ཀན་ལྷོ་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གིས་རྩེ་ཞིག་ཚང་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

              ནང་དོན་གྱི་ཐད་ནས་ཆེ་ཕྱོགས་སུ་བཤད་ན། ནང་དོན་བཞིར་བཀར་ཡོད་དེ། གཙོ་བོ་རིག་གནས་ཀྱི་སྐོར་དང་མདོ་ཡི་སྐོར། སྔགས་ཀྱི་སྐོར། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་བཅས་བཞི་རུ་བཀར་ཡོད། རིག་གནས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གླེགས་བཞིར་བཅས་ཡོད་པ་དེ་རུ་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་དང་ཆུང་བ་ལྔ་བཅས་བཅུ་ཕྲག་རིག་པའི་གནས་བཅུ་བསྡུས་ཡོད། དེའི་ནང་གི་རིག་གནས་ཀྱི་ཐད་ལ་བོད་སྔ་རབས་པའི་རིག་གནས་ཏེ་ཞུང་ཞུང་རིག་གནས་ཀྱི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་བརྩི་སྲོལ་དང་དེང་སྐབས་ཀྱི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་བརྩི་སྲོལ་ཅུང་ཙམ་མི་འདྲ་སྟེ། སྔོན་གྱི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་བརྩི་སྲོལ་བཟོ་རིག་པ། སྒྲ་རིག་པ། གསོ་བ་རིག་པ། ཕྱི་རིག་པ། ནང་རིག་པ་ཞེས་བརྩིས་འདུག དེང་གི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་བརྩི་སྲོལ་ཡིན་ན། སྒྲ་རིག་པ། གསོ་བ་རིག་པ། བཟོ་རིག་པ། ནང་རིག་པ། ཚད་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྩིས་འདུག སྔོན་གྱི་བརྩི་སྲོལ་ཡིན་ན་ཕྱི་རིག་པ་དང་ནང་རིག་པ་ཞེས་བརྩིས་འདུག་པས་བརྩི་སྟངས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཅུང་མི་འདྲ། དེས་ན་ཚད་མ་རིག་པ་དེ་སྔོན་གྱི་བརྩི་སྲོལ་ལྟར་ན་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔའི་གྲས་སུ་འདུའམ་ཞེས་ན། དེ་ནི་ངེས་པར་དུ་འདུས་ཏེ། ཚད་མ་རིག་པ་དེ་སྒྲ་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་འདུས་འདུག ཕྱི་རིག་ཞེས་པ་དེར་དེང་ལྟར་ན་དུས་འཁོར་དང་སྐར་རྩིས། རྩ་རླུང་དང་འཕྲུལ་འཁོར་སོགས་མང་བོ་འདུས་འདུག དེང་ལྟར་ན་སྐར་རྩིས་ནི་རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔའི་གྲས་སུ་བཞག་འདུག་མོད། སྔོན་སྲོལ་ལྟར་ན་སྐར་རྩིས་དེ་རིག་གནས་ཆེ་བའི་གྲས་སུ་བཞག་འདུག་པས། ང་ཚོས་དཔེ་ཚོགས་འདི་སྒྲིག་པའི་དུས་སུ་ཞང་བོད་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྲོལ་རྒྱུན་དེ་གཙིགས་སུ་བཟུང་ནས་བསྒྲིགས་ཡོད། ནང་དོན་རིག་པའི་ཚབ་ཏུ་ཕྱི་རིག་པ་དང་ནང་རིག་པ་ཞེས་བཀར་ཡོད་པའི་ཕྱི་རིག་པར་དུས་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་གྱི་རྒྱུ་སྟངས་དང་། གཞན་རྩ་རླུང་འཕྲུལ་འཁོར་སོགས་མིའི་ལུས་ཀྱི་འཚོ་སྟངས་ཀྱི་སྐོར་འདུག་ཡོད། ནང་རིག་པར་ནད་ཀྱིས་བཅོམས་པ་གདོན་དགེག་དང་གསོ་དཔྱད་སོགས་འདུས། འདི་དག་སྤྱིར་བཏང་དུ་གསོ་བ་རིག་པའི་ཁོངས་སུ་འདུ་མོད། དེའི་སྐོར་གྱི་ཀླུ་འབུམ་གྱི་རིགས་ལ་རྒྱུད་དང་ཚད་མ། ལུང་བཅས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་མང་བོ་འདུག་པ་རྣམས་རིག་གནས་ཆེ་བའི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་འདུག རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔར་སྡེབ་སྦྱོར་དང་ཟློས་གར། སྐར་རྩིས། སྙན་ངག་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཚང་བར་འདུས་ཡོད། རིག་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཚན་པ་བགོ་སྟངས་ལྟར་ན་དེ་ཚན་པ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན།
