དགེ་བཤེས་འཇམ་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ཚང་གིས་རྒན་གྱའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་འཛོམས་ཐང་ནས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབང་བསྩལ།

དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཨ་ཁུ་འཇམ་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ཚང་།

     སྤྱི་ཟླ6པའི་ཚེས27ཉིན། བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཡོངས་འཛིན་ཨ་ཁུ་འཇམ་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ཚང་གིས་ཀན་ལྷོའི་རྒན་གྱའི་ཡུལ་ནས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དབང་ཆེན་སྩོལ་བ་རེད།
     ཐེངས་འདིའི་དུས་འཁོར་དབང་མོ་ཆེ་ནི་རྒན་གྱ་ཤང་དང་དེའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་ཡོངས་ཀྱིས་རེ་ཞུ་ཞུས་པ་ཡིན་པ་དང་། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་སྡེ་ཁག་གིས་བསྒྲུབ་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་རེད།
     དུས་འཁོར་དབང་མོ་ཆེའི་ཉིན་དང་པོར་ཀན་སུའུ་དང་སི་ཁྲོན། མཚོ་སྔོན། བོད་ལྗོངས། ཡུན་ནན་སོགས་ཀྱི་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་དང་ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཁྲི11ཡོང་ཡོད་པ་དང་། གསར་འགོད་པས་དབང་གནང་སའི་ཡུལ་དངོས་སྟེ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་འཛོམས་ཐང་ནས་སྦྲ་གུར་ཡང་ཁྲི3ལྷག་མཐོང་།
     རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ལྟར་ན། དུས་འཁོར་དབང་མོ་ཆེ་ནི་ཟླ6པའི་ཚེས27ཉིན་ནས་ཟླ6པའི་ཚེས30བར་ཁྱོན་ཉིན4ལ་ཚོགས་པ་རེད། དབང་ཆེན་བདེ་ལེགས་ངང་འགོ་ཚུགས་ཏེ་བདེ་ལེགས་ངང་མཇུག་བསྡུ་ཕྱིར་ཡུལ་དེའི་སྲིད་གཞུང་ནས་ལས་བྱེད་མི་སྣ500ཡུལ་དངོས་ཀྱི་བདག་དམ་དང་ཞབས་ཞུའི་བྱ་བར་ཞུགས་སུ་བཅུག་ཡོད། དེ་དག་གིས་དབང་ཆེན་སྐབས་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་བཟའ་བཏུང་། སྨན་བཅོས། ཅ་དངོས་མཁོ་འདོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་རོགས་རམ་ཁ་ཚང་བ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཉིན་དང་པོར་ཆོས་གསུང་བ་དང་ཆོས་སྙན་པ། ངལ་གསོ་བ་སོགས་སྒྲིག་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བས། ཡུལ་དེའི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་། ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་སོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ཡག་པོ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མངོན། །
དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ངོ་སྤྲོད།
ནང་གི་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་ཉམས་ལེན་གཉིས། །
གཞན་ཡང་སྨིན་བྱེད་དབང་དང་གྲོལ་བྱེད་ཀྱི། །
བསྐྱེད་རྫོགས་ལམ་གཉིས་གྲོལ་འབྲས་ཨེ་མ་མཚར། །ཞེས་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། རྒྱུད་སྡེ་གཞན་དང་བཤད་སྲོལ་མི་མཚུངས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་སྐོར་ཅུང་ཟད་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་བ་ལ།
དང་པོ། གང་དུ་གསུངས་པའི་གནས།
རྒྱལ་མཆོག་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་དུས་འཁོར་བརྒྱུད་འདེབས་ལས།
སྒྲིབ་བྲལ་སྐུ་བཞིའི་གོ་འཕང་མཆོག་བརྙེས་ནས། །
ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་མཆོད་རྟེན་ཆེར། །
རྒྱུད་ཀུན་གསུང་མཛད་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ལ། །
གསོལ་བ་འདེབས་སོ་དངོས་གྲུབ་རྣམ་གཉིས་སྩོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་མཉམ་མེད་ཤཱཀྱ་སེང་གེས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར་བར་མཛད་པའི་ནང་ནས། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྩ་རྒྱུད་ཐོག་མར་གསུངས་པའི་གནས་ནི། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་གྱི་རི་དང་ཉེ་བའི་གནས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་མཆོད་རྟེན་དུ་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན།

རྒན་གྱའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་འཛོམས་ཐང་།

     དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་མཆོད་རྟེན་ནི། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་རི་དང་ཉེ་བར་དྷ་ན་ཤྲིའའི་གླིང་དུ་ཆགས་ཤིང༌། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རབ་བདུན་ལས་ཚེ་ལོ་གསུམ་ཁྲིའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་གསེར་ཐུབ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་སྐབས་མུ་གེས་ཉམ་ཐག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་ཕྱིར་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་ཉིན་ལམ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སར་འབྲས་སོ་བའི་ཆར་ཕབ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིམ་པར་བྱས་པའི་འབྲས་ལྷག་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞེངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་སྤུངས་མཆོད་རྟེན་ཞེས་མཚན་ཐོགས་པར་གྲགས།
གཉིས་པ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་དུས་ནམ་ཞིག་གསུངས་སམ་ཞེ་ན།
     རྒྱུད་སྡེ་གཞན་དང་བཤད་སྲོལ་མི་མཚུངས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ནི་སྟོན་པ་མཉམ་མེད་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་དགུང་གྲངས་ཉེར་དགུ་པར་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། དེ་ནས་ལོ་དྲུག་དཀའ་སྤྱད་མཛད་དེ་དགུང་གྲངས་སོ་ལྔར་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤིང༌། དགུང་གྲངས་སོ་དྲུག་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱི་ལོའི་ནག་པ་ཟླའི་ཉ་ལ་གསུངས་པར་བརྟེན་བོད་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་དུས་འཁོར་རྩ་བརྒྱུད་གསུངས་པའི་དུས་ཆེན་ཞེས་སྲུང་རྩི་གནང་ལམ་ཡོད།
     དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་རབ་འབྱོར་སོགས་གདུལ་བྱ་ཐུན་མོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ངོར་གནས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རིར་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་གསུངས་པ་དང༌། དེ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཤམ་བྷ་ལའི་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོ་སོགས་གསང་སྔགས་གྱི་གདུལ་བྱ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོར་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་མཆོད་རྟེན་དུ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ལས།
སྟོན་པས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རིར། །
ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚུལ་བཞིན། །
ཆོས་བསྟན་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་སུ། །
དེ་བཞིན་གསང་སྔགས་ཚུལ་རབ་བསྟན། །ཞེས་གསལ་བར་གསུངས་སོ།།
གསུམ་པ། དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་འདི་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་ཚུལ།
     མདོར་བསྡུས་དང་པོའི་འགྲེལ་པ་སྙིང་པོ་སྣང་བ་ལས། སྔོན་ཤམ་བྷ་ལའི་ཡུལ་ནས་རང་ཉིད་འོངས་ཏེ་ཟླ་བ་བཟང་པོ་ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་ལྷ་མོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་མའི་མངལ་ནས་བྱུང་བ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གྲོང་ཁྱེར་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ན་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བགྲོད་བཞིན་པས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་སུ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དང༌། སེམས་ཅན་མཐའ་དག་གི་ཉེ་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་གྲུབ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ནི། ཞེས་གསུངས་ཤིང༌། མཚན་བརྗོད་འགྲེལ་པ་ཉི་མ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཛད་པ་ལས་ཀྱང༌། འདིར་ངེས་པར་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་རྒྱལ་བའི་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་སེངྒེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་པ་ཉན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པས། དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོའི་ཉ་ལ་ཆོས་དབྱིངས་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང༌། དེའི་སྟེང་དུ་དཔལ་ལྡན་རྒྱུ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་སྤྲོས་ནས། དེར་ཉི་མ་དེ་ཉིད་ལ་ལྷ་སོགས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དབང་བསྐུར་ནས། རྒྱས་པ་དང་བསྡུས་པའི་དབྱེ་བས་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
བཞི་པ། དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་འདི་གདུལ་བྱ་གང་ལ་གསུངས་སམ་ཞེ་ན།
     མདོར་བསྡུས་དང་པོའི་འགྲེལ་པར་རྩ་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་དྲངས་པ་ལས།
སྟོན་པ་གོའུ་ཏམ་སྟོན་པའོ། །
གནས་ནི་དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །
འཁོར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོགས། །
