ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ལ་དཔྱད་པ་ཐེ་ཚོམ་དྲ་བ་གཅོད་པའི་རལ་གྲི།
རྩོམ་པ་པོ།：མཁན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས།
ཡོང་ཁུངས།：མཚོ་སྔོན་པོ་དྲ་བ།
དུས་ཚོད།：2014-05-01
ཀློག་གྲངས།：
༣ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དཔལ་འབྱོར།
གསུམ་པ་དཔལ་འབྱོར་ནི། ཡུལ་དེ་ན་ཡོད་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དག་རྒྱལ་པོ་དང་འབངས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ནས་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཁམས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདུ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་རང་གི་ཡིན་ཞེས་བྱའམ། གཞན་གྱི་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་རང་གི་ཡང་མ་ལགས། གཞན་གྱི་ཡང་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཞན་དག་ནི་རང་གི་ལག་མཐུས་བསྒྲུབས་པས་ན་རང་གི་མ་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་ཤིང་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་མངའ་བར་བཏགས་པས་གཞན་གྱི་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
རྒྱལ་པོས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་ཚུལ་ནི། འབངས་རྣམས་ལས་ནོར་རྫས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ནས་རྒྱལ་པོས་དཔྱ་ཁྲལ་བླང་ཆོག་སྟེ། རྒྱལ་པོས་དེ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་གླ་རྔན་ཙམ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་སྐྱེ་དགུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཡོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་དབུལ་བའི་རིགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་དབུལ་དུ་མི་བཏུབ་ན། དེས་དེ་དག་གི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་མཆིས་བཞིན་མི་སྟེར་ན་སེར་སྣ་ལས་བྱུང་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་ནི་ཆེར་འཕེལ་ལོ། །སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་ཡོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་དབུལ་བའི་རིགས་པ་འབུལ་དུ་མི་བཏུབ་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་ནན་གྱིས་མནན་ཏེ་དབུལ་དུ་བཅུག་ན་དེས་དེའི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་གླ་རྔན་བསྒྲུབ་པའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཞེས་མི་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གལ་ཏེ་འབངས་དབུལ་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་དཔྱ་ཁྲལ་ལེན་མི་ལེན་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དབུལ་པོ་ཡིན་ཡང་ནོར་རྫས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་སྨད་ཚོང་མ་ལ་གླ་རྔན་སྟེར་བའམ་རྒྱན་སྐུགས་པ་སོགས་ནོར་རྫས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་ཆུད་གསན་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་ངེས་པར་བླངས་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་བྱ་བ་ངན་པ་ལ་མི་ཞུགས་པར་བྱེད་དགོས་ཤིང་། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གནོད་པ་སོགས་ཀྱིས་དབུལ་པོར་གྱུར་པ་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་མི་ལེན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་དབུལ་པོ་ཞིག་ནན་གྱིས་མནན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་འབུལ་བའི་རིགས་པ་དབུལ་དུ་བཅུག་ན་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ལར་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར། དེ་ལ་ལར་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་གལ་ཏེ་མི་དེས་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་སྨད་འཚོང་ལ་ཞུགས་པའམ། རྒྱན་པོ་ལ་ཞུགས་པའམ། ཆུད་གསན་པའམ། ལོག་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ། དེ་ལ་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་སླད་ཀྱིས་ཤས་སླར་སྩལ་བའི་ཤགས་མཆིས་པར་བགྱིས་ལ་ནན་གྱིས་འབུལ་དུ་སྩལ་བས། གལ་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་ཚུལ་མ་ལགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆུད་མི་གསོན་ན་རྒྱལ་པོས་གཉིས་ཀའི་དོན་བགྱིས་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་དཀོར་འཕེལ་བའི་དོན་དང་། གཞན་རྒུད་པར་འགྱུར་བ་ལས་གཟུང་བའི་དོན་བགྱིས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་ཞུགས་ཀྱིས་དྲལ་ཏམ། ཆབ་ཀྱིས་འཚལ་ཏམ། བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་མི་མཛའ་བ་དག་གིས་ཕྲོགས་སམ། རྐུན་པོས་བརྐུས་སམ། སྦས་པ་ལས་རུལ་ཏམ། ལོ་ཏོག་སེར་བས་ཁྱེར་ཏམ། བྱེ་བ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། བྱི་བས་འཚལ་ཏམ། ཆར་མ་བབ་སྟེ་མ་འཁྲུངས་སམ། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་འབུལ་བའི་རིགས་པ་ཡངས་པར་བཞག་པའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་བགྱིས་ན། དེ་མ་བསྐྱངས་པའི་སླད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སློང་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་གཅིག་ཟས་ལ་བོས་པ་ལས། དེ་ནས་དེའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང་། ཟས་སྦྱར་སྦྱར་བ་དེ་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་ཏེ། མི་གཙང་བའི་ནང་དུ་ལྷུང་ངམ། ཞུགས་ཀྱིས་དྲལ་ཏམ། གསེག་མ་དང་། རྡུལ་དང་། ཆར་པས་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་བར་གྱུར་ཏམ། རྐུན་པོས་འཚལ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེས་དེའི་སླད་དུ་དེའི་དུས་སུ་མཆིས་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་ཟས་མ་སྩལ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་བཟར་མི་རུང་བའམ། བཟར་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་ལ་དབུལ་བར་དགའ་ཡང་ཆ་མ་ལགས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་མ་སྩལ་བའི་སླད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་། ཚུལ་འདི་འདྲ་བར་གཟིགས་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གི་དོན་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སུ་གསུངས་པ། འོས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་འབའ་ཞིག་ལས། །འདས་ཏེ་ཅུང་ཟད་མི་ལེན་པ། །རྒྱལ་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཉེར་ལྔ་པ། །ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྲིམས་ནི་སྙོམས་པར་བྱས་ནས་སུ། །སྐྱེ་དགུ་བདེ་བར་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར། །བཀའ་དྲིན་ཚུལ་གྱིས་དྲུག་ཆའི་དཔྱ། །དུས་བཟང་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བླངས། །ཞེས་དང་། འོས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་སྡུད་པ་ཡང་། །འབྱོར་དང་འབྱོར་མེད་རིམ་པ་དང་། །བསྟུན་ནས་མཉམ་པར་བླང་བྱ་ཡི། །མི་མཚུངས་བླངས་ན་ག་ལ་སྙོམས། །ཁྲལ་འདེད་བྱ་བའི་འབངས་ཀུན་ལ། །ཡུལ་དུས་འབྱོར་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། །གཞིས་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་བླང་། །མི་ལྕོགས་པ་ཡིས་མནར་མི་བྱ། །ཞེས་དང་། འབངས་རྣམས་རང་གི་ལག་མཐུ་ཡིས། །བསྒྲུབས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆུང་ལ། །ལོ་རེའི་བཟའ་བཏུང་གོས་རྣམས་ཀྱང་། །སེམས་ཁྲལ་མེད་པར་བདོག་པའང་དཀོན། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་མའི་དཔྱ་ཁྲལ་ནི། །ཅུང་ཟད་བླངས་ཀྱང་བསྡོམས་ན་མང་། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་པོས་འཁོར་རྣམས་ལ། །བརྩེ་སེམས་བཞག་སྟེ་དཔྱ་བླང་བྱ། །དཔྱ་དབུལ་པ་དང་ལས་བྱེད་སོགས། །རྒྱལ་པོར་ཕན་པའི་བགྱི་བ་ལ། ཆ་མཚུངས་རིགས་པས་ཁྲལ་རྣམས་ལ། །འཁོར་ཀུན་སྐྱིད་སྡུག་སྙོམས་ན་བདེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་འབངས་རྣམས་ལས་དཔྱ་ལེན་པའང་འོང་འབབ་ཀྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཙམ་མམ་འོས་ཤིང་འཚམ་པ་ཞིག་ལེན་པ་ལས་མི་འོས་པའམ་མི་ཐོབ་པའི་མང་པོ་མི་ལེན་པ་དང་། དེའང་དབུལ་ཕྱུག་ལ་བརྟགས་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པ་བཞིན་དུ་ལེན་དགོས་པ་ལས་བབ་ཅོལ་དུ་བླང་བར་མི་བྱ་གསུངས་ཤིང་། དེ་ལྟར་བླངས་པ་དེའང་འབངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སླར་གཏོང་བར་ལས་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཚུལ་མིན་ལོངས་སུ་མི་སྤྱད་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་སྤྲིན་ཆེན་འཁྲིགས་པ་ཡིས། །རྒྱ་མཚོ་ཡི་ནི་ཆུ་དྲངས་ནས། །ས་ལ་རྒྱུན་དུ་ཕབ་པ་ཡིས། །རྩི་ཤིང་ལོ་འབྲས་སྨིན་པ་ལྟར། །བྱམས་ཤིང་བློ་ལྡན་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་། །གནོད་པ་མེད་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་གྱིས། །འབངས་རྣམས་སླར་ཡང་བསྐྱངས་བྱས་པས། །སྐྱེ་བོའི་ཀུན་དགའ་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས། འབངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་མི་སྒྲུབ་པར་དཔྱ་ཁྲལ་ཁོ་ནར་རྔམས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྙིགས་མའི་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས། །སྐྱེ་དགུ་ཚུལ་བཞིན་མི་སྐྱོང་བར། །དཔྱ་ལ་གདུ་བར་བྱེད་པ་ནི། །བྲན་གཡོག་ངོ་ཚ་མེད་དང་འདྲ། །བྲན་གཡོག་ངོ་ཚ་མེད་པ་རྣམས། །བཟའ་བཏུང་མཐོང་ན་ནན་གྱིས་འདུ། །དཀའ་བ་མཐོང་ན་ཐབས་ཀྱིས་བྱོལ། །ལས་མི་བྱེད་པར་གླ་རྔན་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ།།