              ཚན་པ་གཉིས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མདོ་ཡི་སྐོར་ཡིན་ལ། མཚན་ཉིད་མདོའི་སྐོར་གྱི་ནང་དོན་བསྡུ་སྟངས་ནི་བསྡུས་རྟགས་ཚད་གསུམ་གྱིས་གཙོ་བྱས་ཏེ། ས་ལམ་དང་ཕར་ཕྱིན། དབུ་མ། འདུལ་བ། མཛོད་ལ་སོགས་པའི་བཀའ་པོད་རྣམ་ལྔའི་སྟེང་དུ་ཐེག་རིམ་བཅས་གཞུང་ཆེན་པོ་བཀའ་པོད་རྣམ་དྲུག་ལས་ཆེས་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་སྐོར་བསྡུས་ཡོད། 
              གསང་སྔགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གཙོ་བོ་གསང་ཆེན་རྒྱུད་སྡེ་བཞི་ཡི་རྣམ་བཞག་སྟོན་ཐུབ་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་བཀའ་འགྲེལ་ལ་སོགས་དང་། དེའི་འཕྲོར་གསང་སྔགས་ཀྱི་སྐྱེད་རིམ་དང་རྫོགས་རིམ། ཉེས་མེད་སྲིད་བཞུགས། ཕ་རྒྱུད་དང་མ་རྒྱུད་སོགས་ཁ་ཚང་བར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་མ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐོར་ལ་མཚོན་ན་མ་རྒྱུད་ཐུགས་རྗེ་ཉི་མ་ལྟ་བུའི་དཔེ་ཚོགས་འདི་རུ་གསང་སྔགས་སྐོར་གྱི་དེབ་ཕྲེང་ལྔའམ་དྲུག་ཡོད།
              དེའི་འཕྲོར་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སྐོར་ལ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གཏན་ལ་དབབ་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལ་རྫོགས་ཆེན་གྱི་ཚད་མའི་སྐོར་ཡོད། རྫོགས་ཆེན་གྱི་ཚད་མའི་སྐོར་ནི་གཡུང་དྲུང་བོན་ལ་མཚོན་ན་སྐྲག་སྤྱད་ཀྱི་གལ་ཆེན་རེད། བོད་སྔ་རབས་ཀྱི་ཚད་མའི་ཁུངས་མང་བོ་ཞིག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འདིར་གཏུགས་ཡོད། དེའི་འཕྲོར་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་མང་ངག་བཀའ་བསྟན་གྱི་སྐོར། དེའི་འཕྲོར་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་སྡེ། ཀློང་སྡེ། མན་ངག་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གཏན་ལ་དབབ་བྱེད་ཀྱི་སྐོར་དང་བཅས་པའི་རྫོགས་ཆེན་གྱི་སྐོར་མང་བོ་འདུས་ཡོད། ཁྱོན་བསྡོམས་ཚན་པ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་དེ་གླེགས་བམ་ཉེར་ལྔར་བསྡུས་པའི་དཔེ་ཚོགས་འདུ་རུ། བསྟན་པའི་ཆ་ལག་རིག་གནས་ཚུད་པའི་བསྟན་པའི་ནང་མཛོད་སྟེ་མདོ་སྔགས་རྫོགས་གསུམ་ཁ་ཚང་བར་བསྡུས་ཡོད། འདི་ལྟར་བསྡུ་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་དགོས་པ་ནི་བོད་གནའ་བོའི་ཞུང་ཞུང་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཡིན་ནའང་འདྲ། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པའི་སྒོར་ཞུགས་ཏེ་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་མཁན་ཞིག་ཡིནའང་འདྲ། བླ་མ། དགེ་བཤེས། གྲྭ་བ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས་ཆེན་མོའི་གླེགས་བམ་དང་བོ་སྟོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་མཛད་རྣམ་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་གླེགས་བམ་ཉེར་ལྔ་བ་རྫོགས་ཆེན་ཀློང་ཆེན་ཡངས་རྩེའི་བར་དུ་ཕྱིས་ཕྱིན་པ་ཞིག་སྦྱང་ཐུབ་ཚེ། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རྣམ་མཁྱེན་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོའི་བཀའ་དང་རྒྱལ་ཚབ་སྟོན་པ་མི་ཆོ་ལྡེམ་དྲུག་གཙོ་བྱས་པའི་ཞང་བོད་པཎ་གྲུབ་མང་བོའི་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་ལ་སོགས་པའི་ཉིང་བཅུད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་ཤེས་རིག་གི་བག་ཆགས་རང་རྒྱུད་ལ་འཇོག་ཐུབ་བོ། །
དྲི་བ། དཔེ་ཚོགས་འདིའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཡིག་རྙིང་མང་བོ་ཞིག་སྔོན་ཆད་པར་དུ་བརྒྱབ་མྱོང་མེད་པར། ད་ཐེངས་རེབ་དང་བོར་པར་དུ་བཏབས་པ་འདྲ་འདུག
