་འདྲ་བ་ཤེས་ཐུབ། གཤམ་དུ་བཀོད་པའི་རེའུ་མིག་འདི་ནི་དཔེ་ཆ་དེ་དག་ལས་བྱུང་བའི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་ཡིན།

     རེའུ་མིག་ནང་གསལ་བ་ལྟར། དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་མཆོག་གིས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་རེ་རེ་ནས་དྲངས་ཡོད་ཀྱང་། བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་ལགས་ཀྱིས་ལྔ་ལས་དྲངས་མེད། ཆོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་གསུངས་པའི《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》ལས་བདུན་དང་།《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྤྱི་དོན་པདྨ་རཱ་གའི་ལྡེ་མིག》ལས་བཅུ་བདུན་བཀོད་ནས་གཅིག་ཆད་ཡོད། ཁོ་བོས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གྱུར་གྱི་རུས་མིང་དག་གི་འོག་ཏུ་ཐིག་འཐེན་ནས་གསལ་བོར་བྱས་ཡོད། བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་ལགས་ཀྱིས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ལྔ་ལས་མི་འདྲེན་དོན་ད་ལྟའི་བར་ལྐོག་དོན་དུ་ལུས་ཡོད། གཅིག་བྱས་ན《རྨ་ཁོག་པོ་ཏིའི་མདོ》ལས་ལྔ་མ་གཏོགས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལྟ་བུའང་ཡིན་སྲིད་ལ། མིག་སྔར་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་མཆོག་གིས་དཔྱད་གཞི་གཞན་ཞིག་གཟིགས་མྱོང་མིན་འཁྲུལ་ཐག་གཅོད་དཀའ། རེའུ་མིག་ནང་འཁོད་པ་བཞིན་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་ཐད་ལ་དོགས་གནས་ཆེན་པོ་ཞིག་ལྷག་ཡོད་དོ། །
     གོང་དུ་གླེང་བའི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐོར་དེ་སྔོན་གྱི་ཡིག་ཚང་དག་ན་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དཀོན། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་དང་བཅུ་བཞིའི་ནང་རིམ་གྱིས་བྱུང་བའི《དབུ་ནག་མིའུ་འདྲ་ཆགས》⑨དང《རླངས་ཀྱི་པོ་ཏི་བསེ་རུ་རྒྱས་པ》⑩《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》⑴སོགས་ལས་རུས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལྟ་བུ་ཞུས་པ་ལས། ལྡོང་ལ་ཤུལ་ཆེན་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་ཚུལ་ཞུས་མེད། ཡིན་ནའང་། ཤུལ་ཆེན་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་སྲོལ་དེ་དཔེ་ཆ་འདི་གསུམ་གྱི་བརྩམས་དུས་ལ་བལྟས་ནས་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་ཞུ་མི་སྤོབས། དཔེ་ཆ་འདི་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་འཁོད་པའི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དག་སྔོན་གྱི་ཡིག་ཚང་ངམ་གྲགས་རྒྱུན་གང་ཞིག་གཞིར་བཟུང་སྟེ་བྲིས་པ་ལས། རྩོམ་པ་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་སྔ་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དག་ཟིན་འགོད་བྱས་འདུག་མི་བསམ། དེ་ལས་ལྡོང་གི་རིགས་རུས་བྱུང་ཚུལ་ལ་བརྟགས་ཚེ། རུས་ཆེན་དང་ང་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བགར་སྲོལ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྔ་བའི་དུས་རབས་ཤིག་ནང་བྱུང་ཡོད་སྙམ་ལ། གནས་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ས་བཅད་ཕྱི་མའི་ནང་དུའང་རྟོགས་པར་འགྱུར། དེར་བརྟེན་དཔེ་ཆ་འདི་གསུམ་བརྩམས་དུས་འཕྱི་ནའང་ནང་དོན་གྱི་ཕྱི་མོ་ཤིན་ཏུ་སྔ་བར་འདོད།
     དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་མཆོག་གིས་དཔྱད་གཞིར་བཟུང་བའི་ཡིག་ཆ་གཞན་ཞིག་ནི《བོད་མིའུ་གདོང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་མེ་ཏོག་སྐྱེད་ཚལ》བྱ་བ་ཡིན། དཔེ་ཆ་དེའི་ནང་ལྡོང་ལ་ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད⑵ཡོད་ཚུལ་གླེང་རྗེས་རེ་རེ་བཞིན་དྲངས་མེད། དཔེ་ཆ་དེའི་ནང་འཁོད་པའི“རི་རྩེ་མོ་གསུམ་དེ་ལྡོང་ལ་ཐོབ། ལྡོང་ཞྭ་མགོ་མཐོ་བ་དེ་ནས་བྱུང་།”⑶ལྟ་བུའི་ཚིག་ཟིན་རེ་འགའ་ནི《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང》དུའང་འཁོད་ཡོད་ཅིང《རྨ་ཁོག་པོ་ཏིའི་མདོ》ལས་བྱུང་བར་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་། 《བོད་མིའུ་གདོང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་མེ་ཏོག་སྐྱེད་ཚལ》བྱ་བའི་རྩོམ་མཁན་གྱིས་གནའ་སྒྲུང⑷དང་གནའ་མྱིའི་ངག་རྒྱུན་དུ་གྲགས⑸ཞེས་བཀོད་ཡོད། ཚིག་ཟིན་འདི་ལས་ང་ཚོས་བཤད་སྟངས་འདིའི་ཁུངས་ནི《རྨ་ཁོག་པོ་ཏིའི་མདོ》གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ་བོ། །
      གོང་དུ་བཀོད་པའི་ཡིག་ཆ་དག་ལས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱུང་དུས་ནི་ཧ་ཅང་སྔ་བའི་དུས་རབས་ཤིག་ལ་གཏུགས་ཐུབ་མེད་བསམ་མོད།  ཆོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》ལས་བཤུས་པ་ཡིན་པར་གྲགས་པའི་དུམ་ཚན་ཐུང་ངུ་དེ་ཡིས་ལྟ་ཚུལ་འདིར་འགྱུར་ལྡོག་ཅུང་ཟད་བཟོས་འོང་། སྤྱིར་བཏང་ཡིག་ཆ་འདི་ནམ་བྱུང་གླེང་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཁག་པོ་རེད། ཉེ་ཆར་དེབ་འདིའི་རྩོམ་པ་པོ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ལའང་དེའི་སྐོར་གྱི་བཀའ་འདྲི་ཞུ་ཐབས་མ་སོང་། ཁོང་གིས་གསུངས་པའི《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》ཞེས་པའི་ཡིག་ཆ་ཡི་རྩོམ་པ་པོ་ལ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་རྒྱ་བཟའི་དགེ་བཤེས་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ⑹ཞུ། ཡིག་ཆ་འདི་ནི་དོན་དངོས་ཀྱིས་རྒྱ་བཟའི་དགེ་བཤེས་ཀྱིས་བྲིས་པ་དང《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》ལས་བྱུང་བ་ཡིན་མིན་ནི་ད་དུང་དོགས་གཞི་ཞིག་རེད། དེའི་ནང་དུ་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནི་ལྡོང་ལས་གྱེས་པའི་རུས་ཚན་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་ཚུལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་བསྟན་མེད་པར། རྒྱལ་པོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་བོད་དམག་