ནང་པའི་ཚན་རིག་ལས་མངལ་དུ་ལུས་ཆགས་རིམ་གྱི་སྐོར།

༣ མངལ་དུ་ལུས་ཀྱི་ཆགས་རིམ་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་ཚུལ།
     མངལ་དུ་ཞུགས་ནས་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟར་ལེན་ཚུལ་དང་ལུས་ཀྱི་ཆགས་རིམ་དངོས་བཤད་པ་ལ། མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་ཚུལ། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་ཚུལ། སྨན་གཞུང་ལས་གསུངས་ཚུལ་རྣམས་ཡོད་པ་ལས།
     དང་པོ་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་ཚུལ་ནི། སྤྱིར་མངལ་གྱི་ནང་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་འདུས་པ་ལས་ཕྲ་རིམ་ནས་རགས་རིམ་དུ་འགྱུར་བའི་ གནས་སྐབས་ལ། ༡ མེར་མེར་པོ་དང་། ༢ ནུར་ནུར་པོ་དང་། ༣ ལྟར་ལྟར་པོ་དང་། ༤ མཁྲང་འགྱུར་དང། ༥ རྐང་ལག་འགྱུས་པ་སྟེ་ལྔ་ཡོད་པ་ལས། བར་དོ་བ་དེ་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པའི་བདུན་ཕྲག་དང་པོའི་ཚེ་མེར་མེར་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། མེར་མེར་པོ་དེའི་དབྱིབས་ནི་འབྲས་བཙོས་པའི་ཁུ་བའམ་ཞོའི་ཁ་སྤྲིས་དང་འདྲ་བ་ དང་། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཁུ་ཁྲག་དཀར་དམར་གྱི་ནང་དུ་བཙོས་པ་ལྟར་གྱུར་པས་ན། མེར་མེར་པོ་བ་དེའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཚོགས་པར་སའི་ཁམས་སྲ་བ་དང་། ཆུའི་ཁམས་གཤེར་བ་དང། མེའི་ཁམས་དྲོ་བ་དང་། རླུང་གི་ཁམས་གཡོ་བ་རྣམས་གཞི་ནས་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་གསུངས་སོ། །མངལ་དུ་ལུས་ཇི་ལྟར་ཆགས་ཤིང་བདུན་ཕྲག་རེ་རེ་ནས་ལུས་དེ་ཇི་ལྟར་རྒྱས་པའི་ཚུལ་ དེ་དགའ་བོ་མངལ་གནས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཞིབ་ཅིང་གསལ་བར་ཐོན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་བཤད་པ་དེ་ནི་དུས་རབས་ཀྱི་ཆ་ནས་ཆེས་སྔ་བའི་བཤད་པ་དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པས་དངོས་མཐོང་གིས་གྲུབ་པའི་ལྟ་ཕྱོགས་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་བས་ཅུང་རྒྱས་པར་འགོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་དེ་ལས། ཞག་བདུན་ཕྲག་དང་པོའི་ཚེ་མའི་མངལ་མི་གཙང་བ་ཐོག་མའི་གནས་སུ་ཉལ་བས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཟངས་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་ནང་དུ་བཙོས་ཤིང་བརྔོས་པ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མྱོང་བ་གང་ཡི་པ་དེ་ནི་མེར་མེར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབྱིབས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འབྲས་ཀྱི་ཁུ་བའམ། ཞོའི་སྤྲིས་མ་དང་འདྲ་བས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནང་དུ་བཙོས་རབ་ཏུ་བཙོས་པས་ན། སའི་ཁམས་སྲ་བ་ཉིད་དང་། ཆུའི་ཁམས་གཤེར་བ་ཉིད་དང་། མེའི་ཁམས་དྲོ་བ་ཉིད་དང་། རླུང་གི་ཁམས་ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་ཉིད་གདོད་མངོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །13ཞེས་སོ།།
     བདུན་ཕྲག་གཉིས་པ་ལ་ནུར་ནུར་པོར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། དེ་ནས་ཞག་བདུན་ཕྲག་གཉིས་པའི་ཚེ། མའི་མངལ་ནས་ཀུན་ཏུ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་སྔར་གྱི་མེར་མེར་པོ་དེ་ཉིད་ཞོ་ནུར་པོ་ལྟར་གྱུར་པས་ནུར་ནུར་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། ནུར་ནུར་པོ་དེའི་དབྱིབས་ནི་ཞོ་བསྐ་བའམ་མར་འཁྱགས་པ་དང་འདྲ་ཞིང། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཁུ་ཁྲག་གི་ནང་དུ་བཙོས་པས་ནུར་ནུར་པོ་བ་དེའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཚོགས་པར་ས་སོགས་འབྱུང་བའི་ཁམས་བཞི་སྔར་ལས་གོང་དུ་འཕེ་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་གཉིས་པ་ལ་མའི་མངལ་ན་མི་གཙང་བའི་གནས་སུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཟངས་ཀྱི་ནང་དུ་བཙོས་ཤིང་བརྔོས་པ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མྱོང་བ་ན་མའི་མངལ་ནས་ཀུན་ཏུ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གས་རང་བྱུང་ནས་མངལ་དེ་ལ་རེག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ནུར་ནུར་པོ་ཞེས་བྱའོ།།དེའི་དབྱིབས་ནི་ཞོ་བསྐ་བའམ། མར་འཁྱགས་པ་འདྲ་སྟེ། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནང་དུ་བཙོས་རབ་ཏུ་བཙོས་པས་ན་ཁམས་བཞི་པོ་དག་མངོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །14ཞེས་འབྱུང་།