༤ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ།
བཞི་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ་ནི། རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཡུལ་དེར་གནས་པའི་མཛངས་པ་རྣམས། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་ལ་སྦྱོར། །དགྲ་ཐབས་ཤེས་ཤིང་རྩལ་སྦྱང་དུ། །འཇུག་པ་རྒྱལ་སྲིད་ལས་འཁོར་ཡིན། །ཞིང་ལས་དང་ནི་གནས་ཁང་གི། །བྱ་བ་སློབ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། །ཚོང་དང་བཟོ་རྣམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །ལས་ལ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པར་བཤད། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་པོ་འདིས། །སྐྱེ་དགུ་བདེ་བར་བྱེད་པ་འོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བསྲུང་གི་ཕྱིར་དུ་འབངས་རྣམས་ལ་དགྲ་ཐབས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་དམག་དོན་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། འཚོ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཞིང་ལས་སོ་ནམ་དང་ཁང་པ་བཟོ་སྐྲུན་སོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་བ་དང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕྱིར་དུ་ཞིང་ལས་དང་བཟོ་ལས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་རྒྱལ་སྲུང་དང་འཚོ་བ་དང་དཔལ་འབྱོར་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དགོས་པར་གསུངས་སོ།།
༥ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན།
ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གཙུག་ལག་ཤེས་དང་རིག་བྱེད་པ། །བཟོ་གནས་པ་དང་ཚོང་ཁང་དང་། །དགེ་སྦྱོང་དང་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས། །མང་བར་གྱུར་པའི་ཡུལ་དེར་བདེ། །ཞེས་ཡ་རབས་དམ་པའི་བསམ་བློ་དང་སྤྱོད་པ་སོགས་སྟོན་པའི་གཙུག་ལག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་མཁན་གྱི་མཁས་པ་དང་། སྙན་ངག་སོགས་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལ་མཁས་པ་དང་། བཟོ་རིག་ལག་རྩལ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཚོང་ཁང་དང་། མི་མང་གི་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལེགས་པའི་ལམ་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སློབ་གསོ་དང་ངག་གི་སློབ་གསོ་གཏོང་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མང་པོ་ཡོད་པའི་གནས་སུ་མི་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པས་དེ་རྣམས་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱ་དགོས་པར་གསུངས། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། བཟོ་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །ངོ་མཚར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དག །སློབ་པའི་གྲྭ་བཙུགས་ཚོང་དུས་ཀྱི། །འདུན་ས་དག་ཀྱང་བཅའ་བར་བྱ། །ཞེས་བཟོའི་རིག་གནས་དང་ལག་རྩལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སློབ་པའི་སློབ་གྲྭ་འཛུགས་པ་དང་། ཚོང་ཁྲོམ་བཅས་ནས་ཚོང་གི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །
ལྔ་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན་ནི། གལ་ཏེ་ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་རང་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་སོགས་ཀྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་ཞེ་ན། ཐོག་མར་ཞི་བདེ་འབའ་ཞིག་གི་ལམ་ནས་བཙན་འཛུལ་དེ་མི་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་འཐབ་མོའི་གཡུལ་ཞིག་ཉེ་བར་གནས་ན་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དུས་གསུམ་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱིའོ། །དེ་ལ་དུས་གསུམ་ནི་ཐོག་མའི་དུས་དང་། བར་གྱི་དུས་དང་། ཐ་མའི་དུས་སོ། །དེ་ལ་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ནི་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོའམ་བློན་པོ་མཛའ་བར་བགྱི་བས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་མཛའ་བར་བགྱི་བས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཕན་གདགས་པ་ཞིག་གིས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་ཕན་གདགས་པས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་དེ་བས་ལྷག་པའི་དགྲར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་། དེ་གཉིས་བསྟན་པས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་དང་པོ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གལ་ཏེ་ཧམ་སེམས་ཅན་ནམ་གནས་ལུགས་མེད་པའི་དམུ་རྒོད་ཀྱི་བཙན་འཛུལ་པ་དེ་ཞི་བདེའི་ལམ་ནས་འགོག་ཚུལ་གཏན་ནས་མེད་ནས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་པར་གྱུར་པ་ན། དེའི་ཚེ་གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་ཞིང་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་བ་དང་མི་མང་སྲོག་འདོར་མི་དགོས་པའི་ཐབས་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་བསམ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་དེ་དག་མཛའ་བར་བགྱི་བ་དང་། ཕན་གདགས་པ་དང་། འཇིགས་པ་བསྟན་པ་གང་གིས་ཀྱང་བསྒོ་སྟེ་མ་བཏུབ་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སེམས་གསུམ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་འཐབ་མོ་བགྱིའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདག་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ན། བདག་གིས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཕུང་བར་བྱས་པར་མི་འགྱུར་གྲང་། ཕུང་པར་འགྱུར་བ་ལས་མ་བཟློག་པ་ལྟའང་མེད་དམ་ཞེས་དང་པོར་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་པར་བགྱིའོ།།
གཉིས་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་བགྱི་བའི་སེམས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་སྲོག་གཟུང་བའི་སེམས་ཏེ། སེམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཉེ་བར་བཞག་ལ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་བར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་བར་མ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྲོག་གཟུང་བའི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་དམག་འཁྲུག་འབྱུང་བ་བཟློག་མ་ནུས་ཀྱང་ཐབས་གང་ཡོད་ཀྱིས་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་མི་མང་པོ་འཆི་མི་དགོས་པ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །
མཐར་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་བཟློག་མ་ཐུབ་ན་གཡུལ་འགྱེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དུས་ཐ་མ་ནི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དེ་དག་དཔའ་བ་ཐ་མ་དང་། དཔའ་བ་འབྲིང་དང་། དཔའ་བ་རབ་གྱི་ཚུལ་དུ་གཡུལ་བཤམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཔའ་བ་ཐ་མ་ནི་ཐོག་མར་བཤམ་མོ། །དཔའ་བ་འབྲིང་རྣམས་ནི་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་བཤམ་མོ། །རྟ་པའི་ཚོགས་ནི་དེ་གཉིས་ཀའི་རྒྱབ་རྒྱབ་ནས་དགྱེའོ། །རྒྱལ་པོ་བདག་ནི་དེ་དག་བག་དྲོ་ཞིང་བདེ་བར་རྒལ་བ་དང་། རྐང་ཐང་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དཔའ་བའི་རབ་རྣམས་དང་། དེའི་ཕྱི་བཞིན་བསྡད་པར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་བགྱིས་ན་དེ་དག་ཆུ་གང་དང་། འཇིགས་པ་དང་། སྤྱན་མཉེས་པར་བགྱི་བ་དང་། རྒྱབ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བྱས་པ་གཟོ་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་རྔོ་ཅི་ཐོགས་ཀྱིས་རྒོལ་ཞིང་སླར་མི་ལྡོག་སྟེ། ད་ལྟར་ཐ་མའི་དུས་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཡུལ་འགྱེད་དེ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བདག་སྲུང་ཕྱིར་རྒོལ་བྱས་པ་ཡིན་པས་སྤྱིར་སྲོག་བཅད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཡང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་ཤིང་གཡུལ་ལེགས་པར་ཤོམ་པའི་རྒྱལ་པོས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་དཔུང་བཀུམ་མམ། རྨ་ཕྱུང་ཡང་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ཞིང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་ཆུང་བ་དང་། འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཡང་ངེས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་དང་། ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལས་དེ་མངོན་པར་འདུ་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ། །གང་དེས་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་དང་། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་ལས་དེ་བགྱིས་པས། གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་འཕེལ་ལོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཐབ་མོའི་གཡུལ་ཞིག་ཉེ་བར་གནས་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དགྲ་སྡེ་བཅོམ་པའི་ཚེ་ན་དེའི་ཁོར་ཡུག་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཆེད་གཉེར་གྱིས་གནོད་པ་བྱེད་མི་རུང་བར་གསུང་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་སྐྱེ་དགུ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ཇི་ལྟར་བསྲུང་བར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མི་སྲེག །མི་གཞིག་པ་ལ་སོགས་པས་བགྱིས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཁྲོ་བའི་གནས་ལ་ཁྲོས་ཀྱང་གྲོང་བསྲེག་པའམ། གྲོང་ཁྱེར་བསྲེག་པའམ། རྫིང་དྲལ་བའམ། གནས་གཞིག་པའམ། བཟའ་ཤིང་བཅད་པའམ། ལོ་གཞོམ་པའམ། གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ལེགས་པར་བཤམས་པ། ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པ། ལེགས་པར་བྲིས་པའི་སའི་ཕྱོགས་ཉམས་དགའ་བ་དེ་དང་དེ་དག་གཞིག་པར་བགྱི་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན།འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་མ་ལགས་པའི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་གི་ཉེ་བར་འཚོ་བ་ལགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནོངས་པར་མ་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་ཁྱིམ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། མཆོད་རྟེན་དང་བཟའ་ཤིང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་ལྷ་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤིག་ན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་གནས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་ནོངས་པ་མ་བགྱིས་ན་གནོད་པ་མི་བགྱིད་པ་ཀུན་ཀྱང་ཆུད་གཟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ལགས་པས་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཕུང་བར་མི་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་བར་མ་བགྱིས་ན་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པ་ལགས་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་སྨན་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༦ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས།
དྲུག་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས་ནི། རྒྱལ་པོ་དེའི་རྒྱལ་ཁབ་ན་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྔ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྒྱུར་བཅོས་མི་བྱ་བར་རང་སོར་བཞག་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་བསྡུ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་བསྲེ་བ་དང་། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་དུ་མི་འཇུག་པར་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྐྱང་བར་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཚུན། །རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ན་གང་གནས་པའི། །གནའ་བོའི་གྲུབ་མཐའ་རང་རང་གི། །སྔ་ཚུལ་དེ་བཞིན་རྒྱལ་པོས་བསྲུང་། །ཕན་ཚུན་བསྲེ་བར་མི་བྱ་ལ། །ཕན་ཚུན་གནོད་དུ་མི་འཇུག་པར། །སོ་སོར་མ་ཉམས་བསྐྱང་བ་ན།།སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བའི་ཚུལ་ལུགས་ཡིན། །ཞེས་དང་། གསར་རྙིང་གྲུབ་མཐའི་ཆོས་ལུགས་ནི། །ཡབ་མེས་དུས་ཀྱི་སྲོལ་གང་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་གཙོ་བོར་འཛིན། །གཞན་དུ་གྱུར་ན་མི་བདེ་འཕེལ། །ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་གང་ལ་དད་པའི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་དེ་ཉིད་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་ལ་དད་པ་བྱེད་མཁན་གྱི་འབངས་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་མི་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་འབངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་རྒོལ་བ་གང་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལན་པ་ཡིན་གྱི། འབངས་རྣམས་ཀྱི་ལན་པ་མ་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་དྲག་གནོན་སོགས་བྱེད་མི་འོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རང་གི་གྲུབ་མཐའ་གཅེས་བཟུང་ནས། །གྲུབ་མཐའ་གཞན་ལ་གནོན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་འཁུ་བ་ཅི་བྱུང་ཡང་། །འཁོར་གྱི་སྐྱོན་མིན་རྒྱལ་པོའི་སྐྱོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། ལུགས་འདི་སྤྱིར་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཡིན་ཡང་ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་དབྱེ་མཚམས་གསལ་པོ་ཡོད་པས་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་མི་རུང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་པོས་བླ་མར་བཟུང་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཚེ་འདི་དང་། །ཁྱད་པར་འཇིག་རྟེན་གཞན་དག་ཏུ། །བདེ་བའི་ཐབས་ལ་ཡང་དག་བསམ། །ཆོས་མིན་བྱས་ན་མི་རིགས་ཞེས། །རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་གཞེན་སྐུར་གདབ། །ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་ལ། །ཇི་ལྟར་ནུས་པར་བཀོད་པར་བྱ། །སྲོག་ལ་བབ་པའི་ཆད་ལས་སོགས། །ལུགས་དང་མི་འགལ་འགའ་ཞིག་ལས། །འཇིག་རྟེན་ཁྲིམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ། །ངོ་ཆེན་བླ་མས་གསུང་མི་བྱ། །ཞེས་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་གནོད་འཚེ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཉམ་ཆུང་ལ་བཙན་འཛུལ་དང་ལྐོག་རྔན་ལེན་པ་སོགས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་མི་རུང་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དྲང་བདེན་སོགས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་འགོད་ཅིང་། འབངས་ལ་སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་གཅོད་ན་དེ་ལ་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པའི་ཞུ་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མི་འགལ་ཏེ། སྲོག་ཆད་གཅོད་པ་འདི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་འགའ་རེ་ལས་གཞན་རྒྱལ་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་ལག་ལེན་འདེབས་དགོས་པས་བླ་མས་ངོ་ཆེན་ཞུ་མི་རུང་བར་གསུངས། གལ་ཏེ་ངོ་ཆེན་ཞུས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ལ་འགྲེལ་བཤད་ལེགས་པོ་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་དུ་བྱ་དགོས་པ་ལས། བླ་མས་གསུངས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་ནམ་ཡང་མི་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་ཕ་མའམ་བླ་མས་ཀྱང་། མི་འོས་པ་ཡི་ཞུ་སྦྱོར་ན། རྒྱལ་པོས་དེ་ལ་གནད་བཀྲོལ་ཏེ། ཁྲིམས་འགལ་བྱ་བ་སྐབས་མི་དབྱེ། ཞེས་གསུངས། རྒྱལ་པོས་ཐོག་མར་བླ་མ་བརྟེན་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་མི་སྒྲུབ་པ་དང་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་གཏོགས་མི་བྱེད་པ་ཞིག་བསྟེན་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། བསླབ་ལྡན་མང་ཐོས་རྣལ་འབྱོར་ཅན། །ཆོས་ཀྱི་བྱ་བར་གཅིག་ཏུ་གཞོལ། །ཁྲིམས་ཀྱི་ཞུ་སྣ་མི་བྱེད་པ། །དེ་འདྲ་ཡོངས་འཛིན་བླ་མར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ཚུལ་འདིས་རྒྱལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། སྤྱིར་བཏང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཕྱོགས་རིས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཞིག་ལ་དད་ཞེན་དྲག་པོ་བྱེད་ཅེས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་དང་རྩ་བ་ནས་མི་མཐུན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་། དེར་མ་ཟད་ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་རང་རང་གི་ས་ནས་གནས་པ་དང་མི་མང་གིས་ཆོས་ལུགས་གང་ལ་དད་པ་བྱེད་སྔར་མུས་བཞིན་རང་དབང་དུ་འཇོག་པ་རྣམས་ཨ་རི་སོགས་དེང་སང་གི་ཆོས་སྲིད་ཁ་བྲལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ལའང་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ངོ་། །
འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་སོག་པོ་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོའི་དབུ་བླ་མཛད་སྐབས་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ས་སྐྱ་བར་བསྒྱུར་ཞུས་པ་ན། ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས། རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་གང་ཡང་སྐྱོང་དུ་འཇུག་པ་ཅིས་ཀྱང་དགོས་གསུངས་ནས་མ་གནང་བའང་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་ལ་ཆོས་ཞུ་བ་དང་མི་ཉུང་ངུ་ཙམ་ལས་མེད་པའི་སྐབས་སུ་བླ་མ་གུང་ལ་བཞུགས། རྒྱལ་པོ་འོག་ཏུ་བཞུགས། རྒྱལ་བརྒྱུད་དང་མག་པ་དང་མི་དཔོན་དང་མི་དམངས་འཚོགས་དུས་མི་ནོན་པས་རྒྱལ་པོ་གུང་ལ་བཞུགས། བོད་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་བླ་མས་ཅི་གསུངས་དང་དུ་ལེན། བླ་མ་ལ་མ་ཞུས་པར་རྒྱལ་པོས་ལུང་མི་གནང་། བྱ་བ་ཆེ་ཆུང་གཞན་ལ་བླ་མ་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བས་ཞུ་ངོ་འཚོལ་དུ་འོང་ན་རྒྱལ་ཁམས་མི་ནོན་པས་བླ་མའི་གསུང་དང་ཞལ་འཇུག་མི་མཛད་ཅེས་གསུངས་པ་འདི་དག་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཞིག་གོ །
༧ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ།
བདུན་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་བཤད་པ་ནི། རྒྱལ་པོས་འབངས་རྣམས་བྱམས་པས་བསྐྱངས་པའི་དབང་གིས་རྒྱལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། འདུས་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ན་ཚེས་གྲངས་དང་། སྐར་མ་དང་། བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ལས་བརྩམས་པ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་མིའམ། མི་མ་ལགས་པ་གླགས་ཚོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གླགས་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ན་ཆར་དུས་དུས་སུ་འབབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དེ་ཡ་ཁམས་སུ་ལོ་ལེགས་པར་ཏེ། མུ་གེའི་དགོན་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །ལོ་ཏོག་ཆབ་འཚལ་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་སེར་བ་དང་། བྱེ་བ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། བྱི་བ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་མི་འབྱུང་བ་ལགས་སོ། །གཅན་གཟན་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཉུང་དུ་འགྱུར། ཚེགས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་དེ་ལ་གནོད་པར་སེམས་པའི་དགྲ་རྣམས་རང་རང་གི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཉེས་པས་ཕུང་ཞིང་བས་པ་དང་། མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ངེས་པ་རྣམས་ལ་ནོངས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ལགས་ཏེ། ལུས་ཞིག་ནས་གུམ་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
འདི་རྣམས་ནི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་དང་ཤིན་ཏུ་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་ལྔ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་སྟེ། ལོ༦༠༠ལྷག་ཅིག་གི་རིང་ལ་རིམ་པར་བྱུང་བའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་བྱ་ཚུལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུགས་སྲོལ་དེ་གའོ། །ལུགས་སྲོལ་འདི་ལ་རྒྱལ་པོས་སྲིད་སྐྱོང་ཚུལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་དང་སྔོན་གྱི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཁོ་ན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་བྱས་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཚར་གཅོད་དགོས་པ་འདི་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ལ་རང་ཤེས་རང་རྟོགས་ལྡན་ཞིང་རང་གིས་རང་འཆོས་པ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ལ། ཁྲིམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དབང་པོ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་མི་གཅོད་པ་ནི་ཆེས་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཤིག་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་བམ་ཡུལ་གཞན་ལ་མཚོན་ན། ༡༨༤༩ལོར་རོམ(Rome)སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྲོག་ཆད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་མེད་པར་བཟོས། ཁོང་ཚོའི་རྩ་ཁྲིམས་དེ་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཐེངས་དང་པོར་བྱུང་བའི་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པ་གསལ་བར་བཀོད་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ཡིན་ཞེས་ཟེར། ༡༨༤༦ལོར་ཨ་རིའི་མུ་ཤེ་ཀིན(Michigan)ཁུལ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོས། ༡༩༧༧ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་དངོས་སུ་གྲོས་ཆོད་བྱུང་སྟེ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོ་བའི་དམིགས་ཡུལ་ཐོག་ཏུ་སླེབས་པའི་རེ་བ་བཏོན། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ༩༥ཙམ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོས་ཟིན། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཐང་གི་སྐབས་སུ་སྲོག་ཆད་མེད་པ་ཅུང་ཟད་བཟོས་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་སྲོག་ཆད་གཅོད་ལུགས་ཧ་ཅང་ཡ་ང་བ་མང་པོ་དར་བར་གྱུར་ཏེ། མེས་བསྲེགས་ཏེ་གསོད་པ། པགས་པ་བཤུས་ནས་གསོད་པ། དེ་བས་ཀྱང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ནི། མིའི་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཡོངས་རྫོགས་གྲི་ཁམ་ཆུང་ངུ་ཆུ་ངུར་བཅད་དེ་དལ་བུའི་ངང་འཆིར་འཇུག་པ་སྟེ། ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་གྲི་ཁམ༣༦༠༠རེ་བཅད་དེ་གསོད་པར་བྱེད། ཁྲིམས་འདི་དག་ལོ་སྟོང་ལྷག་གི་རིང་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ལག་ལེན་བཏབ་ནས་མཐར། ༡༩༠༥ལོར་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིམས་ཡིག་ཐོག་ནས་མེད་པར་བཟོས། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལུགས་ལ་ལོ༢༥༠༠ལྷག་གི་སྔོན་ནས་སྲོག་ཆད་དང་ཡན་ལག་ཉམས་པར་མི་བྱ་བར་གསུངས་པ་དང་། རང་རེས་ལོ་སྟོང་ལྷག་གི་གོང་ནས་བཙད་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡན་ལག་མི་གཅོད་པ་དང་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པ་རྒྱལ་པོས་བཀས་བསྒྲགས་པ་ནི་ཆེས་ངོ་མཚར་བའི་གནས་སུ་སྣང་ལ། དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཅེས་པ་དེ་བརྒྱ་ཆའི་དབང་དུ་བྱས་ན་བརྒྱ་ཆ་བཅུ་བདུན་ཙམ་ཞིག་ཡིན། དེང་སང་གི་མི་སྒེར་ཐོབ་ཁྲལ་ལ་བརྒྱ་ཆ་བཞི་བཅུ་ཞེ་ལྔ་མན་ཆད་ཅི་རིགས་པ་ཞིག་འདུག་པས་དེ་དང་བསྡུར་ན་ཁྲལ་མི་ཆེ་ཞིང་། དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་སླར་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྱིར་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནོར་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་བྱ་དགོས་པ་དང་། ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་མི་གནོད་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་པ་ཐམས་ཅད་རང་སོར་བཞག་པ་སོགས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྔོན་ཐོན་གྱི་བསམ་བློ་དང་ལམ་ལུགས་དེང་སང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིད་སྨོན་བྱ་བའི་གནས་སུ་སྣང་ངོ་། །
དེས་ན་དེང་སང་འགའ་ཞིག་གིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དུས་རབས་དཀྱིལ་མའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་རྣམ་གཞག་ཅུང་ཟད་རེ་གོ་ཐོས་སུ་བྱུང་བ་ཙམ་ཞིག་བློ་ཡུལ་དུ་བཟུང་ནས། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ཅེས་པའི་མིང་ཐོགས་ཚད་ཚང་མ་དེ་ཁོ་ན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་སྟེ། དགག་གཞག་མང་པོ་བྱེད་ཁུལ་བགྱིད་པ་ནི། དཔེར་ན་ད་ལམ་འགའ་རེ་གཞན་གྱི་གཡམ་ལ་བརྒྱུགས་ནས་ཆོས་ལུགས་ཞེས་པའི་མིང་ཐོགས་ཚད་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བཟུང་སྟེ་དགག་པ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ན་ཅི་ཡོད་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པར་གཞན་གྱི་ཟེར་སྒྲོས་ལ་བསྐྱར་ཟློས་ཡིད་ཁེངས་ནས་གླུ་བརྒྱ་ངག་གཅིག་གིས་ལེན་པ་འདི་འདྲའི་རིགས་རྣམས་ལ་སྙིང་པོ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་པས་ཞིབ་འཇུག་ཅུང་ཟད་རེ་བྱས་ནས་ད་གདོད་གཏམ་སྨྲ་བ་འདི་གལ་ཆེ་བར་སྣང་། །
ལུགས་སྲོལ་འདི་ལོ་ཉིས་སྟོང་གོང་གི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པས་དེང་སང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་མོད། འོན་ཀྱང་འདིར་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་མི་འོས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་བག་ཡོད་དང་ལྡན་པ། འབངས་རྣམས་ལ་བུ་བཞིན་དུ་བརྩེ་བ་སོགས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ལམ་ལུགས་དེས་ཀྱང་འབངས་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་བསྐྱང་ཐུབ་སྟེ། དཔེར་ན། བོད་བཙད་པོའི་དུས་ཀྱི་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ལྟ་བུ་དང་། ད་ལྟའི་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལྟ་བུ་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ལག་ལེན་དུ་བྱ་མ་ནུས་ནས་མཐར་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱལ་པོ་མི་གཅིག་གིས་མི་འཛིན་པར་མི་མང་ཡོངས་ཀྱིས་འཛིན་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལྟ་ནའང་ཟུང་དུ་འཇུག་ཚུལ་འདི་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་དེང་སང་གི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་ཡང་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་ཐུབ་སྟེ། དེའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་དབང་ཆ་འཛིན་པ་པོ་དེ་རྒྱལ་པོ་མི་གཅིག་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གསུམ་པ་དཔལ་འབྱོར་ནི། ཡུལ་དེ་ན་ཡོད་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དག་རྒྱལ་པོ་དང་འབངས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ནས་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཁམས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདུ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་རང་གི་ཡིན་ཞེས་བྱའམ། གཞན་གྱི་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་རང་གི་ཡང་མ་ལགས། གཞན་གྱི་ཡང་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཞན་དག་ནི་རང་གི་ལག་མཐུས་བསྒྲུབས་པས་ན་རང་གི་མ་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་ཤིང་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་མངའ་བར་བཏགས་པས་གཞན་གྱི་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