དྲིས་ལན། རེད། མང་ཆེ་ཤས་དེ་འདྲ་རེད། ཡིན་ཀྱང་། ཁ་ཤས་པར་ཏུ་བརྒྱབ་ཡོད་མོད། སྔོན་ཆད་པར་དུ་བརྒྱབ་མྱོང་ཡོད་པ་དེ་དག་ཆེས་གཙོ་བོ་དག་གི་ཆ་དང་ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཙམ་ལས་མི་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན། ཚད་མ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན་རྗེས་མཉམ་མེད་ཆེན་མོའི་ཚད་མ་རྣམ་འབྱེད་འཕྲུལ་གྱི་སྒྲོན་མེ་དང་འགྲོ་མགོན་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཚད་མ་ལྟ་བུའི་གཅིག་རེ་གཉིས་རེ་ལས། དཔེ་ཚོགས་འདིར་བསྡུས་པ་བཞིན་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ཁ་ཚང་བར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། དེ་བས་དཔེ་ཚོགས་འདིའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་བརྒྱ་ཆའི་སུམ་བཅུ་ཡས་མས་སྔོན་ཆད་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་བཀྲམ་མ་མྱོང་བའི་ལག་བྲིས་རྐྱང་བའི་རིགས་ཡིན། （དེང་གི་འདི་ལྟར་དཔེ་ཆ་འགོ་བཙེམ་བྱས་ཏེ་བཀྲམ་མྱོང་མེད་པ་ལས། སྣུམ་པར་གྱིས་བཀྲམས་མྱོང་བ་རེད། སྔོན་ཆད་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བཀའ་བརྟེན་སོགས་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པའི་དུས་སུ་བཀྲམས་མྱོང་ཡོད་པ་རེད།）
དྲི་བ། ཁྱོད་རང་ཉིད་ལ《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་འདི་པར་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཐོག་མ་དེ་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན།
དྲིས་ལན། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་འདི་དང་ཐོག་རྩོམ་སྒྲིག་པར་སྐྲུན་བྱ་བའི་འདུན་པར་གཙོ་བོ་ཕྱོགས་བཞི་ཡི་སྒོ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ཡོད། དེང་སྐབས་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན་ཏེ་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་བསམ་བློའི་གོ་རྟོགས་སོགས་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བར་གོང་དུ་འཕེལ་བཞིན་ཡོད། སྐབས་འདིར་སློབ་གསོ་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན། བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་དང་དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་གཉིས་ལས་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་གོང་འཕེལ་ཏུ་གཏོང་དགོས་ཚེ། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཏེ་བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་གཞུང་ལུགས་འདི་ཁ་སང་དེ་རིང་རྒྱལ་ནང་ལ་མཚོན་ནའང་ཆོག རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་མཚོན་ནའང་ཆོག སྐྲག་སྤྱད་ཀྱི་མཚན་སྙན་ཆེན་པོ་འདུག མཚན་སྙན་གྲགས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སམ་བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་གཞུང་དུ་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་བཞག་གཙིགས་སུ་འཛིན་བཞིན་པ་དང་ཤེས་རབ་བླ་མེད་ཀྱི་ཁུངས་ཡིན་པས་ན། ཚང་མས་དེར་སློབ་སྦྱོང་དང་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་སྤྲོ་བ་དེ་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་དེ་རིང་གནང་ཁའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ངོ་མ་ཞིག་རེད། དེ་བས་ང་རང་ཉིད་ཡིན་ནའང་དེ་རིང་གནང་ཁར་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