ཀན་ལྷོ་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གིས་རྩེ་ཞིག་ཚང་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ།

              ཕྲད་ཀྱི་སྟེང་ནས་ཀྱང་མི་མཐུན་པ་མང་བོ་ཡོད་ཀྱང་། ང་ཚོས་སོར་འཇོག་བྱས་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་སོར་འཇོག་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་གྲགས་ཅན་མཁས་དབང་ནམ་མཁའི་ནོར་བུའི་ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད་སོགས་ཀྱི་སྟེང་དུའང་སྔོན་གྱི་ཞང་ཞུང་གི་ཕྲད་དེ་དེང་གི་ཕྲད་དང་བསྡུར་ཚེ་མང་བོ་བྲིས་འདུག་པས། ཕྲད་རྣམས་ཡིན་གཅིག་མིན་གཉིས་སུ་དེང་གི་ཚིག་ཕྲད་དང་མཐུན་དགོས་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་སྙམ་སྟེ་སོར་འཇོག་བྱས་པ་ཡིན། 
              གཉིས་སུ། ཡིག་རྙིང་མང་ཤས་སུ་ལག་བྲིས་ཀྱི་སྐོར་མང་ལ། ལག་བྲིས་ཀྱི་དཔེ་རྙིང་དག་འབྲི་སྐབས་འབྲི་བ་བོས་མཉམ་མ་བཞག་པའམ་ཡང་ན་བྲིས་པའི་རྗེས་ནས་ཞུག་དག་མ་སོང་བ་ལྟ་བུའི་དོགས་གནས་ཀྱི་སྐོར་མང་བོ་འདུག དེ་བས་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་ཐག་མི་ཆོད་པའི་རིགས་མང་བོ་ཡོད་མོད། ང་ཚོས་རང་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་གྲོས་བསྡུར་དང་ཡིག་རྙིང་གཞན་དག་དང་གཤིབ་བསྡུར། དེ་མིན་མཁས་པ་དག་ལ་བཀའ་འདྲི་བློ་འདྲིའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་གནས་ཏིག་ཏིག་གིས་ཡིག་སྐྱོན་ཤོར་བའི་རིགས་རེ་གཉིས་བཅོས་པའང་ཡོད་མོད་མང་བོ་གཏན་ནས་མེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་དག་ནི་འབྲི་བ་བོའི་བྲིས་སྐྱོན་ཤ་སྟག་ལས་ཡིག་རྙིང་ཡིན་པའི་ངེས་པ་གཏན་ནས་མེད། ཡིག་རྙིང་གི་རིགས་གཅིག་ཀྱང་མ་བཅོས་པར་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད།
              ཡང་གསལ་བཤད་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ནི། དཔེ་རྒྱུན་གཅིག་ལ་མ་ཕྱི་མི་འདྲ་བ་བཞི་དང་ལྔ་ཡོད་པའི་དཔེ་རྒྱུན་ལ་ལའི་ནང་དུ་ཚིག་རྐང་རེ་གཉིས་ཆད་ལྷག་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཡིག་འབྲི་རེ་འགའ་ཆད་ལྷག་བྱུང་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ལ་རྒྱུན་དུ་འཕྲལ་ལ། གནད་དོན་དེའི་རིགས་ལ་འཕྲལ་དུས་ཆད་པ་གསབ་པ་དང་ལྷག་པ་དོར་བའི་གནས་ཚུལ་རེ་གཉིས་ཡོད། ཡིན་རུང། དཔེ་སྒྲིག་ཚོ་ཆུང་གིས་གསབ་དོར་བྱས་ཚུལ་གྱི་མཆན་གསལ་བོར་བཀོད་ཡོད། དེའི་སྐོར་དེ་གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས་ཆེན་མོའི་དག་སྒྲིག་གསལ་བཤད་ཀྱི་ནང་དུའང་གསལ་བོར་བཀོད་ཡོད།
              དཔེ་ཚོགས་སྒྲིག་སྟངས་ཀྱི་ཐད་ནས། སྔོན་གྱི་དཔེ་དེབ་མང་ཤས་སུ་ཞང་ཞུང་གི་སྨར་ཆེན་དང་སྨར་ཆུང་གི་སྔགས་ཡིག་རེ་འགའ་འདུག་ལ། དེ་དག་གློག་ཀླད་ཀྱི་ནང་གཏགས་མི་ཐུབ་ལ། ལག་བྲིས་ཀྱི་སྟབས་མ་འགྲིག་པ་དང་། ཡིག་རྙིང་ལ་ཤས་རྙིང་དྲགས་པས་ངོས་ཟིན་དཀའ་བའི་གནད་དོན་རེ་གཉིས་དུས་ཚོད་དང་ཆ་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་སྟབས་དབང་གིས་ཐག་མ་ཆོད་པར་ཟུར་ནས་བསྐྱུར་སོང་བའང་རེ་གཉིས་ཡོད། ཡིན་རུང་། ཚང་མ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་དེ། གློག་ཀླད་སོགས་ཀྱི་སྟབས་དབང་གིས་དེའི་སྐོར་ཐག་གཅོད་བྱས་མ་ཐུབ་པས། མ་འོངས་པར་ཚང་མས་ཐུགས་མཉམ་འཇོག་ས་ཡིན་ཞེས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཏུ་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ཤེས་རིག་གི་དགོངས་པ་མ་འགྱུར་བར་སོར་འཇོག་བྱས་ཡོད།