མི་བདག་ཟླ་བཟང་ཞུ་བ་པོ། །
རྒྱུད་བསྟན་པ་ནི་མ་རྣམས་ཀྱི། །
བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་དགོས་པ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་བཞུགས་པས། དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བཀོད་པའི་འཁོར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཁྲོ་བོ་དང༌། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། ལྷ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ། ཉན་པ་པོའི་འཁོར་ཤམ་བྷ་ལའི་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་བཟང་པོ་དང་ཡུལ་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་གི་སྤྲུལ་པའི་རྒྱལ་པོ་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་གདུལ་བྱའི་ཚོགས་རྣམས་ནམ་མཁའི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པའི་ཆོས་འབྱུང་གི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཅུག་སྟེ། ཞུ་བ་པོའི་འཁོར་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབང་བསྐུར་བ་བྱིན་ནས། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་བསྟན་ཏེ་མཉམ་མེད་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནས་ལོ་ངོ་གཅིག་གི་རྗེས་ཀྱི་ནག་པ་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ཉིན་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྩ་བརྒྱུད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་གསུངས། ཕྱི་ལོ1027ལོར་གྱི་ཇོ་ལོ་ཙཱ་བ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་གྱིས་དུས་འཁོར་ཐོག་མར་བོད་ལ་བསྒྱུར་གནང་མཛད་པ་ནས་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་དར་འགོ་ཚུགས་ཤིང༌། དུས་འཁོར་བོད་དུ་བསྒྱུར་བ་ནས་རབ་བྱུང་དང་པོ་ཚུགས་ཤིང་ད་བར་དུས་འཁོར་བོད་ལ་བསྒྱུར་ནས་རབ་ལོ986ཕྱིན་ཡོད།
ལྔ་པ། དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་ཇི་ལྟར་བསྡུས་པའི་ཚུལ།
     དེ་ཡང་པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་རྒྱན་གྱིས་མཛད་པའི་དུས་འཁོར་ཤིས་བརྗོད་ལས།
རྒྱུད་རྒྱལ་སྡུད་མཛད་ཟླ་བཟང་གྲགས་པའི་ཞབས། །
རྒྱས་འགྲེལ་མཛད་པ་པདྨ་དཀར་པོ་སོགས། །
སྤྲུལ་པའི་ཆོས་རྒྱལ་བདུན་དང་རིགས་ལྡན་ཚོགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དུས་འཁོར་བའི་ལུགས་ཀྱིས་རྒྱུད་སྡུད་པ་པོ་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་རྣམ་སྤྲུལ་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་སྡེ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྡུས་ཤིང༌། རྩ་རྒྱུད་ལ་འགྲེལ་བཤད་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་པ་མཛད་ནས། ཤམ་བྷ་ལར་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞེངས་ཏེ། ལྷའི་དབང་ཕྱུག་སྟོན་པ་པོར་བསྐོས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གསུངས་སོ། །
དྲུག་པ། དུས་འཁོར་གྱི་ཆོས་འཁོར་འདི་བྱང་ཕྱོགས་ཤམ་བྷ་ལར་དར་ཚུལ།
     རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མར་གསུང་ཡུལ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ནི། བྱང་ཤམ་བྷ་ལའི་རྒྱལ་པོ་ཉི་མའི་འོད་དང་བཙུན་མོ་ལྷ་མོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་མའི་སྲས་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང༌། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཤམ་བྷ་ལ་བ་རྣམས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་གཟིགས་ནས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྩ་རྒྱུད་ཐོག་མར་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན།
     ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་རྣམས་ཐུགས་ལ་བཟུང་སྟེ་ཤམ་བྷ་ལར་བྱོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་སུ་ཐུགས་ངོར་གསལ་བའི་རིམ་པ་རྣམས་ཤམ་བྷ་ལའི་སྐད་ཀྱིས་རྩ་རྒྱུད་དང༌། དེའི་འགྲེལ་བ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་ལོ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་དང༌། དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་ཤམ་བྷ་ལར་དུས་འཁོར་བློས་བསླངས་གསར་དུ་བཞེངས་པ་ནས་ཆོས་རྒྱལ་བདུན་དང༌། རིགས་ལྡན་ཉེར་ལྔ། དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་རྒྱུད་བཅུ་གཉིས་ཏེ་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ནས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་གིས་བསྔགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ཤམ་བྷ་ལའི་ཡུལ་དུ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་ཡིན།