རྒྱལ་པོས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་ཚུལ་ནི། འབངས་རྣམས་ལས་ནོར་རྫས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ནས་རྒྱལ་པོས་དཔྱ་ཁྲལ་བླང་ཆོག་སྟེ། རྒྱལ་པོས་དེ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་གླ་རྔན་ཙམ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་སྐྱེ་དགུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཡོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་དབུལ་བའི་རིགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་དབུལ་དུ་མི་བཏུབ་ན། དེས་དེ་དག་གི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་མཆིས་བཞིན་མི་སྟེར་ན་སེར་སྣ་ལས་བྱུང་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་ནི་ཆེར་འཕེལ་ལོ། །སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་ཡོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་དབུལ་བའི་རིགས་པ་འབུལ་དུ་མི་བཏུབ་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་ནན་གྱིས་མནན་ཏེ་དབུལ་དུ་བཅུག་ན་དེས་དེའི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་གླ་རྔན་བསྒྲུབ་པའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཞེས་མི་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གལ་ཏེ་འབངས་དབུལ་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་དཔྱ་ཁྲལ་ལེན་མི་ལེན་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དབུལ་པོ་ཡིན་ཡང་ནོར་རྫས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་སྨད་ཚོང་མ་ལ་གླ་རྔན་སྟེར་བའམ་རྒྱན་སྐུགས་པ་སོགས་ནོར་རྫས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་ཆུད་གསན་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་ངེས་པར་བླངས་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་བྱ་བ་ངན་པ་ལ་མི་ཞུགས་པར་བྱེད་དགོས་ཤིང་། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གནོད་པ་སོགས་ཀྱིས་དབུལ་པོར་གྱུར་པ་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་མི་ལེན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་དབུལ་པོ་ཞིག་ནན་གྱིས་མནན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་འབུལ་བའི་རིགས་པ་དབུལ་དུ་བཅུག་ན་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ལར་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར། དེ་ལ་ལར་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་གལ་ཏེ་མི་དེས་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་སྨད་འཚོང་ལ་ཞུགས་པའམ། རྒྱན་པོ་ལ་ཞུགས་པའམ། ཆུད་གསན་པའམ། ལོག་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ། དེ་ལ་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་སླད་ཀྱིས་ཤས་སླར་སྩལ་བའི་ཤགས་མཆིས་པར་བགྱིས་ལ་ནན་གྱིས་འབུལ་དུ་སྩལ་བས། གལ་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་ཚུལ་མ་ལགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆུད་མི་གསོན་ན་རྒྱལ་པོས་གཉིས་ཀའི་དོན་བགྱིས་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་དཀོར་འཕེལ་བའི་དོན་དང་། གཞན་རྒུད་པར་འགྱུར་བ་ལས་གཟུང་བའི་དོན་བགྱིས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་ཞུགས་ཀྱིས་དྲལ་ཏམ། ཆབ་ཀྱིས་འཚལ་ཏམ། བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་མི་མཛའ་བ་དག་གིས་ཕྲོགས་སམ། རྐུན་པོས་བརྐུས་སམ། སྦས་པ་ལས་རུལ་ཏམ། ལོ་ཏོག་སེར་བས་ཁྱེར་ཏམ། བྱེ་བ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། བྱི་བས་འཚལ་ཏམ། ཆར་མ་བབ་སྟེ་མ་འཁྲུངས་སམ། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་འབུལ་བའི་རིགས་པ་ཡངས་པར་བཞག་པའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་བགྱིས་ན། དེ་མ་བསྐྱངས་པའི་སླད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སློང་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་གཅིག་ཟས་ལ་བོས་པ་ལས། དེ་ནས་དེའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང་། ཟས་སྦྱར་སྦྱར་བ་དེ་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་ཏེ། མི་གཙང་བའི་ནང་དུ་ལྷུང་ངམ། ཞུགས་ཀྱིས་དྲལ་ཏམ། གསེག་མ་དང་། རྡུལ་དང་། ཆར་པས་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་བར་གྱུར་ཏམ། རྐུན་པོས་འཚལ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེས་དེའི་སླད་དུ་དེའི་དུས་སུ་མཆིས་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་ཟས་མ་སྩལ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་བཟར་མི་རུང་བའམ། བཟར་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་ལ་དབུལ་བར་དགའ་ཡང་ཆ་མ་ལགས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་མ་སྩལ་བའི་སླད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་། ཚུལ་འདི་འདྲ་བར་གཟིགས་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གི་དོན་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སུ་གསུངས་པ། འོས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་འབའ་ཞིག་ལས། །འདས་ཏེ་ཅུང་ཟད་མི་ལེན་པ། །རྒྱལ་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཉེར་ལྔ་པ། །ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྲིམས་ནི་སྙོམས་པར་བྱས་ནས་སུ། །སྐྱེ་དགུ་བདེ་བར་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར། །བཀའ་དྲིན་ཚུལ་གྱིས་དྲུག་ཆའི་དཔྱ། །དུས་བཟང་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བླངས། །ཞེས་དང་། འོས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་སྡུད་པ་ཡང་། །འབྱོར་དང་འབྱོར་མེད་རིམ་པ་དང་། །བསྟུན་ནས་མཉམ་པར་བླང་བྱ་ཡི། །མི་མཚུངས་བླངས་ན་ག་ལ་སྙོམས། །ཁྲལ་འདེད་བྱ་བའི་འབངས་ཀུན་ལ། །ཡུལ་དུས་འབྱོར་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། །གཞིས་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་བླང་། །མི་ལྕོགས་པ་ཡིས་མནར་མི་བྱ། །ཞེས་དང་། འབངས་རྣམས་རང་གི་ལག་མཐུ་ཡིས། །བསྒྲུབས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆུང་ལ། །ལོ་རེའི་བཟའ་བཏུང་གོས་རྣམས་ཀྱང་། །སེམས་ཁྲལ་མེད་པར་བདོག་པའང་དཀོན། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་མའི་དཔྱ་ཁྲལ་ནི། །ཅུང་ཟད་བླངས་ཀྱང་བསྡོམས་ན་མང་། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་པོས་འཁོར་རྣམས་ལ། །བརྩེ་སེམས་བཞག་སྟེ་དཔྱ་བླང་བྱ། །དཔྱ་དབུལ་པ་དང་ལས་བྱེད་སོགས། །རྒྱལ་པོར་ཕན་པའི་བགྱི་བ་ལ། ཆ་མཚུངས་རིགས་པས་ཁྲལ་རྣམས་ལ། །འཁོར་ཀུན་སྐྱིད་སྡུག་སྙོམས་ན་བདེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་འབངས་རྣམས་ལས་དཔྱ་ལེན་པའང་འོང་འབབ་ཀྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཙམ་མམ་འོས་ཤིང་འཚམ་པ་ཞིག་ལེན་པ་ལས་མི་འོས་པའམ་མི་ཐོབ་པའི་མང་པོ་མི་ལེན་པ་དང་། དེའང་དབུལ་ཕྱུག་ལ་བརྟགས་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པ་བཞིན་དུ་ལེན་དགོས་པ་ལས་བབ་ཅོལ་དུ་བླང་བར་མི་བྱ་གསུངས་ཤིང་། དེ་ལྟར་བླངས་པ་དེའང་འབངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སླར་གཏོང་བར་ལས་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཚུལ་མིན་ལོངས་སུ་མི་སྤྱད་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་སྤྲིན་ཆེན་འཁྲིགས་པ་ཡིས། །རྒྱ་མཚོ་ཡི་ནི་ཆུ་དྲངས་ནས། །ས་ལ་རྒྱུན་དུ་ཕབ་པ་ཡིས། །རྩི་ཤིང་ལོ་འབྲས་སྨིན་པ་ལྟར། །བྱམས་ཤིང་བློ་ལྡན་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་། །གནོད་པ་མེད་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་གྱིས། །འབངས་རྣམས་སླར་ཡང་བསྐྱངས་བྱས་པས། །སྐྱེ་བོའི་ཀུན་དགའ་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས། འབངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་མི་སྒྲུབ་པར་དཔྱ་ཁྲལ་ཁོ་ནར་རྔམས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྙིགས་མའི་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས། །སྐྱེ་དགུ་ཚུལ་བཞིན་མི་སྐྱོང་བར། །དཔྱ་ལ་གདུ་བར་བྱེད་པ་ནི། །བྲན་གཡོག་ངོ་ཚ་མེད་དང་འདྲ། །བྲན་གཡོག་ངོ་ཚ་མེད་པ་རྣམས། །བཟའ་བཏུང་མཐོང་ན་ནན་གྱིས་འདུ། །དཀའ་བ་མཐོང་ན་ཐབས་ཀྱིས་བྱོལ། །ལས་མི་བྱེད་པར་གླ་རྔན་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ།།
༤ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ།
བཞི་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ་ནི། རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཡུལ་དེར་གནས་པའི་མཛངས་པ་རྣམས། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་ལ་སྦྱོར། །དགྲ་ཐབས་ཤེས་ཤིང་རྩལ་སྦྱང་དུ། །འཇུག་པ་རྒྱལ་སྲིད་ལས་འཁོར་ཡིན། །ཞིང་ལས་དང་ནི་གནས་ཁང་གི། །བྱ་བ་སློབ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། །ཚོང་དང་བཟོ་རྣམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །ལས་ལ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པར་བཤད། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་པོ་འདིས། །སྐྱེ་དགུ་བདེ་བར་བྱེད་པ་འོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བསྲུང་གི་ཕྱིར་དུ་འབངས་རྣམས་ལ་དགྲ་ཐབས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་དམག་དོན་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། འཚོ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཞིང་ལས་སོ་ནམ་དང་ཁང་པ་བཟོ་སྐྲུན་སོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་བ་དང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕྱིར་དུ་ཞིང་ལས་དང་བཟོ་ལས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་རྒྱལ་སྲུང་དང་འཚོ་བ་དང་དཔལ་འབྱོར་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དགོས་པར་གསུངས་སོ།།
༥ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན།
ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གཙུག་ལག་ཤེས་དང་རིག་བྱེད་པ། །བཟོ་གནས་པ་དང་ཚོང་ཁང་དང་། །དགེ་སྦྱོང་དང་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས། །མང་བར་གྱུར་པའི་ཡུལ་དེར་བདེ། །ཞེས་ཡ་རབས་དམ་པའི་བསམ་བློ་དང་སྤྱོད་པ་སོགས་སྟོན་པའི་གཙུག་ལག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་མཁན་གྱི་མཁས་པ་དང་། སྙན་ངག་སོགས་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལ་མཁས་པ་དང་། བཟོ་རིག་ལག་རྩལ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཚོང་ཁང་དང་། མི་མང་གི་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལེགས་པའི་ལམ་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སློབ་གསོ་དང་ངག་གི་སློབ་གསོ་གཏོང་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མང་པོ་ཡོད་པའི་གནས་སུ་མི་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པས་དེ་རྣམས་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱ་དགོས་པར་གསུངས། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། བཟོ་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །ངོ་མཚར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དག །སློབ་པའི་གྲྭ་བཙུགས་ཚོང་དུས་ཀྱི། །འདུན་ས་དག་ཀྱང་བཅའ་བར་བྱ། །ཞེས་བཟོའི་རིག་གནས་དང་ལག་རྩལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སློབ་པའི་སློབ་གྲྭ་འཛུགས་པ་དང་། ཚོང་ཁྲོམ་བཅས་ནས་ཚོང་གི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །
ལྔ་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན་ནི། གལ་ཏེ་ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་རང་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་སོགས་ཀྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་ཞེ་ན། ཐོག་མར་ཞི་བདེ་འབའ་ཞིག་གི་ལམ་ནས་བཙན་འཛུལ་དེ་མི་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་འཐབ་མོའི་གཡུལ་ཞིག་ཉེ་བར་གནས་ན་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དུས་གསུམ་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱིའོ། །དེ་ལ་དུས་གསུམ་ནི་ཐོག་མའི་དུས་དང་། བར་གྱི་དུས་དང་། ཐ་མའི་དུས་སོ། །དེ་ལ་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ནི་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོའམ་བློན་པོ་མཛའ་བར་བགྱི་བས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་མཛའ་བར་བགྱི་བས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཕན་གདགས་པ་ཞིག་གིས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་ཕན་གདགས་པས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་དེ་བས་ལྷག་པའི་དགྲར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་། དེ་གཉིས་བསྟན་པས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་དང་པོ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
གལ་ཏེ་ཧམ་སེམས་ཅན་ནམ་གནས་ལུགས་མེད་པའི་དམུ་རྒོད་ཀྱི་བཙན་འཛུལ་པ་དེ་ཞི་བདེའི་ལམ་ནས་འགོག་ཚུལ་གཏན་ནས་མེད་ནས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་པར་གྱུར་པ་ན། དེའི་ཚེ་གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་ཞིང་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་བ་དང་མི་མང་སྲོག་འདོར་མི་དགོས་པའི་ཐབས་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་བསམ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་དེ་དག་མཛའ་བར་བགྱི་བ་དང་། ཕན་གདགས་པ་དང་། འཇིགས་པ་བསྟན་པ་གང་གིས་ཀྱང་བསྒོ་སྟེ་མ་བཏུབ་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སེམས་གསུམ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་འཐབ་མོ་བགྱིའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདག་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ན། བདག་གིས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཕུང་བར་བྱས་པར་མི་འགྱུར་གྲང་། ཕུང་པར་འགྱུར་བ་ལས་མ་བཟློག་པ་ལྟའང་མེད་དམ་ཞེས་དང་པོར་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་པར་བགྱིའོ།།
གཉིས་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་བགྱི་བའི་སེམས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་སྲོག་གཟུང་བའི་སེམས་ཏེ། སེམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཉེ་བར་བཞག་ལ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་བར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་བར་མ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྲོག་གཟུང་བའི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་དམག་འཁྲུག་འབྱུང་བ་བཟློག་མ་ནུས་ཀྱང་ཐབས་གང་ཡོད་ཀྱིས་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་མི་མང་པོ་འཆི་མི་དགོས་པ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །
མཐར་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་བཟློག་མ་ཐུབ་ན་གཡུལ་འགྱེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དུས་ཐ་མ་ནི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དེ་དག་དཔའ་བ་ཐ་མ་དང་། དཔའ་བ་འབྲིང་དང་། དཔའ་བ་རབ་གྱི་ཚུལ་དུ་གཡུལ་བཤམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཔའ་བ་ཐ་མ་ནི་ཐོག་མར་བཤམ་མོ། །དཔའ་བ་འབྲིང་རྣམས་ནི་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་བཤམ་མོ། །རྟ་པའི་ཚོགས་ནི་དེ་གཉིས་ཀའི་རྒྱབ་རྒྱབ་ནས་དགྱེའོ། །རྒྱལ་པོ་བདག་ནི་དེ་དག་བག་དྲོ་ཞིང་བདེ་བར་རྒལ་བ་དང་། རྐང་ཐང་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དཔའ་བའི་རབ་རྣམས་དང་། དེའི་ཕྱི་བཞིན་བསྡད་པར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་བགྱིས་ན་དེ་དག་ཆུ་གང་དང་། འཇིགས་པ་དང་། སྤྱན་མཉེས་པར་བགྱི་བ་དང་། རྒྱབ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བྱས་པ་གཟོ་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་རྔོ་ཅི་ཐོགས་ཀྱིས་རྒོལ་ཞིང་སླར་མི་ལྡོག་སྟེ། ད་ལྟར་ཐ་མའི་དུས་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཡུལ་འགྱེད་དེ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བདག་སྲུང་ཕྱིར་རྒོལ་བྱས་པ་ཡིན་པས་སྤྱིར་སྲོག་བཅད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཡང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་ཤིང་གཡུལ་ལེགས་པར་ཤོམ་པའི་རྒྱལ་པོས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་དཔུང་བཀུམ་མམ། རྨ་ཕྱུང་ཡང་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ཞིང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་ཆུང་བ་དང་། འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཡང་ངེས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་དང་། ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལས་དེ་མངོན་པར་འདུ་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ། །གང་དེས་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་དང་། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་ལས་དེ་བགྱིས་པས། གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་འཕེལ་ལོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཐབ་མོའི་གཡུལ་ཞིག་ཉེ་བར་གནས་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དགྲ་སྡེ་བཅོམ་པའི་ཚེ་ན་དེའི་ཁོར་ཡུག་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཆེད་གཉེར་གྱིས་གནོད་པ་བྱེད་མི་རུང་བར་གསུང་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་སྐྱེ་དགུ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ཇི་ལྟར་བསྲུང་བར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མི་སྲེག །མི་གཞིག་པ་ལ་སོགས་པས་བགྱིས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཁྲོ་བའི་གནས་ལ་ཁྲོས་ཀྱང་གྲོང་བསྲེག་པའམ། གྲོང་ཁྱེར་བསྲེག་པའམ། རྫིང་དྲལ་བའམ། གནས་གཞིག་པའམ། བཟའ་ཤིང་བཅད་པའམ། ལོ་གཞོམ་པའམ། གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ལེགས་པར་བཤམས་པ། ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པ། ལེགས་པར་བྲིས་པའི་སའི་ཕྱོགས་ཉམས་དགའ་བ་དེ་དང་དེ་དག་གཞིག་པར་བགྱི་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན།འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་མ་ལགས་པའི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་གི་ཉེ་བར་འཚོ་བ་ལགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནོངས་པར་མ་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་ཁྱིམ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། མཆོད་རྟེན་དང་བཟའ་ཤིང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་ལྷ་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤིག་ན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་གནས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་ནོངས་པ་མ་བགྱིས་ན་གནོད་པ་མི་བགྱིད་པ་ཀུན་ཀྱང་ཆུད་གཟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ལགས་པས་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཕུང་བར་མི་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་བར་མ་བགྱིས་ན་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པ་ལགས་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་སྨན་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༦ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས།
དྲུག་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས་ནི། རྒྱལ་པོ་དེའི་རྒྱལ་ཁབ་ན་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྔ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྒྱུར་བཅོས་མི་བྱ་བར་རང་སོར་བཞག་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་བསྡུ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་བསྲེ་བ་དང་། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་དུ་མི་འཇུག་པར་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྐྱང་བར་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཚུན། །རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ན་གང་གནས་པའི། །གནའ་བོའི་གྲུབ་མཐའ་རང་རང་གི། །སྔ་ཚུལ་དེ་བཞིན་རྒྱལ་པོས་བསྲུང་། །ཕན་ཚུན་བསྲེ་བར་མི་བྱ་ལ། །ཕན་ཚུན་གནོད་དུ་མི་འཇུག་པར། །སོ་སོར་མ་ཉམས་བསྐྱང་བ་ན།།སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བའི་ཚུལ་ལུགས་ཡིན། །ཞེས་དང་། གསར་རྙིང་གྲུབ་མཐའི་ཆོས་ལུགས་ནི། །ཡབ་མེས་དུས་ཀྱི་སྲོལ་གང་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་གཙོ་བོར་འཛིན། །གཞན་དུ་གྱུར་ན་མི་བདེ་འཕེལ། །ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་གང་ལ་དད་པའི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་དེ་ཉིད་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་ལ་དད་པ་བྱེད་མཁན་གྱི་འབངས་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་མི་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་འབངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་རྒོལ་བ་གང་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལན་པ་ཡིན་གྱི། འབངས་རྣམས་ཀྱི་ལན་པ་མ་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་དྲག་གནོན་སོགས་བྱེད་མི་འོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རང་གི་གྲུབ་མཐའ་གཅེས་བཟུང་ནས། །གྲུབ་མཐའ་གཞན་ལ་གནོན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་འཁུ་བ་ཅི་བྱུང་ཡང་། །འཁོར་གྱི་སྐྱོན་མིན་རྒྱལ་པོའི་སྐྱོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། ལུགས་འདི་སྤྱིར་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཡིན་ཡང་ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་དབྱེ་མཚམས་གསལ་པོ་ཡོད་པས་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་མི་རུང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་པོས་བླ་མར་བཟུང་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཚེ་འདི་དང་། །ཁྱད་པར་འཇིག་རྟེན་གཞན་དག་ཏུ། །བདེ་བའི་ཐབས་ལ་ཡང་དག་བསམ། །ཆོས་མིན་བྱས་ན་མི་རིགས་ཞེས། །རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་གཞེན་སྐུར་གདབ། །ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་ལ། །ཇི་ལྟར་ནུས་པར་བཀོད་པར་བྱ། །སྲོག་ལ་བབ་པའི་ཆད་ལས་སོགས། །ལུགས་དང་མི་འགལ་འགའ་ཞིག་ལས། །འཇིག་རྟེན་ཁྲིམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ། །ངོ་ཆེན་བླ་མས་གསུང་མི་བྱ། །ཞེས་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་གནོད་འཚེ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཉམ་ཆུང་ལ་བཙན་འཛུལ་དང་ལྐོག་རྔན་ལེན་པ་སོགས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་མི་རུང་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དྲང་བདེན་སོགས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་འགོད་ཅིང་། འབངས་ལ་སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་གཅོད་ན་དེ་ལ་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པའི་ཞུ་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མི་འགལ་ཏེ། སྲོག་ཆད་གཅོད་པ་འདི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་འགའ་རེ་ལས་གཞན་རྒྱལ་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་ལག་ལེན་འདེབས་དགོས་པས་བླ་མས་ངོ་ཆེན་ཞུ་མི་རུང་བར་གསུངས། གལ་ཏེ་ངོ་ཆེན་ཞུས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ལ་འགྲེལ་བཤད་ལེགས་པོ་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་དུ་བྱ་དགོས་པ་ལས། བླ་མས་གསུངས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་ནམ་ཡང་མི་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་ཕ་མའམ་བླ་མས་ཀྱང་། མི་འོས་པ་ཡི་ཞུ་སྦྱོར་ན། རྒྱལ་པོས་དེ་ལ་གནད་བཀྲོལ་ཏེ། ཁྲིམས་འགལ་བྱ་བ་སྐབས་མི་དབྱེ། ཞེས་གསུངས། རྒྱལ་པོས་ཐོག་མར་བླ་མ་བརྟེན་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་མི་སྒྲུབ་པ་དང་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་གཏོགས་མི་བྱེད་པ་ཞིག་བསྟེན་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། བསླབ་ལྡན་མང་ཐོས་རྣལ་འབྱོར་ཅན། །ཆོས་ཀྱི་བྱ་བར་གཅིག་ཏུ་གཞོལ། །ཁྲིམས་ཀྱི་ཞུ་སྣ་མི་བྱེད་པ། །དེ་འདྲ་ཡོངས་འཛིན་བླ་མར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ཚུལ་འདིས་རྒྱལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། སྤྱིར་བཏང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཕྱོགས་རིས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཞིག་ལ་དད་ཞེན་དྲག་པོ་བྱེད་ཅེས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་དང་རྩ་བ་ནས་མི་མཐུན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་། དེར་མ་ཟད་ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་རང་རང་གི་ས་ནས་གནས་པ་དང་མི་མང་གིས་ཆོས་ལུགས་གང་ལ་དད་པ་བྱེད་སྔར་མུས་བཞིན་རང་དབང་དུ་འཇོག་པ་རྣམས་ཨ་རི་སོགས་དེང་སང་གི་ཆོས་སྲིད་ཁ་བྲལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ལའང་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ངོ་། །
འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་སོག་པོ་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོའི་དབུ་བླ་མཛད་སྐབས་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ས་སྐྱ་བར་བསྒྱུར་ཞུས་པ་ན། ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས། རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་གང་ཡང་སྐྱོང་དུ་འཇུག་པ་ཅིས་ཀྱང་དགོས་གསུངས་ནས་མ་གནང་བའང་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་ལ་ཆོས་ཞུ་བ་དང་མི་ཉུང་ངུ་ཙམ་ལས་མེད་པའི་སྐབས་སུ་བླ་མ་གུང་ལ་བཞུགས། རྒྱལ་པོ་འོག་ཏུ་བཞུགས། རྒྱལ་བརྒྱུད་དང་མག་པ་དང་མི་དཔོན་དང་མི་དམངས་འཚོགས་དུས་མི་ནོན་པས་རྒྱལ་པོ་གུང་ལ་བཞུགས། བོད་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་བླ་མས་ཅི་གསུངས་དང་དུ་ལེན། བླ་མ་ལ་མ་ཞུས་པར་རྒྱལ་པོས་ལུང་མི་གནང་། བྱ་བ་ཆེ་ཆུང་གཞན་ལ་བླ་མ་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བས་ཞུ་ངོ་འཚོལ་དུ་འོང་ན་རྒྱལ་ཁམས་མི་ནོན་པས་བླ་མའི་གསུང་དང་ཞལ་འཇུག་མི་མཛད་ཅེས་གསུངས་པ་འདི་དག་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཞིག་གོ །