། བསམ་པའི་ཤེས་རིག་གམ་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་ཡང་དེ་དང་བསྟུན་དེ་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་དགོས། བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་གོང་འཕེལ་དུ་སོང་ཚེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཚོལ་བཞིན་པའི་བདེ་སྐྱིད་དངོས་དེ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་རེད། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་ཁོ་ནར་བསམ་བློ་འཁོར་ཚེ། དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་གྱི་ཚད་ཅི་ཙམ་མཐོ་ཚེ་ནང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་འཇིག་སྐྲག་དེ་ཙམ་གྱིས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་རེད། དེར་བརྟེན། དོན་དག་འདི་ཙམ་ཞིག་སྒྲུབ་ཚེ་། མི་རབས་རྗེས་མ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཟུར་ལྟའི་ཕན་འབྲས་ཕྲན་བུ་ཨེ་ཐོན་སྙམ་པའི་ལྷག་བསམ་གཙང་མ་དེ་སྔོན་དུ་བསྲིངས་པ་ཡིན། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རང་གི་ཆོས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་འོག་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་མི་ཞིག་ཡིན་པས་ན། འདིའི་ཕྱོགས་སུ་སྲི་ཞུ་ཕྲན་བུ་རེ་སྒྲུབ་ཨེ་ཐུབ་འདོད་པའི་འདུན་པ་ཞིག་ཐོག་མ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྔར་ནས་ཡོད། རྒྱུ་རྐྱེན་དེར་བརྟེན་ནས་དཔེ་ཚོགས་འདི་སྒྲིག་འདོད་ཀྱི་འདུན་སྐྱེས་པ་ཡིན།
              གཅིག་ཏུ། ཕྱོགས་རེས་སུ་མ་ལྷུང་ཤིང་སྣ་ཡོངས་སུ་འཛོམས་པའི་དཔེ་ཚོགས་འདི་འདྲ་ཞིག་སྒྲིག་ཐུབ་ཚེ། དེ་མ་འོངས་པར་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཤད་གྲྭ་དང་སྒྲུབ་གྲྭ། སྒོམ་གྲྭ། རྩོད་གྲྭ་སོགས་ཁ་ཚང་བའི་དགོན་པ་སུམ་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མའི་བླ་མ་གྲྭ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་གྱི་སློབ་དེབ་དུ་འགྱུར་ཨེ་ཐུབ་སྙམ་པ་དང་། གལ་ཏེ་གཞུང་ཁྲིད་ཀྱི་ཡིག་ཆར་འགྲོ་མ་ཐུབ་རུང་ཟུར་ལྟའི་ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཕྱེས་པའམ་རྒྱུད་ལ་སྙིང་རྗེས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པར་ཕན་ཕྲན་བུ་རེ་ཨེ་ཐོགས་སྙམ་པ་སྟེ། གཙོ་བོ་བཤད་སྒྲུབ་གཞུང་ཁྲིད་ཀྱི་ཡིག་ཆར་འགྲོ་ཨེ་ཐུབ་འདོད་པའི་འདུན་པ་དེ་ཡིན།
              གཉིས་སུ། དེ་རིང་གནང་ཁར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་མཐོང་ཆེན་མཛད་དེ། དེར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་པ་མང་བོ་འདུག ལྷག་པར་དུ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ཡིན་རུང་། རྒྱུ་ཆའི་སྟེང་ནས་བཤད་ན་ཁོ་ཚོ་དཀའ་ཁག་ཆེན་པོར་འཕྲལ་གྱི་འདུག་པས། ཁོ་ཚོའི་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ཨེ་ཐུབ་སྙམ་པ་ཡིན། མི་མང་བོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ལྷག་པར་དུ་བོན་གྱི་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་མོད། དྲང་མོར་བཤད་ན་མི་ལ་ཤས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཡིག་ཆ་རྩ་ཆེན་མིན་པར། ཚད་ལྡན་མིན་པའི་ཡིག་ལ་གཟིགས་པའམ་ཡང་ན་མ་ཤེས་རུང་མུན་ནག་མདའ་འཕེན་བྱེད་མཁན་ཡང་མང་བོ་ཞིག་འདུག་པས། ཞིབ་འཇུག་པ་དེ་དག་གིས་ཡིག་ཆ་ཚད་ལྡན་ཞིག་ལ་གཟིགས་ཐུབ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཆེན་པོ་དེ་བཅངས་པ་ཡིན། ཞིབ་འཇུག་པ་དེ་དག་གིས་དོན་དངོས་སུ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་འདི་འདྲའི་དགའ་སྣང་ཡོད་བཞིན་དུ། ཞིབ་འཇུག་པ་འདི་དག་ལ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང་སྙན་ངག བརྡ་དག་ཙམ་མིན་པར་རིག་གནས་བཅུ་ཚུད་པའི་མདོ་སྔགས་རྫོགས་གསུམ་གྱི་སྙིང་བོ་དང་རྣམ་བཞག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་ཤེས་སུ་འཇུག་པའི་སྲི་ཞུ་ཕྲན་ཙམ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན།
              གསུམ་དུ། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ལ་ཞང་བོད་གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད》ཅེས་མིང་བཏགས་ཡོད། ཞང་བོད་གནའ་བོའི་ཤེས་རིག་གི་ཉིང་བཅུད་འདི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ལས་ཆེས་ཐོག་མ་རེད་ཅེས་བརྗོད་དཀའ་མོད། སྔ་ཤོས་སུ་གཏོགས་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ལ། འཛམ་གླིང་རིག་རིག་གནས་ཁྲོད་ཞང་བོད་གནའ་བོའི་རིག་གནས་འདི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་ནོར་བུ་རྙིང་བ་ཞིག་རེད། ཁ་སང་དེ་རིང་མིའི་རིགས་ཀྱིས་འཛམ་པོའི་གླིང་གི་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུད་འཛིན། དར་སྤེལ་བྱེད་པའི་བྱ་བ་མང་བོ་སྒྲུབ་བཞིན་འདུག དེས་ན་ཞང་བོད་གནའ་བོའི་རིག་གནས་འདི་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དང་འདིའི་རྒྱུད་འཛིན་ཐད་ཞབས་འདེགས་ཕྲན་བུ་རེ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་ང་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་ན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འོས་འགན་གཙང་མ་ཞིག་ཏུ་བསམ་བཞིན་ཡོད།
              བཞི་རུ། རང་ཉིད་བོད་ཀྱི་སློབ་གསོ་ལ་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བ་ཡོད་པས། བོད་ཀྱི་སློབ་གསོ་གོང་སྤེལ་ཐད་རང་གི་ནུས་ཚོད་ཀྱིས་ཤུགས་ཕྲན་བུ་ཞིག་བརྒྱབ་པ་ཡིན།
དྲི་བ། རྩོམ་སྒྲིག་ཞུ་དག་གི་ཐད་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་བོན་ཞེས་པའི་དྲ་ཐོག་ཏུ་ཞུ་དག་བྱེད་པའི་དུས་སུ་བརྡ་རྙིང་བ་དག་བཅོས་བསྒྱུར་མི་བྱེད་པར་སོར་འཇོག་བྱ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞེས་བྲིས་འདུག་ཅེས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་འདུག་པས། ཁྱེད་ཚོས་དཔེ་ཚོགས་འདི་རྩོམ་སྒྲིག་དང་མ་ཡིག་ལ་ཞུ་དག་བྱེད་པའི་དུས་སུ་བྱེད་ཐབས་གང་འདྲ་ཞིག་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཡིན།
དྲིས་ལན། ང་ཚོ་དཔེ་ཚོགས་འདིའི་བསྡུ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་གྱི་བྱ་བའི་རྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ནས་ཉམས་མྱོང་དང་དཀའ་ཁག་མང་བོར་འཕྲལ་བྱུང་ལ། ཞུ་དག་གི་སྟེང་ནས་ང་ཚོས་ཡིག་རྙིང་ལ་བཅོས་སྒྱུར་བྱས་ཟིན་པ་གཏན་ནས་མེད། བཅོས་སྒྱུར་བྱས་ཚེ་མིང་བརྡ་རྙིང་བ་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉམས་འགྲོའམ་ངོ་བོ་བག་ལ་གཞའ་འགྲོ་བས། དཔེ་རྙིང་གང་ཞིག་གི་ནང་དུ་མིང་བརྡ་རྙིང་བ་གང་ཞིག་གི་དོན་མ་གོ་ཚེ། དཔེ་རྙིང་གཞན་པར་ཐོད་གཏུགས་པའམ་གོ་བསྡུར་བྱས་པ་ཡིན། ཡིན་རུང་། དཔེ་རྙིང་ལ་ལར་དཔེ་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་ལྔའམ་དྲུག་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། 