དྲི་བ། སྔགས་ཡིག་སོགས་གཏགས་མ་ཐུབ་པར་ཟུར་དུ་བསྐྱུར་བའི་རིགས་མང་བོ་ཡོད་དམ་མེད།
དྲིས་ལན། བསྐྱུར་ཟིན་པ་མང་བོ་མེད་མོད། རེ་གཉིས་ཡོད། དཔེར་ན། གསང་སྔགས་ཀྱི་སྐོར་དུ་མང་ཙམ་འདུག་སྟེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་སྐོར་ཁག་ཏུ་ལྟོས་འཇོག་གིས་མང་ཙམ་འདུག་ལ། དུས་རབས་བདུན་པའི་ཡར་སྔོན་གྱི་བླ་ཆེན་དྲན་པ་ནམ་མཁའ་དང་ལོ་ཙ་བ་ཆེན་པོ་བཞི། རྒྱལ་གཤེན་མི་ལུས་བསམ་ལེགས་སོགས་མཁས་པ་དག་གིས་གསུང་བའི་སྔགས་ཡིག་དག་གི་ནང་དུ་རྒྱུན་དུ་གནད་དོན་དེར་འཕྲལ་སྲིད་ལ། དེའི་སྐོར་ལ་ངོ་མས་བཀོད་པ་མི་འདུག་པས་རེ་གཉིས་ཟུར་དུ་བསྐྱུར་ཟིན་པ་ཡོད།
དྲི་བ། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པ་ཡིས་མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུད་འཛིན་གྱི་ཐད་དུ་ཕན་འབྲས་ཅི་ཡོད།
དྲིས་ལན། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞང་བོད་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་དང་ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོའི་ཡབ་མེས་གོང་མ་དག་གི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་དང་ནང་བསམ་བློའི་ཐད་ཀྱི་ལྟ་བ་འཛིན་སྟངས་དང་། དེ་མིན་ང་ཚོའི་མེས་པོ་དག་གི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས། བོད་མི་རིགས་འདི་མི་རིགས་རྙིང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་དཔའ་ངར་ལྡན་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པའི་མི་ཚད། སྐལ་བ་ཡ་ཐོག་ནས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་ཆབ་སྲིད་རིག་པ། དམག་དོན་རིག་པ། ཆོས་ལུགས་རིག་པ་སོགས་རིག་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་མང་བོར་བློ་ཁ་འཇུག་ཐུབ་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ཁར། ཤེས་རབ་རྣོ་བ། གནས་ལུགས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དཔེ་ཚོགས་འདིར་སྟོན་ཐུབ་པ་ནི་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། འབྲས་བུ་འདིས་ཅི་ཞིག་མཚོན་ཐུབ་བམ་ཞེས་ན། ཞང་བོད་མི་རིགས་འདི་བསྐལ་བ་ཡ་ཐོག་ནས་རིག་གཞུང་ལ་བརྩོན་པ་ཡོད་པ་དང་རིག་གཞུང་ལ་དགའ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ། ལྷག་པར་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ནས་མདོ་སྔགས་རྫོགས་གསུམ་གྱི་བསྟན་པ་དར་ཡོད་པ་གསལ་བོར་མཚོན་ཐུབ། འདི་ནི་ང་རང་གིས་རིས་མོས་ཀྱི་སྐད་ཆ་བཤད་པ་གཏན་ནས་མིན་པར་དཔེ་ཚོགས་ཀྱི་བརྩམས་ཆོས་དག་ཏུ་ཧ་ཅང་གི་ཞིབ་རྒྱས་གསུང་ཡོད། དཔེ་ཚོགས་འདིར་བལྟས་རྗེས་བོད་མི་རིགས་ནི་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ནས་མི་རིགས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་གཞི་ནས་རྟོགས་ཐུབ། ཉེ་སྔོན་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་དབུ་ཚུགས་སྟངས་ཐད་ལྟ་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཅི་རིགས་མཆིས་མོད། གང་འགྲིག་པ་བརྡར་ཤ་གཅོད་དཀའ་མོ་རེད། དེ་བས་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་འདི་དག་ལ་ཞིབ་ཏུ་གཟིགས་ཚེ་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དེ་དུས་ནམ་ཞིག་ནས་འགོ་ཚུགས་པའི་ཐད་ངེས་ཤེས་གསར་བ་འདྲོངས་ཐུབ་པར་ཕན་འབྲས་མི་དམན་པ་ཐོན་ཐུབ། གང་ལྟར་ཁ་སང་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་དུས་སུ་གལ་ཆེ་བ་ནི་རྒྱུ་ཆ་མང་བོ་དགོས་པ་དེ་རེད། དཔེར་ན། ཏུང་ཧོང་ཡིག་རྙིང་གི་ཡིག་ཆ་དེ་དག་དེང་སྐབས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆོས་ལུགས་རིག་གནས། དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཐད་དུ་རྒྱུ་ཆུ་འགངས་ཆེན་དུ་གྱུར་འདུག་པ་ནང་བཞིན། དཔེ་ཚོགས་ཆེན་མོ་འདིས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆའི་ཐད་མཐུན་རྐྱེན་གསར་བའམ་ཕན་འབྲས་བཟང་བོ་ཐོན་ཡོད་སྙམ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་ཡོད་ངེས་བཞིན། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་ལེགས་འགྲུབ་ཀྱི་དྲན་རྟེན་ཟིན་ཐོ་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་རུའང་བོད་ཀྱི་མཁས་དབང་མང་བོས་དཔེ་ཚོགས་ཆེན་མོ་འདི་ལེགས་བསྒྲིགས་དཔར་བསྐྲུན་བགྱིས་པ་ཡིས་ཞང་བོད་ཤེས་རིག་ཞིབ་འཇུག་དང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་གཅིག་གྱུར་ཡོང་བ། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ཡང་དག་པའི་སྡོམ་ཚིག་གསར་བཀོད་པ བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་བྱས་འབྲས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད་ཅེས་པའི་གདེང་འཇོག་མཐོན་པོ་གནང་ཡོད་པ་བཞིན། བོད་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་རིག་གནས་སྣ་འཛོམས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་ཕན་ཚུན་གོང་བཀུར། ཕན་ཚུན་མཉམ་གནས། ཕན་ཚུན་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ཐད་དུ་གྲུབ་འབྲས་ཕྲན་བུ་རེ་ཐོན་ཡོད་སྙམ།
དྲི་བ། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་དྲན་རྟེན་ཟིན་ཐོ་ཅེས་པའི་དེབ་དེ་རུ། བོད་ཀྱི་མཁས་པའི་དབང་བོ་གང་མང་མང་ཞིག་གིས་རིས་སུ་མ་མཆེད་པའི་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོའམ་ཞང་ཞུང་རིག་གནས་ཀྱི་ཐད་ལ་ངེས་ཤེས་གསར་བ་འདྲོངས་པའི་གཏམ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་འདུག་པའི་ཐད་ལྟ་སྟངས་ཅི་ཞིག་སྐྱེས།
དྲིས་ལན། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་འདི་དག་གནས་ལུགས་ལ་བརྩི་མཐོང་བྱེད་པར་སྤྲོ་བ་ཡོད་པ། གལ་ཏེ་གནས་ལུགས་དང་མཐུན་ཚེ་ཁས་ལེན་པའི་བློ་སྤོབས་ཡོད་ལ། གནས་ལུགས་མེད་ན་དགག་པ་རྒྱག་པའི་དཔའ་ངར་དང་སྙིང་སྟོབས་ཡོད་པ། གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་ཚེ། ཁོ་ཚོ་དེའི་ཚོད་ཀྱིས་གཤིས་རྒྱུད་དྲངས་ལ་ཟབ་ཅིང་བརླིང་བའི་ཁོག་རྒྱ་ཡོད་པའི་བླ་མེད་ཀྱི་སྐྱེས་ཆེན་ཏག་ཏག་ཡིན་གཞི་ནས་རྟོགས་ཐུབ། ཆོས་རྒྱལ་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ་ལ་མཚོན་ནའང་། ཁོང་གིས་བོན་གྱི་བསྟན་པ་དང་རིག་གནས་ནི་ཞང་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཙམ་དུ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་མིའི་རིགས་ལ་ཕན་པའི་ཤེས་རིག་རྩ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་གསུང་ཡོད། དེའི་མི་ཚད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་དགའ་བའི་མི་ཞིག་ཡིན་ཚེ། བོན་གྱི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་ངེས་པར་དུ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཞང་བོད་གནའ་རབས་རིག་གནས་འདི་བོད་རང་གི་མེས་པོ་ཚོས་གསོག་འཇོག་བྱས་པའི་རིག་གནས་ཡིན་པ་གསལ་བོར་བསྟན་ཡོད། དེ་མིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་བ་མཁར་རྨེའུ་བསམ་གཏན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་དང་བོད་ཀྱི་སློབ་ཆེན་དག་གི་མཁས་ཆེན་མང་བོསཀྱང་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོ་གནང་འདུག་པ་དེས། གྲུབ་མཐའི་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་དགའ་བོ་ཡོད་པ། གནས་ལུགས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པ། ལྟ་རྒྱ་དང་མཐོང་རྒྱ་ཡངས་པ། གནས་ལུགས་དང་བར་ཐག་ཅི་ཙམ་ཉེ་ན་གདེང་འཇོག་དེ་ཙམ་མཐོ་བ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པར་འདུག་སྙམ་བཞིན་ཡོད།
དྲི་བ། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་དྲ་བར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་གངས《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》དང་། ན་གཞོན་གསར་བའི་དྲ་ཚིགས་སུ་རི་བོ་གངས་ཅན་པའི་ལྗོངས་འདིར་ལོ་རྒྱུས་ཆེས་སྔ་ཞིང་རིན་ཐང་ཆེས་གཞལ་པར་དཀའ་བའི་བོན་གྱི་དཔེ་ཚོགས་ཆེན་མོ《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཞེས་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོ་གནང་འདུག་པས། ཁྱོད་ཀྱིས་བལྟས་ན་གདེང་འཇོག་དེ་དག་དོན་དངོས་མཐུན་པ་ཞིག་ཨེ་རེད།
དྲིས་ལན། ང་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་ན་འདི་ཐམས་ཅད་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པ། གནས་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་གདེང་འཇོག་ཏག་ཏག་རེད། གནས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་རེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི། བོན་གྱི་རིག་གནས་ཞེས་ནའང་འདྲ། ཞང་ཞུང་གི་རིག་གནས་ཞེས་ནའང་འདྲ། ཚང་མ་བོད་རང་གི་རིག་གནས་རེད་ལ། བོན་གྱི་རིག་གནས་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་དང་མ་ལག་གཙོ་བོ་ཞིག་རེད། བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཞུས་ཆེན་པ་ནོར་བྲང་ཨོ་རྒྱན་ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པ་དེ་རུ། བྷོ་ཊའི་སྐྱེས་མཆོག་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེ་ཞེས་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ནི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་བསམ་བློའི་ཐོག་མ་ཡིན་པ་གསལ་བོར་འཁོད་འདུག་ལ། གལ་ཏེ་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་མཆོག་ནི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་བསམ་བློའི་ཐོག་མ་ཡིན་ཚེ། དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དེས་སྐལ་བ་ཡ་ཐོག་ནས་བོད་གངས་ཅན་འདི་དཔྱོད་ཤེས་ཀྱི་བསམ་བློ་ཡོད་པ། རིག་གཞུང་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་པ། གནས་ལུགས་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པའི་མི་རིགས་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་མཚོན་གྱི་འདུག དེ་བས་དྲ་ཚིགས་སོ་སོར་བཤད་འདུག་པ་དེ་ང་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་ན་ཧ་ཅང་གིས་གནས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་རེད།
              སྤྱིར་བཏང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་ལོ་རྒྱུས། གྲུབ་མཐའ་རུ་དབྱེ་ན་མང་མོད། ཞང་བོད་རིག་གནས་ཀྱི་ཁུངས་དེ་ས་ཁམས་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་པ། ལོ་རྒྱུས་ཞིབ་འཇུག་པ་གང་མང་ཞིག་གིས་ལོ་ངོ་མང་བོར་ཞིབ་འཇུག་དང་རྩད་གཅོད་གང་ལེགས་བྱས་མཐར། ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་གང་མང་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཐག་བཅད་པ་ལྟར་ན། ཁ་སང་དེ་རིང་སྟོད་མངའ་རིས་ལ་ངོས་འཛིན་གྱི་ཡོད། ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་མང་བོར་བརྟེན་ནས་ཐག་བཅད་པ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ང་ཚོས་ཅིས་ཀྱང་གནས་ལུགས་ལ་ཁས་ལེན་དགོས་པས། ཞིབ་འཇུག་གི་ཚོགས་པ་གང་མང་ཞིག་གིས་བོན་གྱི་རིག་གནས་དེ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་བཞིན་པ་དེར། ངའི་ལྟ་ཚུལ་ལྟར་ན་ཚད་ལས་འདས་པའི་གདེང་འཇོག་གི་ཆ་ཅི་ཡང་མེད་པར། ཧ་ཅང་ཚད་དང་རན་ལ་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་གདེང་འཇོག་ཅིག་རེད་འདོད་ཡོད་པའི་ཁར། གདེང་འཇོག་དེས་བོད་མི་རིགས་འདི་མི་རིགས་རྙིང་བ་ཡིན་པ། ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཤེས་རིག་ལ་དགའ་བའི་མི་རིགས་ཡིན་པ། དཔའ་ངར་ཅན་གྱི་མི་རིགས་ཡིན་པ། བློ་གྲོས་ཅན་མང་བོ་ཞིག་འཁྲུངས་མྱོང་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དེ་མཚོན་གྱི་ཡོད། གཞན་དེང་དུས་ཞིབ་འཇུག་པ་གང་མང་ཞིག་གིས་དུས་རབས་བདུན་པའི་ཡར་སྔོན་གྱི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱ་དགོས་ཚེ། བོན་གྱི་རིག་གནས་དང་ཧི་མ་ལའི་རིག་གནས་ལ་ཁུངས་གཏུགས་པ་ལས་གཞན་ཞིག་འཚོལ་དཀའ་ཞེས་ཁས་ལེན་བཞིན་པས། དེ་ལྟར་གདེང་འཇོག་བྱས་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གིས་དོན་དང་མཐུན་པ་ཞིག་རེད་སྙམ་ཡོད།
དྲི་བ། 《གངས་ཏི་སེ་བོན་གཞུང་རིག་མཛོད་དཔེ་ཚོགས》ཆེན་མོ་འདི་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་དུ་བཀྲམ་སྟངས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན།