༧ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ།
བདུན་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་བཤད་པ་ནི། རྒྱལ་པོས་འབངས་རྣམས་བྱམས་པས་བསྐྱངས་པའི་དབང་གིས་རྒྱལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། འདུས་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ན་ཚེས་གྲངས་དང་། སྐར་མ་དང་། བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ལས་བརྩམས་པ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་མིའམ། མི་མ་ལགས་པ་གླགས་ཚོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གླགས་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ན་ཆར་དུས་དུས་སུ་འབབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དེ་ཡ་ཁམས་སུ་ལོ་ལེགས་པར་ཏེ། མུ་གེའི་དགོན་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །ལོ་ཏོག་ཆབ་འཚལ་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་སེར་བ་དང་། བྱེ་བ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། བྱི་བ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་མི་འབྱུང་བ་ལགས་སོ། །གཅན་གཟན་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཉུང་དུ་འགྱུར། ཚེགས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་དེ་ལ་གནོད་པར་སེམས་པའི་དགྲ་རྣམས་རང་རང་གི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཉེས་པས་ཕུང་ཞིང་བས་པ་དང་། མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ངེས་པ་རྣམས་ལ་ནོངས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ལགས་ཏེ། ལུས་ཞིག་ནས་གུམ་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
འདི་རྣམས་ནི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་དང་ཤིན་ཏུ་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་ལྔ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་སྟེ། ལོ༦༠༠ལྷག་ཅིག་གི་རིང་ལ་རིམ་པར་བྱུང་བའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་བྱ་ཚུལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུགས་སྲོལ་དེ་གའོ། །ལུགས་སྲོལ་འདི་ལ་རྒྱལ་པོས་སྲིད་སྐྱོང་ཚུལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་དང་སྔོན་གྱི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཁོ་ན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་བྱས་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཚར་གཅོད་དགོས་པ་འདི་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ལ་རང་ཤེས་རང་རྟོགས་ལྡན་ཞིང་རང་གིས་རང་འཆོས་པ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ལ། ཁྲིམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དབང་པོ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་མི་གཅོད་པ་ནི་ཆེས་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཤིག་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་བམ་ཡུལ་གཞན་ལ་མཚོན་ན། ༡༨༤༩ལོར་རོམ(Rome)སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྲོག་ཆད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་མེད་པར་བཟོས། ཁོང་ཚོའི་རྩ་ཁྲིམས་དེ་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཐེངས་དང་པོར་བྱུང་བའི་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པ་གསལ་བར་བཀོད་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ཡིན་ཞེས་ཟེར། ༡༨༤༦ལོར་ཨ་རིའི་མུ་ཤེ་ཀིན(Michigan)ཁུལ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོས། ༡༩༧༧ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་དངོས་སུ་གྲོས་ཆོད་བྱུང་སྟེ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོ་བའི་དམིགས་ཡུལ་ཐོག་ཏུ་སླེབས་པའི་རེ་བ་བཏོན། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ༩༥ཙམ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོས་ཟིན། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཐང་གི་སྐབས་སུ་སྲོག་ཆད་མེད་པ་ཅུང་ཟད་བཟོས་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་སྲོག་ཆད་གཅོད་ལུགས་ཧ་ཅང་ཡ་ང་བ་མང་པོ་དར་བར་གྱུར་ཏེ། མེས་བསྲེགས་ཏེ་གསོད་པ། པགས་པ་བཤུས་ནས་གསོད་པ། དེ་བས་ཀྱང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ནི། མིའི་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཡོངས་རྫོགས་གྲི་ཁམ་ཆུང་ངུ་ཆུ་ངུར་བཅད་དེ་དལ་བུའི་ངང་འཆིར་འཇུག་པ་སྟེ། ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་གྲི་ཁམ༣༦༠༠རེ་བཅད་དེ་གསོད་པར་བྱེད། ཁྲིམས་འདི་དག་ལོ་སྟོང་ལྷག་གི་རིང་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ལག་ལེན་བཏབ་ནས་མཐར། ༡༩༠༥ལོར་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིམས་ཡིག་ཐོག་ནས་མེད་པར་བཟོས། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལུགས་ལ་ལོ༢༥༠༠ལྷག་གི་སྔོན་ནས་སྲོག་ཆད་དང་ཡན་ལག་ཉམས་པར་མི་བྱ་བར་གསུངས་པ་དང་། རང་རེས་ལོ་སྟོང་ལྷག་གི་གོང་ནས་བཙད་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡན་ལག་མི་གཅོད་པ་དང་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པ་རྒྱལ་པོས་བཀས་བསྒྲགས་པ་ནི་ཆེས་ངོ་མཚར་བའི་གནས་སུ་སྣང་ལ། དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཅེས་པ་དེ་བརྒྱ་ཆའི་དབང་དུ་བྱས་ན་བརྒྱ་ཆ་བཅུ་བདུན་ཙམ་ཞིག་ཡིན། དེང་སང་གི་མི་སྒེར་ཐོབ་ཁྲལ་ལ་བརྒྱ་ཆ་བཞི་བཅུ་ཞེ་ལྔ་མན་ཆད་ཅི་རིགས་པ་ཞིག་འདུག་པས་དེ་དང་བསྡུར་ན་ཁྲལ་མི་ཆེ་ཞིང་། དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་སླར་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྱིར་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནོར་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་བྱ་དགོས་པ་དང་། ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་མི་གནོད་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་པ་ཐམས་ཅད་རང་སོར་བཞག་པ་སོགས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྔོན་ཐོན་གྱི་བསམ་བློ་དང་ལམ་ལུགས་དེང་སང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིད་སྨོན་བྱ་བའི་གནས་སུ་སྣང་ངོ་། །
དེས་ན་དེང་སང་འགའ་ཞིག་གིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དུས་རབས་དཀྱིལ་མའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་རྣམ་གཞག་ཅུང་ཟད་རེ་གོ་ཐོས་སུ་བྱུང་བ་ཙམ་ཞིག་བློ་ཡུལ་དུ་བཟུང་ནས། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ཅེས་པའི་མིང་ཐོགས་ཚད་ཚང་མ་དེ་ཁོ་ན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་སྟེ། དགག་གཞག་མང་པོ་བྱེད་ཁུལ་བགྱིད་པ་ནི། དཔེར་ན་ད་ལམ་འགའ་རེ་གཞན་གྱི་གཡམ་ལ་བརྒྱུགས་ནས་ཆོས་ལུགས་ཞེས་པའི་མིང་ཐོགས་ཚད་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བཟུང་སྟེ་དགག་པ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ན་ཅི་ཡོད་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པར་གཞན་གྱི་ཟེར་སྒྲོས་ལ་བསྐྱར་ཟློས་ཡིད་ཁེངས་ནས་གླུ་བརྒྱ་ངག་གཅིག་གིས་ལེན་པ་འདི་འདྲའི་རིགས་རྣམས་ལ་སྙིང་པོ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་པས་ཞིབ་འཇུག་ཅུང་ཟད་རེ་བྱས་ནས་ད་གདོད་གཏམ་སྨྲ་བ་འདི་གལ་ཆེ་བར་སྣང་། །
ལུགས་སྲོལ་འདི་ལོ་ཉིས་སྟོང་གོང་གི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པས་དེང་སང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་མོད། འོན་ཀྱང་འདིར་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་མི་འོས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་བག་ཡོད་དང་ལྡན་པ། འབངས་རྣམས་ལ་བུ་བཞིན་དུ་བརྩེ་བ་སོགས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ལམ་ལུགས་དེས་ཀྱང་འབངས་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་བསྐྱང་ཐུབ་སྟེ། དཔེར་ན། བོད་བཙད་པོའི་དུས་ཀྱི་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ལྟ་བུ་དང་། ད་ལྟའི་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལྟ་བུ་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ལག་ལེན་དུ་བྱ་མ་ནུས་ནས་མཐར་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱལ་པོ་མི་གཅིག་གིས་མི་འཛིན་པར་མི་མང་ཡོངས་ཀྱིས་འཛིན་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལྟ་ནའང་ཟུང་དུ་འཇུག་ཚུལ་འདི་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་དེང་སང་གི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་ཡང་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་ཐུབ་སྟེ། དེའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་དབང་ཆ་འཛིན་པ་པོ་དེ་རྒྱལ་པོ་མི་གཅིག་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
འབྲེལ་ཡོད་འོས་སྦྱོར།