《བསྟན་པའི་རྣམ་བཤད་དར་རྒྱས་གསལ་སྒྲོན》ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། དཔེ་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་བཞི་ལྔ་ཙམ་བཙལ་རྗེས། དཔེ་རྒྱུན་སོ་སོའི་ནང་གི་མིང་བརྡ་རྙིང་བ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཤིབ་བསྡུར་བྱས་རྗེས། གང་དག་པར་འདོད་པ་དེ་དཔེ་སྒྲིག་ཚན་ཆུང་གིས་འདེམས་ཐག་བཅད་རྗེས་དེ་སོར་འཇོག་བྱས་ཤིང་། འོག་ཏུ་མཆན་བཏབ་ཡོད་པ་ལས། བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་ཟིན་པ་གཏན་ནས་མེད། མིང་བརྡ་རྙིང་བ་བཅོས་ཚེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉམས་འགྲོ་ཁར། མིང་རྙིང་དེ་དག་གི་དོན་དེ་རིང་མ་གོ་རུང་སང་ཉིན་མི་གོ་བ་དང་། ངས་མ་གོ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་གོ་རུང་། མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་མི་རབས་རྗེས་མས་མི་གོ་བའི་ངེས་པ་མེད་པར། ཉིན་ཚིགས་ཉི་མ་ཞིག་ལ་གོ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་མ་གོ་རུང་དེ་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་བརྟེན། གཅིག་ཀྱང་མ་བཅོས་པར་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད། གཞན་དཔེ་རྙིང་དག་གི་ཁྲོད་རྩོམ་པ་བོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཆན་བཀོད་ཡོད་པ་དག་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུའང་ཡིག་འབྲི་ཆུང་ཆུང་བྱས་ཏེ་བཀོད་ཡོད་ལ། ང་ཚོའི་དཔེ་སྒྲིག་ཚན་ཆུང་གིས་མཆན་བཀོད་པ་དག་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། དེ་མིན་པའི་མཆན་དག་ཟླ་ཁྱིམ་སོགས་རྟགས་སོ་སོར་བཅུག་སྟེ་གསལ་ལྷང་ངེར་བཀོད་ཡོད་པ་ལས། མིང་བརྡ་རྙིང་བའི་རིགས་བཅོས་ཟིན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། དཔེར་ན། ཀ་དག་ལྟ་བུར་མཚོན་ནའང་འབྲི་སྟངས་མི་འདྲ་བ་མང་བོ་ཡོད་དེ། བོད་གྱི་ཡིག་རྙིང་མང་ཤས་སུ་དཀའ་དག་ཞེས་འཁོད་འདུག      ཞུ་དག་གི་དུས་སུ་སྔོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་དུ་དཀའ་དག་ཞེས་བྲིས་ཡོད་ཚེ་ང་ཚོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་སོར་འཇོག་བྱས་པ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་ཀ་དག་ཏུ་བཅོས་ཚེ་འགྲིག་པར་སྙམ་ཚེ། མ་ཡིག་ནང་གི་མིང་བརྡ་རྙིང་བར་ལག་པ་མ་ཐུག་པར། འོག་ཏུ་ཀ་དག་ཏུ་བཅོས་ཚེ་འགྲིག་སྙམ་པའི་ང་ཚོའི་རེ་འདུན་འོག་ཏུ་གསལ་བོར་མཆན་བཏབ་ཡོད། བོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་ཚང་མར་གཅིག་མཐུན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི། ལ་སོགས་ཞེས་པ་ཀུན་པོར་ལས་སོགས་ཞེས་བྲིས་འདུག་པས། ང་ཚོས་ཀྱང་སོར་འཇོག་བྱས་པ་ལས། བཅོས་སྒྱུར་བྱས་ཟིན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ནའང་སྔོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་མང་བོར་རུས་དྲུག་ཞེས་བྲིས་འདུག་པ་དང་། རབ་སྟེ་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་དང་གཤེན་རབས་གཡུང་དྲུང་སེམས་དཔའ་ལྟ་བུའི་མིང་ཚིག་ལའང་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་རབ་ལ་ས་མཐའ་མེད་པའི་རབ་དང་གཤེན་རབས་གཡུང་དྲུང་སེམས་དཔའི་རབས་ལ་ས་མཐའ་ཡོད་པའི་འབྲི་སྟངས་གཉིས་དང་། སྙན་རྒྱུད་ལའང་ལ་ཤས་ཀྱིས་སྔོན་འཇུག་བ་འཇོག་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བོན་གྱི་ཡིག་རྙིང་དག་ཏུ་སྙན་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྔོན་འཇུག་མི་འཇོག་པར་མངོན། དེ་རིང་གནང་ཁར་གྲུབ་མཐའ་གཞན་དག་ཏུ་སྙན་བརྒྱུད་ལ་སྔོན་འཇུག་བ་བཞག་འདུག་མོད། ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་སྒྲིག་པ་ཡིན།