དྲིས་ལན། དཔེ་ཚོགས་འདིའི་འགྲོ་སྒོ་དང་ལེགས་སྒྲིག་གི་ལས་འགན་ཚང་མ་རྩེ་ཞིག་དགོན་པའི་ཁུར་རྗེས། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་དང་མཉམ་འབྲེལ་སྒོས་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པ་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་སུ་འགྲེམ་སྟངས་ཀྱི་ཐད་ནས། མཁས་པ་སོ་སོདང་ཞིབ་འཇུག་པ་སོ་སོ། དཔེ་མཛོད་ཁང་སོ་སོ་དང་སློབ་གྲྭ་སོ་སོ། དེའི་མི་ཚད་དགོན་པ་སོ་སོར་ཞབས་འདེགས་ཕྲན་བུ་རེ་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་རུ་སྨིན་པ་དང་། མ་འོངས་པར་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་དག་གི་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆར་ཨེ་ལེགས་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དེ་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན་པར་བརྟེན། དཔེ་ཚོགས་ཆེན་མོ་འདི་ཚར་སྟོང་གཉིས་དཔར་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་བརྒྱ་ཆའི་ལྔ་བཅུ་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་ཁུངས་སོ་སོ་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་སོ་སོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་། རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཁག བོད་ཡུལ་ཀྱི་བན་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཆེ་ཁག་དག་གི་དཔེ་ཁང་། ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་ལྟེ་གནས་སོགས་རྒྱལ་ནང་གི་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་ཁུངས་སོ་སོའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་སོགས་སུ་རིན་མེད་ངང་བསྐྱལ་བ་ཡིན། བརྒྱ་ཆའི་སུམ་བཅུ་རིན་མེད་ངང་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་དག་གི་བོད་ཀྱི་སློབ་གསོའི་རྐང་འཛིན་པ་དང་བོན་གྱི་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་དག་གི་ཕྱག་ཏུ་འབུལ་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་བྱས་དགོས་དོན་ནི་གཅིག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་མཁོ་འདོན་དང་། གཉིས་སུ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡུན་རིང་ཞིང་། ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པའི་བདེན་དཔང་གི་སྡོམ་ཚིག་དེ་མི་རིགས་གཞན་པ་བ་ཞིག་གིས་འཇོག་པ་ལས། བོད་རང་གི་མཁས་པ་རྒན་པ་ཞིག་གིས་འཇོག་རྒྱུ་དེ་གལ་ཧ་ཅང་སྟབས། ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆར་ཁོང་ཚོའི་ཕྱག་ཏུ་བཀྲམ་པ་ཡིན། བརྒྱ་ཆའི་ཉི་ཤུ་ཙམ་གནས་སྐབས་སུ་རྩེ་ཞིག་དགོན་པར་ཉར་འཇོག་བྱས་ཡོད།
              སྤྱིར་བཏང་དུ་དཔེ་ཚོགས་འདི་དཔར་ཐོན་བྱུང་རྗེས་ཚར་རེའི་རིན་གོང་སྒོར་བརྒྱད་རྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་ཡིན་མོད། ང་ཚོའི་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱུད་འཛིན་དང་གོང་སྤེལ་ཐད་ཞབས་འདེགས་ཕྲན་བུ་རེ་བསྒྲུབ་ཨེ་སྙམ་པ་ལས། ཚོང་ལས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གཏན་ནས་མིན་པར་བརྟེན། གོང་དུ་བཀྲམས་ཟིན་པ་དག་ལ་རིན་གོང་སྐར་མ་གང་ཡང་བླངས་མེད། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་ག་ཚོད་དཔར་བཞིན་པ་ང་ཚོར་ཡང་གསལ་ཆ་མེད། གཞན་བོད་ལྗོངས་ཆབ་མདོ་སྟེང་ཆེན་དགོན་པའི་མཁན་པོ་རྒྱ་མཚོ་ནོར་བུ་ལགས་ནས་སྒེར་སྟེང་ནས་མ་དངུལ་ཕུལ་ཏེ་ཚར་སྟོང་གཅིག་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་ལ། དེའང་བཀྲམ་སྟངས་གོང་བཞིན་རིན་གོང་སྐར་མ་གང་ཡང་མ་བླངས་པར་བཀྲམ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བས་མི་རིགས་དཔེ་ཚོང་ཁང་གིས་དཔེ་ཚོང་ཁང་སོ་སོ་ནས་མ་བཙོང་ཚེ། རྩེ་ཞིག་དགོན་པས་ཚང་མ་རིན་མེད་ངང་གནང་ཟིན་པས་བཙོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད།