     བདུན་ཕྲག་གསུམ་པ་ལ་ལྟར་ལྟར་པོར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། ཞག་བདུན་ཕྲག་གསུམ་པའི་ཚེ། མའི་མངལ་ནས་མཛོད་ཁ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་སྔར་གྱི་ནུར་ནུར་པོ་དེ་ཉིད་ནར་མོར་གྱུར་པས་ལྟར་ལྟར་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། ལྟར་ལྟར་པོ་དེའི་དབྱིབས་ནི་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མའམ་སྲིན་བུ་གྲོལ་མ་དང་འདྲ་ཞིང་། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཁུ་ཁྲག་གི་ནང་དུ་བཙོས་པས་ལྟར་ལྟར་པོ་བ་དེའི་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཚོགས་པར་ཁམས་བཞི་སྔར་ལས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་མདོ་ད་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་གསུམ་པ་ལ་ཡང་རྒྱས་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མའི་མངལ་ནས་མཛོད་ཁ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་ནས། མངལ་དེ་ལ་རེག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྟར་ལྟར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབྱིབས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མའམ། སྲིན་བུ་གྲོལ་མ་འདྲ་སྟེ། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཡང་བཙོས་རབ་ཏུ་བཙོས་པས་ན་ཁམས་བཞི་པོ་དག་མངོན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །”15 ཞེས་སོ།།
     བདུན་ཕྲག་བཞི་པ་ལ་མཁྲང་བར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། བདུན་ཕྲག་བཞི་པའི་ཚེ་མའི་མངལ་ནས་ནང་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་ཟུག་རྔུ་རབ་ཏུ་འབར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་སྔར་གྱི་ལྟར་ལྟར་པོ་དེ་ཉིད་མཁྲེགས་པོར་གྱུར་པས་མཁྲང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་ཞིང་མཁྲང་འགྱུར་དེའི་དབྱིབས་ནི་བོང་བའམ་མཆི་གུ་དང་འདྲ་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཞི་པ་ལ་ཡང་རྒྱས་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མའི་མངལ་ནས་ནང་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་སྔོན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་ནས་མངལ་ན་གནས་པའི་ཟུག་རྔུ་རབ་ཏུ་འབར་བ་འབུད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། མཁྲང་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དབྱིབས་ནི་བོང་བའམ་མཆི་གུ་འདྲ་སྟེ།”16ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ལྔ་པ་ལ་རྐང་ལག་འགྱུས་པའི་ཚུལ་ནི། བདུན་ཕྲག་ལྔ་པའི་ཚེ། མའི་མངལ་ནས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་སྔར་གྱི་མཁྲང་འགྱུར་དེ་ཉིད་ལ་དཔུང་པ་གཉིས་དང་བརླ་གཉིས་དང་མགོའི་མཚན་མའི་འབུར་པོ་བཅས་ཡན་ལག་དོད་པའི་མཚན་མ་ལྔ་འ་སྟེ། དཔེར་ན། དབྱར་ཁར་ཆར་བབས་པས་ལྗོན་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་གྱི་ཡལ་ག་དང་ལོ་མའི་མགོ་འབུས་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ལྔ་པ་ལ་ཡང་རྒྱས་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མའི་མངལ་ནས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་མཚན་མ་ལྔ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔུང་པ་གཉིས་དང། བརླ་གཉིས་དང་། མགོའི་མཚན་མ་མངོན་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། དབྱར་གྱི་དུས་སུ་ཆར་འབབ་པའི་ཚེ་ལྗོན་ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་རྣམས་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་རྒྱས་ཤིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་ལྔ་པོ་དག་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །17ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་དྲུག་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་དཔུང་པ་གཉིས་ལ་ལག་ངར་གཉིས་དང་བརླ་གཉིས་ལ་རྗེ་ངར་ གཉིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ། དཔེར་ན། ཆར་དུས་སུ་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ཡལ་ག་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་ དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་དྲུག་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་མཚན་མ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལག་ངར་གཉིས་དང་། རྗེ་ངར་གཉིས་འབྱུང་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དབྱར་ཆར་འབབ་པའི་ཚེ་རྩྭ་ཤིང་ཡལ་ག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་བཞི་པོ་དག་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །”18ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བདུན་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་འཁྱིལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས། ལག་ངར་གཉིས་ལ་ལག་པའི་བོལ་གཉིས་དང་རྗེ་ངར་གཉིས་ལ་རྐང་པའི་བོལ་གཉིས་འབྱུང་བ་དཔེར་ན། ཆུ་ལ་ལྦུ་བ་འདུས་པའམ་ཉ་ལྕིབས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་འཁྱིལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་དེ་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་མཚན་མ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལག་པའི་བོལ་གཉིས་དང་། རྐང་པའི་བོལ་གཉིས་འབྱུང་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དབུ་བ་འདུས་པའམ། ཉ་ལྕིབས་བཞིན་དུ་མཚན་མ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །”19ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བརྒྱད་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཟློག་ཅིང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པ་ན་ལག་པའི་སོར་མོ་བཅུ་དང་རྐང་པའི་སོར་མོ་བཅུ་བཅས་སོར་ མོ་ཉི་ཤུའི་མཚན་མ་ཐོག་མར་འབྱུང་བ། དཔེར་ན། ཆར་དུས་སུ་ལྗོན་ཤིང་གི་རྩ་བ་དང་པོར་སྐྱེས་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཟློག་ཅིང་སྒྱུར་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་མཚན་མ་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལག་པ་དང་རྐང་པའི་སོར་མོ་བཅུ་བཅུ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སྣང་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དབྱར་ཆར་འབབ་པའི་ཚེ་ལྗོན་ཤིང་གི་རྩ་བ་དང་པོར་སྐྱེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །”20ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་དགུ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པ་ན་མིག་གཉིས་དང་རྣ་བ་གཉིས་དང་སྣ་གཉིས་དང་ཁ་དང་བཤང་བའི་བུ་ག་དང་གཅི་བའི་བུ་ག་སྟེ་དགུའི་མཚན་མ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་དགུ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་ སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་མཚན་མ་དགུ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གཉིས་དང་། རྣ་བ་གཉིས་དང། སྣ་གཉིས་དང་། ཁ་དང་། བཤང་བ་དང་། གཅི་བའི་བུ་ག་གཉིས་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །”21ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་སྲ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་སྲ་ཞིང་བརྟན་པར་བྱེད་ཅིང་། གཞན་ཡང་ཀུན་ནས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་སྟེ་རླུང་དེས་མངལ་གྱི་གནས་བུས་ནས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དཔེར་ན། རྐྱལ་པ་བུས་ནས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་སྲ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་ སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་སྲ་ཞིང་བརྟན་པར་བྱེད་དོ། །ཞག་བདུན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་མའི་མངལ་ནས་གཞན་ཡང་ཀུན་ནས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས་རླུང་དེས་མངལ་གྱི་གནས་བུས་ནས་རྒྱས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྐྱལ་པ་བུས་པ་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །”22ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་བུ་ག་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པས་མངལ་ན་གནས་པའི་ལུས་དེ་ཁོང་སྟོང་དུ་བྱེད་ཅིང་མིག་ གཉིས་ཀྱི་བུ་ག་སོགས་བུ་ག་དགུ་པོ་འབྱིན་པར་འགྱུར་བ། དཔེར་ན། སྦུད་པ་བུས་པ་ན་རླུང་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་རྒྱུ་ཞིང་རླུང་གི་བྱ་བ་བུ་ག་འབྱིན་པ་ བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་བུ་ག་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་ སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ལ་རེག་པར་གྱུར་པ་ན་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་ཁོང་སྟོང་དུ་བྱེད་པས་བུ་ག་ དགུ་པོ་དག་རབ་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་པ་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མགར་བའམ། དེའི་སློབ་མས་སྦུད་པ་བུས་པ་ན་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་རླུང་རྒྱུ་ ཞིང་རླུང་གི་བྱ་བ་བྱས་ནས༌འགག་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །23ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཡོན་པོའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་བུས་པས། ནང་ཁྲོལ་རྒྱུ་མ་དང་གཉེ་མ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། རྒྱུ་མ་དང་གཉེ་མ་པད་མའི་རྩ་བ་བཞིན་དུ་ཁོག་པའི་ནང་སྣོལ་མར་གནས་ཤིང། གཞན་ཡང་སྤུ་བརྒྱུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་ལྷག་ཆད་མེད་པར་ཚིགས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་དང་ལུས་གནད་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཡོན་པོའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་བུས་པས་གཡས་གཡོན་གྱི་ནང་ཁྲོལ་གྱི་རྒྱུ་མ་དང་གཉེ་མ་དག་འགྲུབ་ པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་པད་མའི་རྩ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྣོལ་མར་གནས་སོ། །ཞག་བདུན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་གཞན་ཡང་སྤུ་བརྒྱུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། མངལ་གྱི་ནང་ཉིད་དུ་ལྷག་ཆད་མེད་པར་ཚིགས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་རླུང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནད་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །24ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་གསུམ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་སྔར་གྱི་ཡོན་པོའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་སྤུ་བརྒྱུས་པ་ཞེས་བྱ་ བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས། མངལ་ན་གནས་པ་དེས་རང་ཉིད་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ཤེས་པས། མས་ཟ་འཐུང་བྱས་པའི་བཅུད་ཇི་སྙེད་པས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལྟེ་བའི་རྩ་བརྒྱུད་ནས་ དེའི་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་སྔ་མའི་རླུང་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པས་མས་ཟོས་ཤིང་འཐུངས་པའི་བཅུད་ཇི་སྙེད་པ་དག་ལྟེ་བར་ཞུགས་ནས་དེའི་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །”25ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་བཞི་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་སྐུད་པའི་ཁ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་རྩ་རྒྱུས་སྟོང་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ཡང་དེའི་ལུས་ཀྱི་མདུན་ན་རྩ་རྒྱུས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་ན་རྩ་ རྒྱུས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་ལུས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་ན་རྩ་རྒྱུས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་ལུས་ཀྱི་གཡོན་ཕྱོགས་ན་རྩ་རྒྱུས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་གནས་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་བཞི་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་སྐུད་པའི་ཁ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་ སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་རྩ་རྒྱུས་སྟོང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ནི་ལུས་ཀྱི་མདུན་ན་གནས་སོ། །ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་ན་གནས་སོ། །ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་ན་གནས་སོ། །ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཡོན་ཕྱོགས་ན་གནས་སོ། །”26ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅོ་ལྔ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་པདྨ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་རྩར་རྒྱུ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བསྐྱེད་ནས་རོ་རྣམས་འཇིབ་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་མདུན་ན་རྩར་རྒྱུ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་ན་རྩར་རྒྱུ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། ལུས་ཀྱི་གཡས་ན་རྩར་རྒྱུ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། ལུས་ཀྱི་གཡོན་ན་རྩར་རྒྱུ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་ཅིང་། རྩར་རྒྱུ་བ་དེའི་མིང་ལ་ས་ག་དང་། སྟོབས་དང་། བརྟན་པ་དང་། མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡང་སྔར་གྱི་རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ ཅུ་བསྐྱེད་ནས་རོ་རྣམས་འཇིབ་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ཡང་རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་མདུན་ན་ཡོད་པ་དང་རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་ན་ཡོད་པ་དང་། རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་ན་ཡོད་པ་དང། རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཡོན་ཕྱོགས་ན་ཡོད་ཅིང་། རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་བུ་ག་གཅིག་དང་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནས། བུ་ག་བདུན་གྱི་བར་དང་ལྡན་ཞིང། བུ་ག་དེ་དག་ཀྱང་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་དཔེར་ན། པད་མའི་རྩ་བ་ལ་བུ་ག་མང་པོ་ཡོད་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་པད་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་རྩར་རྒྱུ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བསྐྱེད་ནས་རོ་རྣམས་གཞིབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་མདུན་ན་ལྔ་དང་། ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་ན་ལྔ་དང་། ལུས་ཀྱི་གཡས་ན་ལྔ་དང་། ལུས་ཀྱི་གཡོན་ན་ལྔ་ཡོད་དོ། །རྩར་རྒྱུ་བ་དེ་ཡང་མིང་སྣ་ཚོགས་དང་། ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་མིང་ནི་ས་ག་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྟོབས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བརྟན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཞེས་པ་ནས། སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་མདུན་ན་ཡོད་དོ། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱབ་ན་ཡོད་དོ། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་ན་ཡོད་དོ། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་ལུས་ཀྱི་གཡོན་ཕྱོགས་ན་ཡོད་དོ། །དགའ་བོ་རྩར་རྒྱུ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་བུ་ག་མང་པོ་ཡོད་པས་བུ་ ག་གཅིག་དང་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནས་བུ་ག་བདུན་གྱི་བར་དང་ལྡན་པ་ཡོ་དོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་དང་སོ་སོར་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་པད་མའི་རྩ་བ་ལ་བུ་ག་མང་པོ་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །27ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་བདུད་རྩི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་། སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་། ཁའི་སྒོ་དང་། མིད་པའི་བུ་ག་དང་། སྙིང་གི་ཉེ་འཁྲིས་དང་། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་བཅའ་བ་དང་མྱངས་པ་རྣམས་འགྲོ་སའི་གནས་རྣམས་སྐྱེད་ཅིང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཆད་པ་མེད་པར་བྱེད་པ། དཔེར་ན། རྫ་མཁན་ནམ་རྫ་མཁན་གྱི་སློབ་མས་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་འཁོར་ལོའི་སྟེང་དུ་བཞག་ནས་ ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བ་དབྱིབས་སྣ་ཚོས་པ་མང་པོ་བཟོ་ བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་བདུད་རྩི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེའི་སྦྱོར་བས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་། སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་དང་། ཁའི་སྒོ་དང་། མིད་པའི་བུ་ག་དང་། སྙིང་གི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་དང་། བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། མྱངས་པ་རྣམས་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་གནས་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྫ་མཁན་ནམ་དེའི་སློབ་མས་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་བླངས་ཏེ། འཁོར་ལོའི་སྟེང་དུ་བཞག་ནས་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དབྱིབས་ཐ་དད་པ་སྤེལ་ཞིང་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་རླུང་གི་དབང་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཇི་ལྟར་མོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་ ཅིང་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །”28ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་བདུན་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་འབྲི་གདོང་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ཁའི་སྒོ་དང་། མིད་པ་དང་། སྙིང་གི་ཕྱོགས་དང་། ཟས་འགྲོ་སའི་གནས་རྣམས་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་ཅིང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་གནས་གཙང་མར་བྱེད་པ། དཔེར་ན། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྡུལ་གྱིས་གཡོགས་པ་འབྲུ་མར་སོགས་ཀྱིས་བྱི་དོར་བྱས་ཏེ་ གསལ་དུ་གཏོང་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས།  དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་བདུན་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་འབྲི་གདོང་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་ སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་མིག་དང་། རྣ་བ་དང། སྣ་དང་། ཁའི་སྒོ་དང་། མིད་པ་དང་། སྙིང་གི་ཕྱོགས་དང་། ཟས་འཇུག་པར་འགྱུར་པའི་གནས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་དང་བར་བྱེད་ཅིང་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་གནས་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྱེའུའམ་བུ་མོ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྡུལ་གྱིས་གཡོགས་པ་བླངས་ནས་འབྲུ་མར་དང་། ཐལ་བ་དང་། སའི་ཕྱེ་མ་ཞིབ་མོ་དག་གིས་བྱི་དོར་བྱས་ནས་གསལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་རླུང་གི་དབང་གིས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །29ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ། དཔེར་ན། ཉི་ཟླའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲིན་ཆེན་པོས་ཁེབས་པ་རླུང་དྲག་པོས་གཏོར་ན་རང་འོད་མངོན་ ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྤྲིན་ཆེན་པོས་ཁེབས་པ་རླུང་དྲག་པོ་ལངས་ ནས་བུས་ཏེ་ཕྱོགས་བཞིར་གཏོར་བར་གྱུར་ན་འོད་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ བ་དེ་བཞིན་དུ་དགའ་བོ། ལས་ཀྱི་རླུང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་དབང་པོ་དྲུག་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ།།30ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་བཅུ་དགུ་པ་ལ། མངལ་དུ་གནས་པ་དེ་ཐོག་མར་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཐོབ་པའི་ལུས་ཀྱི་ དབང་པོ་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་གྱི་སྟེངདུ། མིག་སོགས་དབང་པོ་ལྷག་མ་བཞི་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་བཅུ་དགུ་པ་ལ་ནི། མའི་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་དབང་པོ་བཞི་པོ་མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེའི་དབང་པོ་དག་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དང་པོ་མའི་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་ཚེ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་དབང་པོ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དང་། སྲོག་དང། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པའོ། །”31ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་རྐང་པ་གཡོན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སོར་མོའི་རུས་པ་ཉི་ཤུ་ དང་། རྐང་པ་གཡས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སོར་མོའི་རུས་པ་ཉི་ཤུ་དང་། རྐང་པའི་རྟིང་པའི་རུས་པ་བཞི་དང་། རྗེ་ངར་གྱི་རུས་པ་གཉིས་དང་། པུས་མོའི་རུས་པ་གཉིས་དང་། བརླའི་རུས་པ་གཉིས་དང་། རྐེད་པའི་རུས་པ་གསུམ་དང་། ལོང་བུའི་རུས་པ་གསུམ་དང་། སྒལ་ཚིགས་ཀྱི་རུས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། རྩིབ་མའི་རུས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་དང་། ཡང་ལག་པ་གཡོན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སོར་མོའི་ཚིགས་ཀྱི་རུས་པ་ཉི་ཤུ་དང་། ལག་པ་གཡས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སོར་མོའི་ཚིགས་ཀྱི་རུས་པ་ཉི་ཤུ་དང། ཡང་ལག་ངར་གྱི་རུས་པ་བཞི་དང་། དཔུང་པའི་རུས་པ་གཉིས་དང་། བྲང་གི་རུས་པ་བདུན་དང་། ཕྲག་པའི་རུས་པ་བདུན་དང་། གཉའ་བའི་རུས་པ་བཞི་དང་། འགྲམ་པའི་རུས་པ་གཉིས་དང་། སོའི་རུས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། མགོའི་རུས་པ་བཞི་སྐྱེད་པ། དཔེར་ན། གཟུགས་མཁན་ནམ་གཟུགས་མཁན་གྱི་སློབ་མས་དང་པོར་ཤིང་མཁྲེགས་པོས་བཟོ་བྱའི་ལྷའམ་མིའི་དབྱིབས་བཟོས་རྗེས་སྲད་བུས་དཀྲིས་ཤིང་། དེའི་སྟེང་དུ་འཇིམ་པ་བྱུགས་ནས་གཟུགས་བརྙན་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་རུས་པ་ཕྲ་མོ་མ་གཏོགས་པའི་དེའི་ཚེ་བསྐྱེད་བྱའི་རུས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའི་གྲངས་ཉིས་བརྒྱ་ཡོད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། ”ཞེས་པ་ནས། “དགའ་བོ། དེ་ལྟར་ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པ་ལ་ནི་རུས་པ་ཕྲ་མོ་མ་གཏོགས་པར་རུས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའི་གྲངས་ནི་ཉིས་བརྒྱ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །”32ཞེས་པའི་བར་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་གཅིག་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཡང་དག་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་ཤ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། དཔེར་ན། འཇིམ་པ་ལེགས་པར་སྦྱར་ནས་རྩིག་ངོས་ལ་ཞལ་ཞལ་བྱེད་པ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་གཅིག་པ་ལ་མའི་མངལ་ནས་ཡང་དག་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་ཤ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཞལ་ཞལ་མཁན་ནམ་ཞལ་ཞལ་མཁན་གྱི་སློབ་མས་འཇིམ་པ་ལེགས་པར་སྦྱར་ནས་རྩིག་ངོས་ལ་ཞལ་ཞལ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་རླུང་དེས་ཤ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །”33ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་གཉིས་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་ཁྲག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་གཉིས་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ཁྲག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །”34ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་གསུམ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ལ་པགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་གསུམ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་པགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །”35ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་བཞི་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཀུན་ཏུ་འཕྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་པགས་པ་རྐྱོང་ཞིང་མདོག་དང་ལྡན་པར་བྱེད་ པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བཞི་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཀུན་ཏུ་འཕྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་པགས་པ་རྐྱོང་ཞིང་མདོག་དང་ལྡན་པར་བྱེད་དོ། །”36ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་ལྔ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་ཤ་དང་ཁྲག་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ཤ་དང་ཁྲག་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་དོ། །”37ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་དྲུག་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་སྐྲ་དང་སྤུ་དང་སེན་མོ་རྣམས་སྐྱེད་ཅིང་ དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྩ་རྒྱུས་རྣམས་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་མདོ་དེཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་ བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་སྐྲ་དང་། སྤུ་དང་། སེན་མོ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྩ་རྒྱུས་རྣམས་དང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །”38ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་བདུན་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་སྨན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་སྐྲ་དང་སྤུ་དང་སེན་མོ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་ བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བདུན་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་སྨན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་སྐྲ་དང་། སྤུ་དང་། སེན་མོ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །”39ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་བརྒྱད་པ་ལ། མངལ་དུ་གནས་པ་དེར་འཛིན་སྟངས་དོན་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཁྱིམ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་བཞོན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཀུན་དགའ་ར་བའི་འདུ་ཤེས་སོགས་བརྒྱད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་ ཤེས་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱིམ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། བཞོན་པའི་འདུ་ཤེས་དང། ཀུན་དགའ་ར་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། ཁྲི་ལ་འདུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆུ་བོའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྫིང་གི་འདུ་ཤེས་ཏེ། ཡང་དག་པར་འདི་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པར་ བྱེད་དོ། །”40ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་ཉེར་དགུ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མའི་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་པགས་པའི་མདོག་ཀུན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ཡོངས་ སུ་དཀར་བ་དང་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་དང་བ་སོགས་སུ་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོདེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དགུ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མའི་མངལ་ན་གནས་པ་དེའི་པགས་པའི་མདོག་ཀུན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དཀར་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་དང་བར་བྱེད་དོ། །ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁ་ཅིག་ནི། ཁ་དོག་ནག་པོར་འགྱུར། ཁ་ཅིག་ནི། ཁ་དོག་སྔོན་པོར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ཡང་ཁ་དོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི། རྩུབ་ལ་སྣུམ་པ་མེད་པ་དང༌། ཁ་དོག་དཀར་བ་དང༌། ཁ་དོག་ནག་པ་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །”41ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་དུ་གནས་པ་དེ་བུས་པས་སྐྲ་དང་སྤུ་དང་སེན་མོ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་ བར་བྱེད་ཅིང་། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁ་དོག་དཀར་གནག་ཅི་རིགས་པ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་བུས་པས་སྐྲ་དང་། སྤུ་དང་། སེན་མོ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་དེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁ་དོག་དཀར་གནག་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་གོང་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །”42ཞེས་གསུངས།
     བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་པ་ནས་སོ་བཞི་པའི་བར་ལ། མའི་མངལ་དུ་གནས་པ་དེ་རིམ་གྱིས་ཆེར་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱ་ཆེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་གཅིག་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་མཐར་གྱིས་ཆེར་སྐྱེ་བར་ བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པའི་བར་དུ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ།།”43ཞེས་སོ།།
     བདུན་ཕྲག་སོ་ལྔ་པ་ལ། མངལ་དུ་གནས་པ་དེར་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་ལྔ་པ་ལ་ནི་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་མའི་མངལ་དུ་ཡན་ལག་དང་། ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །”44ཞེས་སོ།།
     བདུན་ཕྲག་སོ་དྲུག་པ་ལ། མངལ་དུ་གནས་པ་དེ་མའི་མངལ་དུ་འདུག་མི་འདོད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་མའི་མངལ་ན་འདུག་མི་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །”45ཞེས་སོ།།
     བདུན་ཕྲག་སོ་བདུན་པ་ལ། མངལ་དུ་གནས་པ་དེར་འཛིན་སྟངས་དོན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློ་མངལ་མི་ གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་སོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། “དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་བདུན་པ་ལ་ནི་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། དྲི་མི་ཞིམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། མུན་ནག་གི་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །”46ཞེས་སོ།།
     བདུན་ཕྲག་སོ་བརྒྱད་པ་ལ། མའི་མངལ་ནས་ཡན་ལག་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་ནས། རླུང་དེས་མངལ་དུ་གནས་པ་དེའི་ལུས་ཀྱི་འདུག་སྟངས་བསྒྱུར་ནས་མགོ་ཐུར་དུ་སྟོན་ པ་དང་ལག་པ་གཉིས་བཅུམ་ནས་མའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྒོར་འཇོག་པར་བྱེ་པ་དང་ཡང་དེའི་ ཚེ་ཁ་ཐུར་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་བྱུང་སྟེ་རླུང་དེས་མངལ་དུ་གནས་པ་དེ་བུས་ པས་མགོ་ཐུར་དུ་ལྟ་ཞིང་རྐང་པ་གཉིས་གྱེན་དུ་བསྟན་ནས་མའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ ཕྱིར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས།དགའ་བོ། ཞག་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མའི་མངལ་ནས་ཡན་ལག་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་ལུས་བསྒྱུར་ནས་ཐུར་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་ལག་པ་གཉིས་བཅུམ་ ནས་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ལོགས་སུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་དེའི་ཚེ་ཁ་ཐུར་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་འབྱུང་སྟེ། ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རླུང་དེས་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་བུས་པས་མགོ་ནི་ཐུར་དུ་ལྟ་ཞིང་ རྐང་པ་གཉིས་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱས་ནས་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འབྱུང་བར་ འགྱུར་རོ། །47ཞེས་གསུངས། དེ་ལྟར་དགའ་བོ་མངལ་ན་གནས་པའི་མདོ་འདིའི་ནང་དུ། མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་གཟུགས་ཕྲ་རིམ་ནས་རིམ་གྱིས་རགས་པར་འགྱུར་ཚུལ་དང། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་རྣམས་གྲུབ་ཚུལ། དབང་པོ་དོད་ཚུལ་སོགས་ཞིབ་ཅིང་རྒྱས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་དོ། །