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཕྱེས་ནས་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བར་བསྐོས་ཚུལ་གསལ་ཞིང་། རྐང་ཚ་གཙོས་ཏོག་ཚ་དང་གཡི་ཚ། འགོ་ཚ། རྨོག་ཚ། ཕྱག་ཚ། རེབ་ཚ་སོགས་ནི་སྐབས་དེའི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲས་དང་དམག་གི་རུ་ཆེན་བདུན་ཡིན་ཚུལ་གསུངས་ཡོད། ཆོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་དུམ་ཚན་དེ་མིག་སྔར་པར་སྐྲུན་བྱས་མེད་ཚུལ་གླེང་ཡོད། གཤམ་དུ་ཁོ་བོས་དུམ་ཚན་དེ་ཆ་ཚང་དྲངས་ན་འདི་ལྟར།
     “རྒྱལ་བོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའི་བཙན་གྱིས་བོད་དམག་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་སོ་སོར་ཕྱེས་ནས། བོད་རྒྱལ་ཁམས་ཆེན་པོའི་མཐའ་མཚམས་སོ་སོ་སྲུང་བར་འགྲོ་དགོས་པའི་བཀའ་ལུང་འབྱོར་བས། དམག་དཔོན་ལྷ་དབང་གྲགས་པ་རྡོ་རྗེ་ཟེར་བ་བོད་དམག་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་དམག་དཔོན་དུ་བསྐོས། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བར་ཏོག་ཚ་དང་། རྐང་ཚ། གཡི་ཚ། འགོ་ཚ། རྨོག་ཚ། ཕྱག་ཚ། རེབ་ཚ་སོགས་དམག་ཁག་ཆེ་བ་བདུན་ཙམ་དུ་བགོས་ནས། བོད་དམག་ཁྲི་ཉི་ཤུ་ལྷག་གིས་རྒྱ་དམག་དེད་དེ་ནག་རི་སྒང་དང་ཨ་ལ་ཤ་ནས་མར་ཕུད་པས། བོད་དམག་གིས་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་བླངས། སུམ་པའི་ཡུལ་ནས་རྒྱལ་སྟོན་མཛད། ཏོག་ཚའི་དམག་གིས་ཤར་རྒྱལ་མོ་རོང་གི་མར་གཤམ་བཟུང་། གཡི་ཚ་དང་འགོ་ཚའི་དམག་གིས་སུམ་པའི་ཡུལ་དང་ཤར་སྡོང་གི་ཡུལ་བཟུང་། རེབ་ཚ་དང་ཕྱག་ཚའི་དམག་གིས་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་ཡན་གྱི་འཕྲང་འགག་དང་རབ་ཁ་མཛོད་དགེ་མན་གྱི་མི་ཉག་གི་ཡུལ་གྲུ་སོ་སོ་བཟུང་། རྐང་ཚ་དང་རྨོག་ཚའི་དམག་གིས་རྨ་ཆུའི་རབ་ཁ་གོང་འོག་བར་གསུམ་བཟུང་ནས་ས་མཚམས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་ལེན་མཛད། རྨ་ཆུའི་རབ་ཁ་གསུམ་ནི་སྟོད་ཀྱི་མདུང་སོའི་རབ་དང་། བར་གྱི་ཚ་ལྔ་འགག སྨད་ཀྱི་ཕྱེ་མའི་རབ་ཁ་གསུམ་ལ་ཟེར།(འདི་ནི་ད་ལྟ་པར་བསྐྲུན་བྱས་པའི་ནང་བཀོད་མེད་པས་དཔྱད།)”⑺ཞེས་འབྱུང་།
     འདིར་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནི་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་དམག་དཔུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་བཤད་པ་ལྟར། སྤྱིར་བཏང་། ལོ་རྒྱུས་སྟེང་རྨོག་ཚ་དང་གཡི་ཚ་སོགས་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་སུ་མཐའ་མཚམས་ལ་མངགས་པའི་དམག་མིའི་རྒྱུད་པ་ཡིན་ཚུལ་ས་གནས་སོ་སོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་དེབ་ཐེར་སྟེང་བཀོད་འདུག་པས། དེའང་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་གཞི་ཞིག་རེད། བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་ཀྱི《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང》ལས་ཀྱང་། “བོད་ཀྱི་རུས་ཆེན་དགའ་ལྡོང་འབྲི་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་ལྡོང་། དེ་ལ་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ནང་ཚན་གཡི་ཚ། ཁྲི་རལ་བ་ཅན་རྒྱ་ཡུལ་དུ་དམག་ལ་བྱོན་སྐབས་དམག་དཔོན་དུ་བསྐོས་པའི་གཡི་ཚ་དམག་དཔོན་ཐོགས།”⑻ཞེས་བཀོད་པས། གཡི་ཚའི་རྒྱུད་པ་དེ་སྔར་དམག་མིར་གཏོགས་པ་ཤེས་ཐུབ་པར་མ་ཟད། དེའི་རྒྱུད་པ་སྔར་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མདོ་སྨད་རྨ་ཆུའི་ཉེ་འགྲམ་བཱ་ཡན་ཕྱོགས་ནས་བསྡད་པ་ཤེས་ལ། སྐབས་དེར་བཱ་ཡན་ཕྱོགས་ན་ཁ་གྱ་ཚོ་དྲུག་གི་མི་རྒྱུད་ཡོད་ལ། དེའི་གྲས་གཅིག་ནི་རྐང་ཚ་ཡིན་པར་གསུངས་ཡོད། ཁོ་བོས་དེ་སྔོན་ཁ་གྱ་ཚོ་དྲུག་ནི་ཀན་སུའུ་ཁོངས་གཏོགས་སུ་ཡོད་ཅིང་། གནས་དེར་ཆགས་དུས་ནི་ཅུང་ཟད་འཕྱི་འོང་སྙམ་མོད། དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་འབྲུག་ཐར་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁ་གྱ་ཚོ་དྲུག་ནི་ཐོག་མར་མཚོ་སྔོན་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཀན་སུའུ་ཁོངས་ལ་སྤར་བ་ཡིན་ཚུལ་གསུངས། ⑼《མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང》ལས་བཀོད་པའི་རྨ་ཕར་ཁའི་བཱ་ཡན⑽ཞེས་པའང་རྩོད་གཞི་ཞིག་ལ་གྱུར་ཡོད་མོད། འདིར་རྨ་ཕར་ཁའི་བཱ་ཡན་ཞེས་བསྟན་པར་བརྟགས་ན། དེ་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་ད་ལྟའི་བར་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྨ་ཆུའི་ལྷོ་བྱང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ལ་རྨ་ཕར་ཁ་ཞེས་བརྗོད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་ཞིང་། ད་ལྟའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་མངའ་ཁོངས་ན་བཱ་ཡན་ཐང་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་སྙམ། གནས་རི་དེ་དང་རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་ཀྱི་བར་ན་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་སུས་ཀྱང་བཤད་མི་ཤེས་མོད། དུས་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་རྐང་ཚའི་རུས་རྒྱུད་ཀྱིས་རི་དེ་སྐྱེས་རིར་བཀུར་ནས་ལབ་རྩེ་བསྟད་པར་མ་ཟད། ཕྱིས་སུ་རྐང་ཚའི་ཚོ་སྡེ་ཁག་ཅིག་མཚོ་སྔོན་པོའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤར་ནས་གཞི་ཆགས་རྗེས། བཱ་ཡན་གནས་རིའང་ས་དེར་ངོས་བཟུང་ནས་ད་ལྟའི་བར་མཆོད་རྒྱུན་ཆད་མེད། ཆོས་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》ལས་བཤུས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཡིག་ཆ་ལས་བསྟན་པའི། “རྐང་ཚ་དང་རྨོག་ཚའི་དམག་གིས་རྨ་ཆུའི་རབ་ཁ་གོང་འོག་བར་གསུམ་བཟུང་ནས་ས་མཚམས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་ལེན་མཛད།”ཅེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྨ་ཆུའི་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་བྱ་བའང་བྱེ་བྲག་གིས་ད་ལྟའི་རྨོག་རུ་དང་ཁྲི་ཀའི་རྐང་ཚའི་ཆགས་ཡུལ་འདིའི་ཕྱོགས་ཡིན་སྙམ་ཞིང་། མཚོ་སྔོན་པོའི་རྐང་ཚའི་ལོ་རྒྱུས་དང་བཤད་རྒྱུན་ལྟར་ན། རྐང་ཚའི་ཐོག་མའི་ཆད་ཁུངས་ནི་བཱ་ཡན་རི་དང་ཉེ་བའི་རྫ་དམར་ཞྭ་ཕུག་ཅེས་པ་ཡིན། རི་དེ་ནི་ད་ལྟ་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཁྲི་ཀའི་དར་རྒན་གཞུང་ན་ཡོད།
     བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་གི་རྩ་འཛུགས་བསྐོས་པ་དང་སྐབས་དེར་བོད་ཐང་ཐེངས་མང་འཁྲུག་ནས་རྒྱ་དམག་ལ་ཕམ་ཁ་བྱིན་ཚུལ་ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་སོགས་ལས་བཀོད་ཡོད་མོད། སྐབས་དེའི་དམག་དཔུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་དམག་མིའི་རུས་མིང་སོགས་གསལ་བོར་བཀོད་མེད་པས་དེ་ནི་གླེང་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། སྐབས་དེའི་གནས་ཚུལ་ཐོར་བུ་ཞིག་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བྱུང་བར་གྲགས་པའི《ཐང་ཡིག་གསར་རྙིང》ལས་ཀྱང་བཀོད་ཡོད། གོང་གི་ཚིག་དོན་འདི་དག་ལས། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པ་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མདོ་སྨད་དུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་པའི་དམག་དཔུང་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་མིན་རྟོགས་དཀའ་ནའང་། དེའི་ནང་ཚན་གཡི་ཚ་ལྟ་བུའི་རུས་རྒྱུད་མང་པོ་ཞིག་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མདོ་སྨད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་མིའི་རྒྱུད་པར་གཏོགས་པ་ཤེས་ཐུབ། ཡིན་ནའང་། ས་གནས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འགའ་རེ་ན་འགོ་ཚ་དང་ཕྱག་ཚ་ནི་ལྡོང་གི་ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལས་མགོ་ཤུལ་དང་ཕྱག་ཤུལ་གྱི་རྒྱུད་པ་ཡིན་ཚུལ་ཡང་གསུངས་ཡོད་ལ། ཕྱག་ཤུལ་དང་ཕྱག་ཚ་རུས་གཅིག་ལས་གྱེས་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་གསུངས།⑾  དེར་བརྟགས་ཚེ། འགའ་ཞིག་ནི་ཕྱིས་སུ་རུས་རྒྱུད་གཞན་ལས་གྱེས་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པའི་རུས་རྒྱུད་དག་གི་བྱེ་བྲག་བྱུང་ཚུལ་ལ་བརྟགས་ཚེའང་། ཡིག་ཆ་འདི་ནི་ཕྱིས་སུ་བཅོས་ཏེ་བསྒྲིསག་པ་ཞིག་རེད་སྙམ། དེར་བརྟེན། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལས་རུས་རྒྱུད་འགའ་རེ་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་དམག་དཔུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་འབྲེལ་ཚུལ་ཅུང་ཟད་རྟོགས་དཀའ་ནའང་། ཡོད་ཚད་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བར་མངགས་པའི་དམག་མིའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་ཚུལ་ཞུ་དཀའ། དེ་བས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་སྦྱར་བའི་རུས་རྒྱུད་དག་མདོ་ཁམས་སུ་སྤར་བ་དང་ཆགས་པའི་དུས་ནི་བོད་བཙན་པོའི་དུས་རབས་ནས་འགོ་བརྩམས་ཡོད་པ་ཁ་ཚོན་བཅད་ཆོག་མོད། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་འབོད་སྟངས་དེ་ནི་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བ་ཞིག་རེད་སྙམ། །

ངོས་གོང་མ། ངོས་འོག་མ།
འབྲེལ་ཡོད་འོས་སྦྱོར།