དྲི་བ། རྗེས་ཕྱོགས་དཔེ་ཚོགས་འདིའི་མ་འདང་ས་དང་ཡང་ན་དཔར་ཐེངས་དང་བོའི་ནང་བློ་ངོར་མ་དྲན་པའི་ཞན་ཆའི་སྐོར་ཁ་བསྐང་ནས་དཔར་ཐེངས་གཉིས་པ་དཔར་རྒྱུའི་ཐད་ལ་འཆར་གཞི་ཅང་ཨེ་ཡོད།
དྲིས་ལན། ཡོད། དཔར་ཐེངས་གཉིས་པ་པར་འདོད་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་འཆར་གཞི་ཡོད། ཡིན་རུང་། ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་མིན་དེ་རྗེས་སུ་ལྟ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཁ་སང་དེ་རིང་བལྟས་ན་དཔེ་ཚོགས་སུ་མི་འགྲིག་པ་དང་མི་ལེགས་པ། མ་རྟོགས་པ། ལོག་པར་རྟོགས་པའི་སྐོར་རེ་འགའ་ཡོད་ལ། ཡོད་ཀྱང་ངེས་པ་ཞིག་རེད། དེ་བས་ད་ལྟ་ནས་བཟུང་རྩེ་ཞིག་དགོན་པས་རང་འགན་ཕྲག་ཏུ་བླངས་ཏེ། དཔེ་ཀློག་གི་དུས་སུ་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ཆ་དང་། ཡང་ན་དོགས་གནས་དག་ལ་རྟགས་རྒྱག་པའམ་ཟིན་ཐོར་ཕབ་པ། ཕྱོགས་བསྡུས་བཅས་བྱས་ནས་པར་ཐེངས་གཉིས་པའི་དུས་སུ་སྔར་ལས་བཟང་བ་ཡོང་བར་སྟ་གོན་དང་། ལྷག་པར་དུ། དཔེ་ཚོགས་འདི་ཁ་སང་དེ་རིང་ཀློག་པ་བོ་གང་མང་ཞིག་གི་ཕྱག་ཏུ་འབྱོར་ཡོད་པས། ཀློག་པ་བོ་མང་བོའི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་དང་། ཡང་ན་ངེས་པར་དུ་དག་བཅོས་བྱ་དགོས་པ། ཁ་སྐོང་དགོས་པ། དག་བཅོས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཞུས་ཆེན་པ་དག་གི་ཡོན་ཚད་ཀྱིས་མ་ཟིན་པ་དང་། ཡང་ན་མིག་བར་ནས་ཤོར་བའི་ཞན་ཆའི་རིགས་ཚང་མ་གསར་བཅོས་དང་གསར་བསྣན་བགྱིས་ཏེ་དཔར་ཐེངས་དང་བོ་ལས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་སྤུས་བཟང་བ་ཞིག་པར་ཨེ་ཐུབ་ཀྱི་ཐད་ལ་འཆར་གཞི་འཐེན་བཞིན་ཡོད། ཐེངས་གཉིས་པ་དཔར་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རིན་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ་སོར་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལས། དཔེ་ཚོགས་འདིར་བརྟེན་ནས་ཚོང་ལས་གཉེར་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དེ་གཙོ་སྒྲིག་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། རྩེ་ཞིག་དགོན་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ་གཏན་ནས་མེད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱིས་ཚོང་གཉེར་བྱས་ཏེ་རང་ཉིད་རྒྱུ་འགོར་འབུད་འདོད་ཀྱི་བསམ་བློ་དེ་གཏན་ནས་མེད་པར། རང་ཉིད་བོད་མི་ཞིག་གི་སྐྱེས་པ་བླངས་པའི་ཆ་ནས་རང་གི་ནུས་ཚོད་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་སྐ་རགས་དང་ལྷམ་ཐིག་ཙམ་གྱི་ཞབས་འདེགས་ཕྲན་བུ་རེ་བསྒྲུབ་ཐུབ་ཚེ། མྱི་ཚེ་ཞིག་བླངས་པར་དོན་སྙིང་ཞིག་ཡོད་པར་འདོད་པའི་བསམ་བློ་དེ་ཡིན།
གསར་འགོད་པ།  རེད། ང་ཚོའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱས་པར་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།
ལན་པ།  ཁྱེད་ཚོས་ང་རང་ལ་དཔེ་ཚོགས་དཔར་བསྐྲུན་སྐོར་གྱི་གཏམ་བཤད་བྱས་པའི་གོ་སྐབས་གནང་བར་སེམས་གཏིང་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ།